اتحادیه اروپا به دنبال عادیسازی رابطه یا دخالت در امور ایران؟!
پارلمان اروپا قطعنامه عادیسازی روابط با ایران را تصویب کرد اما همچنان در این سند مواردی از مداخله کشورهای غربی در امور داخلی ایران وجود دارد.
کمیته امور خارجی پارلمان اروپا روز سه‌شنبه قطعنامه عادیسازی روابط با ایران را به رای گذاشت که با 456 رای مثبت در مقابل 174 رای منفی تصویب شد.
این پیش‌نویس که «ریچارد هوییت» از اعضای شاخه قانونگذاری اتحادیه اروپا از حزب کارگر انگلیس و متحد نزدیک جرمی کوربین رئیس این حزب، آن را تهیه کرده درباره «راهبرد اتحادیه اروپا در قبال ایران پس از توافق هسته‌ای» است. پیش از این ائتلاف لیبرال دموکرات‌ها در پارلمان اروپا به پیش‌نویس سند مربوط به راهبرد اتحادیه اروپا در عادیسازی روابط با ایران رأی مخالف داده بودند.
برجام
موفقیت بزرگ اروپا
هانس وَن بالن، از نمایندگان پارلمان اروپا تصریح کرده بود: طرح تصویب شده از سوی کمیته امور خارجی پارلمان اروپا جدی بودن شروط و معیارهای تعیین شده برای ایران را نشان نمی‌دهد.
ماریچه اسخاکه گزارشگر کمیته روابط بین‌المللی نیز گفته بود: ما از توافق با ایران به عنوان موفقیت اتحادیه اروپا و دیپلماسی چندجانبه استقبال می‌کنیم، اما این گزارش فاقد توازن لازم است.
آنچنان که ون بالن گفته بود، طرح تصویب شده «جدی بودن شروط مطرح شده توسط اروپا» را نشان می‌دهد. این یعنی اروپائیان در مورد اجرای شروطشان جدی هستند اما در مقابل آیا دولت ایران نیز در مورد بدعهدی‌های طرف مقابل جدیت به خرج داده است؟!
نکته دیگر اینکه اروپایی‌ها توافق‌هایی مانند برجام و پیامدهای آن را «موفقیت اتحادیه اروپا» نام برده‌اند. چرا که ایران به تمام تعهداتش به سرعت عمل کرده است، ولی پس از گذشت قریب به 9 ماه همچنان دولتمردان در سفر به این کشورها و یا از طریق تماس و ایمیل از طرف‌های مقابل و خاصه آمریکا می‌خواهند که به تعهداتشان عمل کنند. وقتی به این موضوع می‌اندیشیم این جمله گزارشگر کمیته روابط بین‌المللی که از توافق با ایران به عنوان موفقیت اتحادیه اروپا یاد کرده چندان بی‌ربط به نظر نمی‌آید.
ایران آنچنان که ما می‌خواهیم
مسئولیت‌پذیر نیست!
در این سند که به درخواست کمیته امور خارجه پارلمان اروپا تهیه شده، ایران اسلامی مسئولیت ناشناس خوانده شده و آمده است: ایران مثل هر کشور دیگری اهداف سیاسی خود را دارد. بنابراین ایران همیشه آن طور که ما می‌خواهیم، مسئولیت‌پذیر نیست، یا همیشه محاسباتش درباره داشتن سیاستی محتاطانه و دوراندیشانه طوری نیست که ما بتوانیم درک کنیم!
در سند فوق بر تردید ایران نسبت به قدرت‌های غربی به عنوان ویژگی منفی ایران تاکید و آمده است: این فرایند تا حد زیادی مدیون میراث انقلابی مکتب جهان سومی پسا استعماری است که در آن به قدرت‌های بزرگ غربی با دیده تردید نگاه می‌شود.
نگرانی
برای منافع ملت ایران!
به گزارش برخی از منابع خبری، در بخش گفت‌وگوهای سیاسی این سند، با اشاره به قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل در مورد برنامه هسته‌ای ایران و نیز مذاکرات و توافق‌های صورت گرفته میان تهران و بروکسل در این خصوص، عنوان شده است: «ما بر این باور هستیم که برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که از آن به عنوان توافق هسته‌ای ایران یاد می‌شود، یک دستاورد برجسته برای دیپلماسی اروپا به شمار می‌رود و اتحادیه اروپا در حال حاضر این مسئولیت را دارد که با توجه به روح مذاکرات و در راستای منافع مردم ایران و این اتحادیه، بر اجرای کامل آن پای فشارد.»
در ادامه این سند آمده است: ما بر این باور هستیم که گسترش روابط اتحادیه اروپا و ایران بایستی از طریق گفت‌وگوهای چندلایه شامل مذاکرات سیاسی، فنی، ارتباطات مستقیم مردم با مردم و بر مبنای منافع دو طرف و بر اساس یک ارزیابی واقع‌بینانه از منافع مشترک و تفاوت‌ها، گام به گام صورت پذیرد.
دستاورد برجسته
اروپایی‌ها!
چرا غربی‌ها برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را «یک دستاورد برجسته برای دیپلماسی اروپا» بیان کرده‌اند؟ برای پی بردن به پاسخ این سوال باید در کوتاه‌ترین بیان اشاره کرد که ایران از غنی‌سازی 20 درصد که بیشتر مصارف پزشکی دارد و در کشاورزی و نظایر آن استفاده می‌شود دست کشید. تعداد 12 هزار تا از سانتریفیوژهایمان را جمع کردیم و در گنجه گذاشتیم و تنها از تعداد کمی از آنها استفاده می‌کنیم و قلب راکتور اراک را با سیمان پر کردیم و به مقدار محدود حق نگهداری اورانیوم غنی شده در کشور داریم و... اما در مقابل حرف لغو تمامی تحریم‌ها زده شد اما هنوز تحریم‌ها هستند.
مقام‌های اروپایی مانند وزیر اقتصاد آلمان نیز گفته بود که این تحریم‌ها در طول سالیان شکل گرفته و نباید توقع داشت یک‌شبه همه چیز به حال عادی برگردد! وقتی نظر غربی‌ها اینگونه است و برای تحریم‌های ظالمانه خود اینگونه وجهه و احترام قایل هستند بهتر نبود که ما نیز در اقدامی پایاپای به تعهداتمان عمل می‌کردیم؟ مگر نه اینکه فناوری هسته‌ای ایران نیز حاصل چند دهه تلاش و جانفشانی دانشمندان و متخصصان است و قطعا یک‌شبه به وجود نیامده است. احترام به این دستاوردها که نشان عزت و ایستادگی یک ملت است بیش از اینها باید محترم باشد چرا که این احساس قلبی تبعاتی دارد که کمترینش ایستادگی در برابر زورگویان است.
گرگ
و ادعای شبانی!
اما نکته‌ای که در این گزارش بیشتر به طنز و مطایبه شبیه است در آن بخش متن آمده است که «اتحادیه اروپا در حال حاضر این مسئولیت را دارد که با توجه به روح مذاکرات و در راستای منافع مردم ایران!» مدعی پافشاری بر اجرای کامل آن است.
صفحات تاریخ چند قرن اخیر کشورمان مملو از جنایت و دست‌درازی و چپاول ایران توسط کشورهای اروپایی نظیر فرانسه، آلمان و انگلیس است. از قحطی بزرگی که به سبب تجاوز متفقین و اشغال خاک ایران توسط آنها به وجود آمد که منجر به کشته شدن قریب به 10میلیون ایرانی شد تا حمایت‌های گسترده از صدام و تجهیز ارتش بعث با هواپیماهای فرانسوی و بمب‌های شیمیایی آلمانی و... تا اینکه همین اواخر کار به آنجا رسید که تحریم‌های دارویی را نیز علیه ملت ایران شکل دادند و از استفاده صلح‌آمیز هسته‌ای در پزشکی جلوگیری کردند. با این همه تعجب از کسانی است که فریب لبخند و سخن به ظاهر مهربان را می‌خورند و روی قول دشمن حساب باز می‌کنند.
نگرانی اروپا
برای قاچاقچیان
در این سند همچنین ضمن تأکید بر اهمیت نقش گفت‌وگوهای سیاسی در عادیسازی کامل روابط، بر ضرورت گسترش روابط پارلمانی اتحادیه اروپا و ایران در پیشبرد منافع دو طرف، ضمن احترام متقابل و عدم مداخله در امور یکدیگر اشاره شده! و عنوان گردیده است که گفت وگوی دو طرف می‌تواند دربرگیرنده مسایل مختلفی از جمله مبارزه با تروریسم و حقوق بشر باشد.
در این سند با اشاره به تفاوت دیدگاه‌های میان ایران و اتحادیه اروپا در مورد مجازات اعدام، عنوان شده است که حذف مجازات اعدام در ارتباط با جرائم مرتبط با مواد مخدر می‌تواند شمار موارد اعدام در ایران را تا 80 درصد کاهش دهد.
در این سند آمده است: در گذر زمان استفاده ایرانی‌ها از مجازات مرگ برای تنبیه قاچاقچیان مواد مخدر بیش از بیش انتقاد موسسات حقوق بشری را در پی داشته است و مسئله را از مبارزه با مواد مخدر به موضوعی حقوق بشری تبدیل کرده است. سیاست اتحادیه اروپا مدت‌هاست بر پایه مخالفت با مجازات مرگ بنا شده است.
این سند می‌افزاید: به‌کارگیری همیشگی مجازات اعدام مشکل‌ساز شده است و هم اکنون در ایران بحث درباره ثمربخش بودن مجازات اعدام در مبارزه با قاچاق مواد مخدر بالا گرفته است! در چنین شرایطی اتحادیه اروپا می‌تواند تلاش کند طرف‌های مذاکره‌کننده ایرانی را متقاعد کند شفاف‌سازی بیشتر در این حوزه می‌تواند در بهبود همکاری با این اتحادیه مفید باشد.
در این سند با وجود مخالفت با اعدام قاچاقچیان مواد مخدر به مشکل غرب به ویژه اروپا در برخورد با قاچاقچیان نیز اشاره شده و بر استفاده از ظرفیت ایران در مقابله با این معضل جهانی تصریح شده است: در دراز مدت اتحادیه اروپا باید با این حقیقت روبرو شود که اگرچه مجازات مرگ مشکلی در همکاری‌اش با ایران در حوزه مبارزه با مواد مخدر است، اما نمی‌تواند نیاز به همکاری مشترک برای مقابله با ترانزیت مواد مخدر از ایران را نادیده بگیرد!
اروپا
و ادعای عدم دخالت!
اینکه روزی غربی‌ها از دخالت در امور ایران دست بردارند از محالات است مگر اینکه ایران دوباره چنان دوران پیش از انقلاب یوغ بندگی به گردن انداخته و از ظلم استعمارگران دم بر نیارد. کوتاه کلام آنکه به قول رهبر معظم انقلاب از اصول انقلاب اسلامی دست بشوید. دخالت غربی‌ها در امور ایران از دوره مشروطه تا 28کودتای مرداد و فتنه 88 همواره بوده است و تا اکنون ادامه دارد. مگر نه اینکه همین اواخر پاریس میزبان گروهک تروریستی منافقین بود و یا چماق حقوق بشر غربی که از آن همواره برای پیشبرد اهداف سیاسی استفاده می‌شود؛ چماقی که می‌گوید فرهنگ و عرف و شرع جامعه خودت را کنار بگذار و آنچه را که ما به آن حقوق بشر می‌گوییم نصب‌العین خود کن.
از دیگر موارد دخالت غربی در مورد توان دفاعی کشور است. آنها پس از موضوع هسته‌ای به سراغ موضوع موشکی ایران رفته و حق مسلم ملت ایران را در داشتن توان دفاعی قوی و عامل بازدارنده نادیده گرفته و همواره این موضوع را به انحای مختلف مطرح کرده‌اند.
هدف‌گیری
توان دفاعی ایران
در مقابل بهرام قاسمی سخنگوی دستگاه دیپلماسی ضمن واکنش به تصویب این قطعنامه گفت: «پارلمان اروپا با تصویب قطعنامه‌ای تحت عنوان راهبرد اتحادیه اروپا در قبال ایران پس از توافق هسته‌ای به دنبال عادیسازی و توسعه روابط بلندمدت با جمهوری اسلامی ایران است. این موضوع حاکی از اراده مثبت این نهاد اروپایی برای گسترش و تعمیق مناسبات دوجانبه در تمامی ابعاد با ایران است.»
وی تأکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران از پارلمان اروپا انتظار دارد متناسب با مقتضیات دوران پسابرجام و به دور از ملاحظات سیاسی و جار و جنجال‌های تبلیغاتی سوء، اقدام به تدوین راهکارهایی مشخص برای توسعه و تعمیق روابط داشته باشد.» قاسمی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران همواره تاکید کرده است که با موضوع حقوق بشر نباید برخوردی سیاسی داشت و استانداردهای دوگانه را در این زمینه اعمال کرد، افزود: «جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد در یک فضای آرام و غیرجنجالی و از طریق گفت‌وگو و تبادل نظر دیدگاه‌های دین مبین اسلام را در زمینه حقوق بشر تبیین کرده و در جهت تعامل با دیگران و نزدیکی هر بیشتر نظرات طرفین تلاش کند.» وی همچنین تأکید کرد که «آزمایش‌های موشکی جمهوری اسلامی ایران در چارچوب سیاست‌های دفاعی کشور انجام می‌گیرد و توانایی‌های دفاعی ایران به هیچ وجه قابل مذاکره و مصالحه نیست. جمهوری اسلامی ایران از ابتدا نسبت به تمامی تهدیدات تروریستی اعم از گروه‌های تکفیری و داعش و سایر گروه‌های مشابه هشدارهای لازم را داده و در جهت مبارزه با آنها از هیچ تلاشی فروگذار نکرده است.»
بازار دلچسب
و اروپای طماع
در ادامه این سند از سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا (EEAS) خواسته شده است که امکان ایجاد یک چارچوب نهادی برای همکاری با ایران همانند یک توافق همکاری و مشارکت (PCA) یا یک چارچوب همکاری برای پیشبرد گفت‌وگوهای سیاسی میان دو طرف را بررسی کند.
همچنین درخصوص تعاملات تجاری و اقتصادی تهران و بروکسل عنوان شده است که دولت ایران یک رشد سالانه 8 درصدی را هدف‌گذاری کرده است و «ما بر این باور هستیم که سرمایه‌گذاری اروپا در این کشور، می‌تواند یک عامل کلیدی در تحقق این هدف باشد!»
این سند با اشاره به لغو تحریم‌های اتحادیه اروپا بعد از برجام می‌افزاید: ما خواهان گسترش توسعه همکاری‌های اقتصادی اتحادیه اروپا با ایران که در حال حاضر بزرگترین قدرت اقتصادی دنیا در خارج از سازمان تجارت جهانی است، هستیم و لغو تحریم‌ها یک عنصر مهم در تحقق این مسئله بشمار می‌آید.
در این سند تصریح شده است که همکاری اتحادیه اروپا با ایران در حوزه انرژی، نقش بسیار مهمی در متنوع ساختن منابع انرژی و تامین امنیت انرژی این اتحادیه ایفا می‌کند.
آب‌نبات‌های
اروپایی!
در بخشی از این سند با بیان اینکه بیش از نیمی از خانوارهای ایرانی برای تامین انرژی‌شان متکی به گاز طبیعی هستند، عنوان شده که ایران دارای امکانات بالقوه عظیمی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک است و اتحادیه اروپا در این خصوص می‌تواند با تهران همکاری کند.
در این سند با اشاره به اینکه ایران به طور میانگین در سال دارای 300 روز آفتابی است، عنوان شده است: میزان تولید بالقوه برق از انرژی خورشیدی در ایران معادل 13 برابر کل مصرف انرژی در این کشور می‌تواند باشد.
در این سند راهبردی بر افزایش همکاری‌ها میان اتحادیه اروپا با ایران در زمینه مدیریت مصرف آب، مقابله با بلایای طبیعی همچون زلزله، آلودگی هوا و مدیریت بازیافت زباله‌ها تصریح شده است.
این سند همچنین خواستار بررسی همکاری‌ها میان اتحادیه اروپا و ایران با توجه به برجام، در حوزه انرژی هسته‌ای غیرنظامی، از سوی بروکسل شده است.
سفارش غربی‌ها به ایران برای استفاده از نیروی خورشید و یا باد برای تولید برق بیشتر به آب‌نبات‌هایی شبیه است که برای گول زدن از آن استفاده می‌کنند. برای آنکه ایران به سمت ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای بیشتر و گسترش صنایع هسته‌ای برای تولید برق نرود اینها را به ایران پیشنهاد می‌دهند و قطعا در آینده شرکت‌های اروپایی برای گسترش این صنایع به ایران سرازیر خواهند شد. البته تولید برق با انرژی‌های تجدیدپذیر خوب است اما این نباید جایگزین گسترش صنایع و نیروگاه‌های هسته‌ای شود.
حرف‌های
بودار!
در بخش دیگری از این سند همکاری، در مورد نقش ایران در منطقه خاورمیانه، عنوان شده است که این کشور یک بازیگر مهم در حوزه خلیج فارس در این منطقه به شمار می‌آید.
در این سند با ابراز نگرانی از گسترش نظامی‌گری در منطقه خاورمیانه تصریح شده است: به رغم مشروع بودن نگرانی‌های دفاعی اما این مسئله بایستی ضمن احترام کامل به حق حاکمیت تمامی کشورهای منطقه باشد.
این سند می‌افزاید: ما بر این باور هستیم که توافق هسته‌ای ایران راه را برای همکاری‌ها به منظور حل بحران‌های امنیتی در منطقه خاورمیانه باز کرده است.
در این سند تصریح شده است: ما بر این باور هستیم که ایران قادر است در ایجاد ثبات در منطقه خاورمیانه نقش مهمی را بازی کند و در همین حال به نفع تمامی منطقه است که اقدام به عادیسازی روابطشان با تهران کنند.
در این سند بیان شده است: باور داریم در گفت‌وگوی سیاسی بروکسل و تهران، از ایران بایستی خواسته شود که نقش سازنده‌ای را در حل بحران‌های سیاسی در عراق، یمن، سوریه، لبنان و افغانستان، در چارچوب احترام به قانون بین‌الملل و حق حاکمیت تمامی این کشورها، ایفا کند.
این سند افزوده است: ما بر این باور هستیم که اختلافات در منطقه خاورمیانه، شمال آفریقا و خلیج فارس بدون حضور تمامی بازیگران در دور میز مذاکرات امکان‌پذیر نیست.
در این سند از نقش مثبت ایران در پیشبرد مذاکرات صلح در سوریه و مشارکت آن در گروه بین‌المللی حمایت از سوریه و نیز حمایت از تلاش‌های جاری در ایجاد ثبات در عراق استقبال شده است. همچنین از اتحادیه اروپا خواسته شده است که دیپلماسی فعال‌تری را در کاهش تنش‌ها میان تهران و ریاض و ایجاد اعتماد و عادیسازی روابط آنها در پیش بگیرد.
نیاز به دسترسی آسان
به منابع مورد نیاز!
در این سند همچنین به نیاز اروپایی‌ها به دسترسی آسان به منابع لازم در ایران اشاره شده و آمده است: ایجاد دفتر رابط اتحادیه اروپا در تهران به منظور آسان‌سازی دسترسی به منابع نهادی مرتبط با همکاری آکادمیک و صنعتی گامی خوب در جهت برطرف کردن این نقص به شمار می‌آید. برقراری خط ارتباطی منظم بین پارلمان اروپا و مجلس ایران نیز لازم است.
حل بحران
به سبک اروپایی!
به نظر نمی‌رسد همه این موارد و اشاره به نقش ایران برای کاهش تنش در منطقه خاورمیانه به معنای پذیرش اصول به حق ایران در این موارد باشد چرا که اگر چنین بود پیش از این پذیرفته می‌شد. ایران در موضوعاتی مثل سوریه و یمن مداخلات سیاسی و ائتلاف نظامی کشورهای مرتجع عربی و غربی را محکوم کرده و سال‌هاست که بر احترام به رای و اراده مردم این کشورها تاکید می‌کند. سال‌هاست که غربی‌ها که مدعی حق حاکمیت مردم هستند بر طبل رفتن رئیس‌جمهور قانونی سوریه می‌کوبند.
آن‌گونه که به نظر می‌رسد اتحادیه اروپا در خلال تصویب این قطعنامه از ایران می‌خواهد که از نقش محوری و کلیدی خود استفاده کرده و دست از حمایت از جریان مقاومت در منطقه بردارد تا راه برای استعمارگران و طرح نقشه خاورمیانه جدید باز شود.