افزايش براي پزشك اعتراض براي بیمار(گزارش روز)
افزايش تعرفه‌های پزشكي و بالا رفتن نرخ هزينه‌هايي كه از جيب بيمار پرداخت می‌شود، امسال هم حاشيه‌های زيادي به دنبال داشت.
اين هزينه‌ها شامل همه بخش‌های درماني از جمله ويزيت پزشكان، هزينه‌های هتلينگ (بستري در بيمارستان)، آزمايشگاه‌ها، راديولوژي و فيزيوتراپي و ... است.افزايش‌ها به قدري است كه صداي بسياري از بيماران را درآورده و حتي به اذعان آنها ديگر توان انجام امور درماني ضروري و اجتناب ناپذير را هم ندارند چه برسد به پيشگيري و يا انجام چكاپ‌های سلامتي سالانه. البته هر ساله ميان اين افزايش تعرفه‌ها بحث‌های زيادي سر می‌گيرد. عده اي موافق‌اند و تازه معتقدند كه ميزان اين افزايش كم است و بايد بيشتر از اينها می‌بود و عده اي دیگر مخالف‌اند و معتقدند هر ساله ميزان هزينه هايي كه از جيب مردم پرداخته می‌شود بسيار بيشتراز تعهدات بيمه‌ها و توان پرداخت آنها است.
در قسمت قبلي گزارش پاي صحبت‌های عده‌اي از شهروندان كه گذرشان به اين مراكز درماني افتاده بود نشستيم و از گلايه‌های آنها نسبت به اين افزايش قيمت‌های باور نكردني نوشتيم .
همچنين به صحبت‌ها و نقطه نظرات پزشكاني اشاره شد كه با وجود همه اين بحث‌ها و افزايش تعرفه‌ها همچنان نسبت به اين تعرفه‌ها معترض هستند و می‌گويند كه بايد بيشتر از اينها افزايش می‌يافت.
در اين قسمت از گزارش هم به سراغ نظرات مسئولان و مخالفان و موافقان اين موضوع رفته‌ايم تا كمي شفاف‌تر مشخص شود كه به راستي تعرفه‌ها و خدمات نظام سلامت براي يك سال چقدر بايد افزايش يابد؟
تعرفه هايي در ميان زمين و آسمان
اما آنچه بيش از همه قابل توجه است اينكه هنوز به خوبي مشخص نيست كه اين تعرفه‌ها افزايش داشته يا نه؟ با عبارت ديگر با وجود افزايش نرخ خدمات ارائه شده هنوز هم برخي از مسئولان اين كار را تا تاييد نهايي تخلف می‌دانند و معتقدند نبايد با اين سرعت انجام شود.
دکتر سیدحسن هاشمی، وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي پيش از شروع سال جديد در حاشيه جلسه هيات دولت گفته بود كه بازنگری کتاب ارزش‌های نسبی خدمات سلامت تصویب شد و مباحثی مانند پزشک خانواده و کاهش هزینه‌های مردم در امور درمانی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. درباره تعرفه‌های پزشکی سال 94 و طرح آن در جلسه‌ای نيز تمام تلاش‌مان بر آن است که در فروردین ماه تعرفه‌ها را در هیئت وزیران طرح کنیم. امیدواریم نظرات شورای عالی بیمه که هم نظر بخش خصوصی است و هم دولتی، مورد تصویب هیئت وزیران قرار گیرد.
دکتر محمود مصلحی دبیر شورای عالی سازمان نظام پزشکی نيز چندي پيش در اين خصوص گفته بود،آنچه در بحث تعرفه‌های پزشکی مغفول مانده این است که شورای عالی بیمه سلامت و ارکان نظام باید در خصوص نظام ارجاع و پزشک خانواده همت بیشتری کنند چون مسیر اصلاح نظام سلامت به غیراز نظام ارجاع و پزشک خانواده امکانپذیر نیست و هر اندازه در قسمت تخصصی و فوق تخصصی هزینه شود،اما رویکردها به سوی پزشک خانواده نباشد،یک دور باطل تکرار خواهد شد.
به گفته دکتر مصلحی باید تعرفه‌گذاری خدمات درمانی را به شکلی اعمال کنیم که سیستم مناسبی برای پزشک خانواده و ارجاع وجود داشته باشد.
او خط مقدم و دروازه بانان نظام سلامت را پزشکان عمومی،کارشناسان مامایی و داروسازان عنوان كرده و گفته كه: «متأسفانه نقش این گروه‌ها در کتاب ارزشگزاری نسبی خدمات سلامت پر رنگ نیست.توقع سازمان پزشکی این است که به این نقص در نظام سلامت توجه ویژه‌ای شود و تحقق این امر هماهنگی و همفکری همه ارکان سلامت را می‌طلبد که در سطح کیفی خدمات، رضایتمندی و بحث هزینه‌ها اثرات خوبی خواهد گذاشت.»
چرا فقط افزايش دستمزد پزشك؟
بعد از سر و صداهاي زيادي كه به دنبال اين افزايش تعرفه‌ها ايجا شد، بسياري اين شائبه را مطرح كردند كه در اين بين چرا فقط بايد دستمزد و تعرفه‌های خدمات پزشكي و درماني مربوط به پزشكان افزايش يابد در حالي كه اين موضوع اعتراضات نسبي ساير فعالان مراكز درماني و بيمارستاني مثل پرستاران را نيز به دنبال داشت .
حسين علي شهرياري نماينده مردم زاهدان و رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی است. او نيز ضمن انتقاد نسبت به اين نابرابر بودن افزايش تعرفه‌ها به خبرنگار كيهان می‌گويد : «تعرفه‌های پزشكي مصوبه هيات دولت است و در واقع دولت آنها را تصويب می‌كند.البته شوراي عالي بيمه هم در اين افزايش تعرفه‌ها نظارت و دخالت دارد.اما با اين وجود به نظر می‌رسد در بحث تعرفه‌های ابلاغ شده هنوز كار كارشناسي به بهترين نحو ممكن انجام نشده در قانون برنامه اين افزايش تعرفه‌ها پيش بيني شده است .مثلا براي طرح تمام وقت پزشكان و بيمارستان‌های دولتي تعرفه‌ها و قيمت‌های واقعي مطابق با خدمات ارائه شده، ارزيابي و تعرفه گذاري شده است.اما برداشت ما اين طور است كه اين تعرفه‌ها و هزينه‌های پيش بيني شده، بسيار بيشتر بوده به طوري كه بعضي از گروه‌های پزشكي مثل پزشكان اطفال و ساير متخصصان يا جراحان با ديگر گروه‌های پزشكي مثل ارتوپدها و قلب و چشم پزشكي و ... اختلاف تعرفه زيادي دارند.حتي در بيمارستان‌های دانشگاه‌ها هم اختلاف‌های زيادي در اين زمينه وجود دارد.اين بود كه يكي از درخواست‌ها و البته تلاش‌های ما امسال اين بود كه اين افزايش تعرفه‌ها به هر دليلي اتفاق نيفتد.از طرف ديگر خدمات بيمارستان‌ها براي بيماران فرانشيز زيادي ندارد ولي فرانشيز خدمات سرپايي بيمارستان يعني خدماتي كه نياز به بستري ندارد، فرانشيز زيادي پيدا كرده است.يعني حتي زماني كه بيماربا دفترچه مراجعه می‌كند آن فرانشيزي كه براي خدمات سرپايي می‌پردازد افزايش زيادي پيدا كرده است.در مجموع با وجود اينكه اين تعرفه‌ها افزايش يافته به نظر می‌رسد نياز مبرمي به يك بازنگري كلي دارد چرا كه خود برخي از گروه‌های پزشكي هم باعث نارضايتي برخي از اين گروه‌های ديگر شده اند.»
رئيس كميسيون بهداشت مجلس شوراي اسلامي همچنين تصريح می‌كند : «از طرف ديگر در ظاهر اين پرداختي‌ها فقط در حوزه گروه‌های پزشكي و درماني بوده و در ساير گروه‌ها مثل پرستاران و ماماها و تكنیسين‌ها افزايش چشمگيري نداشته كه اين موضوع هم بر افزايش اعتراض‌ها دامن زده است. ضمن اينكه نبايد فراموش كرد در مجموع كار پزشكي كار تيمي است و تلاش يك پزشك هرچقدر هم ماهر و متخصص بدون تلاش ساير اعضاي تيم نتيجه چنداني نخواهد داشت.در هر صورت با اين تفاسير نوعي فضاي بي اعتمادي نسبت به اين افزايش هزينه‌های پي در پي در جامعه ايجاد شده است كه اميدواريم با يك تدبير مناسب بر طرف شود.»
گلایه از کمبود تعرفه ها
محمد جهانگیری دبیر ستاد کشوری نظارت بر اجرای تعرفه‌ها است. او كه با حكم وزير بهداشت به اين سمت منصوب شده است، از جمله موافقان اين افزايش تعرفه‌ها است و تا اندازه زيادي حتي نسبت به كم بودن ميزان اين افزايش‌ها هم گله مند است .
او در اين خصوص به گزارشگر روزنامه كيهان می‌گويد: «در زمينه اين افزايش تعرفه‌های خدمات پزشكي و حواشي زيادي كه تا كنون به دنبال داشته است بايد چند نكته مهم را متذكر شد.اولا كه تمام برداشت‌ها و تعابيري كه تا امروز در اين زمينه صورت گرفته است نابه جا و نامناسب بوده است. يعني در واقع برداشت نامناسبي از ميزان رشد تعرفه‌های پزشكي در سال 94 اعلام شده است. به صورت كلي و واقعيت اين است كه اين تعرفه‌ها به صورت كلي كمتر از 9 درصد رشد داشته است. يعني جمع ميانگين اين تعرفه‌ها كمتراز 9 درصد بوده است در صورتي كه ميزان رشد منابع بيمه‌های سلامت از 14 تا 18 درصد افزايش داشته است اما همه جا فقط بر روي اين افزايش تعرفه‌ها اعتراض و بحث وجود دارد و كسي در خصوص اين افزايش منابع بيمه اي چيزي نمي گويد.رشد منابع سلامت در واقع خيلي بيشتر از رشد تعرفه‌ها بوده. رشد حقوق كارگران با مزايا تقريبا چيزي حدود 20 درصد افزايش داشته آن وقت چرا بايد براي 9 درصد افزايش تعرفه يك پزشك متخصص معترض بود؟ هم رشد منابع و هم رشد حقوق و دستمزد بسيار بالا بوده پس همين موضوع نشان می‌دهد كه هيچ فشاري درحوزه سلامت وجود ندارد ضمن اينكه توانمندي‌ها نيز در اين زمينه دو برابر شده است.»
پزشکان ناراضی نیستند
او در خصوص شايعاتي مبني بر نارضايتي خود اقشار پزشكي نيز ضمن تكذيب اين موضوع می‌گويد: «ما در واقع نگران خود اقشار مردم هستيم چون اصلا ميان اقشار مختلف پزشكي هيچ نارضايتي نبوده و نيست. ما ويزيت را براي همه اقشار پزشكي از ماماها گرفته تا پزشكان ارتوپد و ... و بطور كلي همه پزشكان از پروانه‌دار گرفته تا متخصص 15 درصد افزايش داده ايم كه خب وقتي براي همه يكسان بوده ديگر نارضايتي ايجاد نمي شود.اما آن تعرفه اي كه ما گفتيم در برخي از اقشار بيشتر بوده مثل پزشكان و متخصصان اطفال اما براي ساير اقشار مثل نسخه نويسان و ماماها نيز كه ما قول داده بوديم اين تعرفه‌ها را بيشتر ببينيم در حال بررسي هستيم و اميدواريم با اجرايي شدن اين وعده‌ها بتوانيم اعتماد بيشتري به نظام سلامت ايجاد كنيم .در خدمات حوزه دولتي پوشش‌های مناسبي توسط بيمه‌ها و خود وزارت بهداشت ارائه می‌شود بنابراين ما هيچ مشكلي درزمينه بيمه‌ها نداريم .هم بيمه‌ها و هم دولت پرداخت اين هزينه‌ها را قبول كرده اند.»
او درادامه تصريح می‌كند : «ما در حوزه خدمات آزمايشگاهي خصوصا در بخش دولتي حتي يك ريال هم افزايش قيمت نداشتيم و نرخ امسال درست مانند سال قبل ثابت و بدون تغيير بوده است. به نظر من بهتر است با اطلاع رساني خوب و درست اين بار نگراني‌های كاذب را از دوش جامعه بر داريم و جلوي رشد شايعات در حوزه سلامت را بگيريم چرا كه واقعا در بسياري از حوزه‌های ديگر در هر صورتي امكان كم‌فروشي وجود دارد ولي واقعا در اين حوزه اصلا نمي توان كم فروشي كرد مثلا يك پزشك يا متخصص چطور می‌تواند كم‌فروشي كند يا براي بيمار كم بگذارد واقعا اگر اين تعرفه‌ها متناسب با ساير اقشار جامعه بالا نرود، پزشك مجبور می‌شود براي هر بيمار زمان كمتري بگذارد تا تعداد بيماران بيشتري را ويزيت كند.واقعا در چنين شرايطي يعني با تورم 8/14 درصد ما نبايد 9 درصد به تعرفه‌های خدمات پزشكي بيافزاييم ؟ بعد چطور می‌توان انتظار داشت اين اقشار هم مانند سايرين به خوبي وظايفشان را انجام دهند؟ ضمن اينكه تورم در حوزه سلامت يك و نيم برابر ساير حوزه‌های عادي است.چون تمام يا بهتر است بگوييم بيشتر اين خدمات ارائه شده در حوزه سلامت ارزي و وارداتي است يعني از دارو گرفته تا تجهيزات همگي بايد با ارز و واردات وارد كشور شود و به همين دليل تورمي بيشتر از ساير حوزه‌ها دارد.هر چند هيچ گاه آمار اين هزينه‌ها بطور رسمي اعلام نمي شود اما خب بديهي است كه بيشتر هزينه‌های عرصه پزشكي تكنولوژيكال است و نمي توان بسياري از اين نياز‌ها را در داخل كشور تامين كرد.»