گزارش خبری تحلیلی کیهان
تجربه خون‌های آلوده در محصولات دانش‌بنیان کشاورزی تکرار نشود
کمتر از چند ساعت از اعلام حصول توافق اولیه هسته‌ای در وین نگذشته بود که لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه در جمع خبرنگاران حاضر شد و اعلام کرد: «با وجود مواضع فرانسه در جریان مذاکرات هسته‌ای، اطمینان دارم که شرکت‌های فرانسوی سهم منصفانه‌ای از بازار ایران پس از تحریم‌ها به دست خواهند آورد.»
این خبر که توسط اکثر رسانه‌ها به‌عنوان «کلمه رمز» حضور دوباره رنو و پژو در ایران تحلیل و تفسیر شد، ابعادی بسیار گسترده‌تر از حضور خودروسازان فرانسوی در ایران دارد. برخلاف تفسیر عمومی از این خبر، باید گفت که فرانسه برنامه جامع‌تری برای حضور در بازار ایران در دوران پس از توافق دارد. یکی از برنامه‌های جدی دولت فرانسه حضور در بازار محصولات دانش‌بنیان کشاورزی و غذایی ایران است. امری که از دو سال پیش با واردات بذر کلزا آغاز شد و ظرف مدت کوتاهی ابعاد بسیار گسترده‌ای یافت به‌طوری‌که اخبار واصله حاکی از امضای سند همکاری در زمینه واردات تجهیزات تلقیح مصنوعی دام، داروی جدید کنه واروا، ارقام جدید گندم، سورگوم و آفتابگردان، واردات بز اصلاح نژاد شده و همچنین راه‌اندازی مراکز تکثیر ماهیان دریایی با همکاری فرانسه است.
اکنون با توجه به تهیه پیش‌نویس توافق هسته‌ای و اظهارنظرهای مقامات فرانسوی گمانه‌زنی‌ها از حضور گسترده‌تر شرکت‌های فرانسوی در بازار کشاورزی ایران حکایت دارد. امری که باعث اعتراض دکتر خلقانی معاون اقتصادی وزیر کشاورزی دولت نهم نیز شد.
واردات محصولات غذایی
از فرانسه به رغم وجود مشابه داخلی
دکتر جعفر خلقانی رئیس اسبق سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج در دولت نهم ضمن ابراز نگرانی از واردات محصولات های-تک کشاورزی گفت بیش از 1000 طرح تحقیقاتی در سازمان تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی به مرحله تجاری‌سازی رسیده اما حمایت لازم برای ورود به بازار‌های اقتصادی از سوی دولت صورت نگرفته است، در حالی‌که بازار کشور به راحتی در اختیار شرکت‌های خارجی قرار گرفته است.
خلقانی اظهار داشت: ابتدا قرار بود فقط برای واردات بذور اصلاح‌شده کلزا با فرانسه همکاری شود، اما هر چه جلوتر آمدیم، دیدیم، موضوع این همکاری‌ها به سرمایه‌گذاری خارجی، انتقال فناوری و آموزش کشاورزان رسیده است.
خلقانی با اشاره به در حال گسترش بودن واردات محصولات فناورانه بخش کشاورزی از فرانسه، یادآور شد: منافع بلند‌مدت و پایدار کشاورزان در گروی تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی بوده؛ همان‌طور که امنیت غذایی پایدار در گروی تقویت کشاورزی داخلی است.
رئیس سابق سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ادامه داد: این رویکرد نه‌تنها اقتصاد ما را در بخش کشاورزی به غرب وابسته کرده؛ بلکه روحیه «ما نمی‌توانیم» و غرب‌زدگی را نیز ترویج داده است.
تکرار تجربه تلخ پژو و رنو
بحث حضور شرکت‌های فرانسوی در دوران پساتحریم در حالی مطرح می‌شود که اقدامات این شرکت‌ها در طی دو سال گذشته نشان از آمادگی کامل فرانسه برای حضور در بازار محصولات کشاورزی ایران دارد. به طور مثال بیش از 14 شرکت فرانسوی که مجموعاً نزدیک به 40 نوع کالا ارائه می‌دادند در نمایشگاه صنایع غذایی ایران شرکت کردند و به بازاریابی محصولات خود پرداختند؛ با توجه به قرائن موجود پیش‌بینی می‌شود در صورتی‌که توافق هسته‌ای بین ایران و 6 کشور به نتیجه برسد حضور شرکت‌های فرانسوی در بازار غذای ایران گسترده‌تر شود؛ این در حالی است که خصومت کشور فرانسه با جمهوری اسلامی ایران امری است که در طول سال‌های گذشته به اثبات رسیده است، به طور مثال خروج پژو و رنو در اوج تحریم‌های اقتصادی همچنین امتناع شرکت ایرباس از ارائه قطعات یدکی هواپیما‌های مسافربری به جمهوری اسلامی و همچنین مواضع صهیونیستی این کشور در مذاکرات هسته‌ای نشان‌دهنده عناد کشور فرانسه با جمهوری اسلامی ایران است.
نکته عجیب، تمایل و عجله زیاد مسئولین وزارت جهاد کشاورزی برای توسعه همکاری‌ها با فرانسه است. تمایلی که هرگز برای خرید دولتی محصولات دانش‌بنیان داخلی صورت نگرفته است. مسئله‌ای که مقامات وزارتخانه جهاد کشاورزی هنوز توضیح قانع‌کننده‌ای برای آن ارائه نکرده‌اند.
رو به دشمنان
پشت به دوستان!
عجله مسئولان دولتی برای حضور شرکت‌های خارجی در حالی اتفاق می‌افتد که مقام معظم رهبری در دیدار مسئولان دولت در رمضان 94 بر لزوم جلوگیری از واردات از کشور‌های اروپایی تأکید کردند.
«یکی از چالش‌های ما راه‌های موازی و آسان ولی مهلک [است]؛ این یکی از چالش‌های ما است. بنده فراموش نمی‌کنم زمان ریاست جمهوری خودم - صحبتِ ۲۵ سال ]قبل] است - برای واردات یک کالای مورد نیاز جامعه، که ما با زحمت زیاد آن را از اروپایی‌ها می‌گرفتیم، آفریقایی‌ها همان کالا را داشتند، خوبش را هم داشتند، [امّا] دوستان متصدی آماده نبودند. توصیه شد، تأکید شد، در جلسه که نشستیم، تأیید هم کردند، تصدیق هم کردند، منتها سخت بود؛ کار با اروپا آسان‌تر بود. راه موازیِ آسان امّا در عین‌حال مضر، که انسان را در تنگنا نگه می‌دارد، دوستانِ انسان را ضعیف می‌کند، دشمنان انسان را قوی می‌کند و زمام اختیارِ امری را در داخل کشور به دستِ کسانی که در دل با ما دشمن‌اند قرار می‌دهد.»
آیا خصومت کشور فرانسه برای جمهوری اسلامی ایران در طول 35 سال گذشته اثبات نشده است که مسئولان وزارت جهاد کشاورزی برای حضور شرکت‌های فرانسوی در ایران این میزان عجله دارند؟
آیا جهان تنها شامل 4 کشور غربی است که دولتمردان قصد واگذاری بازار فناوری‌های پیشرفته کشاورزی را به‌صورت تمام و کمال به این کشور‌ها دارند؟ آیا مؤسسات تحقیقاتی داخلی یا مؤسسات کشور‌هایی که دشمن جمهوری اسلامی نیستند قابلیت همکاری در کالاهای دانش‌بنیان را ندارند؟ چرا مسئولین دولتی اصرار دارند کشور را در کالاهای دانش‌بنیان به دشمن‌ترین دشمنان کشور وابسته کنند در حالی‌که می‌توان همکاری‌های مذکور را با کشور‌های مستقل‌تر تعریف و پیگیری کرد و باعث رونق تولید در کشور‌هایی شد که دوست جمهوری اسلامی هستند؟
در نهایت باید اشاره کرد وابستگی در محصولات غذایی نسبت به سایر کالاها خطرناک‌تر است چرا که از سویی کالاهای غذایی نقش اساسی‌تری در معیشت مردم نسبت به خودرو و امثالهم دارد و از سوی دیگر واردات محصولات و تهدیدات زیستی بر بستر نهاده‌های غذایی قرار گرفته و احتمال رخداد فجایعی همچون «خون‌های آلوده» را از سمت دشمنان قسم‌خورده مردم و نظام جمهوری اسلامی فراهم می‌کند. به همین دلیل نیاز است مسئولین وزارت جهاد کشاورزی تجدیدنظری اساسی در سیاست‌های خود در قبال کشور فرانسه اتخاذ کنند.