خطر در کمین است
آلومینیوم فسفید (به انگلیسی: Aluminium phosphide) که در ایران آنرا با نام قرص برنج میشناسند، یک ترکیب شیمیایی است که با فرمول AlP شناخته میشود.
قرص برنج، فسفید آمونیوم یا فسفید کلسیم یا روی به وزن سه گرم است. این قرص بوی سیر یا ماهی گندیده میدهد و ترکیبی خطرناک از فسفیدها است که به عنوان یک حشرهکش برای جلوگیری از آلودگی و آفتزدگی برنج انبار شده، غلات و خوراک دام استفاده میشود.
اثر قرص برنج بر بدن
این ماده سمی به راحتی جذب دستگاه گوارش شده و بعد از حل شدن در مایعات بدن و رطوبت معده باعث تولید گاز خطرناک فسفین میشود.
هرچه این ترکیبات تازهتر باشد گاز بیشتری آزاد کرده و خطرناکتر هستند، به طوری که این ماده با ساخت پروتئین تداخل دارد و مانع سنتر پروتئین میشود.
سپس فسفیشن با بلوک کردن سیتوکروم اکسیداز و مهار فسفوریسیون اکسیداتیو باعث افزایش رادیکالهای آزاد و سپس مرگ سلولی میشود و در نتیجه دستگاههایی از بدن که به مقدار بیشتری اکسیژن نیاز دارند نسبت به این سم حساستر و آسیبپذیرتر هستند.
مسمومیت با قرص برنج یکی از مرگآورترین مسمومیتهایی است که مرگ حتمی را به دنبال دارد و تاکنون راهکاری برای نجات جان بیماران یافت نشده است.
سم قرص برنج سمی است که بر روی سلولهای بدن تاثیر بدی دارد و تنفس سلولی را از بین میبرد و باعث آسیب جدی به اعضا و ارگانهای حساس بدن مانند کلیهها و قلب میشود.
مرگ بر اثر مصرف قرص برنج مرگی دردناک است و فرد عطش زیادی دارد و در این مرگ فرد تا زنده است، هوشیار و بیدار بوده و سوزش شدیدی در بدن خود احساس میکند. این قرص سه تا چهار ساعت سیستم تنفسی و قلب را دچار مشکل میکند و فرد در اثر مرگی زجرآور خواهد مرد.
در صورتی که فرد قرص برنج را بخورد یا بوی آن را استشمام کند دچار مسمومیت خواهد شد که در صورتی که سم از بدن وی خارج نشود مرگ در پی خواهد داشت.
علامتهای بالینی آن خستگی و کمبود اکسیژن است، به طوری که بدن رو به کبودی رفته و دچار خفگی سلولی میشود.
این قرص به دلیل داشتن ترکیب خطرناکی از فسفیدها در صورت مصرف خوراکی یا بوییدن، توسط انسان موجب ایجاد عوارض حاد گوناگون و در نهایت مرگ سریع و زجرآور میشود. به همین دلیل امروزه یکی از عوامل خودکشی خوردن این قرص است.
بر اساس گزارشها به سه دلیل افراد ممکن است از این قرص مصرف کنند:
* مصرف اشتباه قرص موجود در برنج که در ایران باعث مرگ دستهجمعی چندین خانواده شده است.
* مصرف قرصهای قلابی توهمزا که دارای ترکیبات یا خود قرص برنج هستند.
* برای خودکشی سریع، که کارشناسان معتقدند این مرگ بسیار زجرآور خواهد بود.
با توجه به پیشرفتهای حاصله جایگزینهای کمخطر و مناسبی برای دفع آفات برنج وجود دارد و میتوان از برنج تراریخته استفاده کرد. از سال ۱۳۹۲ در ایران فروش این قرص در عطاریها ممنوع شد و واردات قانونی آن متوقف گردید.