گفتوگوی کیهان با مردان تبلیغی و رسانهای جنگ
راز ماندگاری گنجینههای دفاع مقدس
مجتبی برزگر
هشتسال دفاع مقدس بخشی از تاریخ پرفراز و نشیب ملت انقلابی ایران اسلامی است که در برابر هجوم نابرابر اهریمنان ایستاد و اجازه نداد وجبی از خاک خود در زیر سلطه دشمن قرار گیرد. دفاع مقدس فرصت مغتنمی بود که همه ظرفیتها و توانمندیها را برای بروز و ظهور به سختترین میدانها و آزمونها کشاند. یکی از مهمترین زوایایی که میتوان در خصوص آن تأمل و مداقه کرد، مقوله فرهنگی و هنری است. یعنی چگونه میتوان با استفاده از عنصر فرهنگ و هنر، ارزشها و حقایق جنگ را برای نسلهای آینده بازگو کرد. حدود ۹۸ سال از پایان جنگ جهانی اول و ۶۹ سال از پایان جنگ جهانی دوم سپری میشود هنوز هم سناریوی بسیاری از فیلمهای تولیدی هالیوود و برخی آثار تولیدی هنری مربوط به موضوعات این دو جنگ میشود. آن هم جنگهایی که به منظور تجاوز و کشورگشایی صورت گرفته و انسانهای بیگناه بسیاری در آن کشته و شهرهای زیادی با خاک ویران شده است. قیاس دفاع مقدس ایران اسلامی با سایر جنگها البته قیاس معالفارقی است. چرا که در جنگ هشت ساله ما بسیاری از ارزشها، آرمانها و اخلاقیات به منصه ظهور رسید و جهانیان را مات و مبهوت کرد. اینک ماییم و کولهباری بر جای مانده از عشق و خاطره روزهای حماسه و ایثار و فداکاری! مقام معظم رهبری(مدظلهالعالی) درباره آثار دفاع مقدس فرمودند: «این جنگ یک گنج است آیا خواهیم توانست آن را استخراج کنیم.» براستی آیا هنرمندان، نویسندگان و گویندگانی که دارای آثاری فاخر و بیانی رسا هستند، دِین خود را نسبت به این اسطورهها ادا کردهاند یا برنامهای برای این منظور وجود دارد یا خیر؟ باید دانست که دشمنان از هر سو و از هر طرف در مقابل ما صفآرایی کردهاند. آنها میدانند رمز توفیق ما چیست و نیز میدانند نقطه آسیبپذیر ما کجاست. امروز خاکریز دشمن تا درون خانه ما کشیده شده و نقطه سیبل دشمن، افتخارات گذشته جوانان دیروز است. آنها با جنگ نرم، سلاح رسانه و تکنولوژی پا به میدان مبارزه گذاشته و هدفشان تهی کردن باورهای دینی و اعتقادی از درون و پوچ ساختن هویت اسلامی و ایرانی جوانان این مرز و بوم است. باید آگاه و هوشیار بود که نسل فعلی بهشدت در پی گزینش و انتخاب است و در این میان نقش بیبدیل رسانهها اعم از ماهواره، اینترنت و فضای مجازی در عصر فراارتباطات بسیار بالاست. جایی که بیش از ۹۲ شبکه ماهوارهای و چهل هزار سایت اینترنتی بر ضد اسلام، شیعه و انقلاب اسلامی در حال تولید و انتشار برنامه هستند. تنها راهحل مشکل، اقناع و برخورد فرهنگی و ایجابی است. یکی از راهکارهای کاهش گرایش مردم بهخصوص جوانان به ماهواره و... تولید محصولات نمایشی فاخر و مناسب میباشد چه بهتر که بخشی از این سوژهها به معرفی اسوهها و الگوهای زمینی(شهدا) اختصاص داده شود. البته به دور از اغراق و مبالغه! شهدای ما نیاز به قهرمانپروری و اسطورهسازیهای هالیوودی ندارند. اگر واقعیت زندگی آنان صادقانه و با ابزار هنر و رسانه بازگو شود جذبه و ماندگاریشان ابدی خواهد بود.
نگاه اولین سخنگوی سپاه به نقش رسانه در دفاع مقدس
فرقی نمیکند سردار یوسف فروتن، اولین سخنگوی سپاه پاسداران باشد یا فرمانده منطقه دو سپاه یا فرمانده حفاظت رئیسجمهور یا حتی رئیسزندان اوین، او یوسف فروتن است. فروتنی و تواضع را احتمالا از آیتالله شهید بهشتی فراگرفته است. گفتوگویمان با یوسف فروتن را علاوه بر موضوع اصلی که نقش رسانه در دوران دفاع مقدس بود از روزهای جوانیاش در آلمان در محضر شهید بهشتی شروع کردیم. او به ما گفت که در سال 49 تصمیم گرفت در استکهلم تحصیلات خودش را ادامه بدهد. منتها به دو سه دلیل در سوئد اقامت کوتاهی داشت؛ یکی از این دلایل عدم سازگاری با فضای فرهنگی بود. دلیل دوم بایکوت دانشجویان ایرانی بود؛ یعنی نمیتوانستند برای ما پول بفرستند. باید کار میکردم و کارکردن در آنجا هم امکانپذیر نبود.
شهید باهنر آدرس شهید بهشتی را داد
موقعیت فرهنگی آنجا و مسئله کار باعث شد تا سردار به هامبورگ برود؛ در هامبورگ اولین و شاید زیباترین دیدار او با شهید بهشتی باشد. این دیدار عقبهای هم داشت؛ زیرا پیش از آن شهید باهنر به یوسف فروتن گفته بود که اگر اروپا رفتی برو پیش دکتر بهشتی و در یکی از تقویمهای مکتب اسلام آدرسی هم از او نوشت. وی در این باره میگوید: وقتی خدمت دکتر بهشتی رسیدم شرح ماجرای آمدن به این کشور را برای ایشان بازگو کردم. تا پایان تحصیلاتم که البته سیر پرتنشی داشت در آلمان ماندم. یکسال قبل از انقلاب یعنی سال 56 و اواسط سال 57 به ایران بازگشتم.
بالاخره عضو فرماندهی شورای سپاه شدم
سردار فروتن در پاسخ به این سؤال که چطور شد در صف اولین اعضای فرماندهی سپاه و آن 7 نفر معروف موسس سپاه قرار گرفتید، افزود: وقتیحضرت امام(ره) تشریف آوردند ، من عضو ستاد استقبال از حضرت امام بودم. بد نیست اشاره کنم که قبل از تشکیل ستاد استقبال، ستادی به نام راهپیمایی سراسری تهران تشکیل شده بود که من عضو اجرایی این ستاد بودم و شاید پنج یا هشت قطعنامه راهپیماییها را بنده در میدان آزادی خواندم. حضرت امام که تشریف می آوردند در مورد ورود ایشان جلسات متعددی برگزار و ستادی تشکیل شد که من عضو ستاد اجرایی بودم و با کمیته مرکزی ارتباط مستقیم و با شورای انقلاب رابطه نزدیک داشتم، چون با بسیاری از اعضای شورای انقلاب آشنایی شخصی داشتم و حسب دستور خود آقایان عضو فرماندهی شورای سپاه شدم.
...وسخنگوی سپاه شدم
وی خاطرنشان کرد: وقتی شورای هفت نفره سپاه تشکیل شد به دلیل اینکه در خارج از کشور هم عضو اتحادیه دانشجویان مسلمان اروپا بودم و عمدتاً کارهای فرهنگی انجام دادم مسئولیت انتشارات و روابط عمومی سپاه را به بنده واگذار کردند و قرار شد همه اطلاعیهها و مصاحبههایی که قرار است به نام سپاه نوشته و انجام شوند، توسط یک نفر صورت بگیرد. طبعاً بخشهای اطلاعات و عملیات و پشتیبانی نمیتوانستند صحبت کنند و مسئولیت مستقیم این قضیه با من بود و این بود که سخنگوی سپاه شدم.
همه در خط رسانه فعال بودند
فروتن با اشاره به اینکه هر فرمانده بایستی در میدان تبلیغات و رسانه هم فعالانه عمل میکرد، اظهار داشت: شرایط روابط عمومی با نبود امکانات و تجهیزات و گستردگی وسیع رسالت بسیار سنگینی بود. همه کارها به ما واگذار میشد و در صورت اجرای شایسته هم تأثیرات بسزایی داشت. یادم نمیرود زمانی که فرماندهی مناطق دو و شش (اصفهان، چهارمحال و بختیاری، لرستان و خوزستان) به بنده واگذار شد باید در نقش سخنگو و مبلغ هم اقدامات مناسبی انجام میدادم. نه تنها من بلکه همه فرماندهان این فعالیتها و اقدامات را در دستور کار خودشان داشتند. حتی سرلشکر رضایی فرمانده وقت سپاه هم این کار مهم را وظیفه خود میدانست و میکوشید بحثهای تبلیغی، رسانهای، سیاسی و فرهنگی را توأمان دنبال کند.
رسانه باید ظرفیتها را شناسایی و استعدادها را
شکوفا کند
وی با اشاره به اینکه امروز باید رسانه پرچمدار مناسبی برای انتقال مفاهیم و معارف غنی دفاع مقدس باشد، گفت: اینکه تاریخ شفاهی، انتشار کتاب و مستنداتی از جمله روایت فتح به عنوان گنجینههایی ارزشمند وجود دارد اما از رسانهها انتظار بیشتری داریم که با حجم بالای تجهیزات و امکانات میتوانند همچون گذشته ظرفیتها و استعدادهای بسیاری که هنوز شکوفا نشدهاند را به میدان بیاورد. رسانه واقعاً در مقابل رساندن پیام شهدا و انتقال مفاهیم انقلابی و ارزشی وظیفه دارد و اگر رسانهای معتقد و ولایتمدار باشد در این جبهه سربازی خواهند کرد. امروز به سیره شهید آوینیها و حجتالاسلام شیرازیها در امر رسانه و تبلیغات نیازمندیم و میبایست سلحشورانه و فعالانه در این میدان سختتر از نبرد تن به تن قدمهای ارزشمند و بلندی را برداریم.
مرد تبلیغات جنگ از رسالت سنگین تبلیغات و رسانه میگوید...!
سردار محمدعلی آسودی در آن روزهای جهاد و حماسه جانشین تبلیغات جبهه و جنگ قرارگاه مرکزی خاتمالانبیاء(ص) و مسئولیت تبلیغات جبهه و جنگ قرارگاههای نجف، نوح و کربلا را برعهده داشت. اما شاید سردار را بیشتر در جامه مسئول تبلیغات جبهه و جنگ قرارگاه کربلا دیده باشند. او امروز مشاور فرهنگی نماینده ولیفقیه در سپاه و مسئول مجمع پیشکسوتان فرهنگی و تبلیغی دفاع مقدس و مقاومت است. سردار آسودی تبلیغات را محوریترین و اساسیترین بخش دفاعمقدس میداند که برای آن شورای عالی دفاع یک ستاد تبلیغات جنگ تشکیل داد و یک تبلیغات جبهه و جنگ هم در سطح قرارگاهها، لشکرها، تیپها و حتی گردانها راهاندازی شد. شاید بیشترین عملکرد را در قرارگاههای نجف، کربلا و یک سطح پایینتر در قرارگاه حمزه و نوح ببینیم. البته لشکرهایی همچون لشکر 27 محمدرسولالله(ص) و تیپهای مستقل هم از این امر مستثنی نبودند. همه میکوشیدند تا با اتکا به تبلیغات و شمّ رسانهای مناسب در راستای ارتقاء معنویت و حفظ روحیه و انعکاس مناسب اخبار و برپایی شایسته مراسمها و مناسبتها گامهای مثمرثمری برداریم.
باید تنور دفاع مقدس را در عقبه، گرم نگه میداشتیم
وی اظهار داشت: بیشتر از خط مقدم در عقبه فعالیتهای تبلیغاتی باید انجام میشد؛ چراکه گرمنگهداشتن تنور دفاع مقدس و حفظ مردم در صحنه از اوجب واجبات بود. یکی از اقدامات مهم در پشت جبهه که مرکزیت سپاه انجام میداد تهیه و تولید محصولات تبلیغات جبهه و جنگ که الان در تصاویر جنگ وقتی به زیر پرچمهای رزمندگان نگاه کنیم نام تولیدکننده محصولات یعنی جبهه و جنگ مشخص است. الان این نمادها به الگوهایی تبدیل شده که حزبالله و یا پرچمداران اصلی مقاومت از آن بهره میگیرند.
بر سر پیشانیبند یا فاطمه زهرا دعوا بود
سردار آسودی به یکی دیگر از نمادهایی که به عنوان الگو بهرهبرداری میشود اشاره کرد و گفت: پیشانیبند یکی دیگر از تبلیغاتی بود که رزمندگان ما نقش مبلغ آن را به خوبی ایفا کردند. حتی جالب است بدانید بر روی برخی از اسامی پیشانیبندها دعوا هم میشد. مثلاً رزمندگان ما به نام مقدس حضرت فاطمه زهرا(س) حساسیت خاصی داشتند و گاهی برای به دست آوردن این پیشانیبند شرط و شروط میگذاشتند. این معامله معنوی به عنوان یک سرمایه معنوی انجام میشد. قرآنهای زیپی، ادعیه و... از همان روزها مطرح شد که وقتی مردان تفحص ما برای شناسایی شهدا میروند هنوز آثار این اقدامات تبلیغی را میبینند.
شهدا با چند برگ کاغذ
درسها دادهاند
وی تأکید کرد: امروز باید از این نمادها به عنوان مولفههای اصلی قدرت نرم بهرهبرداری شود. وقتی میگوییم مولفه اصلی چون میبینیم از یک دفترچه خاطرات یک رزمنده چقدر در عرصههای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. حتی در برخی از مراکز اسناد انقلاب اسلامی به عنوان یک سند مهم دفاع مقدس نگهداری میشود. وصیتنامهها هم به یک مجموعه اخلاقی تبدیل شده که در چندین کلاس هم نمیتوان چنین معارفی را انتقال داد که آن شهداء در چند برگ کاغذ برای نسلها پیام داشتهاند.
باید هماندیشی میکردیم
سردار آسودی با اشاره به اینکه یکی از مسئولیتهای رسانه و تبلیغات این بود که بتواند در جذب رزمنده هم موفق باشد، افزود: یکی از کارهای ما تعامل با فرماندهان لشکرها، ائمه جماعات و کسانی که در پشت تریبون قرار میگرفتند و نقش تأثیرگذاری داشتند، بود. با آنها صحبت میکردیم تا به گونهای موضوعات را دنبال کنند که در جذب نیرو هم بتوانیم با سازماندهی مناسب عمل کنیم. کار دیگر ما تبلیغات برای جمعآوری کمکهای مردمی بود. چون ما به غیر از سلاح و مهمات مابقی نیازمندیهای نیروها را از طریق مردم تهیه میکردیم. این نکات واقعاً در جنگهای جهانی و صدراسلام هم بیبدیل بوده است؛ اینکه مردم در پشتیبانی رزمندگان نقش موثری را ایفا کنند.
با وضو 40 شهید را نقاشی کرد
وی با بیان اینکه در طول یک روز در اصفهان 350 شهید تشییع شدند، اضافه کرد: یکی از کارهای مهم تبلیغات جنگ، برگزاری مراسم تشییع شهداء بود. در آن دوران تقریباً در طول هفته شاید هر روز این مراسم را در استانهای مختلف داشتیم. یک روز 40 شهید تشییع میشد و جالب است بدانید اصفهان در یک روز میزبان 350 شهید بود. ما کارهای مربوط به تبلیغات این مراسم را انجام میدادیم و امکانات و تجهیزات محدودی هم داشتیم. آن موقع بنر و بیلبورد تبلیغاتی نبود و نقاش تصاویر شهداء را به روی بومهای نقاشی میآورد. شبی را یادم میآید که نقاش ما با وضو، تصویر 40 شهید را به صحنه نقاشی آورد و این کار آسانی نیست.
حضرت امام(ره) در منشور روحانیت معذرتخواهی میکنند
مسئول مجمع پیشکسوتان فرهنگی و تبلیغی دفاع مقدس و مقاومت در پاسخ به این سؤال که چقدر تبلیغات و رسانه توانستند در پیشبرد اهداف جنگ تأثیرگذار باشند، گفت: بعد از پذیرش قطعنامه حضرت امام(ره) پیامی را در 15 صفحه اعلام کردند که به منشور روحانیت معروف شد. در این منشور حضرت امام(ره) پاسخ بسیاری را که میگفتند ما از اینکه جنگ کردیم پشیمان هستیم و یا باید بعد از عملیات بیتالمقدس کار جنگ تمام میشد را دادند. ایشان میفرمایند از خانوادههای معظم شهداء معذرت میخواهم که به خاطر تحلیلهای غلطی که برخی نسبت به دفاع مقدس دارند. ما هیچگاه از عملکرد خودمان در دفاع مقدس پشیمان نیستیم.
رسانه کوشید تا به جهان بگوید ایران اسلامی
با دست خالی چه حماسهها آفرید
وی ادامه داد: حضرت امام(ره) در این منشور روحانیت میفرمایند ما در جنگ انقلابمان را به جهان صادر کردیم- اینجا به نقش رسانه و تبلیغات در دفاع مقدس اشاره دارند. جایی که رسانه میکوشید تا با دور هم جمع کردن انقلابیون 5 قاره جهان، دعوت از ائمه جماعات، رهبران نهضتهای آزادیبخش و خبرنگاران از سراسر جهان به همه دنیا بگویند که با دست خالی چه حماسهآفرینیها و پیروزیهایی رقم خورده است.
باید هوشمندانه از مولفهها و ظرفیتها استفاده کنیم
سردار آسودی در پاسخ به این سؤال که بایستی امروز رسانهها در راستای انتقال مناسب معارف جنگ عمل کنند، افزود: الان جنگ نرم است و در این میدان اتفاقاً نیاز به محورهای فرهنگی، تبلیغی و رسانهای بیشتر است. ما همان طوریکه در دوران دفاع مقدس از همه توان و امکانات برای حفظ و ارتقاء روحیه و معنویت و مقابله با عملیات روانی دشمن که یکی از محورهای مهم آن موقع بود بهره بردیم باید امروز هوشمندانه در این میدانها، چنین مولفهها و ظرفیتهایی را به کار بندیم. چراکه الان دشمن در خاکریز جنگ نرم، غیرت، ایمان، دین، معنویت و روحیه مردم را نشانه گرفته و ما هیچ راهی نداریم به جز اینکه از الگوها و مدلهای دفاع مقدس استفاده کنیم.
حضرت آقا هم پدافند و هم آفند فرهنگی را ضعیف میدانند
وی در پایان خاطرنشان کرد: بدانیم حضرت آقا همان طور که در دیدار با هیئت دولت فرمودند ما هم در پدافند فرهنگی و هم آفند فرهنگی ضعیف هستیم؛ واقعاً این مقوله ارزشمند محروم و مظلوم مانده است. باید ضعفهایمان را بشناسیم و با یک اشراف و راهبرد مناسب در مقابله با دشمنان درست عمل کنیم. انشاءالله در جنگ نرم قبل از نبرد سخت بتوانیم در جامه سرباز ولایت سربلند و پیروز باشیم.
پردهبرداری از حقایق و جلوگیری از تحریفهای جنگ
اعتقاد دارد دفاعمقدس آنقدر گفتنی دارد که حضرت آقا میفرمایند «ما کم کار کردیم» چراکه جنگ 8 ساله ما واقعاً کم نظیر و کم سابقه است. کمنظیر به این جهت که جهان در مقابل ایران ایستاد؛ دو ابر قدرتی که حتی از نظر ایدئولوژی، مباحث سیاسی و فرهنگی هم دو گرایش و استراتژی متفاوتی داشتند اما به خاطر جلوگیری از پیشرفت و توسعه انقلاب اسلامی به توافق رسیدند که با رژیم بعثی صدام همراهی و همکاری داشته باشند. همه این لحظات را رسانه که زبان گویای نظام به شمار میرود و نقش مؤثر و تعیینکنندهای در ثبت و ضبط و انعکاس هر اتفاق و رویدادی دارد لحظه به لحظه به روزشمار دفاع مقدس تبدیل کرده است. اما همین رسانه در تقابل با پروپاگاندای غرب و جهان سلطه همواره مظهر صداقت، راستی و نمایانگر حقایق و واقعیتها بوده است؛ شاید مصداق آن را بسیاری از مردم جهان در انعکاس پیروزی رزمندگان ما در عملیات فاو و آزادسازی خرمشهر دیدند که رسانههای غربی تا مدتها زیر بار اعلام این موفقیتها نمیرفتند. نقش و جایگاه تأثیرگذار کارکردهای رسانه را سرهنگپاسدار محمدجواد قهرمانی از رزمندگان 8 سال دفاع مقدس و فعالان رسانه و تبلیغات مطرح میکند؛ او امروز مسئولیت خطیر روابط عمومی و تبلیغات نیروی زمینی سپاه را برعهده دارد.
حقیقتاً جهان در مقابل ما ایستاد
وی یکی دیگر از رسالتهای رسانه را آگاهسازی نسل جوانی میداند که از لایههای پنهان و ناگفتههای آن روزهای حماسه و سلحشوری تصوری ندارند. جنگی که حقیقتاً جهان در مقابل ما ایستاد و استکبار جهانی تا توانست از ارتش بعث عراق را از تجهیزات تاتانک و هواپیما تجهیز کرد. دشمنی که به راحتی در اواخر جنگ میتوانست یگانهای خود را کمتر از 24 ساعت از جنوبیترین نقطه به شمالیترین محل استقرار انتقال دهد. اما چه شد رزمندگان حماسهآفرین ما با دست خالی جلوی این دشمن تا بندندان مسلح را سد کردند و نگذاشتند حتی یک وجب از خاک مقدس ایران اسلامی به دست نااهلان بیفتد. یا در مقابل تحریفها و شبهاتی که برای جوان امروز ایجاد میشود دشمن ما دشمنی ترسو و دستوپا بسته نبود که با یک نوای اللهاکبر عقبنشینی کند؛ اینها نکاتی است که حتماً باید رسانه با هوشمندی و نفوذ کلام، گفتار و نوشتار خود در جامعه به یک فرهنگ غنی و گنجینه ارزشمند تبدیل کند.
جوانان ما بدانند دشمن تا آخرین گلولهاش میجنگید
معاون روابط عمومی و تبلیغات نیروی زمینی سپاه درخصوص تحریفها و آسیبشناسی رفتار رسانهها در راه ارائه حقایق و عملکرد مناسب در رسالت آگاهیبخشی، میگوید: متأسفانه در برخی از این فیلمها و مستندها وانمود میشود که ما در مقابل دشمن نادان و ترسویی مقابله میکردیم اما جوانان ما بدانند دشمن تا آخرین گلولهاش میجنگید و به یک فریاد اللهاکبر رزمندگان ما میدان نبرد را خالی نمیکرد. رسانه باید به جای نشر روایتهای افرادی که اصطلاحاً در عقبه جنگ فعالیت میکردند بگذاریم فرماندهان، رزمندگان اطلاعات عملیات، کارشناسان و ایثارگرانی که به واقع زبانگویای لحظات حماسه 8 ساله هستند این حقایق را بازگو کنند تا مسیر بازخوانی پایمردیها و رشادتها به دور از انحراف و تحریف به راه خودش ادامه دهد.
دشمن میکوشد با عملیات روانی ما را زمینگیر کند
وی حضور فعالانه در جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی را یک وظیفه مهم مدیران روابط عمومی دانست و تصریح کرد: امروز باید مدیران روابط عمومی ما به عنوان چشمان پرصلابت مجموعهها و متولیان تبلیغات و فرهنگی کار زیربنایی انجام دهیم؛ چراکه دشمن برای عملیات روانی جامعه ما خاصه جوانان سرمایه، امکانات و تجهیزات مدرن به کار گرفته تا در این میدان ما را زمینگیر کند، اگر به خودمان نیاییم و این نقش را جدی نگیریم دچار مشکل میشویم.
شناخت دغدغههای حضرت آقا
جلوی تشدید توطئههای سایبری را میگیرد
سرهنگپاسدار قهرمانی افزود: ما باید در مسیر جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی آنقدر هوشمندانه و مدبرانه گام برداریم تا با ارائه الگویی به این جبهه انسجام ببخشیم؛ این مهم میسر نمیشود مگر اینکه بتوانیم از ظرفیتها و توانمندیهای موجود به نحو شایستهای بهره ببریم. امیدواریم مسئولین دغدغههای حضرتآقا در این زمینه را به خوبی بشناسند تا جلوی تشدید توطئههای سایبری و تبلیغاتی دشمن گرفته شود.
معاون روابط عمومی و تبلیغات نیروی زمینی سپاه در پایان خاطرنشان کرد: باید مدیران ما نقش رسانهها را دستکم نگیرند و با تعامل و توجه بیشتر به اهمیت موضوع تبلیغات و رسانهها پی ببریم و با قدرت برگرفته از تجربه، ابتکار، خلاقیت و تدبیر وارد این میدان شویم که شاهد موفقیت بیشتری در مقابله با عناصر فعال در شبیخونهای فرهنگی باشیم.