راهکارهای کنترل و هدایت غریزه جنسی از منظر قرآن و روایات
آرمان نادری کمشوری
غریزه جنسی یکی از نعمتهای خداوند متعال بر بشر میباشد که استفاده هدفمند از آن در راه حلال باعث تولید مثل، تخلیه شهوت و آرامش میشود. اما اگر در راه حلال از آن استفاده نشود، موجبات انحراف انسان و ایجاد مشکلات زیادی در بدن را فراهم میکند. همچنین استفاده از آن در راه حرام، زنا نامیده میشود و باعث عذاب انسان در جهان آخرت میشود.
مقاله پیش رو در نظر دارد تا درباره چیستی غریزه جنسی، اقسام آمیزشها، عوامل انحرافات جنسی و راهکارهای پیشگیری از انحرافات جنسی را از منظر آیات و روایات بحث کند.
***
چیستی غریزه جنسی
غریزه جنسی یکی از نعمتهای بزرگ خداوند متعال است که در وجود هر موجود زندهای قرار داده شده، غریزه جنسی موجب انجام عمل آمیزش میشود و آمیزش عملی است که به علت وجود شهوت جنسی میان دو جنس مخالف صورت میگیرد و باعث تخلیه شهوت جنسی و تولید مثل میشود.
در کتاب تربیت جنسی در اسلام از غریزه جنسی چنین تعبیر شده «غریزه پاسخ یا عکسالعملی غیرارادی از سوی یک حیوان در قبال یک محرک خارجی است که به یک رفتار قابل پیش بینی و نسبتاً ثابت منجر میشود». ( ص 53)
اقسام آمیزشها
آمیزش ممکن است با افراد مختلفی صورت گیرد و میان دو طرف آن نسبتهای مختلفی وجود داشته باشد. بنابر این آمیزش با توجه به رابطه و نسبت میان طرفین به دو قسم حلال و حرام میباشد که هریک از آنها به صورت جداگانه بحث خواهد شد.
۱- آمیزش حلال
آمیزش حلال، آمیزشی است که میان طرفین آن، صیغه محرمیّت خوانده شده باشد و دو طرف محرم همدیگر شده باشند که در اصطلاح به آنها زن و شوهر میگویند. صیغه یا دائم است و یا موقت.
اگر صیغه دائم را خود زن و مرد بخوانند باید اول زن بگوید: «زَوَجتُکَ نَفسِی عَلَی الصِّداقِ المَعلُومِ» و پس از آن بدون فاصله مرد بگوید: «قَبِلتُ التَّزویجَ» عقد صحیح است و اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آنها صیغه عقد را بخواند چنانچه مثلاً اسم مرد احمد و اسم زن فاطمه باشد باید وکیل زن بگوید: «زَوَجتُ مُوَکِّلَتِی فاطِمَهًْ مُوَکِّلَکَ اَحمَدَ عَلَی الصِّداقِ المَعلُوم» پس از آن بدون فاصله وکیل مرد بگوید: «قَبِلتُ لِمُوَکِّلی اَحمَدَ عَلَی الصِّداقِ» عقد صحیح میباشد. (محمّد حسین فلاح زاده، آموزش فقه مطابق با فتاوای سیزده تن از مراجع معظم تقلید، ص 326)
2- آمیزش حرام (زنا)
زنا از گناهان کبیره میباشد یعنی گناهی که وعده عذاب و آتش به آن داده شده، قرآن کریم درباره مجازات زنا میفرماید: هر يك از زن و مرد زناكار را صد تازيانه بزنيد؛ و نبايد رأفت [و محبّت كاذب]نسبت به آن دو شما را از اجراى حكم الهى مانع شود، اگر به خدا و روز جزا ايمان داريد! و بايد گروهى از مؤمنان مجازاتشان را مشاهده كنند. (نور ـ 2)
عوامل انحرافات جنسی
انحرافات جنسی یکی از عواملی است که خسارتهای آن به جامعه به مراتب از خسارتهای جنگ نظامی نیز بیشتر است. این انحرافات که حاصل شاخهای از «تهاجم فرهنگی» است، توسط کشورهای غربی برنامهریزی شده و هدف آن تخریب بنیان خانواده و فرهنگ اسلامی کشورهای مسلمان میباشد که در نتیجه آن بیغیرتی در جامعه حاکم میشود و عقیده مردم نسبت به شرافت خود سست میشود.
اهم دلایل این انحرافات را میتوان در چند مورد خلاصه کرد:
۱- فیلمهای مبتذل ماهواره ای
فیلمهای مبتذل ماهوارهای یکی از عوامل انحرافات جنسی بوده و موجب تقلید جوانان خصوصاً خانمها از بازیگرهای این فیلمها در نوع لباس و پوشش که عمدتاً نامناسب میباشند، میشود و این امر را مُد تلقی میکنند در حالی که این کار باعث تحریک جوانان پسر در امور جنسی میشود، علاوه بر آن فیلمهای مبتذل دیگری که در ماهوارهها موجود میباشد، یکی دیگر از مواردی است که باعث انحرافات جنسی میگردد و جوانان باید با توجه به آیات قرآن کریم و روایات ائمهاطهار(ع) از دیدن این فیلمها اجتناب کنند و این اصلیترین راه برای جلوگیری از به دام نیفتادن در تلههای شیطان به وسیله این ابزارها میباشد، چنانچه قرآن کریم در این باره میفرماید: « قُلْ لِلْمُؤْمِنينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ يَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِكَ أَزْكى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِما يَصْنَعُون» به مؤمنان بگو چشمهاى خود را (از نگاه به نامحرمان) فروگيرند، و عفاف خود را حفظ كنند؛ اين براى آنان پاكيزهتر است؛ خداوند از آنچه انجام مىدهيد آگاه است. (نور ـ 30)
۲- عدم مراقبت از چشم
مراقبت نکردن از چشم یکی از مهمترین عوامل انحرافات جنسی جامعه امروز بوده و از گناهان بزرگ میباشد، انجام این عمل باعث مرتکب شدن انسان به دو گناه میشود، صرف نگاه کردن به نامحرم یک گناه و انحرافی که به سبب آن به وجود میآید گناه دیگری است که این عمل ناشایست به دنبال دارد. این عمل در نزد امامان معصوم(ع) نیز نهی شده است.
امام صادق(ع) فرمودند: «نگاه (به نامحرم) تیر زهرآلودهای از تیرهای شیطان است. هر کس آن را برای خدا ترک کند نه به خاطر غیراو، خدا ایمانی به او میدهد که مزّه آن را میچشد». (جامع الاخبار، ص 408، ح 1129)، همچنین آن حضرت فرمودند: «نگاه پیاپی [به نامحرم]، بذر شهوت را در دل میافشاند و همین امر برای هلاکت بیننده اش کافی است». (من لا یحضره الفقیه، ج 4، ص 18، ح 4970)
3- عدم تربیت صحیح فرزندان در خانواده
یکی از دلایلی که موجب ایجاد فساد و ناامنی توسط برخی از افراد در جامعه میشود، عدم تربیت صحیح فرزندان توسط والدین است. تربیت فرزندان باعث میشود که از همان ایّام کودکی، کودک به فرزند صالحی تبدیل شود و در مسیر صحیح جامعه حرکت کند و علاوه بر ضربه زدن به جامعه برای پیشرفت جامعه نیز مفید باشد، چنانچه پیامبر اکرم درباره فرزند صالح میفرمایند: «الْوَلَدُ الصَّالِحُ رَيْحَانَةٌ مِنْ رَيَاحِينِ الْجَنَّةِ» فرزند خوب و صالح گلى از گلهاى بهشت است. (مکارم الاخلاق، ص 218)
۴- عدم برنامهریزی برای اوقات فراغت
آزاد بودن بخش قابل توجهی از وقت جوانان باعث میشود که زمینه برای بزهکاری آنان فراهم شود. بنابر این، افراد جوان جامعه برای پر کردن اوقات خود نیاز به برنامهریزی دقیقی برای انجام کارهای علمی، پژوهشی، ورزشی و ... دارند که علاوه بر تضمین سلامت بدن و بالا بردن سطح علمی آنان موجب جلوگیری از گرایش آنها به انحرافات، خصوصاً انحرافات جنسی نیز بشود. امام صادق(ع) در این زمینه در حدیثی گهربار میفرمایند: دوست ندارم جوانى از شما (مسلمانان) را ببينم مگر آنكه بامداد (هر روزى) رونده باشد در دو حالت و چگونگى: يا عالم و دانشمند بوده يا متعلّم و دانش آموز، پس اگر بجا نياورد (نه عالم بود و نه متعلّم) تقصير و كوتاهى كرده، و اگر كوتاهى نمود (وقتش را) تضييع و تباه ساخته، و اگر تضييع نمود گناه كرده، و اگر گناه كرد در آتش (دوزخ) ساكن شده و آرميده، سوگند به كسى كه محمّد را بحقّ و راستى و درستى برانگيخته). (بحار الانوار، ج1، ص170)
۵- غفلت از خداوند متعال
غفلت از خداوند متعال یکی از دلایل مهم انحرافات جنسی بوده و باعث مرتکب شدن انسان به بسیاری از گناهان دیگر میشود. در حقیقت غفلت از خدا یکی از عوامل مهمی است که باعث میشود انسان در سرای آخرت از بهشت برین محروم گردد و در آتش جهنم داخل شود. اما کسانی از خداوند متعال غافل نشدهاند کسانی هستند که در راه خدا قدم بر میدارند و با هر عمل، خود را به بهشت جاودان نزدیکتر میکنند. امام صادق(ع) در باره کسانی که از خداوند متعال غافل نشدهاند میفرمایند: «مَنْ رَعَى قَلْبَهُ عَنِ الْغَفْلَةِ وَ نَفْسَهُ عَنِ الشَّهْوَةِ وَ عَقْلَهُ عَنِ الْجَهْلِ فَقَدْ دَخَلَ فِي دِيوَانِ الْمُتَنَبِّهِينَ» هر کس قلب خود را از غفلت نگه داشت و نفسش را از شهوت نگه داشت و عقلش را از جهل نگه داشت پس به تحقیق داخل کرده است خود را در دیوان بیداران. (مصباح الشریعة، ص 22)
۶- محیط ناسالم
محیط نامناسب میتواند انحرافات جنسی زیادی را در انسان به وجود بیاورد که از جمله مصادیق بارز این انحرافات، انحرافات جنسی میباشد. برای مثال اگر خانواده انسان فاسد باشد، طبیعتاً شخص فاسدی نیز از این خانواده به جامعه راه پیدا میکند.
پیامبر اکرم(ص) در باره اجتناب از وصلت با خانوادههای فاسد میفرمایند:«إِيَّاكُمْ وَ خَضْرَاءَ الدِّمَنِ قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا خَضْرَاءُ الدِّمَنِ قَالَ الْمَرْأَةُ الْحَسْنَاءُ فِي مَنْبِتِ السَّوْءِ» (بپرهیزید از سبزه کنار جویبار. گفته شد یا رسول اللّه مقصود از سبزه کنار جویبار چیست؟ فرمود زن زیبا صورت در محیط بد) (الکافی، ج5، ص 332)
راهکارهای جلوگیری از انحرافات جنسی
همانطور که گفته شد انحرافات جنسی یکی از عواملی است که میتواند خسارتهای جبران ناپذیری را به جامعه وارد کند. بنابر مطالبی که گذشت عوامل مهم این انحرافات مشخص شد، اما راهکارهایی نیز وجود دارد تا کسانی که درگیر این گونه مشکلات میباشند بتوانند به وسیله این راهکارها خود را از این راه از منجلاب این انحرافات بیرون بکشند.
راهکارهای اصلی جلوگیری از انحرافات جنسی عبارتند از:
۱- تلاش برای غلبه بر هوای نفسانی
تلاش کردن برای پیروز شدن بر هوای نفسانی یکی از مهمترین راههای جلوگیری از انحرافات جنسی میباشد. تلاش برای پیروزی بر هوای نفس بسیار مشکل میباشد به طوری که حضرت سلیمان(ع) درباره مشکل بودن این امر میفرمایند: غلبه کردن کسی که در هوای نفسانیاش غرق شده مشکلتر است از کسی که بخواهد به تنهایی شهری را فتح کند. (شرح نهجالبلاغه، ج20، ص 233)
اما کسانی که این سختی شدید را تحمل میکنند، میتوانند از بسیاری از مشکلات خصوصاً مشکلات انحرافات جنسی فارغ شوند.
۲- خودداری از انجام عملهای جنسی در برابر فرزندان
والدین باید از انجام اعمال جنسی در برابر فرزندان خودداری کنند زیرا این کار میتواند باعث انحراف آنان در آینده شود.
همچنین در روایات بسیاری وارد شده که از بغل کردن و بوسیدن دختر بچه در سن شش سالگی به بعد اجتناب کنید. برای مثال امیرالمؤمنین امام علی(ع) در این باره در حدیثی میفرمایند: هنگامی که دختر به شش سالگی رسید جایز نیست که او را مرد نا محرمی ببوسد و یا او را فشار دهد. (تهذیب الاحکام، ج7، ص 461)
۳- جدا کردن اتاق خواب کودکان
خوابیدن کودکان در یک اتاق خواب از همان دوران کودکی باعث ایجاد زمینه برای انحرافات جنسی میشود. در روایات به دست آمده از معصومین(ع) نیز به جداسازی بستر کودکان تاکید شده است. از پیامبر اکرم(ص) روایت شده است که میفرمایند: «فَرِّقُوا بَيْنَ أَوْلَادِكُمْ فِي الْمَضَاجِعِ إِذَا بَلَغُوا سَبْعَ سِنِين» كودكان را چون هفت ساله شدند، از هم جدا بخوابانيد. (مکارم الاخلاق، ص 223)
4- یاد خداوند متعال
اگر انسان همیشه به یاد خداوند متعال باشد و به یاد داشته باشد که خداوند او را میبیند و همه اعمال او اعم از خیر و شر را در زیر نظر دارد، وحشت از عذاب الهی وجود او را میگیرد و باعث جلوگیری از بسیاری از انحرافات خصوصاً انحرافات جنسی میشود. امام صادق(ع) در این زمینه در حدیثی گهر بار میفرمایند: با استمرار بخشیدن به یاد خداوند متعال و توجه به لزوم اطاعت از دستورهای او، ریشههایی که سرچشمه امیال شهوانیاند، را بکنید. (مصباح الشریعه، ص 108)
۵- جلوگیری کودکان از انجام بازیهای جنسی
دوران کودکی دوران کنجکاوی کودکان میباشد. از این رو درباره هر امری که از آنان منع شود، سعی میکنند که علت بازداشتن آنها از این کار را بفهمند.
در کتاب تربیت جنسی این امر به نحو زیر شرح داده شده است:
«کودکان به دلیل کنجکاوی برای شناخت دنیای اطراف خود، به جستجو در هر چیزی میپردازند. از جمله میخواهند بدن را کشف کنند.
در این جستجوها که با اندام تناسلی خود آشنا میشوند و سپس کنجکاوانه، میخواهند بدانند که آیا دیگر کودکان نیز همین گونه هستند یا خیر؟ لذا به بازیهایی نظیر: دکتر بازی و مامان بازی روی میآورند که در این نوع بازیها سعی میکنند از چگونگی اندامهای یکدیگر آگاه شوند.» (تربیت
جنسی، ص 1)
نتیجه گیری
پس از بحث درباره چیستی غریزه جنسی و اقسام آمیزش، مطالبی درباره عوامل انحرافات جنسی و نیز راهکارهای جلوگیری از این انحرافات ارائه شد و عوامل اصلی انحرافات بنابر روایات معصومین(ع) شناسایی شدند.
اما در نهایت بنابر مطالبی که درباره عوامل انحراف گفته شد، این نتیجه بدست میآید که فیلمهای مبتذل ماهوارهای و غفلت از خداوند متعال از مهمترین عوامل انحراف در جامعه امروزه میباشند چرا که در همه نقاط جهان حتی روستاهای دور افتاده نیز امکان استفاده از ماهواره وجود دارد و همین امر باعث میشود که ماهوارهها نقش بسیار مهمی در انحرافات جامعه ایفا کنند. اما در مورد یاد خداوند نیز اگر افراد واقعاً به جهان آخرت و عذابهای الهی اعتقاد واقعی داشته باشند به راحتی میتوانند بر نفس خود غلبه کرده و مانع بسیاری از انحرافات خصوصاً انحرافات جنسی شوند.