رویکرد دوگانه دولت یازدهم در قبال نقدینگی
در شرایطی که مقامات دولت روحانی میزان نقدینگی را در دولتهای نهم و دهم عامل افزایش تورم میدانستند، ولی الان در رویکردی متضاد، از رشد نقدینگی بهعنوان ملاک صحیح بررسی عملکرد خود نام میبرند!
ماجرا از این قرار است که، در یک هزار و دویست و پنجمین جلسه شورای پول و اعتبار که در عصر سهشنبه 6 مرداد برگزار شد گزارش بانک مرکزی از عملکرد متغیرهای پولی و اعتباری در سه ماهه اول سال 1394 به اطلاع اعضای شورای پول و اعتبار رسید.
در این گزارش آمده است: نقدینگی در پایان خرداد ماه 1394 به 7/8166 هزار میلیارد ریال رسیده که نسبت به پایان سال قبل 4/4 درصد و نسبت به خرداد ماه سال قبل 7/22 درصد رشد نشان میدهد. در سه ماهه اول سال جاری ضریب فزاینده نقدینگی 9/3 درصد و پایه پولی 4/0 درصد رشد داشته است که حاکی از بهبود ترتیب رشد نقدینگی است.
همچنین بدهی بانکهای غیردولتی که در سال گذشته و در پی برنامههای نظارتی بانک مرکزی افزایش یافته بود، با انجام اقدامهای اصلاحی توسط این بانکها در مدت سه ماهه اول سال جاری به میزان 6/115 هزار میلیارد ریال کاهش یافته است.
پس از این گزارش، شورا از اقدامهای انجام شده توسط بانک مرکزی به منظور کنترل رشد نقدینگی و کاهش بدهی بانکها به بانک مرکزی، قدردانی و بر تداوم این سیاستها تاکید کرد.
این در حالی است که پیشتر برخی کارشناسان و مسئولان فعلی، دولت پیشین رابه جهت افزایش میزان نقدینگی مورد شماتت قرار میدادند اما اکنون افزایش میزان نقدینگی را ملاک مناسبی برای سنجش عملکرد خود نمیدانند و اعتقاد دارند باید رشد نقدینگی ملاک قرار گیرد نه میزان آن! به عنوان نمونه، رئيس جمهور در ششم آذر ماه سال 92 اظهار داشت: «به عرض ملت بزرگ ایران برسانم، اولین عامل بزرگ که موجب تورم شده، رشد بیحساب نقدینگی در جامعه بود. در سال 84 نقدینگی، 68 هزار میلیارد تومان بود. در پایان دولت رقمی در حدود 470 هزار میلیارد تومان که در حال حاضر هم از مرز 500 هزار میلیارد تومان عبور کرده است.
شما 68 نسبت به 500 را در نظر بگیرید، هفت برابر شده است، یعنی نقدینگی کشور 7 برابر شده است.»
اما چندی پیش پیمان قربانی، معاون اقتصادی بانک مرکزی، افزایش میزان نقدینگی را برای مقایسه صحیح ندانست و اعلام کرد مقایسه باید براساس رشد نقدینگی باشد نه مقدار ریالی!
یعنی دولت برای محاسبه عملکرد خود به جای میزان عددی، میزان رشد را مبنا قرار داده و از خودشان تقدیر میکنند.
فارغ از این که آیا این روش علمی یا صحیح است یا خیر، نشان میدهد که برخی دولتمردان برای سنجش عملکرد خود با دیگران تمایز و تفاوت قائل میشود.