به گزارش مشرق، پس از تأخیر چندباره وعده‌های مسئولان دولت یازدهم برای زمان قطعی اجرای قرارداد خرید هواپیما و در حالی که چندی پیش یکی از مقامات دولتی از ورود تعدادی هواپیمای ایرباس به کشور تا پایان شهریور خبر داده بود، روز یکشنبه این هفته وزیر راه و شهرسازی گفت: محدودیت‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا تنها مانع خرید هواپیماست و رفع محدودیت‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا سبب می‌شود مذاکرات ما برای خرید هواپیما به نتیجه برسد.
عباس آخوندی افزود: امیدوارم این محدودیت‌ها به زودی برطرف شود تا ما بتوانیم نسبت به خرید هواپیما اقدام کنیم.
اعتراف دیرهنگام وزیر راه پس از 8 ماه نسبت به خلف وعده غربی‌ها در حالی است که بهمن‌ماه سال گذشته هم‌زمان با سفر حسن روحانی به فرانسه، توافق خرید 118 هواپیمای ایرباس توسط ایران امضا شد و از جانب مسئولان دولتی، توافقی تاریخی قلمداد شد و رسانه‌های زنجیره‌ای حامی دولت نیز آن را یکی از اولین گشایش‌های برجام خواندند.
در آن روزها، مسئولان دولتی در آستانه انتخابات مجلس، به گونه‌ای بر خرید 118 ایرباس مانور می‌دادند که افکار عمومی تصور می‌کرد به زودی ناوگان هوایی کشور شاهد ورود ده‌ها هواپیمای نو و پیشرفته فرانسوی خواهد بود و ناوگان فرسوده کشورمان احیاء خواهد شد.
به عنوان مثال، طبق وعده عباس آخوندی باید طی 20 روز این خرید نهایی می‌شد. حدود سه هفته پس از اعلام خرید 114 فروند ایرباس از فرانسه (که در ادامه 4 فروند دیگر به آن اضافه شد) آخوندی در یک برنامه تلویزیونی گفت: خرید 118 هواپیمای ایرباس به ارزش 10/5 میلیارد دلار امضا شد که این اقدام گامی بزرگ در جهت تحول ناوگان هوایی کشور است. دو طرف 20 روز کاری مهلت دارند تا به قرارداد نهایی دست یابند.
همچنین مدیرعامل هما یک روز بعد از آخوندی از تأمین فاینانس هواپیماهای ایرباس توسط بانک‌های اروپایی خبر داد و قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین‌الملل نیز گفت: تا پایان اسفندماه 94 حداقل یک فروند هواپیما ایرباس ۳۳۰ وارد کشور می‌شود.
آغاز بهانه‌جویی‌ها!
با پایان یافتن سال 94 و عدم تحقق وعده ورود اولین سری از هواپیماهای ایرباس، مشخص شد که تمام تبلیغات قبل از انتخابات مجلس، واهی بوده است. چون بعد از عید به‌تدریج مسئولان دولتی با صراحت بیشتری گفتند که هنوز قراردادی با شرکت ایرباس امضا نشده و آنچه تاکنون بر آن مانور می‌شد، صرفاً یک تفاهم‌نامه مقدماتی بوده است.
به عنوان مثال،‌22 فروردین بود که عباس آخوندی وزیر راه از آنچه در سفر روحانی به فرانسه امضا شد با عنوان پیش‌قرارداد یاد کرد و از نهایی شدن قرارداد ایرباس در آینده‌ای نزدیک خبر داد.
چندی بعد مسئولان دولتی اعتراف کردند که شرکت ایرباس برای فروش هواپیما به ایران باید مجوز خزانه‌داری آمریکا را داشته باشد. پس از آن، مسئولان دولتی هر بار وعده می‌دادند که به زودی مجوز خزانه‌داری آمریکا دریافت می‌شود.
مدتی بعد هم بحث خرید هواپیما از شرکت آمریکایی بوئینگ پیش آمد که گفته می‌شود در راستای امتیاز دادن به آمریکایی‌ها برای اخذ مجوز خرید ایرباس صورت گرفته است.
با وجود وعده‌های مذکور، موضوع خرید هواپیما از ایرباس همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. تنها مشخصه این خرید، وعده‌های پیاپی مسئولان مربوطه برای نهایی شدن قرارداد خرید با فرانسوی‌ها و ورود اولین سری از ایرباس‌هاست.
اوایل تیرماه وزیر راه و شهرسازی در یک برنامه تلویزیونی از پیشرفت مذاکرات مثبت با مسئولان ایرباس خبر داد و گفت که احتمال می‌رود 3 یا 4 هفته آینده نتایج این مذاکرات قطعی شود و در مورد انتخاب فاینانسور این قرارداد افزود: ایرباس هم باید مجوزهای خودش را از آمریکا اخذ کند که البته مذاکرات اولیه آنها هم با موفقیت به پایان رسیده است.
پذیرش شروط آمریکایی‌ها
در همین رابطه به تازگی گزارشی منتشر شده که نشان می‌دهد ایران و آمریکا احتمالا توافق مشروطی را بر سر قرادادهای خرید هواپیما امضاء می‌کنند که به نظر می‌رسد ایران پیش شرط موافقت دولت آمریکا برای نهایی شدن قرارداد خرید هواپیما را پذیرفته است.
به گزارش فارس به نقل از رویترز، ایران پیشتر پیش‌شرط موافقت دولت آمریکا برای نهایی شدن قرارداد خرید هواپیما از ایرباس و بوئینگ را رد کرده بود اما در عمل هیچ شرکت خارجی که بیش از 10 درصد از محصولات آن در آمریکا تولید می‌شود نمی‌تواند بدون مجوز دولت این کشور اقدام به صادرات محصولات خود به کشور ثالث کند.
یکی از مقامات این شرکت اعلام کرد حدود 40 درصد از قطعات هواپیماهای ایرباس ساخت شرکت‌های آمریکایی‌ست و به همین دلیل این شرکت نمی‌تواند بدون مجوز دولت آمریکا اقدام به فروش هواپیما به ایران کند.
ایران روز گذشته از دولت آمریکا خواست تا با موانع موجود بر سر راه نهایی شدن قرارداد خرید هواپیما‌های بوئینگ و ایرباس را با توجه به اجرای برجام و لغو تحریم‌ها بردارد.
با این حال تمام وعده‌های مسئولان ذی‌ربط در وزارت راه و شهرسازی برای نهایی شدن قرارداد خرید هواپیما از ایرباس یکی پس از دیگری رنگ‌باخته و با اینکه چندی پیش یکی از مقامات دولتی از ورود تعدادی هواپیمای ایرباس به کشور تا پایان شهریور خبر داد، اکنون شهریورماه هم به پایان رسید و خبری از ایرباس نشده است.
بر اساس آنچه وزیر راه و شهرسازی گفته است، محدودیت‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا تنها مانع خرید هواپیماست و امیدوار است این محدودیت‌ها به زودی برطرف شود تا خرید هواپیما به نتیجه برسد، اما مشخص نیست عبارت «به زودی» چه زمانی درباره بزرگترین خرید خارجی ایران محقق خواهد شد.