دیروز(شنبه) در چهارمین روز تمدید ضرب الاجل هسته ای، محمدجواد ظریف و جان کری وزرای خارجه ایران و آمریکا برای نهمین بار در هتل پله کوبورگ شهر وین به گفت‌وگو نشستند. صالحی و مونیز نیز به ظریف و کری پیوستند. همچنین معاونان وزرای خارجه نیز در این نشست حضور یافتند.
در حالی که آخرین دور مذاکرات ایران و 1+5 در حال انجام است، نشانه‌ها حکایت از آن دارد که دو طرف سعی دارند دست خالی از وین بازنگردند. مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب را می‌توان یکی از طولانی‌ترین مذاکرات طول تاریخ دیپلماسی دانست که بیش از 12 سال عمر داشته و در این مدت فراز و نشیب‌های بسیاری را طی کرده است. در حالی که برخی خبرها حاکی از قریب‌الوقوع بودن توافق نهایی هستند اما شواهد و برخی موضع گیری‌های طرفین نیز نشان می‌دهد هنوز برای اظهارنظر در این مورد زود است و باید منتظر پایان کار ماند.
اگر چه دو طرف بارها و بارها اعلام کرده‌اند تمدید مذاکرات برایشان جذابیتی ندارد و درپی آن نیستند اما دشواری و پیچیدگی مذاکرات باعث شده است عملاً راهی جز تمدید باقی نماند. مهلت یک هفته‌ای که از نهم تیر آغاز شده بود اینک رو به پایان است و هیچ بعید نیست یک بار دیگر نیز این وقت اضافه، تمدید شود. واقعیت آن است که آمریکایی‌ها حاضر به توافقی عادلانه و شرافتمندانه نیستند و ایران نیز خطوط قرمز خود را در مذاکرات دارد و بارها اعلام کرده است این خطوط قابل عبور نیستند. اگرچه برخی منابع دیپلماتیک می‌گویند بیش از 90 درصد توافق انجام شده است اما نباید فراموش کرد چالش اصلی میان دو طرف بر سر همین درصدهای به ظاهر اندکی است که بارها و بارها مذاکرات را به تمدید کشانده است.
آمانو از تهران به وین
روز گذشته «یوکیو آمانو» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با ظریف دیدار کرد. اینکه دقیقا در تهران بین آمانو و مقامات ایرانی چه توافقاتی صورت گرفته مشخص نیست. اما اینکه آمانو که ید طولایی در ارائه گزارش‌های دوپهلو و مغرضانه علیه ایران دارد برای اولین بار با لحنی مثبت‌اندیش از گزارش‌دهی در خصوص پی‌ام‌دی سخن می‌گوید، نشانگر آن است که احتمالا قول همکاری‌هایی را در این خصوص گرفته است. به‌عبارت دیگر، احتمالا ایران پذیرفته تا بار دیگر ثابت کند که در گذشته هیچ فعالیت نظامی نداشته است.
ابراز رضایت یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سفر اخیر خود به تهران و اظهارات روشن وزرای خارجه چین و روسیه مبنی بر اینکه توافق در روزهای آینده رخ می‌دهد، نشانه‌هایی از این موضوع هستند که اکنون اراده بر انعقاد توافق هسته‌ای شکل گرفته است.
با توجه به خطوط قرمز ایران در یک توافق خوب می‌بایست تحریم‌های مالی، اقتصادی و بانکی به صورت کامل و یکجا در روز امضای توافق لغو شود و مابقی تحریم‌ها نیز در چارچوب زمانی مشخص بطور تدریجی حذف شوند.
علاوه بر این حذف تحریم‌ها به هیچ عنوان نباید به اجرای تعهدات کلیدی ایران و راستی آزمایی آن از سوی آژانس اتمی موکول شود چراکه این نهاد بارها ثابت کرده، بی‌طرف و عادل نیست.
همچنین در متن توافق، به هیچ عنوان نباید اجازه دسترسی به افراد، سایت‌ها و اسناد نظامی داده شود. همان‌گونه که پیشتر هم دسترسی آژانس به برخی اسناد در نهایت به ترور دانشمندان هسته‌ای کشورمان منجر شد.
تحقیق و توسعه نیز باید به گونه‌ای در متن برجام گنجانده شود که ایران بلافاصله پس از اتمام زمان محدودیت‌ها بتواند تعداد بالایی ماشین‌های نسل 6 و 8 را بسازد. بعلاوه لازم است زمان پایان این محدودیت‌ها نیز به صراحت اعلام شود تا جای هیچ بهانه‌گیری را برای طرف غربی باقی نگذارد.
موارد فوق از مهمترین نکاتی هستند که باید به دقت و با زیرکی در متن نهایی توافق گنجانده شوند، به گونه‌ای که راه هر گونه تفسیر و تاویل را بر طرف مقابل ببندند و حقوق هسته‌ای ایران را بطور کامل تامین کنند.
توافقی که موارد فوق به روشنی و به دور از پیچیدگی و خدعه در آن گنجانده شده باشد، یک توافق خوب است و در غیراینصورت باید به صراحت گفت که خطوط قرمز ایران همانند توافق ژنو و تفاهم لوزان نادیده گرفته شده است و در نهایت یک توافق بد رقم خورده است.
به گزارش فارس، بلومبرگ در خبری مدعی شد: مقامات آمریکایی در محافل خصوصی گفته‌اند که روند کاهش تحریم‌های ایران، 9 ماه پس از توافق هسته‌ای آغاز خواهد شد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز در گزارشی به نقل از دو دیپلمات بی‌نام نوشت: کارشناسان ایران و گروه موسوم به 1+5 بر سر چگونگی و زمانبندی برداشته شدن تحریم‌ها، به توافق اولیه رسیده‌اند.
به گفته این دیپلمات‌ها که خواسته‌اند نامشان فاش نشود، با این وجود مقامات ارشد طرفین باید این سند را که مشخص می‌کند کدام تحریم‌ها و در چه زمانی برداشته می‌شوند را تائید کنند.
این دیپلمات‌ها همچنین گفته‌اند که کارشناسان طرفین بر سر این سند توافق کرده‌اند.
هنوز رسیدن به راه‌حل قطعی نیست
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در پیام ویدیویی به زبان انگلیسی درباره مذاکرات هسته‌ای گفت: علی رغم پیشرفت‌هایی که در دوسال گذشته طرفین به آن دست یافته‌اند، هیچ تضمینی به خاطر ادامه دلبستگی آنها به تداوم فشار وجود ندارد و آنها می‌بایست بین توافق و فشار یکی را انتخاب کنند.
ظریف افزود: اگر طرف‌های غربی و آمریکایی فاقد شجاعت برای مصالحه، خودباوری برای انعطاف، پختگی برای اتخاذ تصمیمات منطقی، خردمندی برای کنار گذاشتن توهمات و جسارت برای عبور از عادت‌های کهنه باشند، هیچ توافقی در کار نخواهد بود.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به تجربه ملت سرافراز ایران در جریان مقاومت در برابر تحریم‌ها و مقابله با تجاوز و جنگ تحمیلی هشت ساله صدام به ایران که با حمایت و پشتیبانی آمریکا و متحدین غربی اش همراه بود، به این نتیجه می‌رسیم که توهمات غیرمنطقی جنگ‌طلبان غربی صرفا به افزایش تنش و دشمنی‌ها می‌انجامد.
وزیر امور خارجه ایران در ادامه گفت:علی رغم برخی اختلافات باقیمانده در این ساعات آخرین، هیچگاه به این اندازه به دستیابی به یک راه حل پایدار نزدیک نبوده ایم. با این حال هنوز رسیدن به راه حل قطعی نیست.
ظریف اظهار داشت: برخی لجوجانه معتقدند که فشار اقتصادی و نظامی به تسلیم می‌انجامد. آنها فکر می‌کنند که می‌توانند کماکان به هزینه جان و مال دیگران، خیال پردازی‌های موهوم خود را دنبال نمایند.
وی تصریح کرد: با این حال من امیدوار هستم؛ چراکه نشانه‌های غلبه منطق بر توهم را مشاهده می‌کنم. احساس می‌کنم که طرف‌های مذاکراتی ما بالاخره درک کرده اند  که فشار و تهدید نه تنها هیچگاه به راه‌حل‌های پایدار نمی‌انجامد،  بلکه تنش‌ها و دشمنی‌ها را افزایش می‌دهد.
وزیر امور خارجه افزود: آنها میز مذاکره را انتخاب کرده‌اند. ولی هنوز باید یک تصمیم حساس و تاریخی بگیرند: توافق یا تحمیل.
آمانو: توافق در دسترس است
به گزارش خبرگزاری‌ها، یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بدو ورود به محل مذاکرات هسته‌ای گفت: من پنجشنبه در تهران بودم و با روحانی و شمخانی دیدار کردم. توافق در دسترس است.
آمانو افزود: تکلیف پی ام دی (ابعاد نظامی احتمالی) تا پایان سال 2015 مشخص می‌شود.
وی تصریح کرد: فکر می‌کنم با همکاری ایران بتوانیم تا پایان امسال گزارشی را درباره پی‌ام‌دی صادر کنیم.
کلینتون: مشکلات اساسی به قوت خود باقیست
«هیلاری کلینتون» وزیر خارجه اسبق آمریکا و نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور گفت: حتی در صورت موفقیت مذاکرات، باز هم مشکلات اساسی با ایران داریم.
در همین حال، «زبیگنیو برژینسکی» مشاور امنیت ملی اسبق دولت آمریکا با اشاره به مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 گفت: توافق با ایران بهتر از عدم توافق است.
همچنین خبرگزاری فرانسه در گزارشی اعلام کرد: یک مقام آمریکایی گفته است که در مذاکرات هفته گذشته برخی موضوعات باقی مانده میان ایران و گروه موسوم به 1+5 حل شده است.
این مقام آمریکایی در ادامه گفت: توافق نیاز به تصمیم سیاسی دارد.
در همین حال، یک مقام ارشد آمریکایی که اشاره‌ای به نامش نشده گفت مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 ممکن است تا بعد از مهلت‌ تمدید شده 7 جولای هم ادامه یابد.
گزینه نظامی علیه ایران اعتباری ندارد
در حالی که مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 در وین همچنان ادامه دارد، دو کارشناس ارشد عضو اندیشکده‌های مطرح آمریکایی گزینه نظامی روی میز دولت این کشور در قبال برنامه هسته‌ای ایران را «فاقد اعتبار» خواندند.
«ری تکیه» عضو شورای روابط خارجی و «راجر زاکیم» عضو میهمان در اندیشکده «بنیاد اینترپرایز آمریکا» در یادداشتی برای روزنامه وال‌استریت ژورنال نوشتند: تهدید گزینه نظامی علیه ایران قدرت اجبار خود را از دست داد.