یادکردی از پدر شعر انقلاب
روایت «حمید» ادبیات متعهد
22 خرداد، روز کوچ یکی از قافله‌سالاران ادبیات متعهد کشورمان بود. هنرمندی خوشنام و بصیر که همه عمر شاعرانه خود را، خالصانه و عاشقانه، وقف ارزش‌های مانا و آرمان‌های بلند و دستاوردهای بزرگ انقلاب اسلامی کرد.
به شهادت آثار، استاد حمید سبزواری بی‌شک، به درستی«پدر شعر انقلاب» لقب گرفته است.
وی در قامت دینداری پرشور، چنان در دریای بی‌کرانه آرمان‌های الهی انقلاب اسلامی «مستغرق» بود و چنان «همراه» در حلقه خواست‌ها و دغدغه‌های مقدس مردم ایران و چنان «همدل» با مظلومان جهان می‌زیست که شعرش؛ روایت ناب تاریخ انقلاب و ایران و نیز حکایت رنج‌ها و مجاهدت‌های انسان‌های آزادیخواه معنا می‌شود.
صفحه «ادب و هنر» این هفته، یادکردی است از حمید ادبیات متعهد؛ نشانه‌ای به قدرشناسی و احترام نسبت به مجاهدت‌های هنرمندانه او!
یادش همواره گرامی است و هنرش چون خورشید بر آسمان بی‌کرانه ادب سرزمین‌مان، فروزان و فروزنده!
پیشگام شعر انقلاب
آنچه می‌خوانید ؛ دیدگاههایی درباره استاد حمید سبزواری است.
جز نظر حضرت امام خامنه‌ای، سایر دیدگاهها، پس از درگذشت استاد بیان شده است.
رهبر معظم انقلاب :
سبزواری در رتبه بالای شعر معاصر است
در مورد آقای حمید دو بخش در مورد شخصیت ایشان هست که هر کدام باید جداگانه مورد توجه قرار بگیرد:
یکی رتبه شعری ایشان است. ایشان شاعر بسیار خوبی هستند، یعنی هم قریحه شعری خوبی دارند و هم مضمون‌ساز هستند.هم تسلط بر لفظ و گستره میدان واژگانی دارد و هم از واژگان فراوانی استفاده می‌کند.
ایشان در شعر هم متنوع هستند. غزل، قصیده، تصنیف و ترانه‌های گوناگون می‌گوید.این تنوع در باب شعر و شاعری خصوصیتی است که در همه شاعران یافت نمی‌شود. اینکه یک شاعر بتواند در انواع شعر طبع آزمایی کند یک امتیاز است و آقای حمید سبزواری از این امتیازات برخوردار هستند و همین مطلب ایشان را در رتبه بالای شعر معاصر ما قرار می‌دهد.
نکته دوم که اهمیتش از نکته اول کمتر نیست این است که ایشان این هنر را در خدمت مردم و انقلاب و در خدمت بصیرت‌افزایی قرار داده است و این خیلی مهم است.
آقای حمید سبزواری در آن دورانی که یک جریانی به عنوان روشنفکری هنر در مقابل انقلاب قرار گرفت و از معارضین و مزاحمین انقلاب حمایت کرد و عده‌ای در کوچه و بازار با ادعای روشن بینی و روشن فکری مردم را کشتند، کاسب را کشتند، روحانی را کشتند، دانشجو و رهگذر را کشتند و آن جریان مدعی روشنفکری نه تنها حرفی نزد بلکه حمایت هم کرد، در یک چنین شرایطی آقای حمید سبزواری در میدان بود و با همه وجود ایشان هر کار در حوزه گفتن و سرودن توانست انجام داد و این مهم است.
«رهبر معظم انقلاب در دیدار اعضای دبیرخانه نکوداشت حمید سبزواری»
غلامعلی حداد عادل:
او شاعری درد آشنا
و دردمند بود
حمید سبزواری قریحه شعری بالایی داشت زبان برنده موثر را وسیله مبارزه با حکومت ستمشاهی قرار داده بود و قبل از انقلاب هم اشعار انقلابی می‌گفت. شاعری درد آشنا و دردمند بود که ظلم و ستم را از بن دندان تجربه کرده بود.
سبزواری شعر خود را به کمک انقلاب آورد او هم تقدم فضل داشت و هم فضل تقدم داشت یعنی با سن بالا و تجربه کافی این تقدم فضل را داشت و پیش از پیروزی انقلاب شعر سروده بود. او ادبیات فارسی را می‌شناخت و قدر این گوهر را می‌دانست و به بهترین وجه از این توان استفاده می‌کرد.
او یک الگوی شایسته برای همه شاعران انقلاب بود. شعر سبزواری به لحاظ لفظ، شعری است که اگر کسی با اعتقادات حمید و مرام سیاسی او موافق هم نباشد، در برابر استواری و فصاحت شعر او سر تعظیم فرود می‌آورد. اگر کسی انصاف داشته باشد، حمید را به عنوان شاعر درجه اول به حساب می‌آورد چه در غزل و چه در قصیده.
حمیدرضا شکارسری :
شعر او در حافظه ادبیات می‌ماند
از دست دادن هر شاعری یک زیان و خسران بزرگ است خصوصا اگر آن شاعر در تاریخ ادبیات نقش داشته باشد.
باید بپذیریم مرحوم سبزواری در سرنوشت ادبی شعر پارسی در حداقل سه دهه گذشته نقش داشته است و خواه ناخواه چه شعرش را بپسندیم و چه نپسندیم در حافظه ادبیات مردم و مملکت خواهد ماند.
من، جای خالی تحقیق در شعر او را امروز که او را از دست داده‌ایم خالی حس می‌کنم به خصوص نقش او در سرایش سرودهای انقلابی به خصوص در مقاطع اولیه انقلاب که دستمان خالی بود، اگر سرودهای او نبود چیزی برای عرضه کردن به مردم نداشتیم و از این منظر شعر مرحوم سبزواری قابل اعتنا است و محققان و پژوهشگران باید به شعر او توجه کنند.
براتی‌پور :
حمید پیشگام در سرودن علیه رژیم طاغوت بود
شعر حمید متعهد بود و از ابتدا تا روز آخر این مسئله در شعرش بروز داشته است. از پیش از انقلاب در صحنه نبرد بوده و در سال‌های 56 و 57 در صحنه مبارزه بوده و در سرودن شعر علیه رژیم طاغوت همیشه پیشگام بوده است.
خاطرات زیادی با این پیر شعر انقلاب داشتم. او انسانی سالم، سلیم‌النفس و استاد بود و هر صفت خوبی که سراغ داریم در او مجتمع بود. با گذشت بودن و معتقد به ولایت فقیه بودن از دیگر خصیصه‌های این شاعر بزرگ بود و تمام نیکی‌ها در او دیده می‌شد.
قزوه :
سروده‌های «سبزواری» در پیشانی شعر انقلاب خواهد ماند
سروده‌های استاد سبزواری در حافظه ادبیات و در پیشانی شعر انقلاب خواهد ماند.
او در واقع پیر شعر انقلاب بود. بزرگ جماعت ما شاعران محسوب می‌شد. از سوی دیگر تاثیرگذارترین شاعر انقلاب بود که در فضای انقلاب شعر سرود و ما فردی را به اندازه وی که به این فضا ورود کرده باشد نداریم.
سروده‌های مرحوم سبزواری خود یک دفتر و دیوان مستقل است و هیچ شاعری به اندازه او اشعاری را در فضای انقلاب نسرود .
استاد سبزواری با تمام توان در خط رهبری و شهدا بود. او به حقیقت شاعر بزرگ انقلاب است که با تمام وجود به میدان آمد. نام و وجود خود را تا آخرین نفس نذر انقلاب کرد.
سعید بیابانکی:
یک شاعر انقلابی به تمام معنا بود
استاد حمید سبزواری پیر و مراد و پیشکسوت شاعران انقلاب به حساب می‌آمدند.
او به اتفاق مهرداد اوستا، مشفق کاشانی و محمود شاهرخی هسته مرکزی و نسل اول شعر انقلاب بود که متاسفانه هیچ‌کدام اکنون دیگر در بین ما نیستند و استاد سبزاوری آخرین حلقه از این نسل بود.
استاد سبزواری در سرودن انواع شعر فارسی بسیار توانا بود ولی شهرت او مرهون سرودهایی بود که بعدها سرود. اولین سرودی که در انقلاب ساخته شده از سروده‌های حمید سبزواری است.
حمید سبزواری یک شاعر انقلابی به تمام معنا بود و تا آخرین لحظه مواضع انقلابی خود را حفظ کردند و هیچ وقت مواضع را قربانی مصالح نکردند.
محمدرضا سنگری :
چهره‌‌ای که پیش از انقلاب هم در خدمت انقلاب بود
استاد حمید سبزواری از چهره‌هایی بود که از پیش از انقلاب، شعرش در خدمت انقلاب بود.
من در دوران 15 ماهه حرکت انقلاب از 56 تا 22 بهمن 57 سروده‌هایی را می‌دیدم که ناشناس بود و نامی از شاعر آن نبود و بعدها دریافتم که آن اشعار از استاد حمید سبزواری است و ما این سرودها را در حرکت‌های مردمی می‌خواندیم. بعدها کتاب «سرود درد» او را دیدم که این سروده‌هایی که ما در دوران انقلاب می‌خواندیم در آن بود. سرودهایی که در حرکت مردمی تاثیرگذار بود اثر فکر و قلم استاد حمید سبزواری بود.
در دوران دفاع مقدس هم از چهره‌های شاعری که در جبهه‌ها حضور پیدا می‌کرد و برای رزمنده‌ها شعر می‌خواند؛ استاد حمید سبزواری بود، او در سنگرها می‌نشست و عاشقانه و مخلصانه برای رزمنده‌ها شعر می‌خواند.
سرودهای انقلابی او نقش وسیع و بزرگی در انقلاب داشت و شاید هیچ کس را هم‌سنگ او در کمیت و کیفیت سرود انقلابی نتوانیم بیابیم، به واقع حمید سبزواری قله‌نشین سرود انقلاب بوده است.