محمد طبیبی

طبق خبرها اموال بلوکه شده ایران- در اکثر موارد غیرقابل برداشت یا با مشکل، رو به رو است - آزاد شده است اما جالب آنجا است که به دارایی جدید بلوکه شده ایران که از طریق فروش نفت حاصل شده، هیچ اشاره‌ای نمی‌شود و همین طور به تحریم مجدد سازمان کشتیرانی بعد از غوغای خبری مبنی بر رفع آن و بسیاری دیگر که اگر بخواهیم عهدشکنی آمریکا را در حین مذاکرات بشماریم و بررسی نماییم یک لیست بلند بالا خواهد شد. همان ابتدا برنامه اقدام مشترک - توافق ژنو - آذر 93 نه توافق که چارچوبی کلی بود پر از «سه نقطه های» خالی و مجهول که راه را برای چانه‌زنی و بهانه‌های ناتمام آمریکا بر سر جزئیات باز گذاشت! براساس این تجربه‌ها است که مقام معظم رهبری فرمودند؛ «مفاد این قرارداد نیز باید روشن، واضح و غیرقابل تفسیر و تأویل باشد.
با این حال آیا عقلانی است که برای رسیدن به توافق احتمالی، دستاوردهای هسته‌ای را نادیده شماریم و تعلیق کنیم؟ امید به لغو تحریم‌ها نتیجه اعتماد به چه بود؟ اعتمادی که هر روز بیشتر رنگ باخت تا دیپلمات‌های ما دریابند؛ نه 6 ماه که 15 - 10 سال دیگر هم برای توافق باید کریدور مذاکرات را بپیمایند! آن چنان که مقامات ارشد آمریکایی می‌گویند؛ بعد از 15 سال، مراحل راستی آزمایی ایران برای همیشه ادامه دارد، شاید مخفیانه سلاح هسته‌ای بسازند! جالب آن که نتانیاهو در سخنرانی کنگره اش گفته بود؛ «گمان نمی‌کنم در پایان دوره 10 ساله این توافق، حکومت ایران حکومتی بهتر شده باشد.»
منافع طرف‌های غربی در مذاکرات ایجاب می‌کند تا طول دوره مذاکرات افزایش یابد، حتی اگر به نتیجه مشخصی دست نیابند. به عبارتی می‌توان گفت اصرار بر توافق از سوی اوباما یعنی تمدید مذاکراتی که جان کری در مورد آن می‌گوید؛ «گواه کارآمدی آن چه ما در توافق موقت به دنبال آن بوده ایم، امروز قابل مشاهده است... غنی‌سازی 20 درصدی به صفر رسیده، تولید سانتریفیوژ و رآکتور پلوتونیوم اراک را متوقف کردیم و در داخل تأسیسات، در حال بازرسی هستیم.» وزیر خارجه انگلیس در اظهار نظری در این مورد می‌گوید؛ «توافق ژنو محدودیت‌های مهمی به برنامه هسته‌ای ایران وارد ساخته و بخش اعظم تحریم‌های هسته‌ای را نیز پابرجا نگه داشته است... اگر می‌خواهیم به هدف خود برسیم، مسئولیت مشترک همه ما اجرای تحریم‌ها و ادامه اعمال فشار بر ایران است.» علی الحساب، غرب و به ویژه آمریکا دلخوش به همین امتیازاتی که نقد گرفته  مانده است که البته باید به این نکته نیز توجه داشت که آمریکا برای انحراف افکار عمومی و فرار از تعهدات انجام نشده خود! هیچ ابایی ندارد که تمدید مذاکرات را به عنوان توافقی جامع قالب کند یا به فکر کسب امتیازات بیشتر و سنگینی کفه معادله نابرابر خود باشد. با این حال با توجه به ایستادگی تیم مذاکره‌کننده ایرانی همین برای ابر قدرتی که پیش از این در حال ناامیدی، انتظار این حد پیشرفت را نداشت، غنیمت است!
ادعای اوباما مبنی بر اینکه توافق نشود، میز مذاکرات را ترک خواهیم کرد صرفا برای امتیاز گیری بیشتر قابل تعریف است، آن چنان که مخالفت کنگره و نخست وزیر رژیم صهیونیستی در همین راستا ارزیابی می‌شود. پیش از این در هنگام توافق کلی ژنو 3 آذر 92، فابیوس وزیر خارجه فرانسه درست مثل همین ایام با کارشکنی و مخالفت ظاهری با توافق موجب امتیازگیری بیشتر شد! جان کری در جلسه استماع کمیته روابط خارجی سنا اذعان داشت؛ «نتانیاهو از موافقان توافق است و از تمدید آن حمایت می‌کند.» و در مصاحبه با ای.بی.سی می‌گوید؛ «ما نزدیک‌ترین رابطه را با اسرائیل و نتانیاهو در طول تاریخ داریم!» هر چند نتانیاهو نیز در مصاحبه با بی.بی.سی منافع خود را در گرو توافق می‌داند. گرت پورتر نویسنده کتاب بحران ساختگی نیز پیش از این از قول کری در کتابش آورده بود: «احمقانه است که ما در شرایطی که زمان گریز هسته‌ای ایران به جای کمتر شدن بیشتر شده، عقب بکشیم.»  طبق موارد مذکور و اسناد بیشمار دیگر، اطاله زمان به نفع آمریکا است چرا که مسئله تحریم همچنان با وجود تبلیغاتی که برای «شکسته شدن ساختمانش» می‌شود ادامه دارد تا به زعم غرب، اقتصاد ایران را متلاشی سازد.
این بخش از مصاحبه جان کری با ای.بی‌.سی را بخوانید؛ « تضمینی برای حصول توافق هسته‌ای با ایران نیست. اما امتحان می‌کنیم ببینیم دیپلماسی می‌تواند جلوی نیاز به اقدام نظامی را بگیرد یا خیر» علاوه بر اینکه از این دست اظهارات نشان‌دهنده تلاش دشمن برای امتیازگیری بیشتر از نداشته‌های خود و به عبارتی از «هیچ» است، مشخص می‌کند که آنها به هیچ وجه از مواضع خود کوتاه نمی‌آیند چرا که در آن صورت باید منتظر بنشینند و موفقیت‌های ایران را نظاره کنند. زمانی نهایی شدن توافق جامع- و نه تمدید - برای آمریکا سودمند است که ایران قبول به دادن امتیازات بیشتر از آن چه تا اکنون داده شود. این امتیاز که طرف‌های غربی از آن با عنوان اطمینان یاد می‌کنند، قدر مسلم بهانه‌ای است برای تسلیم ایران با همه داشته‌هایش، داشته‌هایی که طمع گرفتن آن در این عبارت ماری هارف سخنگوی وزارت خارجه آمریکا آشکار است؛ «مصالحه‌ای که نشان از گرمی مناسبات گسترده باشد زمانی است که نگرانی‌های جدی ما، درباره حقوق بشر، تروریسم، سوریه و حزب الله از بین برود.»؛ یعنی همان نگرانی‌های صهیونیست‌ها. ایالات متحده تمام تلاش و همت خود را بر این گذارده تا از این شرایط حساس بیشترین بهره را ببرد و فشارها بر ایران را افزایش دهد. آنها اعتراف می‌کنند که در آینده «نخواهیم توانست جلوی ایران را بگیریم».  مسیر حوادث جهانی طبق معادلات و خواست آمریکا پیش نمی‌رود و اینکه این ابر قدرت دوران افول خود را شروع کرده است، اعتقاد بسیاری از نخبگان و فعالان سیاسی آمریکایی است. از طرف دیگر افزایش قدرت و نفوذ روز افزون انقلاب اسلامی ایران علی رغم دشمنی‌ها و کارشکنی‌های غرب در زمینه‌های مختلف که بسط آن در این مقال نمی‌گنجد علاوه بر ترس و تردید استکبار، روحیه‌ای مضاعف برای دنیای مقابل آمریکا ایجاد می‌کند. بنابراین شایسته نیست در این اوضاع حساس «پیچ تاریخی» دو دستی موقعیتی با ارزش را به امید رسیدن به سراب و کسب توهمات به دست خصم قسم خورده سپرد که به قول امام خمینی رحمت الله علیه تا همه دین شما را نگیرند کوتاه نمی‌آیند و می‌فرمایند؛ « چه در جنگ و چه در صلح بزرگترین ساده اندیشی این است که تصور کنیم جهانخواران خصوصا آمریکا و شوروی از ما و اسلام عزیز دست برداشته اند؛ لحظه‌ای نباید از کید دشمنان غافل بمانیم.»