زنجیره بهترین ها (کیمیای اخلاق)
رُوِيَ عَنْ رَسُولِ اللهِ (ص) قالَ: كَفي بِالْمَوْتِ واعِظاً وَ كَفي بِالتُّقي غِنيً وَ كَفي بِالْعِبادَه شُغُلاً وَ كَفي بِالْقِيامَهِ مَوئِلاً وَ بِاللِه مُجازِياً [1]
ترجمه روایت: حضرت رسول اکرم (ص) فرمودند:بهترين پنددهنده براي انسان مرگ و بهترين سرمايه و ثروت، تقوا و بهترين كارها و شغل‌ها عبادت و بهترين پناهگاه، قيامت و بهترين پناه دهنده خداوند متعال است.
شرح: ياد مرگ و يادآوري اينكه انسان می‌ميرد (که زمان آن مشخص نيست و ممكن است هرلحظه مرگ به سراغ من بيايد، آن هم بايك حادثه به ظاهر پيش‌بيني نشده) بهترين و موثرترين موعظه و پند براي هر انساني می‌باشد. انسان بايد ياد مرگ را كه يك واقعيت است، هميشه به خود يادآور شود و اثرش اين است كه خوشي‌ها و ناخوشي هاي دنيا را محدود دانسته و از خوشي آن سرمست و شاد نشده و از ناخوشي آن ناراحت و ملول نگردد.
اين مرگ است كه خوشي و ناخوشي را رفع می‌كند و با اين پند گرفتن می‌فهمد كه به زودي بايد جواب همه اعمال، كارها، سخن‌ها، اعتقادات و باورهاي قلبي و عقلي خود را بدهد؛ به فكر محاسبه اعمال خود باشد. اگر خداي نكرده براثر غفلت، آلوده به گناه شد، به فكر توبه و جبران آن افتد و اگر اعمال صالح انجام داده، سعي و كوشش بيشتر كند و با اخلاص‌تر انجام دهد. لذا يكي از اعمالي كه سفارش شده، تشييع جنازه و زيارت اهل قبور است.
تقوا انجام فرامين و اوامر الهي و واجبات، و اجتناب و دوري از گناه و محرمات است كه بهترين سرمايه و ثروت می‌باشد و انسان را بي‌نياز و توانگر واقعي می‌كند. در قرآن كريم آمده است: «فَإنَّ خَیرَ الزّادِ التَّقوی».
عبادت به معناي اين است كه در هر عملي كه انجام می‌دهد، به ياد خدا باشد. پس معلوم می‌شود عبادت تنها نماز، روزه، خمس، حج و... نیست، بلكه انسان می‌تواند با داشتن نيّت پاك و خالص، تمامي كارهاي مباح و روزمره خود از قبيل خوردن، آشاميدن، تفريح و ورزش، كار و كسب و تجارت، پرداختن ديون و بدهي‌ها، روابط خانوادگي، دوستي، همكاري و... را به عبادت الهي تبديل کند. بهترين پناهگاه، قيامت و پناه‌دهنده خداوند است، زيرا او پاداش هرعمل نيك و خوب را 10 برابر و در بدي‌ها فقط جزا و كيفر همان را مي دهد.
تمام اينها به ترتيب و مانند زنجير به هم متصل می‌باشد. اول انسان می‌فهمد بهترين پنددهنده مرگ است. حالا كه می‌خواهي بروي، بهترين سرمايه تقواست. حالا چگونه تقوا به دست آورم؟! بايد كارهايت را با ياد خداوند انجام بدهي. چنين انساني بهترين پناهگاهش قيامت است و با دست پُر مي‌باشد و خداوند هم بهترين و بيشترين پاداش‌دهنده است حالا انسان براي امور دنيايي نبايد حساسيت به خرج دهد و بلكه بايد حساسيت او براي آخرت باشد. * پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله شیخ مجتبی تهرانی(ره)
______________
[1] بحارالانوار، جلد74، صفحه 139