اثرات ناشناخته گیاهان تراریخته بر سلامت انسان
قائممقام پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی در امور توسعه مهندسی ژنتیک با تاکید بر این که تاکنون هیچ گزارشی از اثرات ناشناخته گیاهان تراریخته ارائه نشده است، گفت: تنها یک مقاله در زمینه اثرات سرطانزایی این محصولات بر روی موشها منتشر شده است که به دلیل نامعتبر بودن نتایج، از سوی مرجع ایمنی غذایی اروپا فاقد اعتبار معرفی شد.
به گزارش ایسنا، دکتر سیدالیاس مرتضوی در کارگاه آموزشی «آشنایی با مهندسی ژنتیک و ایمنی زیستی» با بیان این که جهان با کمبود مواد غذایی روبرو است، افزود: بر اساس اعلام فائو 800 میلیون گرسنه در جهان وجود دارد که 98 درصد آنها مربوط به کشورهای در حال توسعه است و 60 درصد گرسنگان جهان را زنان تشکیل میدهند.
وی با بیان این که سالانه
2 میلیون و 600 هزار کودک در جهان بر اثر سوءتغذیه میمیرند، اظهار داشت، یک ششم کودکان کاهش وزن دارند و یک چهارم آنها نیز در کشورهای در حال توسعه هستند که تعداد آنها به 100 میلیون کودک میرسد و طبق این آمار، 23 میلیون کودک آفریقایی، گرسنه به مدرسه میروند.
مرتضوی، دسترسی به غذای سالم را از نیازهای اولیه بشر دانست و خاطرنشان کرد: در ایران نیز هرچند ثبات و امنیت غذایی وجود دارد؛ ولی با چالشهایی مواجه هستیم که میتواند امنیت غذایی را تهدید کند که از آن جمله میتوان به خشکسالی، وجود زمینهای نمکزار، آفات کشاورزی و علفهای هرز اشاره کرد.
قائممقام پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی با اشاره به برخی قابلیتهای کشور تصریح کرد: در جنوب کشور جنگلهای حرا را داریم که گیاهان این منطقه در آب شور رشد میکنند، ضمن آن که گیاهان سازگار با آب و هوای گرم بیابانی در کشور رشد میکنند که میتوان با استخراج ژنهای با ارزش این گیاهان، محصولاتی با قابلیتهای ویژه برای غلبه بر تهدیدات زیستی تولید کرد.
وی استخراج ژنهای با ارزش از این گیاهان را به دو روش سنتی و مولکولی ذکر کرد و یادآور شد: روش اصلاح سنتی مبتنی بر تنوع و انتخاب است که از آن جایی که تنوع گیاهی در کشور محدود است، میتوانیم با استفاده از روشهای مهندسی ژنتیکی به اهداف مورد نظر دست یابیم.
مرتضوی، با تاکید بر این که میتوان با استفاده از روشهای مهندسی ژنتیک محصولاتی مقاوم در برابر شوری، خشکسالی و آفات تولید کرد، ادامه داد: این در حالی است که مخالفتهایی برای تولید محصولات تراریخته با عناوینی همچون سلامت غذایی محصولات تراریخته، اثرات نامطلوب زیست محیطی، استقلال اقتصادی، مخالفتهای مذهبی و غیرطبیعی بودن فرآیند تراریخت مطرح میشود.
وی با تاکید بر این که محصولات تراریخته آثار ناشناخته کمتری نسبت به محصولات غیرتراریخته دارند، تصریح کرد: تنها در سال 2012 مقالهای به نام «سرارلینی» با عنوان «اثرات مصرف درازمدت آفتکش رانداپ و محصولات تراریخت بر روی موشها» منتشر شد که به دلیل نامعتبر بودن نتایج به دست آمده از سوی مرجع ایمنی غذایی اروپا (EFSA) در سال 2013 فاقد اعتبار معرفی شد.
مرتضوی به جزئیات این مقاله اشاره کرد و توضیح داد: این مقاله بر روی موشهای نژاد «اسپراکیو راولی» انجام شد که این نژاد مستعد ابتلا به سرطان است؛ در این مطالعات در جیره غذایی این نژاد از موشها در درازمدت ذرت تراریخته به همراه آب حاوی آفتکش «رانداپ» قرار دادند.
وی اضافه کرد: نتایج این تحقیقات نشان داد که 87 تا 95 درصد از موشهای ماده که از ذرت تراریخته همراه با آب حاوی آفتکش رانداپ مصرف کردهاند، مبتلا به سرطان شدند؛ ولی از سوی دیگر موشهایی که در جیرهغذایی آنها ذرت تراریخته و آب حاوی رانداپ نبود نیز مبتلا به سرطان شدند.
رئیس کمیته تراریخته کارگروه کشاورزی ستاد زیست فناوری با تاکید بر این که این مطالعات آزمایشهای تکرار نداشت، افزود: آزمایشهای تکرار اثرات آزمایشی تصادفی را مشخص میکند که این مطالعات فاقد این آزمایشها بوده است.
وی با تاکید بر این که ایران با تغییر اقلیم مواجه است، گفت: تغییر اقلیم الگوی کشت را تغییر میدهد و علم مهندسی ژنتیک به ما کمک میکند تا بتوانیم با استخراج ژنهای با ارزش، علاوه بر حفظ این ذخایر، محصولاتی با خواص ويژه تولید کنیم.