چرخ آسیاب آبیهامانه پس از 200 سال هنوز می‌چرخد
آسیاب‌های آبی پس از ورود تکنولوژی و ساخت آسیاب‌های خانگی و صنعتی کاربرد خودرا از دست داده‌اند اما چرخ آسیاب آبیهامانه پس از 200 سال هنوز می‌چرخد.
شهرستان اشکذر از آنجا که یکی از مناطق مستعد کشت گندم در گذشته و حال بوده است، همواره از وجود آسیاب‌های آبی بسیاری بهره‌مند بوده اما آسیاب آبی هامانه اکنون تنها آسیاب آبی فعال در این منطقه است.
متولی این آسیاب می‌گوید: سنگ این آسیاب با آب چشمه این روستا می‌چرخد که البته آب آن نسبت به گذشته بسیار کم شده اما هنوز می‌تواند این آسیاب آبی را سرپا نگاه دارد.
شیخ جواد حیدری می‌افزاید: این آسیاب 200 سال است که کار می‌کند اما به نظر می‌رسد قدمت این آسیاب آبی به قرن‌ها سال پیش باز می‌گردد.
وی عنوان کرد: اکنون در هر شبانه‌روز هفت کیلوگرم از گندم اهالی روستا در این آسیاب تبدیل به آرد می‌شود و بسیاری از کشاورزان هنوز علاقه‌مند به آرد گندم خود در این آسیاب هستند.
آسیاب آبی یا «آسیا اووی»، دستگاهی است که برای خرد کردن گندم و سایر غلات و برای درست کردن آرد با استفاده از تکنیک سرعت آب و یا فشار آب کار می‌کند.
آسیاب‌های آبی در ایران تقریبا در همه شهرها وجود داشته اما امروز تنها چند مورد انگشت‌شمار هنوز کار می‌کنند.
از جمله این آسیاب‌های سنتی، آسیاب آبی هامانه در منطقه خضرآباد در 70 کیلومتری مرکز شهرستان اشکذر است و از آنجا که نام دیگر آسیاب «طاحونه» است، به نظر می‌رسد نام روستای مجاور این روستا نیز از این کلمه گرفته شده است و چرخ این آسیاب سالیان متمادی است که با آب چشمه هامانه به حرکت در می‌آید،