توافقنامه ايران و 1+5 همچنان خبر اول دنيا
بازتاب گسترده توافق ژنو در رسانه‌هاي جهان
توافق هسته‌اي ايران و 1+5 همچنان در صدر اخبار و تحليل‌هاي رسانه‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي قرار دارد.
توافق هسته‌اي ايران و 1+5 همچنان در صدر اخبار و تحليل‌هاي رسانه‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي قرار دارد.
در حالي که ايران و شش کشور حاضر در مذاکرات ژنو 3 بامداد يکشنبه به توافق رسيدند اما کماکان توافقنامه کشورمان با گروه موسوم به 1+5 در خطوط خبري- تحليلي رسانه‌هاي دنيا پيگيري و بازتاب داده مي‌شود.
در همين حال، روزنامه آمريکايي نيويورک تايمز در مطلبي تحليلي به توافقنامه موقت هسته‌اي ميان ايران و 1+5 و تاثير آن بر توافق جامع هسته‌اي در آينده پرداخت و نوشت: اين توافقنامه به ايران اين امکان را مي‌دهد بيشتر ساختارهاي هسته‌اي خود و نيز توانايي توليد تجهيزات هسته‌اي را حفظ کند، در حالي که آمريکا هسته اصلي تحريم‌هاي بانکي و نفتي خود را حفظ مي‌کند.
نيويورک‌تايمز ادامه داد: برنامه ايران براي غني‌سازي اورانيوم هنوز لازم است با جزئيات مورد بررسي قرار گيرد.
دولت اوباما شفاف بيان کرده آماده نيست در ابتداي امر بپذيرد ايران حق غني‌سازي اورانيوم دارد. اما در توافقنامه موقت گفته مي‌شود، توافقنامه جامع «برنامه غني‌سازي» را امکان‌پذير مي‌سازد که البته «داراي شفافيت و محدوديت‌هاي عملي» باشد. بنابراين سؤال اين نيست که آيا ايران اجازه ادامه غني‌سازي اورانيوم را دارد يا خير بلکه سؤال اينجاست که آمريکا و شرکاي او بر چه محدوديت‌هايي مصر خواهند بود و آنها مايلند برنامه غني‌سازي اورانيوم را تا چه ميزاني تحمل کنند. توافقنامه موقت شفاف مي‌سازد که غني‌سازي بايد با «نيازهاي عملي» هماهنگ باشد. احتمالا ايران و آمريکا نظرات بسيار متفاوتي درباره اين «نيازها» خواهند داشت.
گري سامور که پيشتر به عنوان معاون ارشد مسائل منع اشاعه در شوراي امنيت ملي آمريکا در دوران باراک اوباما فعاليت کرده و اکنون رئيس سازمان «اتحاد عليه ايران هسته‌اي» است، در اين باره گفت: اين يکي از مسائل مهم در مذاکرات براي رسيدن به توافقنامه جامع خواهد بود. وي افزود: ما خواستار غني‌سازي بسيار اندک و محدود خواهيم بود اما ايراني‌ها خواهان ميزان صنعتي آن هستند.
دويچه‌وله آلمان هم در مطلبي تحليلي نوشت، توافق هسته‌اي انجام شده در ژنو براي همه طرف‌هاي مذاکره‌کننده امتيازها و فوايدي دارد و برنده اصلي اين توافق هسته‌اي آشکارا ملت ايران هستند.
همچنين «مايکل دوران» عضو ارشد مرکز سابان انديشکده بروکينگز در مقاله‌اي با عنوان «هزينه پنهان توافق هسته‌اي با ايران»، از ديدگاه خود به بررسي نقاط ضعف اين توافق مقدماتي پرداخت و نوشت که اين توافق موجب تضعيف شأن و جايگاه آمريکا و نيز موجب تشديد خشونت در خاورميانه مي‌شود.
«رابرت آينهورن» عضو ارشد مرکز امنيت و اطلاعات قرن بيست و يکم موسسه بروکينگز هم در مطلبي با عنوان«گام اول راضي‌کننده درباره برنامه هسته‌اي ايران» به توضيح جزئيات توافق هسته‌اي ايران که به زعم وي فراتر از انتظارات بوده است، پرداخت.
در همين حال «شادي حامد» مدير بخش تحقيقات مرکز «دوحه» بروکينگز و عضو مرکز سابان، در مقاله‌اي با عنوان «واشنگتن براي کسب اعتماد اعراب درباره ايران بايد مقياس قرارداد نهايي را گسترش دهد»، بر ضرورت وارد کردن مسائل گسترده‌تر منطقه‌اي از جمله مسئله سوريه در بحث‌هاي مربوط به توافق نهايي با ايران تاکيد کرد.
همچنين روزنامه آمريکايي «وال استريت ژورنال» ضمن انتقاد شديد از توافق هسته‌اي قدرت‌هاي بزرگ جهان با ايران آن را گامي ديگر در جهت پيشبرد اهداف جمهوري اسلامي و تبديل شدن اين کشور به يک قدرت هسته‌اي دانست.
در گزارش اين روزنامه آمريکايي آمده است: پيش از هر چيز بايد يادآوري کرد که اين توافق «موقت» با مفاد بسياري از قطعنامه‌هاي سازمان ملل مغايرت دارد؛ قطعنامه‌هايي که تصريح مي‌کنند مادامي که ايران تمامي فعاليت‌هاي غني‌سازي‌اش را به حالت تعليق درنياورده است، هيچ تحريمي لغو نخواهد شد.
کاهش تحريم‌ها به گفته اوباما «جزئي» است اما همين کاهش اندک مستلزم وارونه‌سازي سال‌هاي سال ديپلماسي آمريکا در جهت تشديد و اجراي آنها خواهد بود. پيام اين بند آن است که دوره تحريم به سر آمده است. کاهش رژيم تحريم‌هاي نفتي به ويژه تاثيري بسيار مخرب خواهد داشت، زيرا باعث مي‌شود چين، هند و آلمان بار ديگر وارد معاملات تجاري با ايران شوند.
روزنامه واشنگتن پست هم در گزارش تحليلي به قلم «ويليام بوت» و «اسکات ويلسون» نوشت: توافق هسته‌اي ايران تندترين منتقدان جمهوري اسلامي شامل اسرائيل و برخي قانونگذاران را در کنگره آمريکا عميقا به وحشت انداخته و آنان را به اين باور رسانده است که دولت «اوباما» و شرکاي خارجي‌اش در توافق با ايران مرتکب يک اشتباه تاريخي شده‌اند.
اين روزنامه مي‌افزايد: بنيامين نتانياهو نخست‌وزير اسرائيل با اشاره به توافق هسته‌اي ايران، جهان را خطرناک‌تر از هميشه خوانده است.
در کنگره هم برخي جمهوري‌خواهان و جمعي از دموکرات‌هاي سرشناس با دغدغه‌هاي اسرائيل هم‌صدا شده و مي‌گويند اين توافق هسته‌اي چيزي از ظرفيت‌هاي غني‌سازي ايران نمي‌کاهد.
«رابرت منندز» رئيس کميته روابط خارجي سناي آمريکا با صدور بيانيه‌اي اعلام کرده است: به عقيده من اصل تناسب در اين توافقنامه رعايت نشده است و در توافق انجام شده غني‌سازي بر مبناي راستي‌آزمايي به قوت خود ادامه خواهد يافت.
شبکه لبناني «المنار» در مقاله‌اي به قلم «ادريس هاني»، نويسنده و پژوهشگر مغربي به بررسي تاثير توافق هسته‌اي ايران و تاثير آن بر روند حل سياسي بحران سوريه پرداخت.
هاني در اين باره مي‌نويسد: توافق هسته‌اي که ايران پس از گفت‌وگوهاي طولاني و سخت به اذعان وزراي خارجه انگليس و آلمان با گروه 1+5 به آن دست يافت، پيروزي بزرگ براي تهران به شمار مي‌آيد، چرا که بر همگان آشکار شد، «ديپلماسي مقاومت» در عرصه بين‌الملل بسيار موفق‌تر از «ديپلماسي تسليم» است.
ايران حق تاريخي خود در غني‌سازي اورانيوم را از غرب گرفت، در حالي که به نظر مي‌رسيد، بزرگترين زيان‌کننده از اين توافقنامه «اسرائيل» بود که «بنيامين نتانياهو»، نخست‌وزير رژيم صهيونيستي به گونه‌اي به اين امر نيز اذعان کرد و اين توافق را «خطاي بزرگ» دانست.
به بياني اين گفته درست است. چون آنچه که براي ايران پيروزي تاريخي بزرگ تلقي شود، براي غرب خطا و اشتباه بزرگ به شمار مي‌آيد.
اما دومين زيان‌کننده و متضرر از توافقنامه روز گذشته ايران و غرب برخي از طرف‌هاي کوچک منطقه‌اي بودند که ديگر حمايت‌ها و پشتيباني‌هاي آمريکا را در پس خود نمي‌ديدند تا به پشت گرمي اين حمايت‌ها سياست‌هاي فتنه‌انگيزانه خود را در منطقه عليه ايران ادامه دهند. چون اين توافقنامه کاهش تحريم‌ها و مجازات‌هاي اقتصادي تحميل شده از سوي غرب عليه ايران را نيز در برمي‌گرفت.
در همين حال شبکه پي.بي.اس آمريکا در گزارشي درباره توافق ژنو گفت: در اين معامله ايران و آمريکا به بيشتر از آنچه مي‌خواستند دست يافتند. آمريکا نياز داشت زمان را در مسير پيشرفت برنامه هسته‌اي ايران نگه دارد. تاکيد مي‌کنم نه سلاح هسته‌اي بلکه توانايي ساخت سلاح هسته‌اي. بنابراين اوباما راهي به جز انتخاب گزينه‌هايي چون اقدام نظامي يا نظاره کردن اقدام اسرائيل در اين خصوص نداشت. ايران در اين توافق اجازه دارد به غني‌سازي در سطح سه تا پنج درصدي ادامه دهد که براي راکتورهاي غيرنظامي خود به آن نياز دارند. ايران به دو خواسته خود رسيد: يکي کاهش محدود تحريم‌ها که اقتصاد اين کشور را به شدت تحت فشار قرار داده است و ديگر عباراتي که اگر نه مشخصا به حق غني‌سازي، به امکان غني‌سازي در سطح صلح‌آميز در داخل اين کشور اشاره دارد.
شبکه الجزيره انگليسي نيز نوشت: ايران در حالي موفق شد تحريم‌هاي خود را رفع کند که کشورهاي آمريکا، فرانسه، آلمان، انگليس، چين و روسيه متقاعد شدند حق ايرانيان را نيز براي دارا بودن از فناوري هسته‌اي به رسميت بشناسند. تهران نيز در ازاي چنين معامله‌اي بخشي از فعاليت‌هاي هسته‌اي خود را کاهش مي‌دهد.
شبکه اي.بي.سي نيوز آمريکا با انتشار سخنان اوباما درباره توافق هسته‌اي ايران و کشورهاي 1+5 تاکيد کرد: اين توافق موجب شد اوباما دور جديد تحريم‌هاي ضد ايراني را لغو و مانع تصويب آن در کنگره آمريکا شود.
شبکه سي.بي.سي نيز نوشت: اين توافقنامه مقدمه‌اي خواهد بود براي لغو کامل تحريم‌هاي ضد ايراني چرا که کشورهاي غربي نيز با ابراز رضايت از چنين مذاکراتي خواستار تداوم آن تا انجام توافق نهايي هستند.
روزنامه لس‌آنجلس تايمز با انتشار تصاويري از تبريک مقامات کشورهاي 1+5 و ايران به يکديگر اذعان کرد: ماراتن مذاکرات ژنو با نتيجه برد-برد به پايان رسيد و اين موضوع بيشترين تاثير را در آرامش منطقه و ثبات و برقراري رابطه مسالمت‌آميز ميان تهران و کشورهاي غربي داشته است.