حالا وقت انتخاب رشته کنکور سراسری است، دانش‌آموزانی که تا دیروز سرشان در کتاب بود، حالا باید از حساب و کتاب سر در بیاورند. بالاخره، همه که در دانشگاه دولتی روزانه قبول نمی شوند و برخی باید در دانشگاه آزاد، سراسری شبانه و غیرانتفاعی مشغول به تحصیل شوند. دخل و خرج امروز سری به هزینه های دانشگاه های آزاد، شبانه و غیرانتفاعی زده است. شناخت این هزینه ها می تواند شما را در انتخاب رشته کمک کند.
دانشجویانی که برای تحصیل در دانشگاه پول می پردازند، معمولاً با دو رقم هزینه ای مواجه می شوند. شهریه ثابت و شهریه متغیر. شهریه ثابت مبلغی است که صرف نظر از تعداد واحد های اخذ شده، باید بپردازید و شهریه متغیر مبلغی است که به ازای هر واحد اخذ شده، می پردازید. شهریه متغیر هر واحد درسی، بسته به نظری، عملی یا پایه بودن واحد متفاوت است.  اگر پروژه دانشگاهی هم داشته باشید که نرخ آن فرق می کند. البته تمام این اعداد و ارقام در دانشگاه های مختلف و بسته به نوع رشته (علوم انسانی، پایه یا مهندسی) متفاوت است. در ادامه شهریه دانشگاه های سراسری شبانه، آزاد، پیام نور و غیرانتفاعی را آورده‌ایم.
پیرامون «دانشگاه‌های شبانه» در گروه علوم انسانی، شهریه ثابت 258‌هزارتومان و در سایر گروه ها 293 هزار تومان است. رقم شهریه متغیر برای هر واحد درسی بسته به عمومی، پایه و اصلی بودن بین 19 تا 43 هزار تومان متغیر است.  شهریه دروس عملی و آزمایشگاهی نیز 25 هزار تومان برای هر واحد درسی است. این شهریه در سال 95 با افزایش 40 درصدی در شهریه ثابت در دانشگاه های درجه 1 مانند فردوسی همراه بوده است. این مبلغ در طول دوران تحصیل ثابت است. شهریه متغیر نیز در هر سال تحصیلی حداکثر 10 درصد افزایش خواهد داشت.
به طور مثال یک دانشجو که در مقطع کارشناسی رشته های مهندسی شبانه دانشگاه فردوسی تحصیل می کند، در صورت اخذ 18 واحد درسی که شامل 2 واحد عمومی، 8 واحد پایه و 8 واحد تخصصی باشد، باید مبلغ 993 هزار تومان پرداخت کند.
البته شهریه تنها تمایز دانشجویان روزانه و شبانه در دانشگاه های سراسری نیست و آنها باید هزینه بیشتری برای استفاده از خدمات دانشگاه نظیر تغذیه بپردازند. استفاده از خوابگاه نیز معمولا با محدودیت مواجه است. البته نباید زیاد نگران باشید. چرا که دانشگاه های سراسری وام های پرداخت شهریه ارائه می دهند که می تواند مشکل گشای کار های شما باشد.
میزان شهریه ثابت برای دانشجویان ورودی مهرماه 94 «دانشگاه پیام نور» در کلیه گروه های آموزشی (علوم انسانی، علوم پایه، فنی و مهندسی، کشاورزی، معماری و هنر) 126 هزار و 960 تومان بوده است. این دانشجویان باید برای هر واحد دروس عمومی خود مبلغ 14‌هزار و 679 تومان، برای هر واحد درس پایه نظری 17 هزار و 589 تومان و برای هر واحد درس اصلی و تخصصی 19 هزار و 44 تومان پرداخت می‌کرده اند. همچنین دانشجویانی که دارای دروس عملی بوده اند باید به ازای هر واحد درس عملی کم هزینه مبلغ 43 هزار و 907 تومان و برای هر واحد درس عملی پرهزینه 58 هزار و 586 تومان پرداخت می کرده اند.
دانشجویان دانشگاه پیام نور می توانند برای پرداخت شهریه خود از همان ترم اول اقدام به دریافت وام تحصیلی از صندوق رفاه دانشجویان نمایند. مبلغ این وام برای هر ترم 300‌هزار تومان می باشد و کارمزد این وام 4 درصد است. زمان بازپرداخت این وام نیزبعد از فراغت از تحصیل می  باشد. از دیگر شرایط دریافت این وام، داشتن ضامنی است که عضو رسمی یا پیمانی ادارات دولتی، بازنشسته مراکز دولتی و یا جزو کارکنان رسمی یا پیمانی نیرو های مسلح باشد.«دانشگاه های غیرانتفاعی» گزینه دیگری است که می توان روی آن حساب باز کرد. از آنجا که دانشگاه امام رضا(ع) یکی از بزرگترین موسسات غیرانتفاعی در کشور به حساب می آید، شهریه ثابت و متغیر آن را انتخاب کرده‌ایم. آن طور که در سایت این دانشگاه درج شده است، شهریه ثابت در گروه علوم انسانی 448 هزار تومان و در گروه های فنی و مهندسی و سایر گروه ها 569  و 483 هزار تومان است. شهریه متغیر هر واحد متغیر برای دروس عمومی و پایه نظری و اصلی و تخصصی 24 تا 41 هزار تومان است. اگر دروس عملی یا آزمایشگاهی هم داشته باشید، باید هزینه ای بین 29 تا 34 هزار تومان را برای هر ساعت بپردازید. البته دانشگاه امام رضا(ع) در طرحی سعی دارد که دانش‌آموزان ممتاز و برتر را به صورت کاملا رایگان و بخشی را به صورت 50‌درصد تخفیف در شهریه تحصیلی جذب کند. البته برای استفاده از این امکانات باید ثبت نام کرده باشید.
در مورد «دانشگاه آزاد» اطلاعات دقیقی در دست نیست. تنها با مراجعه به دانشجویانی که در حال تحصیل در این دانشگاه هستند، اعدادی را به دست آورده‌ایم. یکی از دانشجویان این دانشگاه که در رشته  میکروبیولوژی تحصیل می کند، می گوید:400 هزار تومان شهریه ثابت می دهد. او که ورودی سال 92 است در ترم گذشته 16 واحد اخذ کرده و 450 هزارتومان شهریه متغیر داده است.بررسی پرداخت های یکی از دانشجویان پزشکی دانشگاه آزاد نشان می دهد که شهریه ثابت 2 میلیون و 838 هزار تومانی می پردازد. نرخ شهریه در مورد هر واحد عمومی، پایه و تخصصی هم 28380، 28380 و 142668 تومان است.در بخش های مختلف دوره تحصیل پزشکی شهریه ثابت و متغیر افزایش یا کاهش خواهد داشت. همچنین اعداد محاسبه شده برای واحدهای آزمایشگاهی و عملی نیز کمی بیشتر است.در پایان آرزومندیم تا دانشجویان با انتخاب رشته‌ای درست و کاربردی، آینده درخشانی را برای خود رقم بزنند.