نگاه دکتر مؤید علویان به وضع تحریم‌های جدید علیه ایران
انتقاد دانشمند ایرانی از دگماتیسم آمریکایی
باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا مصوبه مجالس نمایندگان و سنای آمریکا درباره محدودیت ورود سفرکنندگان به ایران، عراق، سوریه و سودان به خاک ایالات متحده را امضا کرد!
این مصوبه که پیش از این در کنگره به تصویب رسیده بود؛ در بند ۲۰۳ در قالب لایحه بودجه سال ۲۰۱۶ آمریکا گنجانده شد و اوباما شنبه‌شب به وقت محلی ایران، با امضای لایحه بودجه سال آینده این کشور، قانون محدودیت‌های تازه برای ورود به این کشور را هم که بخشی از قانون بودجه سال ۲۰۱۶ بود، تایید کرد البته پیش از این همراهی کاخ سفید با این مصوبه آشکار شده بود، چراکه جان کربی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بلافاصله پس از تصویب این مصوبه در مجلس نمایندگان آمریکا، اعلام کرد وزارت خارجه از این مصوبه حمایت می‌کند. این مصوبه که با امضای باراک اوباما، اکنون به قانون جاری ایالات متحده تبدیل شده، شهروندان ۳۸ کشور «دوست آمریکا» را در تردد به ایران، عراق، سوریه و سودان محدود می‌کند.
شهروندان این کشورها که پیش از این می‌توانستند بدون ویزا تا۹۰ روز در خاک ایالات متحده وارد شوند؛ در صورت تردد به این ۴ کشور، تا ۵ سال برای ورود به آمریکا باید ویزا بگیرند! به عبارتی آنها با یک مجازات مواجه می‌شوند. به علاوه کسانی که تابعیت دوگانه این کشورها را هم دارند، از جمله ایرانی‌هایی که شهروند کشورهای معاف از ویزا مانند انگلیس، استرالیا یا فرانسه هستند، باید با اجرای قانون تازه برای سفر به آمریکا درخواست ویزا کنند!
این مصوبه در واقع یک محدودیت جدید را علیه ایران اعمال می‌کند که به‌ویژه در حوزه اقتصادی آسیب‌های جدی به ایران وارد خواهد کرد. بررسی کشورهایی که شهروندان آنها شامل این مجازات آمریکایی شده‌اند، نشان می‌دهد در واقع عمده کشورهای مهم و بزرگ اروپا و همچنین کشورهایی که طی یک سال گذشته برای آغاز دور جدید فعالیت اقتصادی در ایران حاضر شدند؛ در این فهرست قرار دارند. این ۳۸ کشور عبارتند از: «استرالیا، اتریش، بلژیک، دانمارک، فنلاند، فرانسه، آلمان، یونان، ایرلند، ایتالیا، ژاپن، کره‌جنوبی، لیختن‌اشتاین، لوکزامبورگ، مالت، هلند، نیوزیلند، نروژ، پرتغال، اسپانیا، انگلیس، سوئد، سوئیس، تایوان، موناکو، سنگاپور، اسلواکی، آندورا، برونئی، شیلی، جمهوری چک، استونی، اسلوونی، مجارستان، ایسلند، لتونی، لیتوانی و سن‌مارینو.»
ایرانیان و شهروندان سایر کشورهایی که در تحریم جدید آمریکا هدف قرار گرفته‌اند، طرح مذکور را نوعی «فاشیسم نوین جهانی» قلمداد کرده‌اند که هدف از آن تقسیم جهان به «خوب‌ها و بدها» با حمایت رسمی از بدترین‌هایی همچون عربستان و رژیم صهیونیستی و با القاء رسمی اعطای حق شهروندی درجه دو است.
ترس از افزایش گرایش اروپایی‌ها به اسلام ناب محمدی با سفر به ایران و فرو ریختن هیمنه تبلیغات دروغین دستگاه‌های رسانه‌ای صهیونیستی در جهان بر ضد ایران و ایرانیان و بدنبال آن بی‌اعتبار شدن تصویرسازی کذب قریب به 40 ساله از ایران، از دلایل تصویب قانون مذکور به شمار می‌رود.
دکتر سید مؤید علویان، بنیانگذار و رئیس مرکز هپاتیت تهران که پیش از این از سوی فرهنگستان علوم پزشکی کشور به عنوان «دانشمند برتر» دهه اخیر انتخاب شد و برنده «جایزه استاد فریدون عزیزی» گردید، از نخستین ایرانیانی بود که به طرح مذکور واکنش نشان داد و پیشنهاد حذف نام آمریکا از تحقیقات آینده علمی در ایران را مطرح ساخت. ماحصل گفت‌وگوی ما با ایشان را مطالعه بفرمایید:
* جناب آقای دکتر مویدیان، به نظر شما هدف از تصویب قانون ضدبشری مذکور در کنگره و دولت آمریکا چیست؟
همان طور که استحضار دارید طرحی در کنگره آمریکا به تصویب رسیده به عنوان محدودیت آفرینی بیشتر برای افرادی که با ایران به نوعی مرتبط هستند. این طرح در واقع شامل فقط ایرانی‌ها نیست و شامل مردم کشورهای دیگر هم هستند که اگر به ایران سفر کنند محدودیت‌هایی در اخذ ویزای ورود به آمریکا خواهند داشت. طرح شامل کشورهایی مثل عراق و سوریه و سودان و غیره می‌شود. این طرح به بهانه «مبارزه با تروریسم» تصویب شده در حالی که ما دقیقا می‌دانیم ریشه تروریسم در کجا و در کدام کشور در منطقه است و نام آن کشور در این لیست ناباورانه مشاهده نمی‌شود! من به عنوان رئیس شبکه هپاتیت ایران با توجه به اینکه جامعه علمی کشور نباید در برابر چنین موضوعاتی که هدف آن منزوی کردن علم و عالم است سکوت کنند، اعلام نظر کردم. شایان ذکر است که ما در زمینه بیماری‌های کبدی و کنترل هپاتیت B و C در منطقه خاورمیانه تجارب بسیار خوبی داریم و کنگره‌های علمی بسیاری با همکاری شرکای منطقه‌ای و کشورهای اروپایی برگزار کرده‌ایم و مرجعیت علمی خودمان را در زمینه هپاتولوژی به دنیا نشان داده ایم. به نظر می‌رسد هدف از ایجاد این محدودیت‌ها صدمه زدن به جایگاه علمی ما در جهان است. واقعا اظهار تاسف می‌کنم از اینکه عده‌ای در آمریکا قانون‌گذاری و حکومت می‌کنند که هنوز هم تفکرات استعمارگری دارند و متوجه تغییرات دنیا نیستند. من از همین تریبون از همه محققان و دانشمندان کشورمان می‌خواهم که نسبت به این حرکت ضدانسانی، نابخردانه و ضدعلمی کنگره و دولت آمریکا واکنش نشان دهند. به نظر من این رفتار ناشی از خصلت غلط کشور آمریکا است که از آگاهی مردمی و آشکار شدن این موضوع نزد مردم آمریکا که «ایرانی‌ها تاکنون در هیچ عملیات تروریستی نقش نداشته‌اند»، نگران هستند و برعکس حتی ایرانیان همواره مورد آسیب ناشی از تروریسم بوده‌اند.
* قطعا این رفتار وزارت خارجه آمریکا در مورد تیم‌های نفوذی به کشور، با نقیض همراه خواهد بود کما اینکه پیش از این نیز مثلا در مورد سفر تیم 24 نفره مرتبط دولت آمریکا به ایران، برخلاف تحریم‌ها، استثناء قائل شدند. فکر می‌کنید هدف این قانون جدید دقیقا ممانعت از سفر چه گروه‌هایی از مردم جهان به ایران است؟
من این بخشی که مرتبط کار علمی است را با قطعیت عرض می‌کنم. اما احتمالا تجار، اقتصاددانان و گروه‌های متعددی از گردشگران جویای آشنایی با فرهنگ ایران و ایرانیان هدف این طرح باشند. دنیا یک کشتی است و اگر ناامنی در این کشتی باشد همه متضرر خواهند شد. کما اینکه اروپا نیز بدنبال بروز ناامنی در سوریه و عراق، ناامن شد. در مباحث علمی نیز همین گونه است. علم یک موضوع دو طرفه است. چون غرب در حوزه علمی از ما جلوتر است طبیعتا ما بیشتر علاقه به ارتباط داریم ولی قطعا جهان نیز از تجربیات موفق ما در منطقه به واسطه چنین قانون‌گذاری‌های نابخردانه‌ای محروم خواهد شد. ما در حال حاضر شیوع هپاتیت را با نسبت چند برابری نسبت به همسایگان و کشورهای منطقه کنترل کرده‌ایم و این تجربیات مهم قابل انتقال است. دوره دیوار کشیدن دور افراد و کشورها و مناطق مختلف جهان گذشته است.
* آیا نظر شما این است که هدف آمریکایی‌ها از تصویب این طرح، جلوگیری از رشد علمی ما بوده ؟
رشد علمی، اقتصادی، سیاسی و پرهیز از ارتباط‌گیری جهان با ایران! برای آمریکایی‌ها احتمالا خیلی مهم است که بازدیدکنندگان از ایران، در قریب به اتفاق موارد ایران را متفاوت از تصویرسازی‌های رسانه‌های غربی می‌یابند. بعضا باورشان نمی‌شود که زنان در ایران آزادی دارند، رانندگی می‌کنند، فعالیت اقتصادی دارند و ریاست می‌کنند. بیش از 50 یا 60 درصد ورودی دانشگاه‌های ما را دختران تشکیل می‌دهند. مشاهده این موارد از نزدیک نشان می‌دهد که فضاسازی ایجاد شده در خارج از کشور با آنچه که در داخل کشور حقیقتا قابل مشاهده و ارزیابی است کاملا متفاوت است. کشف تفاوت میان رفتارعربستان و ایران با زنان مطابق با قوانین اسلامی- ایرانی مسئله مهمی است. من از دید علمی به موضوع نگاه کردم ولی حقیقت این است که ماجرای طرح مذکور از زوایای مختلف قابل بررسی است.
* با توجه به نقش آشکار عربستان در حمایت از تروریسم فکر می‌کنید چرا نام این کشور در لیست محدودیت سفر آمریکا لحاظ نشده و کشورهایی همچون ایران و عراق و سوریه که در حال جنگ با داعش هستند، هدف قرار گرفته‌اند؟
عربستان حامی تروریسم نیست! عربستان مولد تروریسم، وحشت، ناامنی و خشونت در منطقه است. حال حساب کنید چنین کشوری مورد حمایت آمریکا قرار می‌گیرد و اسمش با سیاست دوگانه در لیست قرار نمی‌گیرد. جهان باید عدالت را بطور کامل قبول کند و تروریسم را در همه اشکالش محکوم کند. همان طور که ملت و دولت ما حملات تروریستی پاریس را با واقع نگری محکوم کرد و صداقت خود را به نمایش گذاشت. البته بخش‌هایی از غرب نیز نسبت به قبل واقع‌گراتر شده‌اند اما تصویب این قانون در آمریکا نشان می‌دهد که هنوز همان افکار پوسیده استعماری در این کشور حاکم است. امیدوارم مباحثی که ما مطرح می‌کنیم در کنار اعتراض ایرانیان در فضای جهانی به اصلاح این رویه منجر بشود.
* نقش تقسیم شهروندان جهانی به درجات مختلف حتی در حوزه علم و در برخورد با دانشمندان را در این قانون جدید آمریکایی چطور تحلیل می‌کنید؟
تفکر ما به کل مخالف با این طبقه‌بندی است. شهروندان جهان اعم از دانشمند و تحصیل‌کرده هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند. عالم چه در جهان سوم باشد چه در جهان اول، تفاوتی ندارد. ما همه به یکدیگر نیازمندیم و بدون همکاری و با تمسک به دگماتیسم نمی‌توان جهان را اداره کرد. دنیا دیگر این نگاه را نمی‌پذیرد کما اینکه اعتراضات روزهای اخیر نیز موید همین موضوع است. بطور مثال روزنامه گاردین این سوال را پرسیده بود که مگر ایرانیان چه کرده‌اند؟ غیراز این است که ایرانی‌ها نقش مهمی در مبارزه با تروریسم در منطقه دارند؟ در مبارزه با داعش ایران یکی از کشورهایی است که به صورت واقعی وارد عمل شده است. انعکاس همین مطالب و ادامه روند مبارزه با این قانون در فضای جهانی ا‌ن‌شاءالله موثر واقع خواهد شد.
*ممنون از وقتی که در اختیار ما گذاشتید.
خواهش می‌کنم.