اهمیت آبروداری
آبرو همانند قطرات آبی است که اندک اندک جمع میشود. سالها یک شخص تلاش میکند تا آبرویی را برای خود کسب کند؛ اما به سادگی مانند یک آب خوردن آبرویی میرود و انسانی بیآبرو میشود. برای یک انسان مومن و صاحب اعتبار اجتماعی ارزش آبرو حتی از جان و مالش نیز ارزشمندتر است.
از این رو کسانی حاضرند حتی جان و مال خود را بدهند ولی آبرویشان حفظ شود. در روایت است که امام حسن(ع) به برادرش امام حسین(ع) فرمود: انت اعلم منی بان خیر المال ما وقی العرض ؛ تو بهتر از من میدانی که بهترین مصرف مال جایی است که آبروی انسان را حفظ کند. (کشف الغمه، ج 2، ص 31؛ الامام الحسین، ابن عساکر، ص 220)
حرمت مومن
بالاتر ازحرمت کعبه
اینکه باید حفظ آبرو کرد و جان و مال را در راه آن داد، ازاین جهت است که امام صادق(ع) میفرماید: حرمت مؤمن ازحرمت کعبه بالاتراست؛ زیرا اگر مومن باطن کعبه است و قلب مومن عرش الله است.
پس حرمت آن از حرمت کعبه نیز برتر است. (طبرسی، اختصاص، ص325؛ بحارالانوار، 64،ص71)
امام صادق (ع) فرمود:«لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي بِلَادِهِ خَمْسُ حُرَمٍ، حُرْمَةُ رَسُولِ اللَّهِ (ص) وَ حُرْمَةُ آلِ رَسُولِ اللَّهِ (ص) وَ حُرْمَةُ كِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ حُرْمَةُ كَعْبَةِ اللَّهِ وَ حُرْمَةُ الْمُؤْمِنِ ؛خدای عزّوجلّ در زمین برای پنج چیز حرمت و احترام قرار داده است؛ پیامبر، آل پیامبر، کتاب خدا، کعبه و مؤمن.(کافی /8 /107)
روایت شده رسول خدا(ص) رو به کعبه کرد و فرمود: «مرحبا بالبیت ما اعظمک و اعظم حرمتک علی الله و الله المؤمن اعظم حرمة منک لانّ الله حرّم منک واحدة و من المؤمن ثلاثة ماله و دمه و ان یظنّ به ظنّ السوء»؛ (بحار/64 /71) مرحبا به تو ای خانه خدا! چقدر با عظمتی و چقدرنزد خدا احترام داری! به خدا سوگند، که حرمت مؤمن نزد خدا از حرمت تو بیشتر است؛ زیرا خداوند نسبت به تو یک چیز را حرام کرده است، امّا از مؤمن سه چیز را: جان، مال و بدگمانی به او.
پس به دلیل آنکه عرض و آبروی شخص، همه چیز اوست و اگر آبروی شخص برود گویی تمام سرمایه وجودیاش رفته است؛ زندگی برایش بیمعنا خواهد بود حتی اگر همه سرمایه مادیاش حفظ شده باشد. حال اگر کسی تلاش کند تا آبروی شخص را حفظ کند، کار بسیار بزرگی کرده است. از همین رو پیامبر(ص) برای چنین شخصی بهشت را واجب دانسته و فرموده است: مَنْ رَدَّ عَنْ عِرْضِ أَخِیهِ الْمُسْلِمِ وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ الْبَتَّة؛ هرکس آبروی مؤمنی را حفظ کند، بدون تردید بهشت بر او واجب شود.( ثواب الاعمال و عقاب الاعمال ص 145)
ضرورت حفظ آبروی دیگران
در روایات بر لزوم حفظ آبروی مؤمن تاکید بسیار شده است.
رسول خدا(ص) فرمود: هر حسنهای صدقه است و هر چیزی که مرد مسلمان از ثروت خود برای خود و خانوادهاش انفاق کند، برای او صدقه (نزد خدا) نوشته میشود و هر چیزی که شخص مسلمان به وسیله آن، آبروی خود را حفظ کند، برای او به خاطر حفظ کردنش، صدقه نوشته میشود.( نهجالفصاحه، ص 13)
ابو بصیر میگوید: از امام باقر(ع) پرسیدم: مردی از یاران ما فقیر است و من میخواهم زکات خود را به او بدهم، اما او شرم میکند که زکات بگیرد. آیا لازم است به او بگویم که این زکات اموال است ؟ حضرت در جواب فرمود: عملی که خدا بر تو واجب نموده انجام بده ولی مؤمن را خوار مکن. ( گلچین صدوق، محمدحسین صفاخواه، ج 1، ص 181)
امام زین العابدین(ع) میفرماید: هر که از لطمه زدن به آبروی مسلمانان خودداری کند، خداوند عز و جل روز قیامت از لغزش او درگذرد.( میزانالحکمة، ج 7، ص 147)
امام صادق(ع) فرمود: خدای بزرگ میفرماید هر که بنده مؤمنم را خوارکند مرا به ستیز فرا خوانده است و هر که بنده مؤمنم را بزرگ دارد از خشمم در امان ماند. (ثواب الاعمال، ترجمه صادق حسن زاده، ص 549)
نیز در روایت آمده است که کسی که در مجلسی غیبت برادر خود را بشنود و در مقام رد آن بر آید و از او دفاع کند خداوند هزار نوع از شرور دنیا و آخرت را دور خواهد ساخت.(نقطههای آغاز در اخلاق عملی، محمدرضا مهدوی کنی، ص 160)