سرویس اقتصادی-

کنفرانس‌های خبری بیژن زنگنه، وزیر نفت با سابقه و جنجالی دولت یازدهم با رسانه‌ها معمولا پر از سوژه‌های خبری مهم و قابل تامل است. آخرین کنفرانس خبری زنگنه نیز از این لحاظ مستثنا نبود و وزیر نفت در کنار بیان نکات قابل تامل فراوان درباره مدل جدید قراردادهای نفتی ایران موسوم به IPC، اظهار نظر عجیب و غافلگیرکننده‌ای درباره کارت سوخت داشت. زنگنه که بعد از تک نرخی شدن بنزین با حضور در تلویزیون (18 خرداد) و همچنین کنفرانس خبری در هفته دولت (3 شهریور)، تاکید کرده بود که وزارت نفت به دنبال تداوم استفاده از کارت سوخت است زیرا این کارت‌ها، اطلاعات مناسبی در اختیار مدیران قرار می‌دهد، به یکباره اعلام کرد که مخالف تداوم استفاده از کارت‌های سوخت در توزیع بنزین است!
بعد از این اظهارنظر زنگنه، برخی مدیران وزارت نفت که بعد از تک نرخی شدن بنزین در خردادماه امسال، بارها در مصاحبه با رسانه‌های مختلف از مزایا و ضرورت تداوم استفاده از کارت‌های سوخت سخن گفته بودند، دیدگاه خود را به صورت کامل تغییر دادند و اعلام کردند که ماموریت‌های کارت هوشمند سوخت با موفقیت به پایان رسیده است و متقاضی تداوم استفاده از این کارت‌ها نیستند! (به عنوان مثال، نگاه کنید به صحبت‌های سید ناصر سجادی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران در مصاحبه با خبرگزاری مهر (30 بهمن) و عباس کاظمی، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در مصاحبه با خبرگزاری شانا ( 1 اسفند)).
این اظهارنظرها و اقدامات در حمایت از حذف کارت سوخت در حالی در هفته‌های اخیر توسط مدیران وزارت نفت صورت می‌گیرد که به شهادت مدیران مختلف سابق و فعلی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز(مانند ابویی و خورشیدی)، ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور (مانند شفیعی و هاشمی) و حتی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران (مانند سالاری و ریاحی)، استفاده از این کارت‌ها، افزایش شفافیت در توزیع بنزین و در نتیجه، کاهش چشمگیر قاچاق این فرآورده نفتی در سال‌های اخیر را به همراه داشته است. در نتیجه، حذف این ابزار کارآمد کاهش قاچاق سوخت در شرایطی که همچنان قیمت بنزین کشور به مراتب کمتر از قیمت این فرآورده نفتی در بسیاری از کشورهای همسایه مانند پاکستان، افغانستان، عراق و ترکیه است و قاچاق آن صرفه اقتصادی بالایی دارد، نوعی زمینه‌سازی برای افزایش قاچاق بنزین است.
اهمیت شفافیت این موضوع برای صاحبنظران این حوزه به اندازه‌ای بوده است که چند ماه قبل (اوایل مردادماه)، مرکز پژوهش‌های مجلس با انتشار گزارشی با عنوان «درباره گام سوم هدفمند کردن یارانه‌ها: دلایل اجرا و کسری احتمالی منابع» در این زمینه به دولت به صورت جدی هشدار داد و حذف کارت سوخت را «اشتباه بزرگ» خواند.
در هر صورت، زنگنه و مجموعه وزارت نفت در حال تکرار همان اشتباهی درباره بنزین هستند که حدود دو سال قبل، محمدرضا نعمت زاده درباره طرح شبنم و ایران کد کالاها انجام داد و زمینه ساز افزایش مجدد قاچاق آنها شد. بر همین اساس انتظار می‌رود مجموعه هیئت دولت در این زمینه هوشیارانه برخورد کنند و با تسریع در اتخاذ سازوکارهای مناسب برای حفظ کارت سوخت، جلوی زمینه‌سازی وزارت نفت برای افزایش دوباره قاچاق بنزین را بگیرند.