یک کارشناس اقتصادی:
توقف شبنم نشاندهنده فقدان عزم جدی برای مبارزه با قاچاق است
یک کارشناس اقتصادی گفت: وزارتخانههای بازرگانی و اقتصاد سعی کردند با کنترلهایی همچون شبنم، کارت سبز و برگ سبز قاچاق را کنترل کنند ولی شکست این طرحها نشاندهنده نبود عزم جدی برای مبارزه با این مشکل است.
محمد حسین فاتحی در گفتوگو با فارس با بیان اینکه مبارزه با فساد نیازمند توجه به منافع ناشی از فساد و دستگیری یا مجازات متخلف است، گفت: اگر در نتیجه فساد مبالغی که عاید فرد میشود بیشتر از احتمال دستگیری و میزان مجازات باشد قطعا آن جرم نه تنها متوقف نخواهد شد بلکه افزایش خواهد یافت.
وی ادامه داد: این جرایم هر چند که مبالغ زیادی داشته باشند اما باز هم بازدارنده نخواهند بود و از سوی دیگر نیز نظامهای کنترلی و نظارتی که احتمال دستگیری را افزایش میدهند باید قوی عمل کنند.
فاتحی تصریح کرد: ورود برخی کالاها آزاد است و مصرف قانونی دارند که باید از گمرک عبور کرده و عوارض پرداخت کنند اما زمانی که به هر شکلی از مرز میگذرند و وارد کشور میشوند دیگر کنترلی بر آنها صورت نمیگیرد.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: وزارت بازرگانی و وزارت اقتصاد سعی کردند از طریق کنترلهایی همچون شبنم و کارت سبز و برگ سبز و امثال آنها این موارد را کنترل کنند اما انجام نشد که این امر نشان میدهد نهادها و سازمانهای درگیر این موضوع اراده جدی برای مبارزه با این معضل ندارند.
وی در پاسخ به پرسشی درباره ادعای نهادهای مسئول مبنی بر هزینه بالای تجهیزات و زیرساختهای مبارزه با قاچاق هم گفت: این صحبتها بهانه است، حتی اگر از این موارد چشمپوشی کنیم روشهای دیگری نیز هست که باید از آنها استفاده کرد چرا که کشور ما دارای مرز آبی وسیعی در جنوب و مرزهای ناامنی در شرق و تا حدودی در غرب است که همه اینها مبادی هستند که توان کنترل آنها با تجهیزات متعارف مانند اسکنرها وجود ندارد.
فاتحی اضافه کرد: روشهای زیادی همچون استفاده از تصاویر ماهوارهای، پهبادی و غیره وجود دارد که امکان کشف و برملاسازی این فسادها را امکانپذیر میکند، اما حجم آنها بسیار بالاست و آنقدر سازمان یافته است که مبارزه با آن قطعا کار یک دولت یا نهاد نیست و باید یک اراده قوی برای مبارزه با آن به وجود بیاید.
گفتنی است «شبنم» و «ایران کد» طرحهایی بودند که در دولت قبل مسیر کالاهای وارداتی را از مرز تا فروشگاهها ثبت میکرد اما با روی کار آمدن دولت یازدهم این طرحها مسکوت ماند و شرایط مجددا برای گسترش واردات کالای قاچاق هموار شد، به طوری که اواسط آبان ماه سال 92 براساس بخشنامه گمرک، حذف دريافت ايران كد و برچسب شبنم در سامانه ثبت سفارش بطور رسمی ابلاغ شد.
محمدرضا نعمتزاده پیش از آن در برنامه زنده تلویزیونی از برنامه جمعآوری شبنم و ایران کد خبر داده و گفته بود: طرح شبنم در مقابل قاچاق ضعیف بوده است وعملا به قاچاق رسمیت دادهایم.
وی افزود: ایران کد برای گمرک ایران مشکلات زیادی ایجاد کرده است و باعث ایجاد بروکراسی در گمرکات شده است.
وزیر صنعت بدون ارائه طرح جایگزین برای کنترل کالاهای وارداتی گفت: تصمیم گرفتیم و در حال جمع کردن ایرانکد هستیم. برای هر ایرانکد باید یک برگه سبز صادر کنیم که این باعث بروکراسی شدیدی شده است.
نعمتزاده در حقیقت با این کار شفافیت اقتصادی و کنترل بر واردات قاچاق را کاهش داد ولی طرحی به جای آن معرفی نکرد.
این در حالی است که به گفته مسئولان گمرک، سالانه حدود 25 میلیارد دلار واردات قاچاق به کشور صورت میگیرد که بخش زیادی از این رقم از مبادی رسمی وارد کشور میشود و طرحهایی همچون شبنم و ایران کد میتواند در رهگیری و مبارزه با واردات قاچاق بسیار موثر باشد.