انقلاب اسلامی؛ دانشگاه ستیز یا دانشگاه دوست؟
با گذشت 35 سال از انقلاب اسلامی، همواره جریانی متشکل از عناصر داخلی و خارج کشور و برخوردار از پشتوانه نسبتا قوی رسانهای و تشکیلاتی، تلاش می کند انقلاب و دانشگاه را رو در روی هم قرار داده و انقلاب اسلامی را ماهیتا «دانشگاه ستیز» معرفی نماید.
*مهدی بلوکات
با گذشت 35 سال از انقلاب اسلامی، همواره جریانی متشکل از عناصر داخلی و خارج کشور و برخوردار از پشتوانه نسبتا قوی رسانهای و تشکیلاتی، تلاش می کند انقلاب و دانشگاه را رو در روی هم قرار داده و انقلاب اسلامی را ماهیتا «دانشگاه ستیز» معرفی نماید.
این جریان، با طرح ادعاهای تکراری و غیر مستند به حوادثی مانند کوی دانشگاه سال 78 و یا برجسته سازی دیدگاه های برخی افراد که سابقه حضور در تشکل های دانشجویی را داشته و اکنون به امریکا و سایر کشورهای بیگانه به اصطلاح پناهنده شده اند، کوشش می کند افکار عموی را به این نتیجه برساند که انقلاب اسلامی اساسا نمی تواند با دانشگاه و دانشگاهیان تعامل سازنده داشته باشد و رویارویی و سرکوب، تنها راهبرد نظام جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با دانشگاه ها است.
اما واقعیت امر چیست؟ اگر بخواهیم فارغ از تکنیک های القائی و عملیات روانی دشمنان انقلاب و با نگاهی منصفانه و واقع گرایانه به موضوع بنگریم، چه نتایجی خواهیم گرفت؟ آیا حقیقتا انقلاب اسلامی دانشگاه ستیز است و یا نه، بر عکس معتقد به دانشگاه و دانشگاه دوست است؟
به قطع و یقین، انقلاب اسلامی از حیث نزدیکی و اثرگذاری بر دانشگاه، یکی از انقلاب های نادر دنیا است. البته نکته مهمی که بایستی به آن دقت داشت، خدمات متقابل انقلاب اسلامی و دانشگاه به یکدیگر است؛ موضوعی که در لابلای قیل و قال و جدال های گروه های سیاسی، کمتر به گوش مردم و افکار عمومی داخلی و خارجی رسیده است.
کافی است تنها به 6 شاخص اصلی در تعامل انقلاب اسلامی و دانشگاه توجه کنیم:
1- یکی از مهمترین مسائل در تحلیل رویکرد و نگاه انقلاب اسلامی به دانشگاه ها، توسعه کمّی دانشگاه ها پس از انقلاب اسلامی در ایران است. تعداد دانشگاهها و مراکز آموزش عالی در سال 57 قبل از انقلاب، 223 واحد دانشگاهی بود که بر اساس آخرین آمار در سال 91، تعداد دانشگاهها و مراکز آموزش عالی به 2540 واحد رسیده که 11 برابر رشد داشته است.
سؤال این است : آیا نظامی که دانشگاه را برای خود یک تهدید بالقوه یا بالفعل میداند، در مدت حدود 35 سال که البته بیش از 8 سال آن به جنگ و برقراری ثبات و آرامش گذرانده، اقدام به 11 برابر نمودن تعداد دانشگاه ها می نماید؟
2- قبل از انقلاب اسلامی، تعداد دانشجویان کشور حدود 176 هزار نفر بود که هم اکنون این مقدار به حدود چهار و نیم میلیون نفر رسیده است. این در حالی است که جمعیت ایران در سال 56، حدودا 33 میلیون نفر بوده و هم اکنون جمعیتی تقریبا 75 میلیون نفری داریم.
به عبارتی دیگر، در حالی که جمعیت ما رشدی حدود 3/2 برابری داشته، تعداد دانشجویان ما بیش از 25 برابر رشد داشته است.
واقعا باید از رسانه های بیگانه و گردانندگان آن ها سوال کرد که اولا، چند کشور در جهان وجود دارد که چنین شیب رشدی را در تعداد دانشجویان داشته و چرا هیچگاه این آمار را منتشر نمیکنند؟ ثانیا، آیا نظام و انقلابی که از ناحیه دانشجویان احساس خطر میکند، تعداد آن ها را در کمتر از 35 سال، 25 برابر می کند؟
واقعا ادعای تقابل و رویارویی نظام جمهوری اسلامی با دانشجو و دانشگاه، ادعای مضحک و بی اساسی است!
3- به این جملات دقت کنید:
«منشأ همه سعادت ها، مادی و معنوی از دانشگاه است»، «دانشگاه مبدأ همه تحولات است»، «از دانشگاه باید سرنوشت یک ملت تعیین شود»، «دانشگاه در راس امور است و تقدیر و مقدرات یک کشور بسته به وجود آن است»، «دانشگاه کارخانه انسان سازی است» و ...
این جملات امام خمینی(ره) و صدها موضع و جمله دیگر ایشان که مجال ذکر آن ها در این یادداشت نیست، به وضوح بیانگر نگاه رهبر کبیر انقلاب اسلامی به دانشگاه است. در حقیقت در نگاه حضرت امام (ره)، دانشگاه کانون تحولات فردی و اجتماعی در کشور است و بایستی در راس امور قرار گیرد.
همچنین مقام معظم رهبری در رابطه با نگاه امام خمینی (ره) به دانشگاه می فرمایند:"ما می توانیم به صورت قاطع ادعا کنیم که در نظر رهبری کبیر فقید ما، مسئله دانشگاه، جزو مسائل طراز اول برای انقلاب و کشور بوده است."
بدین معنا، جایگاه والای دانشگاه و دانشجو در نظر معمار انقلاب اسلامی، روشن و عیان است.
4- میزان اهمیت و وقتی که حضرت آیت الله خامنه ای رهبر فرزانه انقلاب اسلامی، برای دیدار و گفتوگو با دانشجویان و دانشگاهیان اختصاص می دهند، تقریبا در میان سایر حوزه ها بینظیر است.
دیدار منظم و گفت و گو با تشکل های دانشجویی در ماه مبارک رمضان، دیدار و گفت و گو با اساتید دانشگاه ها، دیدار و گفت و گوی جداگانه با نخبگان و برگزیدگان المپیادها و آزمون های سراسری، دیدار با روسا و مسئولین دانشگاهی، حضور در دانشگاه ها و گفتوگو با دانشجویان و اساتید و ده ها مورد دیگر.
کمتر شخصیتی در میان رهبران عالیرتبه جهان است که با این کمیت و دقت نظر به مسائل مربوط به دانشگاه ها بنگرد و امور علمی، فرهنگی و اجتماعی دانشگاه ها را با جزئیات پیگیری نماید.
مهم تر از این، کیفیت گفت و گوهای رهبر انقلاب با دانشگاهیان است.
حضور و طرح دیدگاه های مختلف علمی، فرهنگی و سیاسی دانشجویان و اساتید در حضور رهبر انقلاب، الگویی بی بدیل از ارتباط یک مسئول و حاکم اسلامی با نخبگان و مردم است که نمونه مشابه آن را سراغ نداریم.
کسانی که تجربه حضور در دیدارهای رهبری و دانشجویان را داشته اند، شاهد بوده اند که حسینیه امام خمینی (ره)، جدی ترین کانون تضارب آراء و طرح انتقادات و دیدگاه های مختلف در خصوص عموم مسائل کشور است و مقام معظم رهبری، ساعت های متوالی، با سعه صدر و نکته سنجی مثال زدنی شان، به تک تک نکات مطرح شده گوش می دهند و در رابطه با آن موارد، توضیحات و موارد لازم را بیان می نمایند.
باز باید این سوال را از برخی جریانات مرتجعی که داعیه روشنفکری دارند پرسید که کدامیک از ایشان و لیدرهای فکری شان ظرفیت ارتباط و تعامل اینچنینی با بدنه نخبگی و دانشگاهی کشور را دارد و یا اساسا اعتقادی به ارتباط با طیف های مختلف دانشجویان و اساتید و تعامل دو سویه با ایشان را دارند؟
5- دانشگاه ها هم خدمات متقابل فراونی به انقلاب اسلامی داشته و از خط امام (ره) هیچگاه جدا نبوده اند. اولین حرکت دانشگاه ها در مواجهه با امواج خروشان انقلاب اسلامی، پیوستن به نهضت امام خمینی (ره) و حمایت از حرکت اسلام خواهانه و استقلال طلبانه ملت ایران بود.
این همراهی و حمایت و دلدادگی نسبت به انقلاب اسلامی، به حدی است که اگر مساجد را یکی از ستون های نهضت حضرت امام (ره) قبل از انقلاب بدانیم، بی شک ستون دیگر آن دانشگاهها است.
بحث در مورد کیفیت و چگونگی نقش آفرینی دانشجویان و اساتید و بازخوانی مصادیق تاریخی مجاهدت ها و پایمردی های دانشگاهیان در راه انقلاب اسلامی و آرمان های ملت ایران، آنقدر مفصل و طولانی است که در مورد آن تنها، به این جمله حضرت امام(ره) بسنده می کنم که: "جوانان دانشگاهي بودند كه با قيام خود، رژيم منحوس پهلوي را به عقب نشاندند و دست مفتخواران را قطع نمودند."(صحيفه نور ،ج 6، ص 189)
حضور در مبارزات انقلاب اسلامی، حضور در دفاع مقدس و تقدیم حدود 2500 شهید به انقلاب که عموما شهدای نام آور و فرماندهان دفاع مقدس بودند، تسخیر لانه جاسوسی امریکا که امام (ره) از آن به عنوان انقلاب دوم یاد کرد، تشکیل جنبش عدالتخواهانه و مبارزه با فساد و تبعیض در کشور، دفاع از دستاوردهای انقلاب همچون انرژی هسته ای و .... نمونه هایی اندک از خدمات متقابل دانشگاه به انقلاب اسلامی است.
6- بخش قابل توجهی از کارآمدی گفتمان انقلاب اسلامی، مسلما مرهون دانشگاه هاست.
یکی از وجوه مهم کارآمدی گفتمان انقلاب اسلامی، رشد تولید علم در چند سال اخیر است که ماحصل تلاش شبانه روزی و وقفهناپذیر دانشگاهیان است.
ایران در سال ۲۰۱۱میلادی رتبه اول جهانی در رشد تولید علم و رتبه نوزدهم جهانی از نظر کمیت تولید علم را بهدست آورد و این در حالی است که چین، کره جنوبی، هند،اسپانیا، انگلستان و امریکا در رتبه های بعدی پس از ایران قرار دارند.
ضمن آنکه پیشرفت های چشمگیر در موارد پزشکی، هوا و فضا، هسته ای، سلول های بنیادین و ... هر کدام، خود فصلی جداگانه به حساب می آیند.
7- در بعد فرهنگی و مذهبی نیز، بر اساس آمار منتشر شده، دانشگاه ها محل برگزاری بزرگ ترین و با شکوه ترین نماز جماعتها، اعتکاف دانشگاهیان، هیئت های دانشجویی است و در کنار آن فاخرترین برنامه های فرهنگی کشور در دانشگاه ها برگزار می شود.
در پایان، بایستی اذعان داشت که زبان در وصف جایگاه دانشگاهیان در گفتمان انقلاب اسلامی و در مقابل، علاقه و خدمات دانشگاه به انقلاب اسلامی قاصر است و کسانی که دم از تقابل و نزاع بین دانشگاه و انقلاب اسلامی میزنند، خواسته یا ناخواسته ظلم بزرگی را مرتکب می شوند.