پای صحبت کارشناسان به مناسبت سی و هشتمین سالگرد روز جهانی قدس
روز قد س قطب نما ی جها ن اسلام
تهیه و تنظیم: فریده شریفی
فلسطین در گفتار و اندیشه‌های حضرت امام خمینی(ره) جایگاه خاصی داشت و ایشان اهتمام ویژه‌ای به این مسئله داشتند. امام خمینی تنها رهبری بود که حمایت دائمی خود را از انقلابیون فلسطینی با اختصاص وجوهات شرعی و زکات در راه مبارزه با اسرائیل ابراز داشتند. وقوع انقلاب اسلامی و به تبع آن نفوذ معنوی و شخصیت امام خمینی و مواضع وی جزو عوامل اوج‌گیری مبارزات و سرانجام پیدایش انتفاضه بود.
بدون شک پیروزی انقلاب اسلامی ایران تاثیر به‌سزایی در شکل‌گیری گروه‌های مقاومت فلسطین و مبارزه ملت فلسطین با اشغالگران صهیونیست داشته است و با گذشت ۳۸ سال از پیروزی انقلاب به رهبری امام خمینی(ره) گستره این انقلاب در سطح جهان بیشتر و بیشتر می‌شود و این زمینه در جنبش‌های اسلامی و مقاومت منطقه بیشتر نمود پیدا می‌کند.برای این منظور شخصیت‌ها و کارشناسان مختلف سیاسی و فرهنگی جهان به توصیف انقلاب اسلامی ایران و جایگاه شخصیت بزرگوار امام خمینی(ره) و نگاه ایشان به مسئله فلسطین‌پرداخته‌اند که با هم می‌خوانیم:
«... امام خمینی(ره) مظهر عینی حرکت عظیمی است که ملت ایران آغاز کرد و تاریخ خود را متحول کرد، امام بنیانگذار یک مکتب فکری و سیاسی و اجتماعی است. ملت ایران این مکتب را، این نقشه را پذیرفت و در آن مشغول حرکت شد. ادامه این راه بستگی دارد به اینکه این نقشه راه شناخته بشود، بدون اینکه امام را درست بشناسیم این نقشه راه شناخته نخواهد شد. بدیهی است بحث ما بر مبانی فکری امام است، بحث بر سر تصمیم‌های مقطعی و مربوط به زمان یا مکان نیست. بحث بر سر شاکله اصلی تفکر امام بزرگوار ما است...»
رهبرمعظم انقلاب
ندای وحدت‌بخش
«خالد جرادات» از رهبران جنبش جهاد اسلامی فلسطین با اشاره به شخصیت والای امام خمینی(ره) تاکید می‌کند: «امام خمینی(ره) از اندیشه سیاسی، فکری، عقیدتی، راهبردی بهره‌مند بودند و با توجه به همین مسئله درباره خطرات پیش‌روی فلسطین و منطقه سال‌ها پیش هشدار دادند.»
وی اضافه می‌کند: «یکی از علل اصلی نفوذ گروه‌های تروریستی، تکفیری به منطقه طی سال‌های اخیر تلاش برای مواجهه با همین تفکرات امام خمینی(ره) در زمینه وحدت کشورهای اسلامی بود و این گروه‌ها نهایت تلاش خود را برای ایجاد فتنه مذهبی و از بین بردن وحدت در بین مسلمین به کار گرفتند. امام خمینی(ره) تاکید داشتند که مسلمانان وحدت اسلامی را حفظ کنند و بدانند که دشمن اصلی در جای دیگری است بنابراین همه مسلمانان باید در برابر سیاست استکباری آمریکا و غرب یکپارچه شوند به همین دلیل روز قدس را به عنوان نماد وحدت و همبستگی مسلمانان و حمایت از مردم فلسطین اعلام کردند.»
کلید برقراری صلح
پروفسور «کوین برت» پژوهشگر و تحلیلگر سرشناس آمریکایی در مورد تاثیر روز جهانی قدس در سایه تحولات کنونی منطقه می‌گوید: «روز قدس به ما یادآوری می‌کند که آزادی فلسطین تنها موضوعی است که بیشترین وحدت را میان مسلمانان دنیا ایجاد می‌کند و از طرفی دیگر، روز قدس کلید برقراری صلح در خاورمیانه و جهان است.»
وی از امام خمینی(ره) به عنوان رهبری دوراندیش که اصول واقعی اسلامی حمایت از عدالت و مبارزه علیه ستمگری را در خود داشت یاد می‌کند و می‌افزاید: «امام خمینی حامی اتحاد اسلامی و مقاومت اسلامی علیه امپریالیسم و صهیونیسم بودند. روز قدس به یاد می‌آورد که کار ایشان هنوز تکمیل نشده است و اتحاد و وحدت سیاسی میان مسلمانان برای آرمان عدالت و مقاومت علیه ظلم و ستم هنوز می‌بایست ادامه داشته باشد.»
پروفسور برت می‌گوید: «آزادی فلسطین هنوز به سرانجام نرسیده است به همین ترتیب هر سال در آخرین جمعه ماه رمضان، روز قدس به یاد مسلمانان و مردم جهان می‌اندازد که باید خودمان را به این اهداف نجیب و شریف اختصاص دهیم و برای تحقق آن بکوشیم.
پروفسور کوین برت به شخصیت رهبر معظم انقلاب نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: «در زمانه‌ای که اکثریت رهبران دنیا، اسیر نظم نوین جهانی بانکداری صهیونیستی هستند و برای ظلم و ستم بر مردم خودشان و همچنین مردم دنیا تبانی می‌کنند، رهبری جمهوری اسلامی ایران یک استثنا و الهام‌دهنده است.»
بسیج همه قوای اسلامی
«خضر عدنان» از رهبران جنبش جهاد اسلامی فلسطین با اشاره به شخصیت والای امام خمینی(ره) می‌گوید: «ما با تقدیر و احترام به اقدامات اساسی امام خمینی و نظام جمهوری اسلامی ایران در پشتیبانی و حمایت از مسئله فلسطین می‌نگریم، ایشان همواره بر لزوم بسیج همه قوای اسلامی به سوی مسئله فلسطین و تلاش در راستای آزادسازی این سرزمین از چنگال صهیونیست‌های غاصب تاکید داشتند.» وی اضافه می‌کند: «من اکنون از کرانه باختری با شما سخن می‌گویم و تاکید می‌کنم که ملت فلسطین قدردان حمایت‌های ایران از مسئله فلسطین به عنوان قضیه اصلی جهان اسلام است.»
این رهبر جهاد اسلامی همچنین درخصوص استمرار انتفاضه قدس می‌گوید: «ملت فلسطین هرگز تسلیم نخواهد شد و پرچم مبارزه را بر زمین نخواهد گذاشت، انشاءالله در روزهای آینده شاهد اتفاقات و وقایع بزرگی خواهیم بود که استمرار انتفاضه در مواجهه با دشمن صهیونیستی را به رخ خواهد کشید.
فراموش نشدن مسئله فلسطین
پروفسور «لارنس دیویدسون» نویسنده و مورخ آمریکایی و استاد دانشگاه وست چستر آمریکا درباره برگزاری روز جهانی قدس و تاثیر بالای آن در حفظ مسئله فلسطین می‌گوید: «اگر جوامع بین‌المللی با بزرگداشت روزهایی همانند روز قدس به درد و رنج فلسطینیان توجه کنند صهیونیست‌ها قادر نخواهند بود تا فلسطین را از خاطر ما پاک کنند.»
وی اضافه می‌کند « برگزاری چنین روزی در ایران و همچنین کشورهای دیگر بسیار با اهمیت و موثر است زیرا هدف صهیونیست‌ها این است که در نهایت فلسطینیانی که از اراضی خود بیرون رانده شده‌اند از سوی دنیا به فراموشی سپرده شوند.» استاد دانشگاه وست‌چستر می‌گوید: بهترین مثال در این مورد سرخپوستان و بومیان آمریکایی است که سرنوشت آنها اکنون از سوی بسیاری به دست فراموشی سپرده شده و یا نادیده گرفته می‌شوند.
دیوید سون با اشاره به نگرانی‌های امام خمینی(ره) در رابطه با مسئله فلسطین خاطر نشان می‌کند: «قدس، فلسطین و سرزمین مقدس در کل بخش اصلی را در تاریخ ادیان ابراهیمی به ویژه اسلامی ایفا می‌کند. به دلیل اینکه نگرانی‌های امام خمینی(ره) فراتر از ایران بود تمرکز بر مسئله فلسطین نیز منطقی و ضروری است.
بنیانگذار روز جهانی قدس
«مانوئل گالیا ناروس» نویسنده اسپانیایی با اشاره به شخصیت آزادی‌خواه امام راحل(ره) می‌گوید: «هیچ شکی نیست که در امام خمینی مشخصه‌ای وجود داشت که باعث جست‌وجوی ایشان برای آزادی، حقیقت و عدالت می‌شد در حقیقت بنیان روز جهانی قدس از سوی امام خمینی این موارد را ثابت می‌کند وی اضافه می‌کند: حتی تصورش سخت است اگر امام انقلاب اسلامی ایران را بنیان نمی‌گذاشت به احتمال فراوان دیگر هیچ آزادی، حتی در حد صحبت کردن درباره موضوعی وجود نداشت و اگر امام خمینی این انقلاب را به پیروزی نمی‌رساند احتمال تشکیل یک محور مقاومت علیه صهیونیسم وجود نداشت کما اینکه اکنون این محور علیه رژیم صهیونیستی در حال مبارزه است.
مبارزه با استکبار جهانی
«خالد بطش» از رهبران ارشد جنبش جهاد اسلامی فلسطین در رابطه با مواضع امام خمینی(ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در حمایت از ملت فلسطین می‌گوید: «گروه‌های فلسطینی همواره با احترام و تقدیر به مواضع امام خمینی(ره) به ویژه در ارتباط با فلسطین نگاه می‌کنند چرا که دیدگاه ایشان باعث شد که حامیان فلسطین ادامه‌دهنده راه ایشان در مقابله با استکبار جهانی باشند.» وی اضافه می‌کند: «امام خمینی(ره) همواره در مسیر حرکتی خود بر وحدت کلمه در برابر دشمنان اسلام تاکید داشت و در نگاه ایشان قدس مرکز اصلی مواجهه با صهیونیسم بود به همین دلیل با درک اهمیت والای بیت‌المقدس، آخرین جمعه از ماه مبارک رمضان در هر سال را به عنوان روز جهانی قدس اعلام نمودند.
نماد آزادیخواهی و عدالت‌طلبی
«ریچارد فالک» پروفسور بازنشسته حقوق بین‌الملل در دانشگاه پرینستون و گزارشگر ویژه سابق سازمان ملل در امور حقوق بشر فلسطین با اشاره به ویژگی بزرگ آزادیخواهی امام خمینی(ره) می‌گوید: «به اعتقاد من ایشان همواره دغدغه وحدت مسلمانان سراسر دنیا را داشتند چرا که این مسئله، زندگی بخش قابل توجهی از جامعه اسلامی را که تحت ظلم و ستم بودند برای افکار عمومی جهان برجسته کرد.»
وی ادامه می‌دهد: «هیچ شکی نیست که انقلاب اسلامی ایران یک اتفاق بزرگ در اواخر قرن 20 میلادی بود که باعث بیداری جهان اسلام شد. این انقلاب هم بر دولت‌های مستبد سکولار کنونی که آلوده به فساد هستند و هم بر ملت‌ها برای آزادی خواهی و زندگی توأم با آزادی تأثیرگذار بود.»
پروفسور مالک خاطرنشان می‌کند: «انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(ره) باعث الهام‌بخشی بسیاری از کشورها شد و به آنها روحیه ای تازه و مضاعف داد تا به دنبال آزادی خود باشند که البته همه آنها مانند ایران در این راه موفق نشدند.»
وی می‌گوید: «با توجه به حملات 51 روزه اسرائیل به نوار غزه در سال 2014 اکنون هیچ چیز دیگری مهمتر از حمایت از مبارزه فلسطینیان نیست و برگزاری روز قدس برای اعلام همبستگی با فلسطینی‌ها ضروری است.
احیاگر مفهوم وحدت امت اسلامی
«شیخ علی دعموش» مسئول روابط خارجی حزب‌الله با اشاره به ابتکار عمل امام راحل(ره) در اعلام روز جهانی قدس تأکید می‌کند که ایشان با این اقدام راهبردی قطب‌نمای اصلی حرکت امت اسلامی را مشخص کرد و همگان باید تلاش کنیم اهداف والای مد نظر شخصیت عالیقدر امام خمینی را احیا کنیم. وی اضافه می‌کند: «کشورهای اسلامی باید نسبت به تحرکات خطرناک برای به فراموش سپردن دشمن صهیونیستی هوشیار شوند، ما به دشمن صهیونیستی می‌گوییم که سرسوزنی از مسئله فلسطین و مقدسات اسلامی کوتاه نخواهیم آمد. مسئول روابط خارجی حزب‌الله همچنین تصریح می‌کند: «امام خمینی(ره) به معنای واقعی احیاگر مفهوم وحدت امت اسلامی در برابر استکبار جهانی بود و با نگاه وسیعی که از آن بهره‌مند بودند معضل اساسی جهان اسلام را تشخیص داده و در راستای برطرف کردن آن گام برداشتند.
امید مستضعفین جهان
پروفسور «رادنی شکسپیر» تحلیلگر برجسته انگلیس درباره شخصیت والای امام خمینی(ره) می‌گوید: «شخصیت امام خمینی(ره) به گونه‌ای بود که برای تمامی انسان‌ها، استقلال سیاسی، مذهبی، فرهنگی و ملی می‌خواست و معتقد بود که هیچ ملتی نباید تحت ظلم و ستم قرار گیرد.»
وی اضافه می‌کند: «ظلم و ستمی که بر مردم فلسطین روا داشته می‌شود آشکارترین نمونه از ظلم و ستم سیاسی و ملی است و می‌توان آن را به گونه‌ای ظلم و ستم فرهنگی و مذهبی نیز دانست، چرا که هدف اسرائیل از ظلم و ستم حذف تمامی فلسطینیان از سرزمین فلسطین است.
این پروفسور انگلیسی معتقد است، اگر انقلاب اسلامی ایران رخ نمی‌داد، وضعیت جهان بسیار بدتر از زمان کنونی بود زیرا وجود یک ایران دموکراتیک که از انقلاب اسلامی ایران به وجود آمده است از لحاظ روانی و فیزیکی امیدهای مستضعفین جهان و البته مردم فلسطین را زنده نگه داشته است.
وی همچنین تأکید می‌کند: «ایران دنیا را به سمت یک دیپلماسی نوین، معقولانه و متعادل هدایت می‌کند که این دیپلماسی برپایه حسن نیت، رفتار مناسب و همکاری متقابل با کشورهای دیگر بنا شده است و باید به این دیپلماسی پیشرفته آفرین گفت.
تنها راه آزادی فلسطین
«غالب قندیل» مدیرمرکز مطالعات استراتژیک عربی و بین‌المللی لبنان معتقداست، روز جهانی قدس به نماد نجات ملت‌های عربی و اسلامی منطقه تبدیل شده است چرا که پیش از آنکه حضرت امام خمینی(ره) روز جهانی قدس را اعلام کنند رژیم صهیونیستی یکه‌تاز منطقه بود و هر کاری دلش می‌خواست انجام می‌داد ولی از زمانی که روز جهانی قدس از سوی امام اعلام شد مسلمانان جهان و طرفداران فلسطین در سراسر جهان در لوای این روز ضمن فریاد آزادی ملت فلسطین برخورد منفعلانه را با صهیونیست‌ها کنار گذاشته و همصدا و هماهنگ با فلسطینی‌ها، نابودی رژیم اشغالگر را خواستار شده‌اند.
وی هدف روز جهانی قدس را تقویت آگاهی‌های مردم و بیداری اسلامی در قبال فلسطین عنوان می‌کند و می‌گوید: «ابتکار امام در نامگذاری روز جهانی قدس تنها ارائه یک ایده و نظریه نبود بلکه این ابتکار باعث شده است هر روز جبهه مقاومت جان تازه‌ای بگیرد و دستاوردهای جدیدی به دست آورد.
حفظ جایگاه قدس و مسجدالاقصی
«محمد الرنتیسی» یکی از پزشکان بیمارستان غزه و برادر شهید عبدالعزیز الرنتیسی رهبر جنبش حماس درباره جایگاه قدس در میان مسلمانان می‌گوید: «قدس در قلب و جان ملت فلسطین و جهان اسلام جا دارد و روز جهانی قدس نقش مهمی در حفظ جایگاه قدس و مسجدالاقصی نزد جامعه فلسطینی و دیگر جوامع اسلامی ایفا می‌کند.»
وی اضافه می‌کند: «زمانی که روز جهانی قدس فرا می‌رسد بار دیگر موضوع قدس و مسجدالاقصی را برای جامعه جهانی احیا و زنده می‌کند و این امر بسیار مثبت و مطلوبی است. ما از خداوند تبارک و تعالی می‌خواهیم تا احیای مراسم مربوط به روز بزرگ جهانی قدس به ما در آزادی قدس از چنگال رژیم اشغالگر کمک کند.
الرنتیسی همچنین تأکید می‌کند که ما به یک نهضت و قیام مردمی گسترده در روز جهانی قدس نیاز داریم تا این پیام را به جامعه جهانی برسانیم که قدس منتظر کسانی است تا آن را از لوث وجود صهیونیست‌ها پاک کند به خصوص که رژیم صهیونیستی همچنان به شهرک‌سازی‌ها ادامه می‌دهد و از فشارها و مخالفت‌ها هراسی ندارد.
پایتخت ابدی فلسطین
نبیل سیف روزنامه‌نگار و تحلیلگر مسائل سیاسی مصری می‌گوید: «روز جهانی قدس دژی مستحکم در مقابل سیاست‌های یهودی‌سازی و تخریب آثار اسلامی فلسطین اشغالی توسط رژیم صهیونیستی است.»
وی برگزاری باشکوه مراسم روز جهانی قدس در کشورهای اسلامی را فرصتی با ارزش برای ملت‌های اسلامی جهت یادآوری وظایف خود در خصوص مسئله قدس شریف و مسجدالاقصی عنوان می‌کند و می‌افزاید: «حضرت امام خمینی(ره) با اعلام روز جهانی قدس این شهر را پایتخت ابدی فلسطینی‌ها برای جهانیان معرفی کرده است.»
این روزنامه‌نگار تأکید می‌کند: «اعلام روز قدس از سوی امام خمینی(ره) بسیاری از معادلات رژیم صهیونیستی علیه فلسطینی‌ها را برهم ریخت و باعث شد تا مسلمانان جهان با مشارکت در این روز، همبستگی خود را با ملت فلسطین به اثبات برسانند و متقابلاً انزجار خود را از رژیم صهیونیستی نشان دهند.»
احیا کننده مسئله فلسطین در جهان
«انیس فوزی قاسم» حقوقدان اردنی با اشاره به اعلام روز جهانی قدس از سوی بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران می‌گوید: «روز قدس را با نام امام خمینی(ره) می‌شناسیم چرا که امام خمینی با این ابتکار تاریخی خود مسلمانان سراسر جهان را به حمایت از فلسطین و قدس فرا خواند.»
وی اضافه می‌کند: «مسئله فلسطین بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران روح تازه‌ای به خود گرفته است و قطعاً می‌توان گفت که انقلاب اسلامی ایران عامل پیدایش جنبش‌های مقاومت در منطقه به ویژه فلسطین بوده است. حمایت از فلسطین از اولویت‌های اصلی انقلاب اسلامی ایران بوده و دولت‌های منطقه نیز باید ایران را الگوی خود در حمایت از فلسطین قرار دهند.»
به گفته این حقوقدان اردنی، روز قدس امسال با توجه به تحولات منطقه، مسلماً با شکوه‌تر از سال‌های پیش برگزار خواهد شد به خصوص که انتفاضه سوم یا انتفاضه قدس هم درجریان است و ملت مظلوم فلسطین برای احقاق حقوق از دست رفته خود مبارزه می‌کند.
قدس قبله نخست مسلمانان
«امین محمد حطیط» تحلیلگر مسائل خاورمیانه در تشریح اهمیت روز جهانی قدس در سال جاری با توجه به توطئه جدید رژیم صهیونیستی که با حمایت آمریکا صورت می‌گیرد برای مصادره اراضی فلسطینی باقی مانده و توسعه شهرک‌سازی‌ها می‌گوید: «مسلماً اقدامات رژیم صهیونیستی در فلسطین علیه همین سرزمین مقدس و تاریخی نیست بلکه آنان امت اسلامی را نشانه گرفته‌اند و ابتکار امام خمینی(ره) در نامگذاری روز جهانی قدس در واقع با هدف بسیج نیروها حول یک محور برای مقابله با تجاوزگری صهیونیست‌ها و خصومت غربی‌ها بود.
وی اضافه می‌کند: «قدس قبله نخست مسلمانان است بنابراین روز جهانی قدس از دو بعد دینی و مردمی بسیار مهم است، ما معتقدیم که احیای روز قدس و گرامیداشت آن در واقع زنده کردن موضوع بازگشت حقوق غصب شده فلسطینیان از سوی اشغالگران و پایبندی به آرمان فلسطین است.
به گفته این کارشناس مسائل استراتژیک، روز جهانی قدس بهترین زمان برای انزجار امت اسلامی و عربی از صهیونیست‌ها و مستکبران است و در این روز است که اهداف عالی مقدس اسلام محقق می‌شود. بنابراین روز جهانی قدس از اهمیت راهبردی زیادی برخوردار است، گذشت زمان این اهمیت را نه تنها کهنه نکرده است بلکه نیاز به آن هر روز بیشتر و بیشتر می‌شود.
روز آزادی قدس
امام خمینی(ره) با نامگذاری جمعه آخر ماه رمضان به عنوان روز جهانی قدس، حمایت از قدس و فلسطین را جهانی کرد.
اختر مهدی اندیشمند هندی اعلام روز جهانی قدس را میراث گرانبهای امام خمینی(ره) برای ملت‌های مسلمان جهان برای تحقق آزادی قدس و فلسطین می‌داند و می‌گوید: «امام خمینی(ره) با نامگذاری جمعه آخر ماه رمضان به عنوان روز جهانی قدس، حمایت از قدس و فلسطین را جهانی کرد.
اختر مهدی اضافه می‌کند: اندیشه‌های امام خمینی امروز در حال تجلی در کشورهای منطقه است.
وی با توجه به فرمایشات امام خمینی مبنی بر اینکه اگر مسلمانان وحدت داشته باشند به همه چیز دست پیدا خواهند کرد تأکید می‌کند که راه امام نباید فراموش شود. امام خمینی(ره) علیه ظلم و ستم ایستاد و خواهان عدالت در جهان بود و انشاءالله به زودی ریشه ظلم و استعمار برچیده خواهد شد.