گردآوری و تنظیم: محمدرضا کلهر

اشاره
انقلاب شكوهمند اسلامي ايران كه با وقوعش، جهان را در حيرت و سرگرداني فرو برد، مورد مطالعه بسياري از انديشمندان و متفكران بنام جهان قرار گرفته است. به گونه‌اي كه هر يك از آنها، بسته به نگرش خود به عامل يا عوامل اين انقلاب پرداخته اند؛ چنان كه مي توان در ميان آنها عواملي چون فرهنگي، سياسي، جامعه شناختي، روان شناختي، اقتصادي و... را جست. انقلاب اسلامي ايران، پايان دوره انقلاب‌هاي كلاسيك را نويد داد. انقلاب اسلامي، انقلاب‌ها را دچار انقلاب كرد، تحولی ژرف درنظریه‌های انقلاب به وجودآورد و كمتر شباهتي به انقلاب‌هاي گذشته داشت. تا پيش از انقلاب اسلامي نظريه‌هاي انقلاب براي سرنگوني نظام حكومتي بيشتر بر روش‌هاي خشونت‌آميز تاكيد مي‌كرد، درحالي‏كه انقلاب اسلامي، انقلابي متكي بر وحدت و حضور ملت بود. از طرف ديگر بيشتر انقلاب‌ها در آن زمان يا ناسيوناليستي بودند و يا سوسياليستي؛ يعني يا بيشتر براساس استقلا‌ل‌طلبي و استعمارزدايي بودند و يا براساس عدالت‌جويي مبتني بر مكتب ماركسيسم.
انقلاب اسلامي كه بر بعد فرهنگي تاكيد مي‏كرد، وجهه جديدي را در ميان انقلاب‌ها رقم زد و اين فرهنگ در تعامل با تمدن غني اسلامي بود. وجود چنين هويت تمدني، سبب شد كه يك جنبش بازگشت به خويشتن در ميان ملت‌هاي مسلمان پديد آيد كه از اين لحاظ در نوع خود بي‌نظير بود؛ زيرا‌ براي مقابله با ايدئولوژي‌هاي وارداتي و يا سلطه‌جويانه، احيا و بازسازي انديشه و تمدن اسلامي را مد نظر قرار داد. تا پيش از انقلاب اسلامی نظريه‏پردازان بيشتر با نگاه مدرنيته به انقلاب‌ها نگاه مي‌كردند، يعني انقلاب در جهت مدرن شدن و نو شدن تلقي مي‌شد؛ درحالي‎كه انقلاب اسلامي نه‌تنها با مظاهر مدرنيسم غربي به مقابله پرداخت، بلكه جنبش بازگشت به خويشتن را مطرح كرد.
بنابراين هدف انقلاب اين بود كه ضمن بهره‌گيري از تكنولوژي‌هاي مدرن روز، در جهت توجه بيشتر به انديشه و تفكرات بومي تلاش كند. از اين رو انقلاب اسلامي تاثير عميقي بر نظريه‌‌هاي غربي گذاشت كه بعضي از نظريه‌پردازان با بيان «انقلابي به‌نام خدا»بر جنبه‌‌هاي معنويت‌گرايانه و حق‌طلبانه انقلاب اسلامي تاكيد كردند.
انقلاب اسلامي انقلابي بود كه ريشه در باورها و اعتقاد مردم مسلمان ايران داشت و از اين لحاظ، به ايدئولوژي‌سازي و ايدئولوژي‌پردازي در آن نياز نداشت. انقلاب اسلامي براساس بسترها و بافت‌هاي بومي شكل گرفته بود و از اين رو لازم نبود كه ايدئولوژي نويني را به مردم تزريق كند. چون مردم با اسلام خو گرفته بودند، با همان باورها و ساختارهاي ذهني به مقابله با رژيمي پرداختند كه درصدد اسلام‌زدايي برآمده بود.
ولي درعين حال خصوصيت عمده انقلاب اسلامي اين بود كه يك نهضت نرم‌افزاري بود؛ به اين معنا كه هم مي‌توانست در جهت احيا و بازسازي تفكر ديني عمل كند و هم درجهت ارائه يك شيوه جديد براي حكومت و حاكميت كه از آن به مردم‌سالاري ديني تعبير مي‌شود. توان نظري انقلاب اسلامي در تلفيق سنت و مدرنيته، جمهوريت و اسلاميت، دين و سياست، پيوند معنويت و حكومت و به‌طور كلي ايجاد يك نظام مردم‌سالار ديني كه بر پايه‏هاي روشنفكري ديني، جامعه مدني ديني و خاستگاه‌هاي نوانديشانه اسلامي استوار بود، حكايت از اين دارد كه اين انقلاب توانست يك تحول فكري ايجاد كند و اين تحول فكري در جهت بازسازي تمدن اسلامي بود. تمدني كه ريشه در گذشته داشت، ولي امكان پويايي و تعامل فرهنگي را با ساير تمدن‌ها داشت.
بدون شك وقوع انقلاب اسلامي ايران در سال 1357 موجب تحولات بزرگي در سطح ملي، منطقه‏اي و جهاني گرديد. پيروزي انقلاب اسلامي سبب شد كه هم در ساختار و هم در كاركرد نظام بين‌الملل، تغيير و تحولات اساسي رخ دهد. در ساختار نظام بين‌الملل با توجه به حاكم بودن نظام دوقطبي در آن زمان، ايجاد جبهه‌اي جديد كه متكي به غرب و شرق نبود، سبب خيزش دوباره جنبش عدم تعهد و ملت هاي مستقل شد، تا جايي كه آنها توانستند در عرصه روابط بين‌الملل نقش‌آفرين شوند. در اين ميان كشورهاي اسلامي نيز با اتكاي به هويت تمدني خود، توانستند تاثير قابل توجهي بر تحولات بين‌الملل بگذارند. به علاوه، انقلاب اسلامي توانست بازيگران نويني را در نظام بين‌الملل به منصه ظهور برساند كه از جمله آنها جنبش هاي آزادي‏بخش و ملت‌ها هستند كه به‌عنوان نقش‌آفرينان جديد، ديدگاه‏هاي آنها مي‌تواند بر دولت‌ها و روابط بين‌الملل تاثيرگذار باشد.
در عرصه منطقه‌‌اي، انقلاب اسلامي سبب جوشش جنبش هاي اسلامي و آزاديبخش شد. بعضي جنبش‌ها بطور كامل برگرفته از انقلاب اسلامي بودند؛ مانند جنبش حزب‌الله كه ساختار كلي نظام جمهوري اسلامي و ولايت فقيه را در درون ايدئولوژي مبارزاتي خود وارد كرد. وجه مشترك تمام اين جنبش‌ها، الهام گرفتن از فلسفه مبارزاتي انقلاب اسلامي براي پيروزي بود كه طي آن مردم با دست هاي خالي، با مشت هاي گره‏كرده و با فرياد الله اكبر به پيروزي رسيدند. اندیشمندان و متفکران مختلفی تاکنون در مورد ابعاد مختلف انقلاب ایران اظهار نظر کرده و هریک سعی کرده‌اند بخشی از ویژگی‌ها و تاثیرات این انقلاب را برجسته کنند. در این مطلب آراء برخی از اندیشمندان غربی و جهان اسلام بررسی می‌شود.

صلح فلسطین ارمغان اندیشه‌های امام خمینی
جرالد فردریک توبن، استاد دانشگاه و رئیس موسسه آدلاید استرالیا در مصاحبه با موسسه تحقیقات و پژوهش‌های سیاسی علمی ندا در مورد انقلاب ایران گفت: بدون کمک حضرت امام خمینی (ره) و موضع اصولی ایشان، الان فلسطینی‌ها یقینا درسراسر جهان پراکنده شده بودند وسرزمینشان را صهیونیست‌ها تحت حمایت کشورهای امپریالیستی که قدرت خود را از انگلیس و آمریکا به دست آورده‌اند بلعیده بودند. تنها در سایه افکار و اندیشه‌های حضرت امام خمینی و خرد ایرانی ،صلح در فلسطین به ارمغان خواهد آمد. این استاد دانشگاه استرالیا با اشاره به حقانیت انقلاب اسلامی ایران اعلام کرد اگر روزی جمهوری اسلامی با هر کشوری وارد جنگ شود من در جبهه ایران قرار خواهم گرفت و برای ایران خواهم جنگید.
میراث امام خمینی
دکتر استفن سایزر نویسنده و پاپ اعظم کلیسای ویرجینیا واتر ساری انگلستان در مورد انقلاب اسلامی ایران می‌گوید: من جامعه ایران را یک جامعه مستقل، متحد، امیدوار و با اعتماد به نفس بالا یافته ام که هیچ‌گونه هراسی از توطئه‌های دشمنان ندارد. این بخشی از میراث امام خمینی(ره) و انقلابی است که او در سال 1979 در ایران رهبری کرد... مردم ایران بسیار به امام خمینی عشق می‌ورزند و برای حل مشکلات شان به منابع عظیم داخلی و استعدادهای خدادادی خود متکی هستند.
نیاز جهان به امام خمینی
شیخ ابراهیم الزاکزاکی رهبر شیعیان نیجریه که در روز قدس امسال دو فرزند وی به دست نیروهای ارتش نیجریه به شهادت رسیدند از جمله شناخته شده‌ترین پیروان و علاقه مندان به امام خمینی در قاره سیاه است. وی در مورد امام خمینی (ره) می‌گوید: دنیا تنها به یک امام خمینی نیاز داشت که آن را به خود دید.امام خمینی به روشنی نشان داد که دین در گذر زمان زنده بوده و نمرده و امری تشریفاتی نیست.
قیام علیه معضلات جهان اسلام
پروفسور «میخاییل لمشف » یک نویسنده روس است که می‌گوید: امام خمینی همواره بر پیوند انسان و خدا تاکید می‌کرد. امام خمینی برخلاف رهبران سیاسی قرن حاضر که هر یک دارای استعدادی خاص در یکی از زمینه‌های اقتصادی، سیاسی، علمی، فرهنگی، دینی یا حقوقی بودند، توانایی سازماندهی امور در همه حوزه‌ها را داشت. امام خمینی سیاست را بخش لاینفک دین می‌دانست و با اراده دینی و الهی علیه ستمگران به‌پاخاست. امام راحل در تمامی سطوح حیات اجتماعی و سیاسی جامعه، اسلام را به عنوان عامل تعیین‌کننده در تحولات انقلابی و حمایت‌کننده ارزشهای انسانی مطرح کرد.
وی بااشاره به اینکه امام کوشش فراوانی داشت تا از مدل‌های بیگانه دوری گزیند، افزود: امام همواره بر پیوند گسست ناپذیر انسان و خدا تاکید می‌ورزید. او جوانان را به عنوان منبع انرژی عقل و احساسات به اسلام راستین پیوند داد و آنان را از انحراف نجات بخشید. از بعد بین المللی، اندیشه امام سراسر جهان اسلام را در برگرفت و با آمریکا و اسرائیل به عنوان معضلات گریبانگیر جهان اسلام به مبارزه برخاست و ثابت کرد که انقلاب اسلامی با انقلابهای مادی روسیه و فرانسه متفاوت است .
انقلابی منحصر به فرد
دکتر «ایسن یوسوبالیف» اندیشمند قرقیزستانی هم معتقد است تفاوت اصلی بین انقلاب فرانسه و روسیه و انقلاب اسلامی ایران، یقینا در فقدان ِایمان به خدا و انکار خداوند متعال به عنوان خالق اصلی تاریخ است. جوامع بی‌روح محکوم به نابودی و فنا هستند. همان طور که برای روسیه فروپاشی ایدئولوژی کمونیستی اتفاق افتاد. این فروپاشی این حقیقت را روشن کرد که ایده کمونیستی نتوانست برای بلند مدت ملت‌های اتحاد جماهیر شوروی را با وجود تهدیدهای خارجی و داخلی متحد کند. ما باید همچنین نامه امام خمینی(ره) به گورباچف رئیس جمهور شوروی را به یاد بیاوریم، ایشان فروپاشی شوروی را پیش بینی نمود و تنها راه نجات را در بازگشت به سمت خدا دانستند. انکار ایمان به خدا، که یکی از نیازهای اساسی و لاینفک انسان است نمی‌تواند به عنوان ایدئولوژی اصلی یک انقلاب باشد. تفاوت دیگر بین انقلاب اسلامی در ایران و سایر انقلاب‌ها در جهان اسلام این است که انقلاب ایران در اصل، رهبری با اقتدارِ بلامنازع داشت که به تدریج جنبش و فعالیت‌های مردم را مدیریت کرد. بازاریان، روشنفکران، ارتش، کارگران و کشاورزان همه از وی تبعیت می‌کردند. این مسئله لزوما کشور را به سمت حمایت از اهداف انقلاب پیش می‌برد.
یقینا انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 تاثیر مهمی بر اذهان محققان، روشنفکران و بطور عام بر مسلمین گذاشت و آغازگر نتایج و دستاوردهای بسیاری بود به ویژه در کشورهای عربی همسایه اش که سوسیالیست‌ها و نوع حکومت پادشاهی حاکم بود. با وجود کمپین‌های بزرگ و تلاش‌ها جهت بی‌اعتبار کردن انقلاب اسلامی، این انقلاب تاثیرات زیادی بر شکل دهی به بسیاری از رهبران، سیاستمداران و نخبگان اسلامی داشت.
 همه جنبش‌های اسلامی جهان متاثر از انقلاب اسلامی ایران هستند و از این نمونه استفاده می‌کنند، اما اهداف ممکن است متفاوت باشد. هرچند کشورهایی که می‌خواهند تجربه ایران را تکرار کنند سعی می‌کنند تلاش نمایند که چهره‌ای متفاوت ارائه نمایند. در تمام این موارد تاثرات انقلاب اسلامی آشکار است.
نفوذ حیرت آور سخنان امام خمینی (ره)
سید هادی هادی، رهبر سابق جهادی افغانستان درباره خاطرات خود از ورود امام خمینی(ره) به قم و حضور در درس‌های اخلاق رهبر و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران می‌گوید روزی که امام خمینی وارد قم شد من از نیروهای انتظامات بودم و در آن زمان در قم مشغول آموختن علوم دینی بودم و پس از آن افتخار آن را داشتم که در مدرسه و کتابخانه فیضیه از درس اخلاق حضرت امام خمینی فیض ببرم. به گفته هادی آنچه را که از حضور در محضر امام به یاد دارم، ساده زیستی، صلابت و نفوذ کلام حیرت‌کننده وی در افراد بود.
سخنانی که از زبان امام خارج می‌شد ساده و در عین حال طوری در ذهن ما حک می‌شد که هرگز فراموش شدنی نیست و پس از گذشت سال‌ها فکر می‌کنم کلمات و درس‌های امام را تازه شنیده ام. امام شریک دردهای تمام ملت‌های مستضعف جهان بود و بطور یقین تاکنون نفوذ آزادی خواهی وی در جهان ادامه دارد و انقلاب‌های عدالت خواهی که در هرجای جهان آغاز شود نقش امام را در آن برجسته می‌بینیم. به گفته این رهبر سابق جهادی افغانستان، انقلاب اسلامی ایران در جهان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و منحصر به جغرافیای ایران نیست بلکه در سراسر جهان صدای بیداری و هدایتگری است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، بسیاری از مسلمانان در سراسر جهان نام فرزندان خود را روح الله گذاشتند.
این رهبر مجاهدین از تاثیر‌های بارز امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی ایران در بیداری و شکل گیری انتفاضه مردم فلسطین، حزب الله لبنان و انقلاب مردم افغانستان علیه اتحاد جماهیر شوروی یاد کرد و آن را تحت تاثیر وجود روحانی امام خمینی و نفس پر برکت وی دانست.
انقلاب سرنوشت ساز
دکتر هاشم الموسوی اندیشمند عمانی اما درباره انقلاب اسلامی ایران و بنیانگذار آن می‌گوید کسی نمی‌تواند تصور کند که یک شخصیت کهنسال و ساده بتواند تخت شاهنشاهی ستمکار را واژگون کند. نظام شاهنشاهی دارای یک قدرت خارجی بود که تمام کشورهای منطقه از آن در هراس بودند و نیروی امنیتی داخلی که هر معترضی را نابود می‌کرد. نظام شاهنشاهی مورد تایید و حمایت همه جانبه همه نظام‌های استعمارگر و در رأس آنها ایالات متحده آمریکا قرار داشت. دارای قدرت اقتصادی بزرگ و نظم داخلی دقیق بود. شاه یک شخص مقتدر و بانفوذ بود و خود را وارث شاهان قدیم ایران می‌دانست و خود را شاه شاهان آریایی می‌نامید.
با همه این‌ها این انسان متواضع و کهنسال (امام خمینی (ره)) توانست این تصویر را با اراده‌ای غیرقابل توصیف در هم بکشند و این اراده‌ای نبود جز اراده‌ای الهی و حیدری.
انقلاب اسلامی یک پیچ تاریخی نه فقط برای ایران بلکه برای کشورهای منطقه خلیج فارس، خاورمیانه، آسیای میانه به صورت مستقیم و بر دیگر کشورهای اسلامی و کشورهای غیراسلامی که برای آزادی و نجات از بندگی تلاش می‌کنند، مانند آفریقای جنوبی و ونزوئلا به شمار می‌رود. این انقلاب کرامت و بزرگواری و حق انتخاب زندگی بزرگوارانه را به ملت‌های اسلامی بازگرداند، غارت ثروت‌های آنها را توسط قدرت‌های استکبارجهانی پایان داد.
این انقلاب آزادی و کرامت پایمال شده توسط رژیم شاهنشاهی و ثروت‌های غارت شده از سوی شرکت‌های غربی را به ملت ایران بازگرداند و علی رغم جنگ‌ها و تحریم‌های تحمیلی، یک بنای تمدنی جدید و بزرگ را بنا نهاد و به تسلط استعمارگران بر بخش بزرگی از جهان پایان داد و امکانات بزرگی را برای ملت ایران فراهم ساخت. (همان ملتی که عظمت تاریخی خود را در زمینه‌های علمی، فرهنگی، اقتصادی، صنعتی و معنوی خود بازیافت.) این ملت مصداق سخن رسول الله (ص) است که می‌فرماید «لَو كانَ العِلمُ في الثُريّا لأدرَكَهُ رَجُلٌ مِن فارِس.»
این اندیشمند عمانی در مورد تاثیر انقلاب اسلامی ایران بر تحولات اخیر جهان عرب هم می‌افزاید: انقلاب اسلامی ایران فقط بر تونس، مصر و بحرین تاثیر نگذاشته است، بلکه بر تمام جهان عرب تاثیر گذاشته است. اگر حمایت ایران از سوریه نبود نمی‌توانست مقاومت کند، در مورد لبنان نیز این گونه است به طوری که پشتیبانی ایران از مقاومت اسلامی لبنان به رهبری حزب الله بیشترین سهم را در پیروزی بر اسرائیل و آزادسازی لبنان از اشغال رژیم صهیونیستی داشت و این بسیار مهم است. انقلاب اسلامی از الجزایر در جنگ نفتی حمایت کرد. اما در تونس، بحرین و مصر علی رغم وجود عوامل و انگیزه‌های محلی برای ایجاد انقلاب، انقلاب اسلامی ایران این تصویر را در اذهان ایجاد کرد که می‌توان مانند امام خمینی(ره) بر ستمگران پیروز شد. علی رغم اینکه تحریف بسیاری در انقلاب‌ها به ویژه در تونس و مصر روی داد و این انقلاب‌ها مصادره شد ولی در پایان در مسیر صحیح قرار خواهند گرفت. در بحرین نیروهای ملی و مردمی پس از پیروزی انقلاب اسلامی از جهت معنوی قدرت یافتند، هرچند که از طرف آل خلیفه به این مبارزه ملی برچسب مذهبی چسبانده شد و ادعا می‌کنند که این مبارزه با تحریک ایران آغاز شده است ولی دنیا این را نمی‌پذیرد و با این ادعاها قانع نمی‌شود.
 نقطه عطفی تاریخی برای امت اسلامی
عماد احمد العیسی فعال رسانه‌ای لبنان هم در مورد انقلاب بزرگ ایران می‌گوید: انقلاب اسلامی در ایران یک نقطه عطف تاریخی برای تمام امت اسلامی بود. به گونه‌ای که امت اسلامی توازن و ارزش‌های اسلام ناب را از دست داده بود و انقلاب ایران آن را برگرداند. شخصیت امام خمینی تاثیر بسزایی بر رهبران مسلمان یا حتی متفکران اسلامی داشت. آنها ارزش‌های مبین اسلامی را از دست داده و به آنها پایبند نبودند.
اینگونه اعتقادات باعث می‌شد گرفتاری‌های زیادی از سوی حکام و جاه طلبان که بر مقام خود می‌ترسیدند به وجود آید. و این یک امر طبیعی بود، چرا که بازگشت به دین، انسان را به ارزش‌های اسلامی و اصول آن پایبند می‌سازد و این امر چیزی است که مخالف بقای عرش‌های قدرت طلبان بود به همین دلیل می‌بینیم که آنها جنگی بی‌رحم و مستمر علیه انقلاب اسلامی ایران و رهبری حکیمانه آن به امامت امام خمینی (ره) را شروع کرده بودند.
احمد العیسی در مورد تاثیرات انقلاب ایران در جهان اسلام نیزمی‌گوید: بدون شک بیداری اسلامی در بین ملت‌های جهان اسلام، برگرفته از انقلاب اسلامی در ایران است. ایران پس از این انقلاب از متفکران اسلامی، مجاهدین و معتدلین چه در لبنان یا فلسطین که مقاومت را انتخاب کردند، حمایت‌های فراونی کرد. آنها احساس کردند رهایی تنها از راه انقلاب اسلامی محقق می‌شود که می‌تواند تمام محدودیت‌ها، تحقیرها، سرسپردگی‌ها و ظلم و ستم‌ها را بشکند. اکنون نیز انقلابیون جهان عرب همین احساس را دارند که از بند این تحقیرها که در طول چندین سال آنها را گرفتار کرده بود، رهایی پیدا کنند.
وی در مورد تاثیرات کنونی انقلاب ایران نیز معتقد است: تاثیرات انقلاب اسلامی ایران بر ملت‌های عربی نسبتا متفاوت است، مثلا در بحرین ملت مظلوم این کشور به صورت گسترده‌ای متأثر از انقلاب اسلامی است و در حال سعی و تلاش برای ایجاد برون رفت از ظلم و ستم خاندان حاکم است، لذا ما شاهد هستیم که ملت بحرین به صورت جدی مقاومت می‌کند و بطور مستمر خون تقدیم این انقلاب می‌کند تا از این بند رهایی یافته یا به عنوان یک ملت ستم دیده به حداقل حق خود دست پیدا کند. اما با وجود متحد بودن کشورهای حاشیه نشین حوزه خلیج فارس در زمینه نظامی، سیاسی و اقتصادی علیه ملت مظلوم بحرین، بدون شک انقلاب اسلامی ایران بیشترین تاثیر را در تحرک این ملت داشته است. صبر و شکیبایی مردم ستمدیده بحرینی ریشه در اصل انقلاب اسلامی ایران دارد که بدون خستگی و ملالت با قوت به انقلاب خود ادامه می‌دهند. اما با این وجود شاهد آن هستیم که خاندان حاکم هر روز مردم بحرین را از قوت لایموت نیز محروم ساخته و مورد تهاجم قرار می‌دهند. انقلاب اسلامی ایران تاثیر بزرگی بر انقلاب تونس نیز داشت که می‌توان گفت برگرفته و مشابه آن است. در این انقلاب، مردم تونس برای آزادی و کرامت که توسط حاکم از بین رفته بود، قیام کردند و پیروز شدند، اما متأسفانه مصادره شد و مسیر آن را از هدف اصلی منحرف ساختند که این ناشی از ضعف شدید رهبری میان انقلابیون و رهبران این انقلاب است. احمد العیسی در مورد تشابهات انقلاب ایران با موج جدید بیداری اسلامی در منطقه نیز می‌گوید: میان انقلاب اسلامی ایران و دیگر انقلاب‌های عربی از یک طرف وجه تشابه بزرگی وجود دارد. مثلا منبع همه این انقلاب‌ها و جنبش‌های خیابانی مردمی ناشی از ستمدیدگی است که اشتیاق فراوانی برای آزادی و بازگشت به اصول دین مبین اسلام است، اما رژیم‌های عربی و سپس رژیم صهیونیستی احساس کردند که وجودشان در خطر است، لذا برای از بین بردن این قیام‌ها در تونس، لیبی و مصر دست به کار شدند، البته این قضیه در مورد بحرین صادق نیست. این رژیم‌ها برای رهایی از محور مقاومت و ایران، که هم پیمان بزرگ دمشق و حامی مجاهدین در لبنان و سوریه است فرصت را مغتنم شمرده و دست به توطئه علیه این کشور زدند. آمریکا و اسرائیل و رژیم‌های عربی با تمام قدرت و به بهانه «انقلاب مردمی» می‌خواهند با حمایت از گروهای تکفیری و وهابی که جز سر بریدن و سینه دریدن چیز دیگری بلد نیستند، سوریه را ویران کنند، اما ملت و مسئولان این کشور که تحت تأثیر انقلاب اسلامی ایران هستند با درایت پایبند به وطن خود بوده و سر سپردگی به رژیم‌های عربی – اسرائیلی را رد کردند. در مصر عکس این امر صادق است، آنها پس از اینکه مطمئن شدند که انقلاب اسلامی ایران تأثیر فراوانی بر مردم مصر دارد و حتی ممکن است منجر به نابودی عرش و فرش‌های خود و رژیم خود ساخته صهیونیستی شود، احساس خطر کرده و راه ترویج فتنه شیعی – سنی را در پیش گرفتند تا با مسئله فرقه گرایی ( و ادعای) خطر انقلاب اسلامی ایران بر ملت مصر، اوضاع را کنترل کنند.
اساس حرکت و تمدن جهانی
طلال عتریسی استاد دانشگاه لبنان است که با تأکید بر پیوند اساسی تحولات جاری در زمینه رویکرد معنوی بشر با قیام الهی حضرت امام خمینی (ره) تصریح می‌کند: «رهبری امام خمینی (ره) و پیروزی انقلاب اسلامی، اساس حرکت و تمدن جهانی کنونی می‌باشد.».
مهم‌ترین انقلاب عصر حاضر
الهامی الملیجی، پژوهشگر مصری نیز در مورد انقلاب اسلامی ایران نظرات جالبی ارائه می‌دهد: انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی(ره) مهم‌ترین انقلاب در عصر حاضر بود که با الفبای نور، نمونه‌ای جدید از انقلاب‌های مردمی را با رهبری یک انقلابی که از اقبال وسیع مردمی برخوردار بود را ترسیم کرد. انقلاب اسلامی ایران سهم بزرگی در احیای ارزش‌های اسلامی ایفا کرد و میراث انقلابی امام علی (ع) و حمایت از عدالت و عدالت اجتماعی را زنده کرد. با تاکید می‌توان گفت که انقلاب اسلامی بزرگ‌ترین نقش را در بیداری ملت‌های اسلامی ستمدیده در کشورهای عربی ایفا کرد و الهام‌دهنده نیروهای مقاومت اسلامی در لبنان و فلسطین که در حزب الله و جهاد اسلامی تبلور یافته است را داشت.
تاثیر انقلاب ایران
در اندیشه سیاسی اهل سنت
ممدوح غالب بری متفکر فلسطینی نیز در مورد تاثیرات انقلاب اسلامی ایران بر انقلاب‌های 2011 جهان عرب معتقد است:کسی که فکر کند انقلاب اسلامی در منظومه اندیشه سیاسی اهل سنت تاثیر نداشته جاهل و متعصب است. به طوری که این تاثیر در شیوه همراهی اهل سنت با رژیم‌های استبدادی و تبدیل آن به انقلاب و مقاومت در مقابل این رژیم‌ها تبلور یافت و این اندیشه انقلابی متاثر از مذهب شیعه اثنی عشری و دیگر کسانی است که در طول قرون به خاندان رسول الله عشق ورزیده‌اند. زیرا اهل سنت همواره به مرکز سلطه نزدیک بوده و اعتقادی به شیوه انقلابی نداشته است و اندیشه انقلابی همواره متعلق به حرکت‌های علوی در مقابل نظام‌های اموی و عباسی بوده است. به نظر من انقلاب‌ها در سرزمین‌های عربی با تاخیر آغاز شد، زیرا این انقلاب‌ها می‌توانست با قدرت در آغاز دهه 80 میلادی اتفاق بیفتد، ولی رژیم‌های استبدادی در کشورهای حوزه خلیج فارس توانستند جنبش‌های جوان را با قدرت نظامی و خطیبان درباری ناکام کنند. آنچه درسال 1981 در مصر روی داد، امتداد طبیعی تاثیرات انقلاب اسلامی در ایران بود که در فلسطین و عربستان نیز تا حدودی تکرارشد. من معتقدم که اخوان المسلمین مصر کمی اشتباه کردند، زیرا نتوانستند هنگامی که در رأس حکومت قرارگرفتند به خوبی با ایران ارتباط برقرارکنند و به برخی از معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی برای تحقق اهداف خود دل بسته بودند. به همین خاطر باید صادقانه روابط خود را با جمهوری اسلامی ایران بازسازی کنند.
انقلاب ایران
پشتیبان بزرگ فلسطین
خالد داود نویسنده و فعال اردنی نیز ارزیابی قابل توجهی از انقلاب اسلامی ایران دارد: انقلاب سال 57 در ایران از دل مردم شروع شد و رهبری مشخصی نیز داشت. در انقلاب اسلامی ایران طبقه فقرا و مظلومین و انقلابیون در یک طرف و طبقه بورژوا و ثروتمند و حامیان آمریکا و رژیم صهیونیستی در طرف دیگر بودند. برای من که یک اردنی فلسطینی تبار هستم، انقلاب ایران به عنوان پایگاهی جدید برای حمایت از مبارزات و جهاد ملت فلسطین بوده است. این انقلاب از قیام مردم فلسطین و ملت این کشور به صورت مادی و معنوی حمایت کرده و سفارت اسرائیل را تحویل ملت فلسطین داد. ایستادگی ملت و رهبری ایران، این کشور را به عنوان حامی قوی برای ملت فلسطین و سایر ملت‌های مظلوم قرار داده است، اما لابی صهیونیست و برخی از رژیم‌های ارتجاعی عرب این انقلاب را به عنوان یک فاجعه و تهدید واقعی برای نظام‌های مستبد خود محسوب می‌کردند و بنابراین از صدام حسین به عنوان رهبر ملت عرب و نوک پیکان حمله، برای ضربه زدن به انقلاب ایران حمایت کردند. جنگ ناعادلانه هشت ساله که توسط صدام حسین و حامیان وی به راه انداخته شد تلاشی برای نابود کردن انقلاب ایران در مراحل اولیه آن بود. دشمنان انقلاب ایران با تبلیغات رسانه‌ای خود تا حد زیادی توانستند افکار عمومی عرب‌ها را با این بهانه که فکر و پایه انقلاب اسلامی ایران یک عنصر فارسی است، مشوش کنند و شروع به تحریک علیه ایران همراه با بسیج رسانه‌ها کردند و صدام را برای جنگ با ایران مسلح کردند و جنگ عراق علیه ایران شروع شد و این جنگ از قومی و ملی به مذهبی کشیده شد و هدف آن نیز جلوگیری از گسترش انقلاب ایران تحت عنوان انقلابی شیعی بود. تا جایی‌که ناگهان برخی اعلام کردند که شیعیان حتی از یهودیان نیز دشمنانی متخاصم‌تر هستند، دلیل این امر پیروزی‌های درخشان حزب الله لبنان بود، این حزب در کشورهای عربی حامیانی به دست آورده است. به نظر من ایران باید با توجه به جایگاهی که دارد نسبت به پایان درگیری‌های فرقه‌ای در منطقه تلاش کند، زیرا این درگیری‌ها فقط به سود رژیم صهیونیستی است. ایران هسته‌ای که دارای نیروی نظامی قدرتمندی است و از دموکراسی کارآمدی نیز برخوردار است و توانسته در همه عرصه‌ها گام‌های بلندی بردارد، باید نسبت به گسترش روابط با ملت‌های عربی اقدام کند و با کانال‌های رسانه‌ای از مهار درگیری‌های فرقه‌ای به خاطر وحدت جهان اسلام حمایت کند.
در واقع با بررسی نظرات و نگاه کارشناسان مختلف جهان به خوبی می‌توان به این نکته کلیدی پی برد که انقلاب ایران خارج از تمام چارچوب‌ها و معیارهای انقلاب‌های پیشین بود و وجه تمایز دیگر این انقلاب به تاثیرات گسترده آن در جهان باز می‌گردد که با وجود انکه 36 سال از وقوع آن گذشته است اما باز جنبش‌های عدالت خواهانه در جهان خود را پیرو آموزه‌های انقلاب 57 می‌دانند.