kayhan.ir

کد خبر: ۶۴۴۵
تاریخ انتشار : ۰۴ اسفند ۱۳۹۲ - ۱۷:۳۸
آلودگی هوا و چالش‌های پیش‌رو (بخش نخست) (گزارش روز)

هوای پاک= خروج خودروهای فرسوده+توسعه حمل ونقل عمومی و...(گزارش روز)

حسن آقایی

تور بافت خورده انواع عناصر آلودگی هوا در برابر شوت‌های کوتاه و بلندمدت تخصصی دستگاه‌های مربوط و اجرایی، ساکت مانده و دروازه آلایندگی هوا هنوز باز نشده است!
طی سال‌های متوالی نظرات کارشناسی مسئولان و مردمی بسیاری در قالب راهکارهای رهایی تهران پایتخت و شهرهای بزرگ از عوامل آلاینده عملیاتی و مطرح شده لیکن هم‌چنان چندگونگی خطوط قرمز آلوده‌کننده هوا پابرجاست.
ظاهرا برای رویت هوای پاک فقط باید در انتظار وزش باد و ریزش باران بود، ولی به واقع امر مردم باید پیشگام ایجاد آسمان آبی شوند چرا که خیلی از علل وجود آلودگی هوا از طریق کم‌توجهی نسبت به مسئولیت شهروندی صورت می‌گیرد.
اوایل سال‌های پشت‌سر رفته که دود عوامل آلاینده هوا به مشام همگانی خورده، دستگاه‌های حفظ محیط، سلامت، ایمنی و... شاید گمان نداشتند آلودگی هوا چندان سرسخت و زمانگیر باشد. لیکن با وجود همه اقدامات مهندسی و کنترل‌کننده حول محور بازدارندگی و یا کاهش این پدیده آسیب رسان، تاکنون مهر تاریخ سرآمدن آلودگی هوا ساخته و پرداخته نشده است.
در چنین وضعیتی، گفته‌های بعضی از کارشناسان و دیده‌های میدانی درباره  مسئله‌سازی آلودگی هوا همواره حاکی از آن بوده که پاره‌ای از عوامل آلاینده هوا، افزونی روزانه پلاک‌گذاری خودروهای سواری در شهر تهران، ازدیاد موتورسیکلت، استاندارد نبودن سوخت بنزین، سواری‌های تک‌سرنشین، خودروهای فرسوده دودزا، کارخانه‌های صنعتی حوالی مناطق مسکونی و رعایت نکردن مقررات راهنمایی و رانندگی و ایجاد ترافیک سنگین و گاه ایستا است. درباره عوامل آلودگی، اضافه می‌شود خودروهای تک‌سرنشین و برخی موتورسیکلت‌ها عامل بروز 70-80 درصد آلودگی هوا می‌باشند. در این حالت، برگ‌های معاینه فنی ماشین هم بازار خرید و فروش پیدا کرده است.
موتورسیکلت نگران‌کننده
چهره‌ای آرام و سالمندانه‌ای دارد و آهسته‌گو است. موتورسیکلت قدیمی‌اش را در پیاده قرار داده است. همواره نگران آن است هنگام حرکت با موتورش در خیابان به علت کهنه بودن آن جلویش را بگیرند.
«هاشمیان» شغل آزاد- عوامل آلاینده هوا را با این بیان که موتورسیکلت نباید آلوده‌کننده هوا باشد، می‌گوید: «ازدیاد خودرو، مشکل‌ساز هوای سالم است.» وی در این زمینه می‌افزاید: «در هر واحد آپارتمانی طبقاتی ساکنان دو سه ماشین برای استفاده اعضای خانواده از جمله فرزندان دانشگاهی دارند. بنابراین هر خودرو به سهم خود باعث آلودگی هوا و کندی ترافیک می‌شود.»
او که کار آزاد دارد می‌گوید شش سال پیش قلبش عمل جراحی باز شده است، سؤال می‌کنم در چنین وضعیت و هوای آلوده چرا به خیابان می‌آید و یا از موتورسیکلت استفاده می‌کند، پاسخش این است: «اگر وضع مالی خوب باشد یک وسیله نقلیه سالم و بدون دغدغه تهیه می‌کنم. الان با سوار شدن این موتورسیکلت خودم هم  دچار اضطراب می‌شوم.»
«سوخت بنزین غیراستاندارد، تردد ماشین‌های فرسوده شده، فروش برگه طرح ترافیک و سنگین بودن ترافیک از عوامل آلوده‌کننده هوا هستند.» این هم نظر «محمد» پیک موتوری است و دلیل استفاده کردنش از ماسک را حفظ سلامت و تنها وسیله دلخوشی برای کمتر آسیب دیدن از آلودگی هوا می‌نامند.
«حسن صفی‌پور» راننده تاکسی خطی در حالی که مسافر سوار کرده و شتاب حرکت دارد، می‌گوید: «مینی‌بوس‌ها یک عامل آلودگی هوا هستند.»
«سلیم فعله‌گری» راننده تاکسی غرب تهران افزایش بسیار ماشین، ترافیک سنگین، استاندارد نبودن سوخت و زوج و فرد بودن تردد خودروها را علل آلودگی هوا می‌داند. او اما می‌افزاید عصر هر روز؛ بعد از زمان ممنوعیت ورود به داخل طرح، انبوه سواری‌های شخصی به سطح شهر می‌آیند که باعث سنگین شدن ترافیک و آلودگی بیشتر هوا می‌شوند.» می‌پرسم چه نظری برای کاهش آلودگی هوا دارد؟ می‌گوید: «یک عامل مهم؛ بنزین و گازوئیل است که باید استاندارد شوند.»
شگفتی آلوده‌ترین منطقه
خبری چندی پیش مبنی بر این که منطقه 22 در غرب تهران جزو آلوده‌ترین مناطق است باعث شگفتی ساکنان این منطقه شد.
«عسگری» مسئول یک سرویس مؤسسه فرهنگی و انتشاراتی، از جمله اهالی شهرک تهرانسر در همین زمینه می‌گوید: «با این واقعیت که باد همواره از غرب به شرق می‌وزد و طبیعتا جریان هوای آلوده به همین مسیر است، این که هوای منطقه 22 در غرب تهران، آلوده‌ترین از سایر مناطق اعلام شد تعجب ساکنان را برانگیخت، در حالی که این منطقه دارای محیط و فضای باز و گسترده، طبیعت سبز، دریاچه و برخوردار از بهترین شهرک‌های مهندسی‌ساز مناسب و در نهایت زیست‌محیطی سالم می‌باشد. باتوجه به چنین امتیازات مثبت حیاتی، دور از انتظار ساکنان شهرک‌های چشمه، راه‌آهن تهرانسر و حواشی است که آلوده‌ترین منطقه تهران اعلام شد.»
از سوی دیگر در همین زمینه «حشمت‌الله بسطامی» سخنگوی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران از قرار گرفتن هوای پایتخت در شرایط هشدار خبر می‌دهد و در بخشی از گفتارش می‌گوید: «در حال حاضر (هفته گذشته) شاخص ذرات معلق در ایستگاه شهرک چشمه منطقه22 روی عدد 169، پاسداران واقع در منطقه 3 روی عدد 168 و دروس منطقه3 روی عدد 167 ایستاده تا این مناطق را به ترتیب آلوده‌ترین مناطق تهران قرار دهد.»
از یک خانم که برای مصونیت از عوارض آلاینده‌های هوا از ماسک استفاده کرده است می‌پرسم تأثیر ماسک در مقابله با آلودگی هوا چقدر است؟ پاسخ می‌دهد: «تنها اقدام ممکن علیه آلودگی هوا، همین ماسک است.» او هم نظیر برخی شهروندان، ازدیاد خودرو و بنزین غیرمناسب مصرف را از عوامل آلاینده‌کننده هوا می‌داند.
عوامل آلایندگی هوا
در گفت و گو با «سیدعیسی دارایی» عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس حوزه انتخابیه اندیمشک، محور پرسشم عوامل آلوده‌کننده هواست. او پاسخ می‌دهد: «الان یکی از مشکلات کشور بحث آلودگی هواست که به دو دسته تقسیم می‌شود: یکی به واسطه هم مرزی با عراق و دیگری در سیستان و بلوچستان ریزگردها، شن و خاک هوا را آلوده می‌کند و یکی هم آلاینده‌ها در تهران هوا را آلوده می‌کنند.»
وی عوامل آلوده‌کننده هوا را نزدیک بودن شهرک‌های صنعتی به شهرهای سکونتی، افزونی روز به روز وسایل نقلیه شخصی و اضافه شدن به تعداد خودروهای دیگر در شهرها و عامل دیگر آلودگی هوا خودروهای از رده خارج و دودزا می‌داند.
از وی می‌پرسم چاره خروج و یا حداقل راهکار مناسب کاهش از این معضل حیاتی و اجتماعی به نظر شما چیست؟
«دارایی» چنین پاسخ می‌دهد: «در مرحله اول باید شهرهای صنعتی از شهرهای کوچک و بزرگ فاصله بگیرند. دوم دستگاه محیط زیست در دادن مجوزهای مختلف به صنایع به جد کارشناسانه شود. کمربندسان کردن درختکاری در اطراف شهرها به خصوص در شهرهایی که مشکل ریزگرد دائمی دارند، موضوع دیگر به عنوان یک عامل تاثیرگذار در کاهش آلودگی هوا آن است که وسایل نقلی ریلی بیشتر شود و آسان تر و ارزان در خدمت مردم قرار بگیرد، ناوگان حمل و نقل عمومی مثل اتوبوس را افزایش بدهیم که مردم از تردد با ماشین خود استفاده نکنند.»
نبود مدیریت واحد
نماینده مردم اندیمشک در مجلس در ادامه گفتارشان با اشاره به این که نیازمند یک برنامه‌ریزی دقیق و خوب هستیم، از نبود یک مدیریت واحد در تمام شهرها، می‌گوید و معتقد است در تمام شهرها باید یک نفر جوابگو باشد و نه چندین دستگاه، چون اگر مدیریت واحد و پاسخگو باشد وضعیت امور بهتر خواهد شد.»
8میلیارد دلار زیان
آلودگی هوا در یک سال
دکتر رحمت‌الله حافظی، رئیس کمیسیون سلامت محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران با ارائه آمار، زیان انواع بیماری‌های وارده به تندرستی شهروندان و تحمیل هزینه‌های برآمده از آلودگی هوا، استاندارد نبودن خودروها، موتورسیکلت، سوخت، خودروهای تک سرنشین و خودروهای سنگین و سبک فرسوده را عوامل آلوده‌کننده هوا برمی‌شمارد و نیز از خرید و فروش برگه معاینه فنی خودرو انتقاد می‌کند.
«رحمت‌الله حافظی» می‌گوید: «براساس گزارش بانک جهانی، در سال 2006 دولت ایران 8میلیارد دلار خسارت ناشی از آلودگی‌ هوا را متحمل شده است. از سوی دیگر گزارش بهداشت هم نشان می‌دهد ماهانه به صورت میانگین 227 مرگ منتسب به آلودگی هوا در تهران داشته‌ایم آمار تکان‌‌دهنده‌ای که باید 2520 بستری شدن ناشی از بیماری‌های قلبی در سال و 4525 مورد بستری بر اثر مشکلات تنفسی را به آن اضافه کرد. در چنین وضعی نباید با جان و سلامت مردم شوخی کنیم و هرچه سریع تر باید برای این مشکل راه حل داشته باشیم.»
«حافظی» اخیرا پیرامون عوامل آلاینده‌ها گفته است: «آلودگی هوا به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد اما عده‌ای در حاشیه شهر تهران برگه معاینه فنی خود را خرید و فروش می‌کنند. با توجه به این که آلودگی هوا دلیل مرگ می‌شود، کسانی که آگاهانه این کار را می‌کنند قتل شبه عمد انجام می‌دهند.»
خروج  خودروهای فرسوده
ورود خودروهای غیراستاندارد
وی در بخش دیگری از گفتارش ضمن این اظهار که از سال 89 با وارد شدن سوخت تولیدی از پتروشیمی‌ها ذرات معلق چندین و چند برابر افزایش پیدا کرده، درباره خودروهای فرسوده گفته است: «خارج کردن آن‌ها درست است اما همین خودروهایی که تولید می شوند و به بازار هم می‌آیند هم استاندارد نیستند، مثلا نیسان وانت 25لیتر در هر 60کیلومتر سوخت مصرف می‌کند که اصلا استاندارد نیست. موتورسیکلت‌ها هم آلوده سازهستند. اگر یک موتورسیکلت را خارج کنیم معادل 8خودرو «یورو2» می‌توانیم وارد کنیم چون آلودگی اصلی هوا موتورسیکلت‌ها هستند و تا
 70 درصد نقش دارند. هم چنین بیش از 80درصد آلودگی هوای تهران مربوط به خودروهای تک سرنشین است که با توجه به عدم خروج خودروهای فرسوده از چرخه حمل و نقل باید گفت سلامت شهروندان بیش از پیش مورد تهدید است.
ایجاد تسهیلات
 برای ورود موتورسیکلت‌های الکتریکی
او در خصوص موتورسیکلت‌ها نیز با اشاره به این که حدود 3میلیون موتورسیکلت در تهران داریم، افزوده است: «باید تسهیلاتی داده شود که موتورسیکلت‌های الکتریکی وارد شوند تا آلودگی صوتی و هوا کم شود.»
رئیس کمیسیون سلامت محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران، ادامه اظهارشان معطوف به آن است که در یک سال گذشته 80درصد خودروهای فرسوده کم شده و این که دولت باید مداخله کند تسهیلاتی بدهد تا شخص بتواند خودروی خود را ارتقاء بدهد. کسی با 5میلیون تومان وام نمی‌تواند خودروی خود را عوض کند.
بازنگری حذف دوفوریت
طرح آلودگی هوا
حافظی هم چنین با این گفته که شهرداری الان دوهزار اتوبوس فرسوده دارد و در خطوط تاکسیرانی هم 10هزار تاکسی غیراستاندارد کار می‌کنند، درباره ناوگان‌های ریلی و اتوبوس و وضعیت بودجه اظهار می‌دارد به لحاظ کمبود بودجه و تعهدات قانونی دولت در تامین هزینه ساخت مترو و اتوبوسرانی این کار به کندی انجام می‌شود چون ظرفیت شهرداری توسعه خطوط مترو در سال است اما سال گذشته حدود 20کیلومتر انجام شد. «حافظی» این را هم می‌گوید: «طرح آلودگی هوای تهران که در بهمن ماه گذشته در مجلس ارائه شد اما دوفوریت‌ آن حذف شد. می‌خواهیم که نمایندگان در این زمینه یک بازنگری کنند و مجمع نمایندگان کلانشهرها دوباره تصمیم بگیرند که دو فوریت مذکور را در دستور کار قرار دهند.»