کليدهاي سعادت (زلال بصیرت)
طبق مصالحي که خداوند متعال در نظر دارد، انسانها با هم اختلافاتي دارند که بخشي از آنها اختياري نيست؛ مانند: رنگ پوست، جنسيت، اقليم زندگي و موقعيت اجتماعي و خانوادگي. چون اراده و انتخاب ما در اين موارد در کار نبوده، بهطور طبيعي مسئوليتي نيز در اين جهت متوجه ما نخواهد بود.اما در برابر هرآنچه اراده و انتخاب ما بهگونهاي در آن مؤثر است، مسئوليت داريم و بايد پاسخگوي عملکرد خود باشيم و البته بايد بدانيم که مسئوليت حقيقي ما در برابر کسي است که مالک ما است.
سوالی که مطرح است اینکه چه عاملي باعث ميشود تا آدمي کاري اختياري انجام ميدهد يا راهي را انتخاب ميکند، براي تبيين انگيزه انسانها از رفتارهاي اختياري سه نکته قابل تأمل وجود دارد. نخست آنکه بسياري از کارهاي ما يا براي دفع رنج است و يا براي کسب لذت. بنابراين، اولين انگيزه کارهاي اختياري انسان از مفهوم لذت نشأت ميگيرد.
دوم آنکه ميدانيم همه لذتها براي انسان آماده نيست و براي کسب برخي لذتها بايد روزها، ماهها و سالها فعاليت کنيم تا به خواستههاي خود برسيم. در اينجا مفهومي ديگر به نام منفعت مطرح ميشود که درواقع، وسيلهاي براي کسب لذت است.
سومين نکته در مباني رفتار اختياري انسان این است که گاهي در مسير کسب منفعت، بايد زحمتها و رنجهايي متحمل شد. وقتي آدمي محاسبه ميکند که از مجموع آثار مترتب بر کاري، منفعتش بيشتر است يا زيان آن، در اينجا مفهوم ديگري بهنام مصلحت مطرح ميشود.
همه عقلاي عالم در حد عقل خويش، اين محاسبات را دارند و براي انجام کارهاي گوناگون برآيندي از نفعها و زيانها را محاسبه ميکنند و مصلحت خويش را در نظر ميگيرند؛ اما دايره فکر اکثر آنها، درباره منفعتها و زيانهاي همين دنياست و درباره زندگي پس از مرگ که زندگاني جاوداني است محاسبهاي صورت نميگيرد.
پيامبران آمدند تا توجه انسان را به معاد و ارزشگذاري براساس زندگي اخروي جلب کنند، زيرا زندگي اين دنيا، اگرچه هزارسال بهطول بينجامد، باز هم نسبت به زندگي آخرت، مانند يک چشم برهم زدن است.
دستورات پیامبران بر محور مصلحت
پيامبران آمدند تا بگويند در زندگي پس از مرگ نعمتها و رحمتهايي وجود دارد که بايد استحقاق دريافت آنها را از طريق کارهايي کسب کنيد که در اين دنيا انجام ميدهيد و زندگاني دنيا مانند دوران جنيني است، با اين تفاوت که در اينجا اختيار وجود دارد و آدمي ميتواند با اراده خود سرنوشت خويش را تعيين کند؛ بنابراين بايد به زندگي دنيا به چشم يک سفر بنگريم؛ سفري که هميشگي نيست و ناگزير مقصدي دارد و اصل همان است.
پيامبران براي تربيت انسانها آمدهاند تا بفهمانند که از کجائيد، در کجائيد و به سوي کجائيد ،همه دستورات پيامبران بر محور مصلحت شکل گرفته است و آنان به ما آموختهاند که چهکنيم و چگونه از اين امکانات بهرهمند شويم تا به سعادت برسيم و ما نيز بايد درست فکر کنيم که مصلحت حقيقي ما چيست و منفعتهاي زودگذر، ما را فريب ندهد و از اين فرصت و لوازم آن بهره بگيريم تا لياقت آن رحمتهاي بيپايان را پيدا کنيم.
ويژگي شرايط کنوني جامعه اسلامي
خداي متعال ما را در زماني آفريده که بسياري از نعمتهاي مادي و معنوي فراهم آمده است؛ و در تمام 1400سالي که از بعثت پيامبر اکرمصليالله عليه وآله ميگذرد، در هيچ دوراني چنين موقعيتي پيش نيامده است که در رأس يک حکومت ديني نائب امام عصر(عج) باشد؛ رهبري که به تصديق دشمنان در رهبري جامعه بينظير است.
ما بايد دربارة اين نعمت مغتنم درست بينديشيم و از امکانات آن براي سعادت ابدي خود بهرهمند شويم و به نظر ميرسد شناخت عميقتر، يقينيتر و گستردهتر نسبت به باورها و ارزشهاي ديني، پيروي از رهبري جامعه اسلامي و نيز ارتباط با خدا و داشتن برنامه عملي براي خودسازي از جمله کليدهايي است که در راه سعادت بهکار ميآيد.
بیانات آيتالله مصباح يزدي (دام عزه) در ديدار با جمعي از نخبگان سرباز سراسر کشور ؛ قم ؛ 22/4/93
زلال بصیرت روزهای پنجشنبه منتشر میشود.
سوالی که مطرح است اینکه چه عاملي باعث ميشود تا آدمي کاري اختياري انجام ميدهد يا راهي را انتخاب ميکند، براي تبيين انگيزه انسانها از رفتارهاي اختياري سه نکته قابل تأمل وجود دارد. نخست آنکه بسياري از کارهاي ما يا براي دفع رنج است و يا براي کسب لذت. بنابراين، اولين انگيزه کارهاي اختياري انسان از مفهوم لذت نشأت ميگيرد.
دوم آنکه ميدانيم همه لذتها براي انسان آماده نيست و براي کسب برخي لذتها بايد روزها، ماهها و سالها فعاليت کنيم تا به خواستههاي خود برسيم. در اينجا مفهومي ديگر به نام منفعت مطرح ميشود که درواقع، وسيلهاي براي کسب لذت است.
سومين نکته در مباني رفتار اختياري انسان این است که گاهي در مسير کسب منفعت، بايد زحمتها و رنجهايي متحمل شد. وقتي آدمي محاسبه ميکند که از مجموع آثار مترتب بر کاري، منفعتش بيشتر است يا زيان آن، در اينجا مفهوم ديگري بهنام مصلحت مطرح ميشود.
همه عقلاي عالم در حد عقل خويش، اين محاسبات را دارند و براي انجام کارهاي گوناگون برآيندي از نفعها و زيانها را محاسبه ميکنند و مصلحت خويش را در نظر ميگيرند؛ اما دايره فکر اکثر آنها، درباره منفعتها و زيانهاي همين دنياست و درباره زندگي پس از مرگ که زندگاني جاوداني است محاسبهاي صورت نميگيرد.
پيامبران آمدند تا توجه انسان را به معاد و ارزشگذاري براساس زندگي اخروي جلب کنند، زيرا زندگي اين دنيا، اگرچه هزارسال بهطول بينجامد، باز هم نسبت به زندگي آخرت، مانند يک چشم برهم زدن است.
دستورات پیامبران بر محور مصلحت
پيامبران آمدند تا بگويند در زندگي پس از مرگ نعمتها و رحمتهايي وجود دارد که بايد استحقاق دريافت آنها را از طريق کارهايي کسب کنيد که در اين دنيا انجام ميدهيد و زندگاني دنيا مانند دوران جنيني است، با اين تفاوت که در اينجا اختيار وجود دارد و آدمي ميتواند با اراده خود سرنوشت خويش را تعيين کند؛ بنابراين بايد به زندگي دنيا به چشم يک سفر بنگريم؛ سفري که هميشگي نيست و ناگزير مقصدي دارد و اصل همان است.
پيامبران براي تربيت انسانها آمدهاند تا بفهمانند که از کجائيد، در کجائيد و به سوي کجائيد ،همه دستورات پيامبران بر محور مصلحت شکل گرفته است و آنان به ما آموختهاند که چهکنيم و چگونه از اين امکانات بهرهمند شويم تا به سعادت برسيم و ما نيز بايد درست فکر کنيم که مصلحت حقيقي ما چيست و منفعتهاي زودگذر، ما را فريب ندهد و از اين فرصت و لوازم آن بهره بگيريم تا لياقت آن رحمتهاي بيپايان را پيدا کنيم.
ويژگي شرايط کنوني جامعه اسلامي
خداي متعال ما را در زماني آفريده که بسياري از نعمتهاي مادي و معنوي فراهم آمده است؛ و در تمام 1400سالي که از بعثت پيامبر اکرمصليالله عليه وآله ميگذرد، در هيچ دوراني چنين موقعيتي پيش نيامده است که در رأس يک حکومت ديني نائب امام عصر(عج) باشد؛ رهبري که به تصديق دشمنان در رهبري جامعه بينظير است.
ما بايد دربارة اين نعمت مغتنم درست بينديشيم و از امکانات آن براي سعادت ابدي خود بهرهمند شويم و به نظر ميرسد شناخت عميقتر، يقينيتر و گستردهتر نسبت به باورها و ارزشهاي ديني، پيروي از رهبري جامعه اسلامي و نيز ارتباط با خدا و داشتن برنامه عملي براي خودسازي از جمله کليدهايي است که در راه سعادت بهکار ميآيد.
بیانات آيتالله مصباح يزدي (دام عزه) در ديدار با جمعي از نخبگان سرباز سراسر کشور ؛ قم ؛ 22/4/93
زلال بصیرت روزهای پنجشنبه منتشر میشود.