معيار ارزيابي سخنان منسوب به امام راحل(ره)
* حسين معيني
انتشار نقل قول هاي عجيب و غريب از حضرت امام(ره) و انتساب برخي عبارات به ايشان در حالي که پيش از آن چنين تعابيري از ايشان شنيده نشده بود، سوژه جديدي است که اذهان عمومي را در اين ايام مشغول به خود کرده است. اين مسئله آنگاه اهميت مييابد که برخي از اين نقل قولهاي ادعايي با نصوص صريح حضرت امام و مشي و سيره ايشان در تعارض بوده و قابل جمع نميباشد و برخي از آنان توهين آشکار به آن شخصيت وارسته و بزرگ مرد تاريخ انقلاب اسلامي است. از سوي ديگر اين نقل قولها از سوي کساني نقل گرديد که به نحوي نسبي سببي با ايشان داشته و يا آنکه سابقه تعامل و ارتباط با ايشان داشتهاند.
اين وضعيت از يکسو زمينهاي را براي فرصتطلبان و معاندان و دشمنان حضرت امام(ره) و انقلاب اسلامي فراهم آورده و از ديگر سو، نوعي سردرگمي و ابهام را در اذهان به همراه داشته و سوالات و ابهاماتي را ايجاد کرده که حل برخي از آنان نيازمند تنوير افکار عمومي است.
در اين باره بايد گفت که اين اولين بار يا آخرين بار نيست که شاهد چنين ادعاها و انتساباتي هستيم که عبارت و کلامي به حضرت امام(ره) انتساب داده شده است. همواره در بعد از درگذشت بزرگان ديني - سياسي، جملات و عباراتي به اين افراد منتسب گرديده که در صحت و سقم آن اختلاف بوده است. آنچه در اين ميان مهم است داشتن معيار و محکي است که بتوان با توجه به آن به ارزيابي نقل قولها پرداخت.
شايد در گام اول مهمترين شاخص، تطبيق گفتماني و بررسي سياق عبارات و کلمات نقل شده با بيانات و نوشتارهاي معظمله باشد. موضوعاتي چون مبارزه با استکبارجهاني و آمريکا، مبارزه با فساد، حمايت از مستضعفان، اعتقاد به جامعيت اسلام، اعتقاد به رابطه اسلام و سياست، جايگاه و اهميت حجاب در جامعه اسلامي، جايگاه و احترام و حرمت خانوادههاي محترم شهدا و ايثارگران و مواردي از اين قبيل موضوعاتي نيستند که نتوان نظر حضرت امام(ره) را در اين زمينه فهم نمود و تطبيق ادعاهاي جديد با آنان را بررسي ننمود. کافي است مروري گذرا بر مجموعه بيست و دو جلدي صحيفه امام انداخته شود تا دهها عبارت و سخن در مورد هر يک از اين موضوعات جمع آوري شده و بطلان ادعاهاي جديد ثابت گرديده و نظر صحيح آن بزرگمرد در اين مباحث آشکار شود.
معيار و شاخص ديگري که توسط خود ايشان براي آيندگان به يادگار گذاشته شده است، معياري است که در صفحه پاياني وصيتنامه سياسي - الهيشان مورد تاکيد قرار گرفته است. در صفحه 451 جلد بيست و يکم صحيفه امام ميخوانيم: «اكنون كه من حاضرم، بعض نسبتهاى بىواقعيت به من داده مىشود و ممكن است پس از من در حجم آن افزوده شود؛ لهذا عرض مىكنم آنچه به من نسبت داده شده يا مىشود مورد تصديق نيست، مگر آنكه صداى من يا خط و امضاى من باشد، با تصديق كارشناسان؛ یا در سيماى جمهورى اسلامى چيزى گفته باشم.»
اين عبارت معيار آشکار و شاخصي صريح است براي ملت ايران و همه دوستداران حضرت امام(ره) که بتوانند سره را از ناسره تشخيص داده و نسبت به جملات منسوب به ايشان قضاوت نمايند و از تحريف ديدگاههاي آن حکيم بزرگ جلوگيري کنند و فصل الخطابي است براي مناقشات و ادعاها و همچنين گوشزدي به همه آناني که نقل قولهاي منتشر نشدهاي از آن بزرگوار به يادگار دارند که اگر واقعا بر صحت ادعاي خود واقفند، به جاي تشويش افکار عمومي، با مدرک و سند و معيارهاي برشمرده آن را از طريق قانوني مطرح نمایند.
سخن آخر آنکه نسل جوان امروز با توجه به فاصله بيش از ربع قرن از دوران حيات حضرت امام(ره) بيش از پيشينيان نيازمند مرور و موانست با کلام بنيانگذار جمهوري اسلامي است و در اين مسير بايد مهمترين ميراث مکتوب آن بزرگوار يعني «صحيفه امام» مورد مطالعه و مداقه دقيق قرار گيرد تا اهداف و آرمانهاي انقلاب اسلامي در مسير پيشرو از گزند تحريفات در امان ماند.