سرویس سیاسی -

پس از درخواست هیئت رئیسه موقت مجلس، از نامزدهای هیئت رئیسه دائم خواست تا نام خود را اعلام کنند که علی لاریجانی منتخب مردم قم و رئیس مجالس هشتم و نهم و مصطفی کواکبیان منتخب مردم تهران نامزد تصدی پست ریاست در هیئت رئیسه دائم مجلس دهم شدند. محمدرضا عارف نیز پس از پیروزی علی لاریجانی در انتخابات هیئت رئیسه موقت مجلس گفته بود که  برای انتخاب رئیس مجلس دهم نامزد نخواهد شد.
عارفی که نمی‌خواست انصراف دهد
مدتی از اعلام نتایج انتخابات مجلس شورای اسلامی نگذشته بود که به تدریج زمزمه‌هایی درباره گزینه ریاست مجلس مطرح شد. اصرار افراطیون مدعی اصلاحات بر تغییر رئیس مجلس و در عین حال ناتوانی این طیف از کنار زدن علی لاریجانی موجب سردرگمی در میان این طیف شده بود. طیفی  که روزگاری نه چندان دور سرمست از پیروزی، پروژه‌های «عبور از این و آن» و حتی عبور از «حاکمیت» را مطرح می‌کردند این بار دچار بحرانی آشکار شده بودند چرا که از طرفی می‌دانستند (به عکس آنچه در تبلیغاتشان می‌گفتند) توان و وزن لازم را برای کنار زدن رقیبِ عارف ندارند  و از سمتی دیگر تعامل با رئیس غیراصلاحاتی مجلس را مسبب  شکافی در بدنه اجتماعی خود می‌دیدند. لذا به سرعت این سوال‌ها مطرح شدند ریاست مجلس دهم شورای اسلامی به چه کسی می‌‌رسد؟ آیا محمدرضا عارف، گزینه اصلاح‌طلبان برای ریاست قوه مقننه، باز هم مرد انصراف‌ها خواهد ماند و به نفع لاریجانی کنار می‌کشد یا نه؟
نخستین اظهار نظر مقامات دولتی درخصوص ریاست مجلس دهم متعلق به «علی یونسی» دستیار ارشد رئیس‌جمهور بود. وی در بهمن ماه ۹۴ در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اگر آقاي عارف نيز كانديدای رياست مجلس شدند چه شرايطي پيش خواهد آمد، گفت: «بنده معتقدم قطعا همكاري ميان عارف و لاريجاني در مجلس آتي خواهد بود. به نظر من به همان دليل كه مصلحت بود عارف به سود روحاني در انتخابات رياست‌جمهوري كناره‌گيري كند در مجلس دهم نيز مصالح اصلاح‌طلبي و مجلس را در ارتباط با مديريت آن در اولويت قرار خواهند داد» این در حالی است که نشریات نزدیک به هاشمی رفسنجانی (آرمان و طلوع صبح) از همان ابتدا بنا را بر انصرافی دیگر از جانب عارف گذاشته بودند.
نظریه پردازان اصلاح طلب این بار حمایت ضعیف از عارف را چنین توجیه می‌کردند که باید از شکاف میان اصولگرایان وارد شد و این فرصت با حمایت از ریاست لاریجانی فراهم شده است حتی کسی چون زیباکلام ریاست عارف را بر مجلس دهم با اشتباهات اصلاح طلبان تندرو در مجلس ششم مقایسه کرد! غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران نیز در اواخر اردیبهشت ماه در مصاحبه‌ای با روزنامه شرق گفته بود:  «لاریجانی بهتر از عارف می‌تواند مجلس را اداره کند»
اصلاح‌طلبانی که
 وزن واقعی خودشان را می‌دانستند
اما نکته قابل تأمل در اظهاراتی از این دست این است که این اشخاص پیش از هر چیزی به وزن واقعی اصلاح‌طلبان پی برده بودند اگرچه آن را بیان نمی‌کردند؛ چنانکه در مقاله‌ای در روزنامه اعتماد پس از انتخابات رئیس و هیئت رئیسه موقت مجلس آمده بود: «آنچه اکنون احساس شکست خرداد ماهی را جایگزین احساس پیروزی اسفندماهی می‌کند، به «خوانش نادرست سیاست» بازمی‌گردد که ریشه در «گرداب رمانتیسم سیاسی» دارد... ترجمان آن هیجان همه‌گیر سیاسی در هفتم اسفند این شد که اصلاح‌طلبان خود را در قامت «اکثریت» خبرگان و پارلمان یافتند و جامه ریاست و کیاست را بر تن کردند. محدودیت‌ها واقعیت‌های فهرست امید، ائتلاف پیروز در انتخابات البته با این نقش تازه پارادوکسیکال بود.»
در این میان اما عارف بر انصراف ندادن و ماندن در صحنه رقابت برای ریاست مجلس پافشاری می‌کرد و البته گروه بسیاری از اصلاح طلبان و نشریاتشان با «توهم اکثریت پنداری» در مجلس، به احساس پیروزی پیش از رقابت و پافشاری بر آن دامن می‌زدند و از این سوی ماجرا افرادی نظیر پرویز سروری، قائم‌مقام جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی که نگاهی واقع گرایانه‌تر به ترکیب مجلس داشتند این نکته را متذکر می‌شدند که «عارف اگر می‌خواهد وزن اصلاح‌طلبان در مجلس دهم را بسنجد برای ریاست نامزد شود» و به واقع نیز این چنین شد و نامزدی عارف برای ریاست مجلس وزن واقعی اصلاح‌طلبان مجلس را مشخص کرد و صد البته که انتخابات امروز رئیس و هیئت رئیسه مجلس نیز مهر تاییدی دیگر بود بر «ترکیدن حباب اکثریت پنداری» اصلاح طلبان و هیاهوی بی‌مصداق آنها که در عدم نامزدی عارف برای ریاست دائم مجلس رقم خورد. محمدرضا عارف پس از آنکه کناره‌گیری‌اش از نامزدی در انتخاب رئیس دائم مجلس را اعلام کرد دیروز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: «در کمیسیون آموزش و تحقیقات عضو می‌شوم و دوستان می‌توانند در کمیسیون‌های پرجاذبه‌تر عضو شوند.»
انصراف دیرهنگام کواکبیان
پس از شمارش آرا، علی لاریجانی (از فراکسیون ولایت)  با 237 رأی از مجموع 276 رأی مأخوذه به‌عنوان رئیس مجلس دهم انتخاب شد. بدین‌ترتیب لاریجانی در مجلس دهم نیز با کسب 237 رای (دقیقا آرائی که در مجلس هشتم کسب کرد) توانست برای سومین بار متوالی بر کرسی ریاست مجلس تکیه بزند و از این لحاظ یک رکورد در طول تاریخ مجلس شورای اسلامی محسوب می‌شود.
در این بین مصطفی کواکبیان، کاندیدای اصلاح‌طلبان تنها 11 رای کسب کرد. پس از آغاز فرایند اخذ رای از نمایندگان برای ریاست دائم دهمین دوره مجلس شورای اسلامی، مصطفی کواکبیان انصراف داد اما علی لاریجانی رئیس موقت که اداره جلسه را به عهده داشت، ضمن تذکر به وی گفت: طبق آیین‌نامه پس از شروع رای‌گیری امکان انصراف وجود ندارد، بنابراین انصراف ایشان پذیرفته نشد. لاریجانی در واکنش به فریادهای مکرر کواکبیان که بر اعلام انصراف خود پافشاری می‌کرد و دست خود را بالا می‌گرفت، گفت: ایشان می‌خواهد تا آخر با ما «بای‌بای» کند.
در ادامه این جلسه، نمایندگانی که نامزد نایب رئیسی مجلس دهم بودند، اسامی خود را به هیئت رئیسه مجلس اعلام کردند. بر این اساس، محمد دهقان، حمیدرضا حاجی‌بابایی، مسعود پزشکیان و علی مطهری کاندیدای تصدی نایب رئیسی مجلس دهم شدند. که از میان آنها مسعود پزشکیان با 158 رأی و علی مطهری با 133 رأی از مجموع 273 رأی به‌عنوان نواب اول و دومِ رئیس مجلس دهم انتخاب شدند.
ترکیب هیئت رئیسه دائم مجلس
هیئت رئیسه موقت مجلس از نامزدهای پست دبیری هیئت رئیسه خواست تا نام‌شان را اعلام کنند که بر این اساس علی سبحانی‌فر، عبدالکریم حسین‌زاده، محمدعلی وکیلی، سهیلا جلودارزاده، علیرضا رحیمی، علی‌اصغر یوسف‌نژاد، احمد امیرآبادی‌فراهانی، غلامرضا کاتب، سیدامیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی، اکبر رنجبرزاده، عباس پاپی‌زاده و سیدناصر موسوی‌لارگانی نامزد تصدی دبیری هیئت رئیسه دائم مجلس دهم شدند.
بر این اساس، از میان 12 نفری که برای تصدی دبیری هیئت رئیسه دائم مجلس دهم کاندیدا شده بودند، غلامرضا کاتب با 146 رأی (از فراکسیون ولایت)، سیدامیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی با 146 رأی (از فراکسیون ولایت)، اکبر رنجبرزاده با 140 رأی (از فراکسیون ولایت)، علی‌اصغر یوسف‌نژاد با 135 رأی (از فراکسیون امید)، احمد امیرآبادی‌فراهانی با 128 رأی (از فراکسیون ولایت) و محمدعلی وکیلی با 124 رأی (از فراکسیون امید) از مجموع 275 آرای مأخوذه به عنوان دبیران هیئت رئیسه دائم مجلس دهم انتخاب شدند.
در ادامه،‌ هیئت رئیسه موقت مجلس از کاندیداهای پست ناظری هیئت رئیسه خواست تا نام‌شان را اعلام کنند که بر این اساس بهروز نعمتی، مجید ناصری‌نژاد، محمد آشوری‌تازیانی، پروانه مافی، محمدقسیم عثمانی و مهدی شیخ نامزد تصدی پست ناظری هیئت رئیسه دائم مجلس دهم شدند که پس از رای‌گیری از میان آنها محمد آشوری‌تازیانی با 165 رأی، بهروز نعمتی 154 رأی و محمدقسیم عثمانی با 138 رأی از مجموع 278 آرای مأخوذه به عنوان ناظران (کارپردازان) هیئت رئیسه دائم مجلس دهم برگزیده شدند. پس از برگزاری انتخابات هیئت رئیسه، مراسم تحلیف 12 عضو این هیئت ‌طبق‌ آیین‌نامه داخلی برگزار شد و اعضای منتخب متن سوگند نامه را قرائت کردند.