ضرورت بررسی اخلاق‌مداری در کاهش تصادفات رانندگی (بخش نخست)
فرهنگ‌مداری رانندگی آرامش در گذرگاه زندگی (گزارش روز)
حسن آقایی
یک: رانندگی در شهر و جاده نزد برخی اشخاص به واقع چنین مفهوم کاربردی یافته و عادت شده است که به جای آن که ماشین در خدمت و آسایش باشد، آنان در خدمت ماشین هستند. به عبارت دیگر این ماشین است که می‌تواند هر جور و در هر شرایط ترافیک بتازد و یکه تازی کند!
دو: برخی دیگر پیش از آن که به سمت مقصد حرکت کنند وضعیت فنی و امکانات جنبی خودروشان را دقیقا و کاملا وارسی می‌کنند که اطمینان از ایمنی جامع حاصل شود اگر چه به ظاهر و نیز پاکیزگی بیرونی خودرو خود اهمیت می‌دهند.
سه: در جریان سفرهای درون‌شهری و جاده‌ای بخشی واکنش‌های رانندگی خلاف مقررات قانونی و طبعا مغایر شخصیت و اخلاق‌مداری برآمده از ناسازگاری‌های متفاوت چرخه زندگی، بی‌نظمی ذهن، خستگی مفرط روحی، خواب‌آلودگی و بعضا هیجانات منفی و ضعف تمرکز فکری می‌باشد که متاسفانه گاه باعث وقوع حوادث غیر منتظره و مشکل‌آفرینی حتی جبران‌ناپذیر شده است.
زندگی شیرین یا به عبارتی دوست داشتنی است. بدون تردید چنان هم هست چون وجود، سپرده الهی است. لیکن چون شناخت عمیق نزد برخی انسان‌ها در جهت سلامت و بهره‌مندی معقولانه نیست، زیبایی‌های هستی و دارندگی‌های آسایش‌بخش آن کدر و کریه می‌شود.
برخی در دنیای مدرن روزگار مملو از خیرگی‌های انواع وسایل راحتی در دسترس همگان هست که با کوشش و کار و البته گروهی با قناعت از اتومبیل برخوردار می‌شوند که در بازار زندگانی اکثر به قریب مردمان به عنوان یک وسیله آسودگی نام برده می‌شود، ولی چون ظرفیت دارندگی آن در گنجایش ذهن نمی‌گنجد، بلای آرامش و نیاز و آسودگی و خاطره‌سازی خوش و روان‌انگیز همدیگر شده است چرا که سرعت و بی‌اعتنایی و قانون گریزی بر وسع اندک فکری و روانی غلبه یافته است و... پارامترهای امید و خیال سفرهای خوش وسط جاده به هم ریخته می‌شود و این گونه روایت‌ها به نوعی زبان حال آمارهای هر سال بوده که امید است این وقایع شوم کاسته شود و بخشکند.
دغدغه‌های راننده و اخلاق محوری
یک راننده برون شهری معتقد است راننده هر قدر هم تجربه بالا از جاده‌ها داشته باشد ولی اگر فکرش متاثر از مسایل کار شبانه‌روزی، قسط ماشین، مخارج چند سر عایله و سوروسات دیگر زندگیش باشد محال است هنگام کار ذهن آرام داشته باشد.
از وی که خود را «احسان» معرفی می‌کند سوال می‌کنم: به این ترتیب معتقدید که چنان راننده‌ای و این نوع رانندگی ممکن است حادثه‌ساز شود؟
-«نظرم این است که راننده در هر شرایطی احساس مسئولیت نکند، وقتی پایش را روی گاز می‌گذارد سرعت را بر دیگر امورش اولویت می‌دهد، اما غافل از آن است که سلامت خودش از نظر فکری و روحی نیاز به آرامش دارد. فرق نمی‌کند راننده مسافری، کالا‌بر و سواری باشد.
مسئولیت کار و دغدغه‌های رانندگی و شخصی‌شان مثل بار سنگینی بر دوشش‌شان است. شاید حوادث از لابلای همین جور مسايل اتفاق می‌افتد.»
از او می‌پرسم. معیار رانندگی با اخلاق محوری در نظرتان چیست؟
چنین جواب می‌دهد: « اگر ضوابط و مقررات رانندگی و راهنمایی به شکل کامل انجام شود، این رعایت همان اخلاق‌مداری است که باعث ایمنی خود و دیگران است. اما در صورتی که قوانین نادیده گرفته شود، دود بی‌ملاحظگی به چشم راننده و مردم و خانواده‌ها می‌رود» اتفاقی که متاسفانه هر روز و هر سال در مسیرهای بین راهی و گاه شهری کم و بیش صورت می‌گیرد، اگرچه تعداد حوادث رانندگی تا حدی کم شده است. کم و زیاد تصادفات عمدتا در دست خود راننده است. ناامنی، از هوا و خاک به وجود نمی‌آید، کافی است در جاده و یا در شهر چند راننده خلاف کنند مثلا در سرعت غیرمجاز، سبقت ناگهانی و جلو زدن به صورت مارپیچی از خودروهای دیگر و امثالهم یا مراعات نکردن فاصله با ماشین جلویی حتما دیده و یا شنیده‌اید یک ماشین حتی در بزرگراه و یا در جاده پرترافیک فاصله ایمنی با ماشین جلویش را رعایت نکرده گاه هفت هشت، خودرو پشت سر هم با سرعت زیاد، به‌هم خورده‌اند. راننده و حتی عابر در هر مسیر باید به مقررات رانندگی و راهنمایی احترام بگذارد تا امنیت بیشتر شود.»
تاثیر عبرت و ثبت تخلفات
در کاهش حوادث
«سبزواری» سال‌های جوانی راننده جاده‌ای بوده، پس از بازنشستگی اکنون معلم رانندگی است. می‌پرسم چه تعریفی از ماهیت و کیفیت رانندگی دارد و نیز دلایل حوادث رانندگی چیست؟
وی پاسخ را از آنجا آغاز می‌کند که بسیاری از مردم الان ماشین دارند تا راحت‌تر زندگی و سیر و سیاحت کنند و برخی از آنها از این وسیله برای ایجاد شغل و امرار زندگی استفاده می‌کنند. اما در این میان عده‌ای از این مجموعه عامل وجود حادثه شده‌اند. بنابراین، معنای راحت زندگی کردن و درآمد شغلی رنگ و حال اسفناک تصادفات گرفته که این اتفاقات متأسفانه همه ساله رخ داده است اگرچه در سال‌های اخیر قدری کاسته شده خاصه در جاده‌های بین شهری. برخی از کاهش درصدی ضایعه انسانی و زیان‌های اقتصادی ناشی از به خودآمدن بعضی از رانندگان، عبرت گرفتن، ملاحظه در تردد، توسعه بخش‌هایی از حریم راه‌ها و مسئله مهم دیگر نظارت جدی‌تر و بیشتر و نیز استفاده کاربردی سیستم ثبت تخلفات رانندگی در مسیرهای شهری و راه‌های برون شهری است.
این اقدامات قطعا روی کاهش عادت بد رانندگی کردن در شهر و راه‌های بین شهری تاثیرگذار شده است.
از وی سؤال می‌کنم خصایص رانندگانی که قانون‌شکن نیستند چیست؟
- «کوتاه بگویم نظر من در سه کلام و جمله است تجربه، رعایت کامل مقررات، مسئولیت‌پذیری.» می‌پرسم مراعات همین موارد برای ایمنی رانندگی کافی است؟ او سر تکان می‌دهد و جواب می‌دهد: «خیر. موارد آموزش امنیت رانندگی بسیار زیاد و دارای توصیه، دانستنی‌های لازم، سبقت غیرمجاز، سلامت فکر و روح و جسم، خواب آلوده و خسته نبودن موقع رانندگی، چگونگی ایمنی عبور در تاریکی، در برف و یخبندان و ده‌ها دستور‌العمل دیگر وجود دارد که لازم است هر راننده از آنها شناخت داشته و رعایت نمایند.»
راننده: بی‌اعتنایی به مقررات
جزو کار شده است
دو راننده تاکسی در پیاده رو یک کوچه کم‌تردد خودرو و کنار ماشین‌شان ایستاده‌اند و گفت‌وگو می‌کنند. هر دو بازنشسته شغل قبلی خود هستند. از «اکبر حاج‌کاظمی» می‌پرسم علت این که بسیاری اخلاق و مقررات ایمنی را کم رعایت می‌کنند چیست؟ اندکی مکث می‌کند به همکارش نگاه می‌کند بعد جواب می‌دهد: «بی‌اعتنایی راننده به قوانین و حق تقدم عبور و مرور دیگران جزو موارد حادثه‌ساز شغل و کار ما و متاسفانه عادت شده است! گاه نقص فنی خودرو هم حادثه‌ساز می‌شود.» می‌گویم چکار باید کرد تا رانندگان ناسازگار و قانون گریز، اخلاق مدار شوند؟ می‌گوید «به نظرم در این خصوص فرهنگ سازی و نظارت بیشتر و قاطعیت بیشتر اعمال قانونی برای جلوگیری از بد رانندگی و تصادفات، مهم است.»
آموزش، رعایت قانون، مهارت
نظر «علیمحمد رسولی» همکار او را می‌پرسم. وی هرآنچه (همکارش) گفت را قبول دارد و می‌افزاید: «یک راننده بااخلاق و خوب آن کسی است که مهارت و قانون را رعایت کند حالا شما ببینید در شهر چند درصد این طور عمل می‌کنند. از طرف دیگر سرعت رانندگی در بیرون شهر هم باید برابر کشش ماشین و راه باشد. در کل اگر رانندگی درست رعایت نشود امکان مشکل‌سازی هم برای سرنشینان خود و هم دیگران دور از انتظار نخواهد بود. بنابراین یک راهکار، آموزش همه‌جانبه رانندگان خلافکار است که در آن صورت باعث پیشگیری و مانع بسیاری تصادفات شود.»
کاهش 63 درصدی
قربانیان حوادث رانندگی
براساس اعلام آمار سازمان پزشکی قانونی طی 9 ماه سال جاری 13 هزار و 471 نفر در حوادث رانندگی جان باختند که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 63 درصد کاهش یافته است.
این آمار هم‌چنین حاکی است عده مجروحان حوادث رانندگی در مدت مذکور 239 هزار و 227 نفر است که نسبت به مدت مشابه سال قبل 5/7 درصد کم شده است.
در گزارش سازمان پزشکی قانونی نیز آمده تا پایان آذرماه سال جاری 10 هزار و 371 نفر مرد و 3 هزار و 100 نفر زن در حوادث رانندگی جان باختند که استان‌های فارس با 10 هزار و 147 نفر، خراسان رضوی یکهزار و 29 نفر و تهران با یکهزار و 25 نفر به ترتیب بیشترین و نیز استان‌های ایلام با 121 نفر، کهگیلویه و بویراحمد با 144 و اردبیل با 179 نفر کمترین قربانیان حوادث رانندگی را داشته‌اند. هم‌چنین طبق این آمار روزانه به طور میانگین 48 نفر به علت حوادث رانندگی در کشور جان باخته و 866 نفر نیز مجروح شده‌اند.
گزارش سازمان پزشکی قانونی نیز افزوده است: «یکهزار و 273 نفر تنها در آذرماه امسال به علت تصادفات رانندگی جان باخته و 22 هزار و 448 نفر مجروح شده‌اند که عده تلفات نسبت به مدت مشابه سال قبل 3/1 درصد رشد داشته است.»
تأکید بر فرهنگ و اخلاق‌مداری
توسعه بیشتر تدابیر ایمنی
چارسوی گفتار جهان محمدپور راننده اتوبوس با 24 سال سابقه و گواهینامه پایه یک تأکید پی‌درپی بر آموزش و فرهنگ‌مداری است.
او معتقد است « اصولاً قبل از انجام هرکاری، باید ادب، معرفت، روش پسندیده و گذشت در رانندگی باشد. چنانچه قوانین و توصیه‌های ایمنی فنی کاملاً رعایت شوند صد درصد خطا و تصادف نخواهد شد.»
وی با بیان این که یکی از دلایل مشکل‌سازی‌ها آن است که هنگام حرکت ماشین در تقاطع خیابان در همان لحظه راننده‌ای سبقت می‌گیرد بدون آن که حق تقدم رانندگان دیگر را داشته و رعایت کند، می‌افزاید: «نود درصد وقوع تصادفات به علت نقص فنی و فرسودگی خودرو است.» می‌گویم بیشتر خودروهای سبک و سنگین مسافربری نو هستند و کهنه نشده است. - او این جواب را می‌دهد: «اتوبوس من مجهز به «ای.بی.اس» نیست. بنابراین فرضاً با سرعت زیاد، ترمز کنم همه مسافران باید کلاه ایمنی بر سر داشته باشند تا سرشان به شیشه و صندلی نخورد! اما همین ماشین اگر دارای آن سیستم ایمنی باشد سرنشینان متوجه ترمز هنگام سرعت هم نمی‌شوند.
او در پایان صحبتش برنامه‌ریزی‌های فرهنگی و اخلاق‌مداری در رسانه‌های مختلف برای امنیت بیشتر و توسعه تدابیر ایمنی مدیریت در مسایل رانندگی را ضرورت حیاتی می‌داند.
داشتن گواهینامه کافی نیست
«دامنه عوامل و احتیاجات در راستای وجود ایمنی و افت رویدادهای ناگوار و خسارت در رانندگی در کشور ما دارای حساسیت و ظرافت است. ضرورت دانستنی‌ها منجمله تأکید بر مراعات ضوابط و اندرزها و اطلاع‌رسانی راهنمایی و رانندگی، نقش ناتوانی جسمانی، ضعف مهارت در شرایط ویژه زمانی جاده‌ای و شهری، آشفتگی فکری و...، چنان گسترده و متعدد است که شرح و ارزیابی هر بخش آنها ولو به صورت اختصار در اندک فرصت ممکن نیست. لذا به طور فشرده به نکاتی بسنده می‌کنم.»
این مطلب را یک کارشناس مکانیک به نام «فیاض» در پاسخ این سؤال که ارزیابی‌شان از چرخش رانندگی در شهر و جاده و شیوه توسعه و ارتقاء اخلاق‌گرایی در این‌خصوص چیست، اظهار می‌کند. وی در ادامه چنین می‌گوید: «هر راننده باتوجه به کسب گواهینامه که مجوز قانونی برای راندن خودرو است باید سلامت کامل، احتیاط، رعایت علایم و مقررات، دانش، خبرگی، به علاوه آشنایی کم و بیش به امور فنی و محور مسیرهای شهری به ویژه بین‌شهری را مدنظر داشته باشد. متأسفانه برخی نه‌تنها این موارد ضروری اولیه را رعایت نکرده که گمان می‌برند داشتن گواهینامه برای رانندگی کافی است. درحالی که چه بسیار افرادی که سبب‌ساز بروز حوادث تلخ و زیان‌بار شده‌اند یقیناً گواهینامه داشته‌اند.»
وی در ادامه می‌گوید: «راننده از هر گروهی که باشد و از هر نوع خودرویی که استفاده می‌کند، تا زمانی که پشت فرمان است و می‌راند باید با تمرکز فکر، آرامش خاطر، تسلط بر عبور در هر شرایط آب و هوا و شناخت وضعیت و مهندسی مسیر را مدیریت کند و نیز باید باتجربه چابکی از خطر ناگهانی به سلامت عبور نماید. راننده هم زمانی که احساس می‌کند و از ساعت‌های مستمر راندن خسته شده و نیاز دارد جایی مناسب توقف کند، تأخیر نکند و مختصر زمانی استراحت کند چراکه خستگی، خواب‌آلودگی، مشغله‌های فکری حاصل از بده بستان‌های شغلی، مسائل متفرقه و روزمره زندگی همه از عوامل حوادث‌ساز در رانندگی است.»
پایان اظهارات وی بیانگر آن است که افراد اخلاق‌گرا و قانون‌پذیر شخصیت خود را با خطا و شتاب خدشه‌دار نکرده و در مقابل بد رانندگی و خودخواهی‌ها مقابله به مثل نمی‌کنند چون فهم و امنیت را در آرامش رانندگی می‌دانند.
یک: رانندگی در شهر و جاده نزد برخی اشخاص به واقع چنین مفهوم کاربردی یافته و عادت شده است که به جای آن که ماشین در خدمت و آسایش باشد، آنان در خدمت ماشین هستند. به عبارت دیگر این ماشین است که می‌تواند هر جور و در هر شرایط ترافیک بتازد و یکه تازی کند!
دو: برخی دیگر پیش از آن که به سمت مقصد حرکت کنند وضعیت فنی و امکانات جنبی خودروشان را دقیقا و کاملا وارسی می‌کنند که اطمینان از ایمنی جامع حاصل شود اگر چه به ظاهر و نیز پاکیزگی بیرونی خودرو خود اهمیت می‌دهند.
سه: در جریان سفرهای درون‌شهری و جاده‌ای بخشی واکنش‌های رانندگی خلاف مقررات قانونی و طبعا مغایر شخصیت و اخلاق‌مداری برآمده از ناسازگاری‌های متفاوت چرخه زندگی، بی‌نظمی ذهن، خستگی مفرط روحی، خواب‌آلودگی و بعضا هیجانات منفی و ضعف تمرکز فکری می‌باشد که متاسفانه گاه باعث وقوع حوادث غیر منتظره و مشکل‌آفرینی حتی جبران‌ناپذیر شده است.
زندگی شیرین یا به عبارتی دوست داشتنی است. بدون تردید چنان هم هست چون وجود، سپرده الهی است. لیکن چون شناخت عمیق نزد برخی انسان‌ها در جهت سلامت و بهره‌مندی معقولانه نیست، زیبایی‌های هستی و دارندگی‌های آسایش‌بخش آن کدر و کریه می‌شود.
برخی در دنیای مدرن روزگار مملو از خیرگی‌های انواع وسایل راحتی در دسترس همگان هست که با کوشش و کار و البته گروهی با قناعت از اتومبیل برخوردار می‌شوند که در بازار زندگانی اکثر به قریب مردمان به عنوان یک وسیله آسودگی نام برده می‌شود، ولی چون ظرفیت دارندگی آن در گنجایش ذهن نمی‌گنجد، بلای آرامش و نیاز و آسودگی و خاطره‌سازی خوش و روان‌انگیز همدیگر شده است چرا که سرعت و بی‌اعتنایی و قانون گریزی بر وسع اندک فکری و روانی غلبه یافته است و... پارامترهای امید و خیال سفرهای خوش وسط جاده به هم ریخته می‌شود و این گونه روایت‌ها به نوعی زبان حال آمارهای هر سال بوده که امید است این وقایع شوم کاسته شود و بخشکند.
دغدغه‌های راننده و اخلاق محوری
یک راننده برون شهری معتقد است راننده هر قدر هم تجربه بالا از جاده‌ها داشته باشد ولی اگر فکرش متاثر از مسایل کار شبانه‌روزی، قسط ماشین، مخارج چند سر عایله و سوروسات دیگر زندگیش باشد محال است هنگام کار ذهن آرام داشته باشد.
از وی که خود را «احسان» معرفی می‌کند سوال می‌کنم: به این ترتیب معتقدید که چنان راننده‌ای و این نوع رانندگی ممکن است حادثه‌ساز شود؟
-«نظرم این است که راننده در هر شرایطی احساس مسئولیت نکند، وقتی پایش را روی گاز می‌گذارد سرعت را بر دیگر امورش اولویت می‌دهد، اما غافل از آن است که سلامت خودش از نظر فکری و روحی نیاز به آرامش دارد. فرق نمی‌کند راننده مسافری، کالا‌بر و سواری باشد.
مسئولیت کار و دغدغه‌های رانندگی و شخصی‌شان مثل بار سنگینی بر دوشش‌شان است. شاید حوادث از لابلای همین جور مسايل اتفاق می‌افتد.»
از او می‌پرسم. معیار رانندگی با اخلاق محوری در نظرتان چیست؟
چنین جواب می‌دهد: « اگر ضوابط و مقررات رانندگی و راهنمایی به شکل کامل انجام شود، این رعایت همان اخلاق‌مداری است که باعث ایمنی خود و دیگران است. اما در صورتی که قوانین نادیده گرفته شود، دود بی‌ملاحظگی به چشم راننده و مردم و خانواده‌ها می‌رود» اتفاقی که متاسفانه هر روز و هر سال در مسیرهای بین راهی و گاه شهری کم و بیش صورت می‌گیرد، اگرچه تعداد حوادث رانندگی تا حدی کم شده است. کم و زیاد تصادفات عمدتا در دست خود راننده است. ناامنی، از هوا و خاک به وجود نمی‌آید، کافی است در جاده و یا در شهر چند راننده خلاف کنند مثلا در سرعت غیرمجاز، سبقت ناگهانی و جلو زدن به صورت مارپیچی از خودروهای دیگر و امثالهم یا مراعات نکردن فاصله با ماشین جلویی حتما دیده و یا شنیده‌اید یک ماشین حتی در بزرگراه و یا در جاده پرترافیک فاصله ایمنی با ماشین جلویش را رعایت نکرده گاه هفت هشت، خودرو پشت سر هم با سرعت زیاد، به‌هم خورده‌اند. راننده و حتی عابر در هر مسیر باید به مقررات رانندگی و راهنمایی احترام بگذارد تا امنیت بیشتر شود.»
تاثیر عبرت و ثبت تخلفات
در کاهش حوادث
«سبزواری» سال‌های جوانی راننده جاده‌ای بوده، پس از بازنشستگی اکنون معلم رانندگی است. می‌پرسم چه تعریفی از ماهیت و کیفیت رانندگی دارد و نیز دلایل حوادث رانندگی چیست؟
وی پاسخ را از آنجا آغاز می‌کند که بسیاری از مردم الان ماشین دارند تا راحت‌تر زندگی و سیر و سیاحت کنند و برخی از آنها از این وسیله برای ایجاد شغل و امرار زندگی استفاده می‌کنند. اما در این میان عده‌ای از این مجموعه عامل وجود حادثه شده‌اند. بنابراین، معنای راحت زندگی کردن و درآمد شغلی رنگ و حال اسفناک تصادفات گرفته که این اتفاقات متأسفانه همه ساله رخ داده است اگرچه در سال‌های اخیر قدری کاسته شده خاصه در جاده‌های بین شهری. برخی از کاهش درصدی ضایعه انسانی و زیان‌های اقتصادی ناشی از به خودآمدن بعضی از رانندگان، عبرت گرفتن، ملاحظه در تردد، توسعه بخش‌هایی از حریم راه‌ها و مسئله مهم دیگر نظارت جدی‌تر و بیشتر و نیز استفاده کاربردی سیستم ثبت تخلفات رانندگی در مسیرهای شهری و راه‌های برون شهری است.
این اقدامات قطعا روی کاهش عادت بد رانندگی کردن در شهر و راه‌های بین شهری تاثیرگذار شده است.
از وی سؤال می‌کنم خصایص رانندگانی که قانون‌شکن نیستند چیست؟
- «کوتاه بگویم نظر من در سه کلام و جمله است تجربه، رعایت کامل مقررات، مسئولیت‌پذیری.» می‌پرسم مراعات همین موارد برای ایمنی رانندگی کافی است؟ او سر تکان می‌دهد و جواب می‌دهد: «خیر. موارد آموزش امنیت رانندگی بسیار زیاد و دارای توصیه، دانستنی‌های لازم، سبقت غیرمجاز، سلامت فکر و روح و جسم، خواب آلوده و خسته نبودن موقع رانندگی، چگونگی ایمنی عبور در تاریکی، در برف و یخبندان و ده‌ها دستور‌العمل دیگر وجود دارد که لازم است هر راننده از آنها شناخت داشته و رعایت نمایند.»
راننده: بی‌اعتنایی به مقررات
جزو کار شده است
دو راننده تاکسی در پیاده رو یک کوچه کم‌تردد خودرو و کنار ماشین‌شان ایستاده‌اند و گفت‌وگو می‌کنند. هر دو بازنشسته شغل قبلی خود هستند. از «اکبر حاج‌کاظمی» می‌پرسم علت این که بسیاری اخلاق و مقررات ایمنی را کم رعایت می‌کنند چیست؟ اندکی مکث می‌کند به همکارش نگاه می‌کند بعد جواب می‌دهد: «بی‌اعتنایی راننده به قوانین و حق تقدم عبور و مرور دیگران جزو موارد حادثه‌ساز شغل و کار ما و متاسفانه عادت شده است! گاه نقص فنی خودرو هم حادثه‌ساز می‌شود.» می‌گویم چکار باید کرد تا رانندگان ناسازگار و قانون گریز، اخلاق مدار شوند؟ می‌گوید «به نظرم در این خصوص فرهنگ سازی و نظارت بیشتر و قاطعیت بیشتر اعمال قانونی برای جلوگیری از بد رانندگی و تصادفات، مهم است.»
آموزش، رعایت قانون، مهارت
نظر «علیمحمد رسولی» همکار او را می‌پرسم. وی هرآنچه (همکارش) گفت را قبول دارد و می‌افزاید: «یک راننده بااخلاق و خوب آن کسی است که مهارت و قانون را رعایت کند حالا شما ببینید در شهر چند درصد این طور عمل می‌کنند. از طرف دیگر سرعت رانندگی در بیرون شهر هم باید برابر کشش ماشین و راه باشد. در کل اگر رانندگی درست رعایت نشود امکان مشکل‌سازی هم برای سرنشینان خود و هم دیگران دور از انتظار نخواهد بود. بنابراین یک راهکار، آموزش همه‌جانبه رانندگان خلافکار است که در آن صورت باعث پیشگیری و مانع بسیاری تصادفات شود.»
کاهش 63 درصدی
قربانیان حوادث رانندگی
براساس اعلام آمار سازمان پزشکی قانونی طی 9 ماه سال جاری 13 هزار و 471 نفر در حوادث رانندگی جان باختند که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 63 درصد کاهش یافته است.
این آمار هم‌چنین حاکی است عده مجروحان حوادث رانندگی در مدت مذکور 239 هزار و 227 نفر است که نسبت به مدت مشابه سال قبل 5/7 درصد کم شده است.
در گزارش سازمان پزشکی قانونی نیز آمده تا پایان آذرماه سال جاری 10 هزار و 371 نفر مرد و 3 هزار و 100 نفر زن در حوادث رانندگی جان باختند که استان‌های فارس با 10 هزار و 147 نفر، خراسان رضوی یکهزار و 29 نفر و تهران با یکهزار و 25 نفر به ترتیب بیشترین و نیز استان‌های ایلام با 121 نفر، کهگیلویه و بویراحمد با 144 و اردبیل با 179 نفر کمترین قربانیان حوادث رانندگی را داشته‌اند. هم‌چنین طبق این آمار روزانه به طور میانگین 48 نفر به علت حوادث رانندگی در کشور جان باخته و 866 نفر نیز مجروح شده‌اند.
گزارش سازمان پزشکی قانونی نیز افزوده است: «یکهزار و 273 نفر تنها در آذرماه امسال به علت تصادفات رانندگی جان باخته و 22 هزار و 448 نفر مجروح شده‌اند که عده تلفات نسبت به مدت مشابه سال قبل 3/1 درصد رشد داشته است.»
تأکید بر فرهنگ و اخلاق‌مداری
توسعه بیشتر تدابیر ایمنی
چارسوی گفتار جهان محمدپور راننده اتوبوس با 24 سال سابقه و گواهینامه پایه یک تأکید پی‌درپی بر آموزش و فرهنگ‌مداری است.
او معتقد است « اصولاً قبل از انجام هرکاری، باید ادب، معرفت، روش پسندیده و گذشت در رانندگی باشد. چنانچه قوانین و توصیه‌های ایمنی فنی کاملاً رعایت شوند صد درصد خطا و تصادف نخواهد شد.»
وی با بیان این که یکی از دلایل مشکل‌سازی‌ها آن است که هنگام حرکت ماشین در تقاطع خیابان در همان لحظه راننده‌ای سبقت می‌گیرد بدون آن که حق تقدم رانندگان دیگر را داشته و رعایت کند، می‌افزاید: «نود درصد وقوع تصادفات به علت نقص فنی و فرسودگی خودرو است.» می‌گویم بیشتر خودروهای سبک و سنگین مسافربری نو هستند و کهنه نشده است. - او این جواب را می‌دهد: «اتوبوس من مجهز به «ای.بی.اس» نیست. بنابراین فرضاً با سرعت زیاد، ترمز کنم همه مسافران باید کلاه ایمنی بر سر داشته باشند تا سرشان به شیشه و صندلی نخورد! اما همین ماشین اگر دارای آن سیستم ایمنی باشد سرنشینان متوجه ترمز هنگام سرعت هم نمی‌شوند.
او در پایان صحبتش برنامه‌ریزی‌های فرهنگی و اخلاق‌مداری در رسانه‌های مختلف برای امنیت بیشتر و توسعه تدابیر ایمنی مدیریت در مسایل رانندگی را ضرورت حیاتی می‌داند.
داشتن گواهینامه کافی نیست
«دامنه عوامل و احتیاجات در راستای وجود ایمنی و افت رویدادهای ناگوار و خسارت در رانندگی در کشور ما دارای حساسیت و ظرافت است. ضرورت دانستنی‌ها منجمله تأکید بر مراعات ضوابط و اندرزها و اطلاع‌رسانی راهنمایی و رانندگی، نقش ناتوانی جسمانی، ضعف مهارت در شرایط ویژه زمانی جاده‌ای و شهری، آشفتگی فکری و...، چنان گسترده و متعدد است که شرح و ارزیابی هر بخش آنها ولو به صورت اختصار در اندک فرصت ممکن نیست. لذا به طور فشرده به نکاتی بسنده می‌کنم.»
این مطلب را یک کارشناس مکانیک به نام «فیاض» در پاسخ این سؤال که ارزیابی‌شان از چرخش رانندگی در شهر و جاده و شیوه توسعه و ارتقاء اخلاق‌گرایی در این‌خصوص چیست، اظهار می‌کند. وی در ادامه چنین می‌گوید: «هر راننده باتوجه به کسب گواهینامه که مجوز قانونی برای راندن خودرو است باید سلامت کامل، احتیاط، رعایت علایم و مقررات، دانش، خبرگی، به علاوه آشنایی کم و بیش به امور فنی و محور مسیرهای شهری به ویژه بین‌شهری را مدنظر داشته باشد. متأسفانه برخی نه‌تنها این موارد ضروری اولیه را رعایت نکرده که گمان می‌برند داشتن گواهینامه برای رانندگی کافی است. درحالی که چه بسیار افرادی که سبب‌ساز بروز حوادث تلخ و زیان‌بار شده‌اند یقیناً گواهینامه داشته‌اند.»
وی در ادامه می‌گوید: «راننده از هر گروهی که باشد و از هر نوع خودرویی که استفاده می‌کند، تا زمانی که پشت فرمان است و می‌راند باید با تمرکز فکر، آرامش خاطر، تسلط بر عبور در هر شرایط آب و هوا و شناخت وضعیت و مهندسی مسیر را مدیریت کند و نیز باید باتجربه چابکی از خطر ناگهانی به سلامت عبور نماید. راننده هم زمانی که احساس می‌کند و از ساعت‌های مستمر راندن خسته شده و نیاز دارد جایی مناسب توقف کند، تأخیر نکند و مختصر زمانی استراحت کند چراکه خستگی، خواب‌آلودگی، مشغله‌های فکری حاصل از بده بستان‌های شغلی، مسائل متفرقه و روزمره زندگی همه از عوامل حوادث‌ساز در رانندگی است.»
پایان اظهارات وی بیانگر آن است که افراد اخلاق‌گرا و قانون‌پذیر شخصیت خود را با خطا و شتاب خدشه‌دار نکرده و در مقابل بد رانندگی و خودخواهی‌ها مقابله به مثل نمی‌کنند چون فهم و امنیت را در آرامش رانندگی می‌دانند.