وضعیت بیماران سوختگی
هر سال تعداد زیادی از مردم در اثر سوختگی های حرارتی ، الکتریکی و شیمیایی می میرند یا معلول می شوند. فراموش شدن پیشگیری و ناکافی بودن درمان از عوامل اصلی این اتفاق ها هستند و میزان این حوادث چندین برابر متوسط جهانی است.
سالانه حدود 150 هزار نفر می سوزند و حدود سه هزار نفر می میرند و تعداد زیادی معلول می شوند و سوختگی در ایران با از بین بردن بیش از 200 هزار سال عمر مفید در هر سال رتبه سیزدهم در مورد بیماری ها را دارد.
این افراد به طور عموم از خانواده های با سطح درآمد بسیار پایین هستند و سوختگی آنها اغلب در همین فقر مادی و استاندارد نبودن فضای فیزیکی و وسایل زندگی آنان ناشی می شود که با تغییراتی می توان این آمار را کاهش داد.
سوختگی با مایعات داغ و شعله شایعترین نوع سوختگی ها هستند. تعداد قابل توجهی از این افراد در کارخانه ها، محل کار، مدارس، وسایل نقلیه و مکان های عمومی دچار سانحه می شوند که راسا تقصیری متوجه آنها نیست و استاندارد نبودن این فضاها یا وسایل، موجب سوختگی آنان شده است.هر روز خبری از سوختن مدرسه، پاساژ و کارخانه ای منتشر می شود که این موارد به راحتی قابل پیشگیری است.
رئیس مرکز تحقیقات سوختگی دانشگاه علوم پزشکی ایران می گوید :یکی از شایع ترین علل سوختگی های الکتریکی هنگام ساختمانسازی در سطح شهرها اتفاق می افتد به این ترتیب که آهن آلات ساختمانی با سیم های بدون عایق برق در معابر اتصال کرده و موجب برق گرفتگی و سپس مرگ یا معلول شدن تعداد قابل توجهی از کارگران می شود که اغلب جوان هستند. در حالیکه این مورد نیز به راحتی با عایق کردن سیم های برق قبل از شروع ساختمان سازی قابل پیشگیری است.
البته پیشگیری به عنوان اصلی ترین روش مواجهه با سوختگی به فراموشی سپرده شده است. ارگان های مرتبط مانند وزارتخانه های آموزش و پرورش، صنعت، معدن و تجارت، کشور، نیرو، شهرداری ها، صدا و سیما و سایر رسانه ها و نهادها تقریبا فعالیت خاصی در این زمینه ندارند.
از طرفی درمان غیراستاندارد و میزان مرگ و میر بسیار بالاست و آنهایی که زنده می مانند با مشکلات شدیدی از نظر ادامه درمان، تهیه دارو مورد نیاز و دریافت خدمات لازم مواجه هستند.
به گفته محمد جواد فاطمی فضای فیزیکی بیمارستان ها، ناکافی، تیم های تخصصی محدود، اقلام و تجهیزات پزشکی گران، روشهای هزینه بر ، علاقه و اقبال به کار کردن در بیمارستان های سوختگی اندک و اعتبارات بسیار محدود و قطره ای است.
بیماران سوختگی بعد از درمان اولیه بیمار رها شده و بدون پشتیبان اغلب شغل خود را از دست می دهند و زندگی خانوادگی او از بین می رود. از حضور در اجتماع اجتناب می کنند و به انواع مختلف بیماری روانی مبتلا می شوند.
رئیس مرکز تحقیقات سوختگی دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان اینکه تعداد کل تخت سوختگی در کشور 864 مورد است، تاکید میکند: به ازای هر صد هزار نفر جمعیت 155 تخت سوختگی وجود دارد.البته تعداد کمی از این تخت ها استاندارد هستند و در برخی استان ها تخت سوختگی وجود ندارد.اتاق های بیماران سوختگی باید ایزوله و یک نفره باشد و امکانات کافی برای مراقبت از بیمار را داشته باشد.تعداد تخت مورد نیاز باید برای هر کشور براساس شیوع سوختگی تعیین شده به گونهای که یک سوم آن برای حوادث غیرمترقبه سوختگی خالی باشد.
هزینه های درمان سوختگی در ایران
هر یک درصد سوختگی درجه دو عمقی و درجه سه حدود دو تا پنج میلیون تومان هزینه دارد.بیمار با 20 درصد سوختگی درجه سه حدود چهل میلیون تومان هزینه دارد. پوشش بیمه ای برای اغلب پانسمان ها و جایگزین های پوست وجود ندارد و متوسط هزینه مشابه در آمریکا برای هر بیمار 120 هزار دلار است.استفاده از کشت پوست و بکارگیری سلول های بنیادی در اندازه کف دست حدود 16 هزار دلار هزینه دارد.در خوشبینانه ترین حالت از هر دو بیمار با 60 درصد سوختگی یک نفر زنده می ماند.
متولی سوختگی در کشور کیست؟
رئیس مرکز تحقیقات سوختگی دانشگاه علوم پزشکی ایران می گوید: متولی بیمار سوخته مشخص نیست و کوریکولوم (برنامه)های آموزشی از پرستاری و پزشک عمومی تا رشته های تخصصی در این زمینه کمبود و نواقص جدی دارند.
از طرفی متخصص سوختگی خیلی کم است و تعداد کمی از فلوشیپ های آموزشی داده شده سوختگی در این زمینه فعالیت میکنند و اغلب به جراحی های زیبایی پرداختهاند.
وی با اشاره به این که درست درمان نمیکنیم پس بیشتر می میریم؛ پیگیری نداریم پس بیشتر عارضه های مزمن پیدا میکنیم، افزود: حمایت نداریم پس بیشتر معلول میشویم و در نهایت اینکه در پیشگیری و درمان هزینه نمی کنیم در اثر این عوامل، چندین برابر در اثر از دست رفتن جان ها و معلول شدن انسان ها ضرر می کنیم و متوجه این موضوع نیستیم که با هزینه کمتری میتوانیم نتیجه بهتری بگیریم.
البته لازم است تا کارگروه ملی پیشگیری از سوختگی شامل نماینده رئیس جمهور به عنوان دبیران کمیته و نمایندگان وزارتخانههای صنعت، معدن و تجارت، راه و شهرسازی، نیرو، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ، آموزش و پرورش، تعاون ، کار و رفاه اجتماعی، کشور ، اداره استاندارد، شهرداری، آتش نشانی، صدا و سیما و سایر ارگان ها تشکیل شود.
فاطمی با تاکید بر این که باید ردیف بودجه ای مشخص برای پیشگیری از سوانح سوختگی پیش بینی شود، تصریح کرد: بیمار سوختگی یا فقیر یا بی تقصیر است بنابر این منطقی است که هزینه درمان این بیماران به عهده دولت باشد.
مشکل بیماران حوادث رانندگی با تدوین قانون مناسب حل شده بنابر این شایسته است برای نجات بیمارستان های سوختگی از ورشکستگی و درمان بیماران، درصدی از درآمد وزارتخانه های نفت، نیرو و دخانیات به صندوق سوانح سوختگی اختصاص یابد تا کل هزینه های درمان این بیماران در بیمارستانهای دولتی تامین شود.