پرسش:
چگونه از شر شیطان به خدا پناه ببریم؟
پاسخ:
به طور کلی پناه بردن سه مرحله دارد:
1. مرحله زبانی؛ 2. مرحله فکري؛ 3. مرحله عملی
پنـاه بردن در مرحله زبـان به همین است که می‌گوییم: «أعوذ بالله من الشیطان الرجیم» قاري‌هاي قرآن هم در ابتـداي قرائت همین را می‌گویند که از آیه 98 سوره نحل الهام گرفته شده است.
اما لازم است از این مقام فراتر رویم و برسـیم به مرحله «فکر و عقیـده»، که عقایـد خودمان را به خدا پناه بدهیم و از عقاید خرافی و باطل دوري کنیم و بعـد، نتیجه اصـلاح عقائـد، در عمل خلاصه می‌شود که در زنـدگی و عمل هم باید پناه به خدا ببریم از اینکه راه‌هـایی را که شـیطان براي انحراف انسان‌هـا قرار داده و اینکه در طرح‌هـا و دام‌هاي شـیطانی گرفتار نشویم. یعنی عمل و رفتار ما منطبق بر قول و سخن و عقیده ما باشد و در زندگی عملی هم تابع شیطان و پیرو شیطان نباشیم.
چرا که اگر پناه بردن به خـدا از شـیطان در حـد زبان باشـد و در اعتقاد و عمل نباشد شـیطان بر ما مسـلط می‌شود چنانچه در ادامه همان آیات سوره نحل در آیه 100 می‌فرماید:
«إِنَّما سُلْطانُهُ عَلَي الَّذينَ يَتَوَلَّوْنَهُ وَ الَّذينَ هُمْ بِهِ مُشْرِکُونَ» تسـلط او تنهـا بر کسـانی است که او را به دوستی و سـرپرستی خودشـان برگزیده‌اند، و آنها که نسبت به او [خدا] شرك می‌ورزند (و فرمان) شیطان را به جاي فرمان خدا، گردن می‌نهند!»
یعنی اگر کسـی در زمینه عقائد سـستی کرد و از دایره توحید و ایمان خارج شد، و یا کسی به طرف دوستی شیطان رفت و پیرو شیطان شد، این شخص تحت تسلط شیطان قرار خواهد گرفت.
بنابراین جمع بندي این سه آیه چنین می‌شود:
در آیه اول فرمود: از شر شیطان رانده شده به خدا پناه ببرید.
در آیه دوم فرمود: اگر شـما ایمان بیاورید و تکیه و توکل بر خداوند کنید شـیطان نمی‌تواند بر شما مسلط شود به همین دلیل به خدا پناه ببرید. «إِنَّهُ لَيْسَ لَهُ سُلْطانٌ عَلَي الَّذينَ آمَنُوا وَ عَلي‏ رَبِّهِمْ يَتَوَکَّلُونَ» (نحل ـ 99)
و در آیه سوم فرمود: شـیطان بر کسـی مسـلط می‌شود که از او پیروي بکند او را به دوستی و سرپرستی بگیرد و از دایره ایمان به خدا خارج شود.
به امیـد آنکه گفتن «اعوذ بالله من الشیطان‌الرجیم» به هنگام قرائت قرآن مقدمه‌ای باشد برای پناه بردن به خدا در همه کارهای‌مان هم در «قول» هم در «عقیده» و هم در «عمل».