نجات یک انسان مثل نجات کل جامعه و بشریت است.
پیامبر گرامی اسلام(ص)
بزرگ‌ترین دارایی و ثروت انسان سلامت جسم و روح است، این سرمایه‌ گرانبها را نمی‌توان به راحتی از دست داد و باید در حفظ و نگهداری آن نهایت تلاش به عمل آید.
در طول تاریخ و گذر زمان تلاش پزشکان، داروسازان و عامه مردم این بوده که اثرات سودمند گیاهان و مواد مؤثر موجود در آنها را کشف کنند تا بتوانند با استفاده از بزرگ‌ترین گنجینه سلامتی یعنی طبیعت، بیماران را شفا دهند.
آگاهی یافتن از علت بیماری‌ها و نقش گیاهان دارویی و مراجعه به پزشکان متخصص در این زمینه می‌تواند راهگشای درمان بسیاری از بیماری‌ها باشد.
دکتر «غلامعلی بسکی» پدر طب سنتی ایران معتقد است، «بیماری فقیر و غنی، قوی و ضعیف، مشهور و گمنام نمی‌شناسد، وقتی مراقب جسم و روان نباشیم در حقیقت زمینه را برای بروز امراض آماده کرده‌ایم.»
علل واقعی بیماری‌ها
توماس ادیسون می‌گوید: «پزشکان آینده به کسی دارو نخواهند داد بلکه بیماران خویش را درمورد مراقبت‌های لازم، رژیم غذایی مناسب، علت بیماری و نحوه جلوگیری از آن آموزش خواهند داد.»
شناخت علل اصلی بیماری اهمیتی به مراتب بیشتر از معالجه بیماری دارد. بسیاری از معالجات دارویی فقط علائم بیماری را از بین می‌برند و نه علت واقعی آن را، همچنین به سبب اینکه داروها بیماری را کاملاً از بین نمی‌برند بیماری گسترش می‌یابد.
م. طباطبایی یک بیمار در این‌باره می‌گوید، «مدت زیادی بود که برای درمان بیماری فشار خون خود داروی شیمیایی مصرف می‌کردم، روزی به منزل یکی از دوستانم رفتم و دیدم که برای معالجه بیماری فشار خون خود از داروهای گیاهی و انواع دمنوش‌های گیاهی استفاده می‌کند و فشارخون خود را کنترل کرده درحالی که من با مصرف داروهای شیمیایی بهبودی در خود احساس نمی‌کردم بنابراین با توصیه دوستم شروع به مصرف دمنوش کردم و اکنون در منزل به جای چای از انواع دمنوش استفاده می‌کنیم و تبدیل به یک نوشیدنی سودمند، همیشگی و سالم خانواده ما شده است.»
وی که پس از مصرف طولانی داروهای گیاهی، اطلاعات زیادی هم درمورد آنها به دست آورده به گزارشگر کیهان می‌گوید: «بسیاری از قرص‌ها و داروهای شیمیایی اگر به مدت طولانی و بی‌رویه استفاده شوند به جای درمان اختلال ایجاد می‌کنند و داروهای کاهش فشارخون حتی می‌توانند احتمال حمله قلبی را افزایش دهند.»
هنگام پیگیری علت بیماری علاوه بر علل فیزیکی و جسمانی باید به عوامل ذهنی و عاطفی نیز توجه کرد.
بسیاری از پزشکان معتقدند ریشه بسیاری از بیماری‌های جسمانی را باید در روح و روان جست‌وجو کرد و ساختار هر انسانی یک مجموعه کلی و واحد ناشی از تعامل پیچیده عوامل جسمانی، ذهنی، عاطفی و روحی می‌باشد.
گیاهان دارویی سودمند
دکتر «علیرضا زمانی‌یکتا» مدیرعامل سلامتکده طب سنتی کیمیا درباره تأثیر گیاهان دارویی برروی بیماری‌ها در گفت‌وگو با کیهان می‌گوید، «یکی از بیماری‌هایی که طب گیاهی درمورد آن بسیار موفق عمل کرده بیماری‌های گوارشی است که با اصلاح تغذیه و استفاده از گیاهان دارویی می‌توان مشکلات سوء هاضمه و کبد چرب را درمان کرد.»
وی اضافه می‌کند: «بیماری‌های مربوط به مفاصل، آرتروز، سردردهای میگرنی، خستگی‌های مفرط و بسیاری از بیماری‌های روحی و روانی از طریق داروهای گیاهی درمان می‌شوند.»
به گفته دکتر زمانی با استفاده از طب گیاهی می‌توان برای جوان‌سازی پوست، مسائل مربوط به زیبایی نیز اقدامات مؤثری انجام داد و بسیاری از هزینه‌های جراحی را کاهش داد.
وی معتقد است بحث طب سنتی فقط استفاده از گیاه درمانی نیست بلکه پس از تشخیص نوع بیماری و اصلاح تغذیه و اصلاح رفتارهای بدنی مانند خوابیدن، بیدار شدن و... می‌توان از سیستم دارویی و تدابیری مانند حجامت، فصد، زالو درمانی و... استفاده کرد و مسلماً انجام تمام این اقدامات کنار هم می‌تواند درمان را تکمیل کند.
گیاهان دارویی شفابخش هستند
«منصور میرنظامی» مسئول عطاری «پونه» درباره تاثیر گیاهان دارویی در معالجه بیماران می‌گوید: «گیاهان دارویی فقط دارو نیستند بلکه شفابخش هستند و هرکدام در جای خود می‌توانند از بروز بیماری پیشگیری و آن را درمان کنند.»
به گفته وی بعضی از افراد وقتی از همه روش‌های درمانی ناامید می‌شوند به سراغ عطاری‌ها می‌آیند تا با داروهای گیاهی که هم شفابخش و هم مرحم و تسکین‌دهنده می‌باشند بیماری خود را درمان کنند.
میرنظامی به عنوان نمونه می‌گوید، مثلا دمنوش سنبل‌الطیب گل‌گاوزبان و اسطوخودوس برای آرامش و تسکین اعصاب بسیار موثر است و وقتی فردی از این دمنوش گیاهی استفاده می‌کند احتیاجی به داروهای شیمیایی و قرص‌های اعصاب پیدا نمی‌کند. یا مثلا اگر کسی خاصیت گل‌محمدی را برای پیشگیری از آلزایمر بداند هیچ‌گاه مصرف آن را ترک نخواهد کرد.
وی اضافه می‌کند: «حتی ریشه همین قرص‌های آسپیرین که برای کاهش غلظت خون بسیار مناسب است گیاهی است و از درخت بید تهیه می‌شود.»
میرنظامی تصریح می‌کند: «متاسفانه خوردن غذاهای موسوم به فست فود، گوشت‌های پرچرب، غذاهای منجمد و...عامل بسیاری از بیماری‌های سرطانی و گوارشی است و تنها با تغذیه مناسب، ورزش و استفاده از سبزی، میوه و گیاهان دارویی می‌توان از این بیماری‌ها پیشگیری و حتی آن را درمان کرد.»
مشکلات طب جدید
یکی از مشکلات بزرگی که طب جدید نسبت به طب سنتی با خود به ارمغان آورده، مصرف روزافزون داروهای شیمیایی است که متاسفانه روز به روز شکل حادتری به خود می‌گیرد.
رضا حیدری کارشناس طب سنتی در مورد پیامدهای این مسئله به دو نکته بسیار مهم اشاره می‌کند و می‌گوید: «میکروب‌ها و ویروس‌ها بر اثر مصرف مدام، بی‌رویه و گاهی بدون توجه به طریقه خاص مصرف برخی داروها به تدریج مقاوم می‌شوند و به این ترتیب تاثیر داروها ضعیف و حتی خنثی می‌شود و در نتیجه بیماران به افزایش مصرف و انواع قوی‌تر داروها روی می‌آورند.»
وی در تکمیل صحبت‌هایش خاطرنشان می‌کند. «اگر چه استفاده از داروهای شیمیایی در درمان بیماری‌ها مفید واقع می‌شود ولی مصرف طولانی و در برخی موارد حتی مقطعی آنها بدون تجویز پزشک عوارض خاصی از خود برجا می‌گذارد که «عوارض جانبی» نامیده می‌شوند و ممکن است از خود بیماری نیز خطرناک‌تر باشد.»
حیدری در ادامه می‌گوید: «طی سالیان متمادی داروهای طبیعی، خصوصا گیاهان دارویی تنها راه معالجه بیماری‌ها محسوب می‌شدند و در عین حال مواد اولیه موجود در آنها در صنعت داروسازی مورد استفاده قرار می‌گرفت.
پیشرفت علم شیمی و کشف سیستم‌های پیچیده سنتز ارگانیک منجر به توسعه صنعت داروسازی و جایگزینی شیمی‌ درمانی شد. بدین طریق پزشکی مدرن توانست بسیاری از بیماری‌های غیرقابل علاج و غالبا مرگ‌آور را درمان کند.»
این کارشناس طب سنتی بر این باور است که با وجود این گیاهان دارویی و داروهایی که از آنها تهیه می‌شوند هرگز به طور کامل کنار گذاشته نشدند.
مواد اولیه و موثری که در گیاهان به صورت ذخیره موجود است پیوسته به عنوان موادی غیرقابل جایگزین مورد استفاده هستند.
«سارا طهماسبی» کارشناس تغذیه هم در این زمینه می‌گوید: «با گذشت زمان بر تعداد گیاهان دارویی شناخته شده افزوده و زمینه‌های کاربرد آنها نیز گسترده‌تر شده است.
کشف گیاهان جدید، کاربردهای جدید گیاهان به عنوان داروهای کمکی در درمان‌های شیمیایی یا آنتی‌بیوتیکی، پی بردن به ارزش بهداشتی گیاهان و کشف مواد جدیدی نظیر ویتامین‌ها، هورمون‌ها، مواد ضد میکروبی، ضد ویروسی، ضد توموری در میان گیاهان شناخته شده یا گیاهانی که به تازگی کشف شده‌اند به پیشرفت طب گیاهی کمک شایانی کرده است.»
به گفته این کارشناس استفاده از گیاهان دارویی در درمان بیماری‌ها در هیچ زمانی کم اهمیت نبوده و اثرات شفابخشی که این گیاهان داشته‌اند در همه دوره‌ها کاملا مشهود و مشخص است.»
وی اضافه می‌کند: «باید مردم را تشویق کرد که به استفاده از داروهای گیاهی تمایل پیدا کنند و این مسئله تنها با آموزش و اطلاع‌رسانی ممکن است.
بیماران باید با انواع گیاهان دارویی که امتیازهای متعددی نسبت به داروهای شیمیایی دارند آشنا شوند و طریقه مصرف آن را آموزش ببینند.»
این کارشناس، تاکید می‌کند: «البته نباید از این مسئله غافل شد که داروهای طبیعی همیشه و برای هر نوع بیماری مناسب نیستند و در برخی از موارد حالت تکمیلی و تلفیقی دارند،  تنها با مشاوره پزشک می‌توان از آن استفاده کرد چرا که پزشکان می‌توانند نوع درمان و برنامه آن را تنظیم کنند و در طول دوره درمان هم لازم است بیمار تحت‌نظر و مراقبت پزشک باشد.
معجزه درمان گیاهی
روزبه جعفری که به همراه دخترش به عطاری پونه مراجعه کرده بود درباره درمان با گیاهان دارویی به گزارشگر کیهان می‌گوید: «معجزه درمان با داروهای گیاهی را دیده و خودم تجربه کرده‌ام به همین دلیل معتقدم اگر کسی با خواص معجزه‌آسای گیاهان آشنا بشود به سراغ داروهای شیمیایی نمی‌رود.»
وی اضافه می‌کند: «همان‌طور که ابوعلی‌سینا پزشک صاحب‌نام ایرانی می‌گوید، «غذای تو داروی توست» می‌توانیم بیماری‌های خود را با نحوه تغذیه و اصلاح تغذیه درمان و حتی از وقوع آنها پیشگیری کنیم.»
جعفری که دختر خود را برای آشنایی با داروهای گیاهی به عطاری آورده بود و گیاهان را به او نشان می‌داد اضافه می‌کند «اگر افراد از همان زمان کودکی و نوجوانی با خواص گیاهان دارویی آشنا شوند  به پزشک نیاز پیدا نخواهند کرد.»
وی خواص زردآلو، پسته، قارچ، بادام، انجیر، کدو، کلم و... را یادآوری می‌کند و می‌گوید: «انواع ویتامین‌هایی که بدن به آنها نیاز دارد مانند کلسیم، پتاسیم، آهن، منگنز و... در این میوه‌ها و گیاهان وجود دارد و تنها با شناخت کافی از آنها می‌توانیم سلامت بدن خود را تضمین نماییم.»
امروزه در صنایع داروسازی توجه بسیاری از پزشکان و گروه‌های تحقیقاتی به گیاهان دارویی معطوف شده است به نحوی که شاهد احداث مزارع وسیعی از گیاهان دارویی هستیم.
کشت گیاهان دارویی در حال حاضر شاخه مهمی از کشاورزی و منبع اصلی استخراج و تولید مواد اولیه ساخت داروهای موجود به شمار می‌رود.