خداحافظ ای ماه خوب خدا
محمدهادی صحرایی
آهسته آمد و رفت و گویی چون نسیمی خنک بر گونه عطش زدگان بیابان سوزان دنیا نشست و چون آب گوارایی برای روزگار عطش آلود انسان سرگردان امروز بود. آهسته آمد و رفت و گویی رسالتش تنها نجات آدمیان از گناه یکساله و نجات دادنمان از دست اهریمن و به اسارت گرفتن شیطان و آزاد نمودن ما از بندش بود. آهسته آمد و رفت و انگار صمیمیتش تنها برای خوب کردن حال بد ما بود. آهسته آمد و رفت و گویا امیدش به مغفرت رساندن ما بود. و شاید به این دلیل نیز باشد که عید فطر را فطر نامیده‌اند که این ماه مبارک ما را در نهایت به فطرتمان برمی گرداند و می‌رساند. فطرتی که در آلودگیهای دنیا کم کم فراموشش کرده ایم و پس از شستشو در این ماه مبارک همچون کودکی معصوم که تازه از مادرش متولد شده است آماده زندگی جدید می‌شویم و عادت ما به ماه رمضان از کودکی است و با او خاطره‌های شیرین داریم و ما فرزندان رمضانیم.
رمضان ماه مهربانی است برای بندگان که فرمود «ماهی است که در آن به میهمانی خدا دعوت شده اید و از گرامیان خدا قرار داده شده‌اید»1 و ماه جایزه است بر مشتاقان که فرمود» «پروردگارشان دعاىشان را اجابت كرد و فرمود من عملِ هيچ عمل کننده‌ای از شما مردان و زنان را تباه نمىكنم»2 و فرصت توبه است به پشیمانان که فرمود «همانا ماه خدا به شما روی آورده است با برکت و رحمت و مغفرت»3 و مهلت خداست به گنهکاران که فرمود « اى كسانى كه ايمان آوردهايد، بسوى خدا توبهاى خالص و پیراسته از نفاق کنید اميد است كه پروردگارتان بديهاتان را از شما بزدايد و شما را به باغهايى كه از زير درختانش جويبارها روان است درآورد»4 و راه خیری است بی‌انتها اگر قدرش را می‌دانستیم. روزها و شبهایش برتر از همه روزها و شبها بود و ساعاتش ارجمندتر از سایر ساعات. دعای مردمان در آن مستجاب است که فرمود « در ساعات ماه مبارک رمضان خداوند با نظر رحمت به بندگانش می‌نگرد و اجابتشان می‌کند چون او را می‌خوانند.»5 شبی در آن هست که برتر از هزار ماه است و قرآن در آن نازل شده. ماهی است که در آن دست بندگان به طاق آسمان و دعای دعاگویان به گوش عرشیان می‌رسد.
و صد حیف که این فرصت کمیابمان زود به سر آمد بعد از آنکه به آن خو کرده بودیم و زندگی کردن با او عادتمان شده بود. روزها در گرمای جانفرسا به دستور خدا لب و چشم بسته و گوش به فرمان بودیم تا به بندگی عادت کنیم و تمرین پایمردی. تا تقلید از گرسنگان کنیم و تمرین جوانمردی. تا امتحان کنیم استقامتمان را و آماده شویم برای روز قیامتی که گریزی از آن نیست و گزیری از آن نیست که روز حساب است و کتاب. و روزی که مقدمه روزگارانی است ابدی و بی‌انتها که در آن تنها پاداش است و عقاب. و روزی که خدا از نعمات داده شده‌اش سؤال می‌کند6 که با آنها چه کردید؟ و تو‌ای ماه مهربان رمضان یکی از آن نعماتی هستی که رحمتی و فرصتی برای بندگان خدا. و خدا در مورد تو نیز از ما سؤال خواهد کرد که با تو چگونه رفتار کرده‌ایم. و تو زنده‌ای که جانهایمان را به امر خدا زنده می‌کنی.
به خدا بگو بندگانی بودند که در تابستان سوزان از آب و نان دهان بستند و چشمشان را به رحمت واسعه خداوندشان دوختند و می‌دانستند اجرشان را ضایع نمی‌کند.7 ماه مبارک به خدا بگو که ما دلخوش به بیداری سحرهایت بودیم و نسیم سحرهامان عطر خدا داشت. به او بگو که برای اطاعت او تن را فرسودیم و روحمان را بزرگ کردیم و دانستیم که مصلحتمان در این است که چون چند خوردیم چرب و شیرین از طعام به فرمان خدا چند روزی را نیز امتحان کنیم در صیام. به او بگو که از فرط تشنگی به یاد کام تشنه حسین افتادیم و از گرسنگی به یاد گرسنگی کودکان او. به او بگو که دانستیم در غفلت پول بدستان ثروت پرست، فقیران چگونه صبح را به شامشان می‌دوزند و شکم به پشت می‌چسبانند و دانستیم قسمتی از گرسنگی قیامت را و دانستیم در آن روز سخت تنها اطاعت و بندگی به فریادمان می‌رسد و بس.
و اکنون که به پایان این میهمانی رسیده ایم خداحافظ‌ای ماه مهربان خدا. ماهی که وداع با تو برایمان سخت است و ما را به وحشت می‌اندازد و گویی از قلعه‌ای امن خارج می‌شویم و قرار است در میان اغیار و دیوان و دشمنان قرار گیریم و دوباره با شیطان از بند رها شده روبرو شویم. خداحافظ‌ای ماهی که به تو انس گرفته بودیم و با تو سر به آسمان رسانده بودیم و با زبان آسمانیان سخن می‌گفتیم و در میان ملکوتیان گذر می‌کردیم. تو امانمان بودی از شر شیطان و یاورمان بودی در طاعت خدا. با تو راههاى احسان هموار بود و رسیدن به خدا راحت. با تو دلهامان نرم بود و جانهامان خاشع. اشکهامان زود به زود جاری می‌شد و دلهامان راحت‌تر می‌شکست. معنی مناجات‌ها را می‌فهمیدیم و آیات خدا بر قلبهامان چه خوب می‌نشست و ایمان بر ایمانمان می‌افزود. محبت و مهربانی را در میانمان رواج دادی و جوانمردی را توسعه دادی. زندگیمان را منظم کردی و امورمان را به سامان. اگرچه بر گنهکاران و غافلان طولانی بودی ولی برای بندگان چون لذت سحرگاهان زودگذر بودی.
اگرچه رفتنت برای ما مصیبت است ولی با تو خدا حافظی می‌کنیم‌ای ماه آسمانی تا سال دیگر اگر زنده بودیم. خدا ما را از اهل تو قرار دهد که اهل تو اهل تقوی و مغفرت است و اهل تو مژده رهایی از دوزخ را شنیده. خدا ما را از اهل تو قرار دهد که اهل تو اهل خداست و اهل خدا در آن روزی که سایه‌ای در قیامت یافت نمی‌شود در سایه خدا به سر می‌برند. چه فرصت مغتنمی بودی برای سبک کردن بار گناهان و زدودن معاصی از جان و چه دوره بی‌نظیری بودی برای کسب فضایل و دفع رذایل. صبح و شاممان را با اذان تو سفره پهن می‌کردیم و به نام خدا لقمه از نور می‌گرفتیم و بعد از تو دلهامان برایت تنگ است سینه هامان از غم فراغت سنگین. چشمهامان تو را بدرقه می‌کند و اشک می‌ریزد و به امید سال بعد می‌نشیند اگر عمری داشته باشیم.
خدایا بر محمد و خاندان او درود فرست که راه تو را نشانمان دادند و شیوه بندگی را به ما آموختند و به ما مژده این ماه مبارک را دادند و ما را از زمره آمرزیده شدگان این ماه قرار ده که دیگر روی گناه را به خود نمی‌بینند. ما را از بهره مندان واقعی این ماه قرار ده که از آن توشه کافی گرفته‌اند. خدایا بر محمد و خاندان او درود فرست و ما را در قلعه امن خود از شُرور و شیطان محافظت بفرما و ما را در مقابله و مبارزه با نفس یاری کن که بی‌مدد تو تاب و توان آنرا نداریم. خدایا بر محمد و خاندان او درود فرست و به برکت این ماه که بر ما گذشت ستم ستمکاران را از بلاد مسلمانان برگیر و به خودشان برگردان و بر ما کسانی که بر ما رحم نمی‌کنند را مگمار. خدایا بر محمد و خاندان او درود فرست و ما را در هر خیری که محمد و آل محمد را در آن وارد کرده‌ای وارد کن و هر شری که از آنها دور کرده‌ای را از ما نیز دور کن. خدایا ترس از عذاب وعید و شوق به ثواب موعود را روزى ما ساز تا لذت آنچه را که از تو مسئلت مىکنیم و شدت اندوه آنچه را که از آن به تو پناه مىبریم را در یابیم و ما را از توبه کنندگانى قرار ده که بازگشتشان را به طاعت خود پذیرفته اى.
خدایا این عید مبارک فطر را بر ما مبارک‌تر گردان به تحقق وعده ظهور حجتت که درود و سلام تو بر او باد. خدایا این عید فطر را بر ما مبارک‌تر گردان به تحقق وعده پیروزی جبهه اسلام در مقابل جبهه کفر و تکفیر و نفاق. خدایا این عید فطر را بر ما مبارک‌تر گردان به تحقق وعده نجات همه مظلومین و محرومین از چنگ ظالمین و مستکبرین. خدایا این عید فطر را بر ما مبارک‌تر گردان به تحقق وعده پیروزی نهایی حق بر باطل. خدایا این عید فطر را بر ما مبارک‌تر گردان به تحقق وعده رفع فقر و فساد و تبعیض در میان مسلمین. خدایا این عید فطر را بر ما مبارک‌تر گردان به تحقق وعده آزادی قدس و مکه و مدینه از دست غاصبان و منافقان. خدایا این عید فطر را بر ما مبارک‌تر گردان به تحقق وعده ات که فرمودی مستضعفین را وارثان پیشوایان زمین خواهی کرد.8
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1- قال رسو‌الله(ص): و هو ]رمضان[ شهر دعیتم فیه الی ضیافه الله و جعلتم فیه من اهل کرامه الله. عیون اخبار الرضا(ع)؛ ج1؛ ص 295
2- سوره مبارکه آل عمران آیه 195
3- قال رسول الله (ص) قد اقبل الیکم شهر الله بالبرکه و الرحمه و المغفره. عیون اخبار الرضا علیه السلام؛ ج1؛ ص 295
4- سوره مبارکه تحریم آیه 8
5- ارفعوا الیه ایدیکم بالدعاء فی اوقات صلواتکم فانها افضل الساعات ینظر الله عز و جل فیها بالرحمه الی عباده یجیبهم اذا ناجوه و یلبیهم. عیون اخبار الرضا(ع)؛ ج 1؛ ص 295
6- سوره مبارکه انبیاء آیه 23
7- سوره مبارکه توبه آیه 120
8- سوره مبارکه قصص آیه 5