یادداشت دانشجویی
حسن سکوت!
پیامبر اکرم(ص) در حدیثی متواتر میفرمایند: «من صمت نجا» بدین ترجمه که: «آن کس که سکوت اختیار کند، نجات مییابد.»
در این میان عاقل کسی است که کم و گزیده بگوید و بلیغ و فصیح سخن براند، تا راه را بر برداشتهای سوء و تأویلات انحرافی از عرایضش ببندد. حال رعایت این اصل زمانی مضاعف خواهد بود که اظهارات شخص ناطق حساسیت زا باشد و به درست یا غلط، موجب ایجاد التهاب شود.
از این روی، مسئولان مملکتی و پیشوایان سیاسی، از حیث شأنیت و جایگاهشان، در اولویت مراقبت از سخنان و گفتار خویش بوده و میبایست همواره متوجه عواقب اظهارنظرات و برداشتهای گوناگون از بیاناتشان باشند.
شاید تکرار مکررات باشد که بگوییم، براساس نص صریح از قانون اساسی، که در آن وظایف هریک از شخصیتهای حقوقی و همچنین قوات نظام به شکلی مفصل مشروح داشته شده، وظیفه اصلی قوه مجریه – چنانکه از مسمی آن نیز بر میآید – عهده داری امور اجرایی و عملیاتی یا به عبارت بهتر، بالفعل نمودن تصمیمات بالقوه ارکان تصمیم گیر و تقنینی نظام است. از این روی رئیس جمهور نیز باید بیشتر توان خود و مجموعه تحت امرش را بر پیشبرد اهداف عملیاتی معطوف کرده و کمتر در امور انتزاعی مداخله نماید.
با این وجود، علیرغم گذشت نیمی از عمر دولت یازدهم، نه تنها دولت اعتدال تاکنون اقدام عملی و اجرایی قابل اعتنایی در حوزههای گوناگون اقتصادی، عمرانی، سیاسی، فرهنگی و ... صورت نداده است بلکه تنها تمرکز دولتمردان و در رأس ایشان رئیس جمهور، محاجه با منتقدان و اظهارنظر درباره موضوعات مختلف – از حدود وظایف پلیس و اختیارات اهل منبر گرفته تا تحلیل صلح حسنی(ع) و پیام قیام حسینی(ع) – معطوف شده و ایشان را از عمل به وظایف اصلیشان دور ساخته است!
این دقیقاً همان دامی بود که رئیس دولت دهم نیز بدان گرفتار شد و برخلاف کارنامه درخشان خدمترسانی در دور نخست مسئولیت در دولت نهم، اکثریت مشغولیتش در دولت دهم به منازعات بیثمر سیاسی گذشت!
طی روزهای اخیر اما در تازهترین قسمت از سریال «به سخن کار برآید!»، دکتر روحانی در جملاتی بیسابقه درباره حیطه نظارتی شورای نگهبان قانون اساسی، اظهار داشت: «شورای نگهبان چشم است و چشم نمیتواند کار دست را بکند.»!
فارغ از پاسخگویی به این نقل قول و حتی بررسی انگیزههای پشت پرده اظهار آن – که در هفته گذشته، رسانهها به کرات بدان پرداختهاند – سوالی که در این میان خودنمایی میکند آن است که مگر «دولت بیکار است!» که اینگونه وقت ارزشمند خود را صرف تفسیر نحوه اختیارات دستگاهی دیگر میکند؟! بهراستی چگونه است که هنوز زنگ حساب دولت آغاز نشده، اعتدالیون به زنگ تفریح رفتهاند و به ایرادگیری از سایر دستگاهها میپردازند؟!
البته نمیتوان دولتمردان تدبیر و امید را در این فراغت بالشان شماتت نمود چراکه هیچگاه «خود کرده را تدبیر نیست»! وقتی به اشتباه، تمام مشکلات و نارساییهای کشور – از آب خوردن تا ازدواج جوانان! - به بهانههای خودساختهای همچون «تحریمها» گره زده میشوند، باید هم خواب خرگوشی بر اعتدالیون مستولی شود!
ببینید این خواب چقدر سنگین و البته خطرناک است که حتی رئیس جمهور را نیز به فکر بیداری دولتش از آن انداخته و میگوید: «اگر کسي تا ديروز دنبال بهانه بود که بگويد تحريمها نمي گذارند کار کنيم، امروز در برابر مطالبات و خواست هاي مردم اين بهانه نيز از اعتبار ساقط شده است.»؛ غافل از اینکه به خواب رفتگان حقیقی را میتوان از خواب بیدار کرد اما خود به خواب زدگان را هرگز!
در چنین شرایطی و با توجه به حجم عظیمی از کارهای بر زمین مانده، بر دولتمردان فرض است که با دوری گزیدن از حرافیهای بیسرانجام و اجتناب از حواله نیش و کنایات بیمورد به منتقدین، کمی هم به فکر سازندگی کشور باشند چراکه «همیشه خیلی زود دیر میشود»!
دکتر روحانی که در مراسم تنفیذشان «از استبداد رأي، عجله در تصميم و بستن دهان رقيبان» به خداوند پناه برده بودند بهتر از هر شخص دیگری بر این امر واقفند که روسای قوه مجریه، منتخب اکثریت جمهور – از راننده تاکسی و لبوفروش گرفته تا نظامیان و حقوقدانان! – میباشند؛ فلذا باید سعه صدری نه تنها به وسعت تعداد رأی دهندگانشان بلکه به بزرگی تمام ایرانیان داشته باشند و در مقابل هر سخن بحق یا ناحقی، خم به ابرو نیاورند و در مواقعی هم سکوت پیشه کنند.
آرامش و ثبات مملکت، گوشت قربانی نیست که روزی مصروف «بازی بورسیهها» شود و دیگر روز در راه «تکهپرانی به شورای نگهبان» خرج گردد. از همین روست که باید گفت: «سکوت یکی از بهترین نعمتهاست»...
* محمد زندی
فعال دانشجویی