نامه 9 بسیج دانشجویی به سیف:
انتقاد از انفعال و ضعف ساختار نظارتی بانک مرکزی
بسیج دانشجویی 9 دانشگاه در نامهای خطاب به رئیس بانک مرکزی، از ضعف جدی نظارتی بانک مرکزی در سیستم پولی و مالی کشور انتقاد کردند.
در بخشهایی از این نامه آمده است:
سیاستهای اقتصاد مقاومتی که از سوی رهبر معظم انقلاب ابلاغ شدهاند را میتوان به مثابه نقشه راهی برای مقابله با دشمن در عرصه اقتصادی به حساب آورد که هر یک از نهادها باید وظیفه خود را برای تحقق آن انجام دهد. بیانات ایشان در دیدار با مسئولین کشور در 16 تیرماه 1393 پیرامون اهمیت نظام بانکی در اقتصاد مقاومتی، حاوی نکات مهمی است که نقش نظام بانکی را در این جنگ اقتصادی مشخص میکند.
میزان نقدینگی در 15 سال گذشته 30 برابر شده است اما سیستم کنترلی نظام بانکی کشور در سالهای گذشته رشد چندانی نکرده است و کماکان نظارت بانک مرکزی بازرس محور و براساس اسناد فیزیکی انجام میشود. عمده اختلاسها و فسادهای عظیم و بیسابقهای که تاکنون در کشور رخ داده است نیز به دلیل عدم نظارت صحیح بر نظام بانکی بوده است. از جمله این موارد میتوان اختلاس سه هزار میلیارد تومانی، فساد 70 میلیارد ریالی یا 12 هزار میلیارد تومانی، وام بدون ضابطه 6500 میلیارد تومانی اخیر و... نمونههای دیگر اشاره کرد. از طرفی آمار منتشر شده توسط بانک مرکزی نیز گویای این مطلب است؛ 16 بانک از 28 بانک، کفایت سرمایه قابل قبول را رعایت نکردهاند. شبکه بانکی به طور میانگین 51درصد از سرمایه پایهاش را به سرمایهگذاری در شرکتها اختصاص داده است و 13 بانک از حد 40 درصدی قانونی فراتر رفتهاند، این نسبت در یکی از بانکها به 380 درصد رسیده است و...
نظارت، یکی از وظایف بانک مرکزی است که در بند «ب» ماده 11 قانون پولی و بانکی کشور مصوب تیرماه سال 1351 بر آن تصریح شده است تا براساس آن نظام بانکی به شیوهای ایمن و صحیح عمل کند و از تخلفات در این حوزه جلوگیری شود اما لازمه نظارت، دسترسی به اطلاعات صحیح، کامل و بینقص است که امروزه ساز و کارها و شیوههای مرسوم آن در دنیا شناخته شده میباشد.
از همین رو بانک مرکزی در اقدامی قابل تقدیر اوایل مردادماه با ابلاغ بخشنامهای به بانکها از آنها خواست که اطلاعات مالی خود را طبق آنچه در بخشنامه ذکر شده بود از ابتدای آذرماه بر روی سایت خود قرار دهند. علیرغم تاکید معاون نظارتی بانک مرکزی آقای تهرانفر بر این موضوع، متأسفانه این بخشنامه با بیتوجهی 21 بانک و موسسات مالی رو به رو شد و علیرغم الزامات اجرایی که در بخشنامه برای خاطیان در نظر گرفته شده بود، تاکنون هیچ برخوردی با بانکهای متخلف نشده است و حتی بانکهایی هم که این بخشنامه را اجرا کردند هر یک در قالبی غیرهمگون، تنها بخشی از اطلاعات خواسته شده را در اختیار گذاشتند که لزوم ارائه قالب مشخص از طرف بانک مرکزی برای یکسانسازی و استفاده بهینهتر از اطلاعات را نشان میدهد.
اکنون پس از گذشت حدود 3 ماه از موعد اجرای این دستورالعمل و عدم اجرای آن توسط اکثر بانکها و موسسات، چندین سؤال درباره نظارت بانک مرکزی قابل طرح است که لازم است به آن پاسخ داده شود چرا که در غیر این صورت به مانند قبل، تغییری در وضع موجود رخ نخواهد داد.
آیا وقت آن نرسیده که بانک مرکزی از ابزارهای قانونی خود برای جریمه بانکها و موسسات مالی متخلف استفاده کند؟ تا کی باید شاهد توصیه و خواهش از طرف بانک مرکزی به بانکها برای اجرای دستورالعملها باشیم؟
چند اختلاس و رانت چندمیلیاردی دیگر باید رخ دهد تا بانک مرکزی به طور جدی برای برخورد با متخلفین ورود پیدا کند؟
آیا نمیتوان نام بانکهایی که برخلاف مصالح کشور و دستورالعملهای بانک مرکزی وارد حوزههای غیرمولد و پرریسک شدهاند اعلام شود تا درجه اعتباری هر یک معلوم شود و مردم آگاهانه برای سپردهگذاری در بانکها تصمیم بگیرند؟
این در حالی است که عدم نظارت و برخورد بانک مرکزی و استفاده از ابزارهای قانونی در حوزههای بنگاهداری، معوقات و موسسات مالی غیرمجاز و... باعث سوق نظام بانکی و بالتبع اقتصاد کشور به نقطهای شده که بازگشت از آن بسیار دشوار است و لازم است تا هرچه سریعتر این روند تغییر کند.
تا چه زمانی آحاد جامعه باید شاهد برخورد منفعلانه در قبال تخلفات گسترده بانکها در حوزههای گوناگون مانند عدم ارائه اطلاعات شفاف، دور زدن نرخهای مصوب سود سپردهها و تسهیلات، عدم هدایت صحیح منابع مطابق قانون و... باشند؟
آیا وقت آن نرسیده است که بانک مرکزی فعالانه وظیفه اصلی خود یعنی نظارت بر شبکه بانکی را در دستور کار قرار دهد و با استفاده از ابزارهای قانونی خود، قاطعانه با متخلفین برخورد کند؟
چرا بانک مرکزی اقدام به رتبهبندی بانکها نمیکند تا براساس آن بانکها برای بهبود رتبه اعتباری خود و کسب سپردههای مردم با یکدیگر رقابت کنند، نه با افزایش بدون ملاحظه سودهای بانکی؟
اصلاح نظام بانکی و تقویت نظارت بانک مرکزی بر بانکها جهت جلوگیری از تخلفات، یکی از لوازم تحقق اقتصاد مقاومتی است؛ لذا حال که رئیسجمهور محترم بر اهمیت شفافیت اطلاعات تاکید دارند و بقیه مسئولان نظام هم در این موضوع متفقالقولند و خواستار اصلاح نظام بانکی هستند، بایسته است نهایت تلاشتان را برای اجرای این مهم به کار گیرید. لازم به ذکر است که بسیج دانشجویی این موضوع را رصد کرده و منتظر پاسخ جنابعالی به این شبهات خواهد بود.
1- بسیج دانشجویی دانشگاه الزهرا(س)
2- بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق(ع)
3- بسیج دانشجویی دانشگاه شهید بهشتی
4-بسیج دانشجویی دانشگاه تبریز
5- بسیج دانشجویی دانشگاه تربیت مدرس
6-بسیج دانشجویی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران
7- بسیج دانشجویی دانشکده اقتصاد علامه طباطبایی
8- بسیج دانشجویی دانشگاه علوم اقتصادی
9- بسیج دانشجویی دانشگاه علم و صنعت ایران، مرکز مطالعات اقتصادی.