ادامه رایزنیهای هستهای در وین
مقصرسازی ایران راهبرد سیاسی- رسانهای غرب
زیادهخواهی آمریکا و دبه درآوردن مقامات این کشور در 3 موضوع بازرسی، لغو تحریمها و تحقیق و توسعه موجب شده است تا مذاکرات با چالش اساسی مواجه شود. اما طرف غربی در راهبردی سیاسی- رسانهای به دنبال آن است که ضمن سرپوش گذاشتن بر این مسئله، ایران را مقصر اصلی شکست احتمالی مذاکرات معرفی کند.
فرصت چندانی تا ضرب الاجل 30 ژوئن(10تیر) باقی نمانده و «به ظاهر» تمامی خبرها حول دیدارها و اظهارنظرهای فردی مقامات 1+5 میچرخد. اما زمانی که خط خبری رسانههای غربی رصد میشود، ماجرا چیز دیگری است.
کندوکاو در رسانههای خارجی طی روزهای اخیر به روشنی نشان میدهد که آنها خط مقصرسازی ایران یا همان (Blame Game) را در پیش گرفتهاند و میکوشند با استناد به اظهارنظر مقامات و دیپلماتهای ایرانی این گونه جلوه دهند که ایران از برخی مفاد تفاهم لوزان عقب نشسته است. به این ترتیب، در صورت ناکام ماندن این دور از مذاکرات، آنها زمینه متهم کردن ایران به شکست مذاکرات را از پیش فراهم ساختهاند و در نتیجه افکار عمومی آمادگی پذیرش مقصر بودن ایران را یافته است.
ظاهرا طرف آمریکایی درست بلافاصله بعد از تفاهم لوزان، از برخی مفاد گنجانده شده در این تفاهم ابراز پشیمانی کرده که با گذشت سه ماه از این ماجرا، نه تنها از موضع خود عقب ننشسته بلکه موارد دیگری را نیز به زیادهخواهیهای خود افزوده است.
جالب اینجاست که تیم آمریکایی خواستار دریافت امتیازاتی شده است که نه تنها با تفاهم لوزان بلکه با فکت شیت خود آنها نیز تطابق ندارد. هر چند جزئیات چندانی از مواردی که آمریکاییها خواستار تغییر آنها شده اند در دست نیست اما طبق برخی گزارشها، «تعداد ماشینها در فردو»، «زمانبندی تحقیق و توسعه»، «زمانبندی تعلیق تحریمها» و «مکانها و افرادی که باید آژانس به آنها دسترسی پیدا کند»، از جمله مواردی هستند که آمریکاییها خواستار اعمال تغییراتی در آنها شدهاند؛ موضوعی که شاید با طولانی شدن مذاکرات، به رغم سه ماه گفتوگوهای فشرده، بیارتباط نباشد.
در همین حال، روزنامه آلمانی «یونگهولت» با اشاره به تلاشهای رژیمصهیونیستی برای در تنگنا قراردادن ایران به منظور شکست مذاکرات هستهای نوشت: واشنگتن و تلآویو میکوشند که رد توافق از جانب ایران باشد.
این گزارش افزود؛ تمامی تلاشها در جهتی صورت میگیرد که رد توافق از جانب ایران قطعی باشد. مثلا درخواست برای بازرسی از تاسیسات نظامی ایران و دیگر مناطق حساس مطرح میشود. خواسته دیگر این است که تحریمها علیه ایران زمانی برداشته میشوند که آژانسبینالمللی انرژی اتمی (IAEA) حل مسایل باقیمانده (ابعاد احتمالی برنامه هستهای ایران) را تائید کند.
این روزنامه آلمانی نوشت که با وجود چنین درخواستهایی، ایران همچنان بر مواضع خود در مذاکرات تاکید دارد. رهبر جمهوری اسلامی ایران سهشنبه گذشته اعلام کرد که همه تحریمهای اقتصادی، مالی و بانکی پس از اجرای توافق باید لغو شوند. ایشان همچنین بازرسی از تاسیسات نظامی و مصاحبه با دانشمندان هستهای را رد کرده است.
قانون مشابهی که مجلس ایران در روزهای گذشته با اکثریت قاطع تصویب کرد هم این موضع را تائید میکند.
زیادهخواهی در موضوع بازرسی ها
در حالی که رایزنیهای هستهای ایران و 1+5 ادامه دارد، یک رسانه انگلیسی از باقی بودن اختلافات بر سر رفع تحریمها و بازرسیها از برنامه هستهای ایران خبر داد.
رویترز در گزارشی با عنوان «به فاصله دو روز تا ضربالاجل هستهای، آمریکا و ایران کار سختی را پیش روی خود میبینند» نوشت: آنطور که یک دیپلمات ارشد غربی که خواستار عدم انتشار نامش شده، گفته است روزهای آینده میتواند بسیار سخت باشد و مذاکرات میتواند برای دو یا سه روز فراتر از ضربالاجل ادامه یابد.
روزنامه «السفیر» لبنان نیز در گزارشی نوشت: رفع تحریم، مسئلهای کاملا سیاسی است نه فنی.
در ادامه گزارش آمده است: مذاکرات در 2 محور رفع تحریمها و بازرسی در حال درجا زدن است.
«فرانک والتر اشتاین مایر» وزیر امور خارجه آلمان نیز در مصاحبه با روزنامه آلمانی «دی ولت» با هدف مقصرسازی ایران گفت: عدم شفافیت درباره نظارت بر سایتهای نظامی ایران توافق را ممکن نمیکند.
اشتاین مایر ضمن اذعان به پایبندی ایران به تعهدات خود در توافق ژنو نوامبر 2013 گفت: اگر مفاد توافق لوزان اجرایی شود ذخیره اورانیوم غنی شده حدود 95 درصد کاهش مییابد. دو سوم سانتریفیوژهای ایران تعطیل شده و تحقیق و توسعه هم به شدت محدود میشود و ما در سالهای آینده شفافیت در برنامههای هسته ایران را به دست میآوریم.
خبرگزاری فرانسه نیز در گزارشی نوشت: یک مقام ارشد دولت آمریکا در مصاحبهای گفت که تحریمها علیه ایران زمانی برداشته خواهد شد که ایران موضوع ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهای خود را حل کند.
3 چالش مذاکرات هستهای
به گزارش فارس، «بازرسی از تاسیسات نظامی»، «نحوه لغو تحریمها» و «تحقیق و توسعه»؛ سه چالشی هستند که غرب سودای عقبنشینی از زیاده خواهیهای خود بر سر آنها را ندارد و ایران نیز قصد کوتاه آمدن از حقوقش را ندارد.
پایگاه خبری «لوب لاگ»در گزارشی نوشت: جاسوسیها، ترورها و تهدیدات لفظی، تهران را به غرب بیاعتماد کرده است.
در ادامه گزارش آمده است: به منظور دستیابی به بطن اطلاعات هستهای ایران و کاهش یا توقف سرعت فعالیت هستهای، سازمانهای جاسوسی آمریکا و اسرائیل از روشهایی مانند جاسوسی، خرابکاری و ترور استفاده کردهاند . حمله سایبری به تاسیسات هستهای ایران از طریق ویروس استاکس نت در سال 2010 و ترور 5 دانشمند هستهای ایران طی سال های 2010 تا 2013 توسط موساد، بیاعتمادیهایی را تشدید کرده که نیاز به برطرف شدن دارد. به نظر نمیرسد که بیاعتمادی ایرانیها به اهداف آمریکا از شفافیت طی چند هفته اخیر کاهش پیدا کرده باشد.
دوازدهمین روز
مذاکرات وین
دیروز (یکشنبه) دوازدهمین روز هشتمین دور رایزنیهای هستهای در راستای ادامه نگارش پیش نویس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در شهر وین، با دیدار دوجانبه محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و جان کری همتای آمریکاییاش برای سومین بار طی 3روز گذشته برگزار شد.
مسئول امور رسانهای تیم مذاکرهکننده ایرانی درباره دیدار وزرای خارجه 2 کشور ایران و آمریکا گفت: وزرای خارجه دو کشور پس از دیدارهای خود، دستورالعملهای لازم در خصوص چگونگی ادامه کار بر روی متن و جزئیات آن را به تیمهای خود دادند.
وی همچنین از احتمال ادامه مذاکرات پس از دهم تیر ماه خبر داد و افزود: ممکن است در صورت نیاز به وقت بیشتر برای کار بر روی متن توافق، مذاکرات پس از مهلت دهم تیر نیز ادامه یابد.
این مسئول اضافه کرد: اکنون با توجه به اینکه هنوز کارهای بسیاری وجود دارد، هیأتها پس از روز دهم تیر نیز در وین باقی مانده و به مذاکرات برای دستیابی به یک توافق جامع خوب ادامه خواهند داد.
وی تصریح کرد: همچنان هیچ ارادهای و هیچ بحثی در خصوص تمدید بلندمدتتر مذاکرات وجود ندارد.
ظریف همچنین روز گذشته(یکشنبه) با معاون وزیر خارجه چین، فرانک والتر اشتاین مایر وزیر خارجه آلمان و فیلیپ هاموند وزیر خارجه انگلیس دیدار کرد.
به گزارش خبرگزاری ها، قرار است سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه نیز روز سهشنبه در وین حضور یابد.
به گفته مسئول امور رسانهای تیم مذاکره کننده ایرانی، وزیر امور خارجه ایران مطابق با برنامه از پیش تعیین شده، دیشب به تهران عزیمت کرد و پس از یک روز حضور در تهران به وین باز خواهد گشت. در عین حال، تیم مذاکراتی به ریاست معاونین در وین حضور داشته و روند کار بر روی متن دنبال خواهد شد.
منابع رسانهای از احتمال تمدید ۲ روزه مذاکرات و همچنین ارائه راه حلهایی برای عبور از اختلافات فیمابین خبر میدهند.