ابزار و لوازم فتنه در قرآن(پرسش و پاسخ)
پرسش:
در قرآن مجید چه ابزار و لوازمی برای فتنه معرفی شده است؟
پاسخ:
در بخش نخست پاسخ به این سوال به یازده مورد از ابزارها و لوازم آزمایش انسان در قرآن مجید اشاره شد که عبارتند از: 1- تعداد ماموران دوزخ 2- کشتن پسران و زنده نگاه داشتن دختران توسط فرعونیان 3و 4ـ اموال و فرزندان 5- ناقه صالح 6- مجسمه گوساله 7- نعمت‌های الهی 8- فقر و غنای یکدیگر 9- نعمت 10- درخت زقوم 11- نهرآب.
اینک در بخش پایانی دنباله مطلب را پی می‌گیریم.
12 ـ زینت زمین (همة موجودات)
«إِنَّا جَعَلْنَا مَا عَلَى الأرْضِ زِينَةً لَهَا لِنَبْلُوَهُمْ ؛ ما آنچه را روی زمین است زینت آن قرار دادیم تا آنها را بیازمايیم.» (کهف ـ ۷)
13 ـ ذبح فرزند
«إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْبَلاءُ الْمُبِين ؛ این مسلماً امتحان آشکار است.» (صافات ـ ۱۰۶)
14 ـ دستورات الهی
«وَاصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا وَلا تُخَاطِبْنِي فِي الَّذِينَ ظَلَمُوا إِنَّهُمْ مُغْرَقُون ؛ ما به نوح وحي كرديم كه كشتي را در حضور ما بساز ... (آري) در اين ماجرا (براي صاحبان عقل و انديشه) آيات و نشانه هايي است و ما مسلماً همگان را آزمايش مي كنيم.» (هود ـ ۳۷)
15 ـ شر و خیر
«وَنَبْلُوكُمْ بِالشَّرِّ وَالْخَيْرِ فِتْنَة ؛ و ما شما را با بدی‌ها و خوبی‌ها آزمایش مي کنیم.» (أنبیاء ـ ۳۵)
در حدیثی از امام علی(ع) می‌خوانیم که امام بیمار شده بود. جمعی از برادران(یاران) به عیادتش آمدند. عرض کردند: کیف نجدک یا امیرالمومنین؟ قال: بالشر؛ حالتان چطور است‌ای امیرمومنان؟ فرمود: شرّ است. گفتند این سخن شایسته مثل شما نیست. قالو ما هذا کلام مثلک. امام فرمود: ان الله تعالی یقول: و نبلوکم بالشر و الخیر فتنه. فالخیر: الصحه و الشّرُ: المرض و الفقر. (تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۴۰۵)
16 ـ خلقت خدا
«وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَكَانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمَاءِ لِيَبْلُوَكُمْ ؛ او كسي است كه آسمان‌ها و زمين را در شش روز [شش دوران] آفريد و عرش (حكومت) او، بر آب قرار داشت (به خاطر اين آفريد) تا شما را بيازمايد.» (هود ـ ۷)
17 ـ عهد و پیمان
«وَأَوْفُوا بِعَهْدِ اللَّهِ ... يَبْلُوكُمُ اللَّهُ بِهِ ... ؛ خدا مي‌خواهد شما را با اين وسيله آزمايش كند.» (نحل ـ ۹۲-۹۱)
18 ـ تنگی روزی
«وَأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَه ؛ و امّا هنگامي که برای امتحان روزیش را برای او تنگ مي گیرد.» (فجر ـ ۱۶)
19 ـ گرسنگی، ترس، نقص در اموال و انفس و ثمرات
«وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الأمْوَالِ وَالأنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِين ؛ قطعاً همة شما را با چيزي از ترس، گرسنگي، و كاهش در مال‌ها و جان‌ها و ميوه‌ها، آزمايش مي‌كنيم.» (بقره ـ ۱۵۵)
در قرآن مجید چه ابزار و لوازمی برای فتنه معرفی شده است؟
پاسخ:
در بخش نخست پاسخ به این سوال به یازده مورد از ابزارها و لوازم آزمایش انسان در قرآن مجید اشاره شد که عبارتند از: 1- تعداد ماموران دوزخ 2- کشتن پسران و زنده نگاه داشتن دختران توسط فرعونیان 3و 4ـ اموال و فرزندان 5- ناقه صالح 6- مجسمه گوساله 7- نعمت‌های الهی 8- فقر و غنای یکدیگر 9- نعمت 10- درخت زقوم 11- نهرآب.
اینک در بخش پایانی دنباله مطلب را پی می‌گیریم.
12 ـ زینت زمین (همة موجودات)
«إِنَّا جَعَلْنَا مَا عَلَى الأرْضِ زِينَةً لَهَا لِنَبْلُوَهُمْ ؛ ما آنچه را روی زمین است زینت آن قرار دادیم تا آنها را بیازمايیم.» (کهف ـ ۷)
13 ـ ذبح فرزند
«إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْبَلاءُ الْمُبِين ؛ این مسلماً امتحان آشکار است.» (صافات ـ ۱۰۶)
14 ـ دستورات الهی
«وَاصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا وَلا تُخَاطِبْنِي فِي الَّذِينَ ظَلَمُوا إِنَّهُمْ مُغْرَقُون ؛ ما به نوح وحي كرديم كه كشتي را در حضور ما بساز ... (آري) در اين ماجرا (براي صاحبان عقل و انديشه) آيات و نشانه هايي است و ما مسلماً همگان را آزمايش مي كنيم.» (هود ـ ۳۷)
15 ـ شر و خیر
«وَنَبْلُوكُمْ بِالشَّرِّ وَالْخَيْرِ فِتْنَة ؛ و ما شما را با بدی‌ها و خوبی‌ها آزمایش مي کنیم.» (أنبیاء ـ ۳۵)
در حدیثی از امام علی(ع) می‌خوانیم که امام بیمار شده بود. جمعی از برادران(یاران) به عیادتش آمدند. عرض کردند: کیف نجدک یا امیرالمومنین؟ قال: بالشر؛ حالتان چطور است‌ای امیرمومنان؟ فرمود: شرّ است. گفتند این سخن شایسته مثل شما نیست. قالو ما هذا کلام مثلک. امام فرمود: ان الله تعالی یقول: و نبلوکم بالشر و الخیر فتنه. فالخیر: الصحه و الشّرُ: المرض و الفقر. (تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۴۰۵)
16 ـ خلقت خدا
«وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَكَانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمَاءِ لِيَبْلُوَكُمْ ؛ او كسي است كه آسمان‌ها و زمين را در شش روز [شش دوران] آفريد و عرش (حكومت) او، بر آب قرار داشت (به خاطر اين آفريد) تا شما را بيازمايد.» (هود ـ ۷)
17 ـ عهد و پیمان
«وَأَوْفُوا بِعَهْدِ اللَّهِ ... يَبْلُوكُمُ اللَّهُ بِهِ ... ؛ خدا مي‌خواهد شما را با اين وسيله آزمايش كند.» (نحل ـ ۹۲-۹۱)
18 ـ تنگی روزی
«وَأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَه ؛ و امّا هنگامي که برای امتحان روزیش را برای او تنگ مي گیرد.» (فجر ـ ۱۶)
19 ـ گرسنگی، ترس، نقص در اموال و انفس و ثمرات
«وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الأمْوَالِ وَالأنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِين ؛ قطعاً همة شما را با چيزي از ترس، گرسنگي، و كاهش در مال‌ها و جان‌ها و ميوه‌ها، آزمايش مي‌كنيم.» (بقره ـ ۱۵۵)