رمزگشایی از ادعاهای سایبری آمریکا بر ضد کره شمالی و ارتباط آن با ایران:
چه کسی سونی را به قتل رساند؟!
اصل ماجرا چیست؟
داستان از نوشته شدن فیلمنامهای درباره ترور رهبر کرهشمالی در هالیوود شروع شد. فیلم کمدی-سیاسی "مصاحبه" داستانی از دو خبرنگار است که اجازه مصاحبه با کیم جونگ اون، رهبر جوان پیونگ یانگ را پیدا میکنند و بعد توسط CIA برای ترور او آموزش میبینند. این فیلم از همان ابتدا به دلیل ترسیم چهرهای منفی از "کیم جونگ اون” توجههای زیادی را به خود جلب کرد تا آنکه «کلمبیا پیکچرز» در ژوئن 2014 تهدیدهایی دریافت کرد مبنی بر اینکه در صورت اکران فیلم با اقدام تلافی جویانه روبهرو خواهد شد. به این ترتیب کمپانی کلمبیا انتشار فیلم در 10 اکتبر را تا 25 دسامبر، روز کریسمس به تعویق انداخت تا بتواند اصلاحاتی دیجیتالی در فیلم ایجاد کند. ولی رایانههای شرکت «سونی پیکچرز انترتینمنت»، شرکت مادر کمپانی کلمبیا، در نوامبر 2014 هک شد و اطلاعات حساس داخلی این شرکت به همراه چندین فیلم هنوز اکران نشده به دست هکرهایی افتاد که FBI مدعی است وابسته به دولت کرهشمالی هستند.
تحریک حداکثری افکار عمومی!
اما این پایان ماجرا نبود! گروه هکری ناشناس پا را از این هم فراتر گذاشت و روز 16 اکتبر اعلام کرد در صورت اکران «مصاحبه» حملاتی به شیوه 11 سپتامبر در سینماها انجام خواهد داد! به این ترتیب یک حمله سایبری تلافی جویانه رنگ بوی "تروریستی" به خود گرفت و تحریک افکار عمومی آمریکاییها به بالاترین درجه خود رسید. از اینجا به بعد از بازیگران پیشکسوت هالیوود گرفته تا رئیس جمهور این کشور وارد بازی شدند و یک ماجرای سر و ته نامعلوم را به "بحرانی بین المللی" تبدیل کردند. دستاندرکاران فیلم با مشاهده این روند اعلام کردند که پیش نمایش فیلم را لغو کردهاند. سونی هم آگهیهای تلویزیونی فیلم را متوقف کرد. در نهایت پس از اینکه چند گروه سینمایی در آمریکا این فیلم را از فهرست اکران خود حذف کردند، سونی روز 17 دسامبر اعلام کرد که اکران سینمایی «مصاحبه» را کنار گذشته است.
استقلال سونی از دایره امنیت ملی آمریکا!
در شرایطی که مدتها بود "موضوع تهدید سونی پیکچرز" به محدوده "امنیت ملی" آمریکا راه پیدا کرده بود، اوباما در اظهارنظری عجیب توپ را به زمین سونی انداخت و گفت: نمایش ندادن «مصاحبه» در پی تهدیدهای هکرهای کرهشمالی "رفتاری اشتباه" بوده است! باراک اوباما در واپسین کنفرانس رسانهای خود در سال 2014 اعلام کرد که دولت ایالاتمتحده به حمله سایبری گروهی که خود را "محافظان صلح" نامیدهاند، واکنش نشان خواهد داد. او بدون اعلام جزئیاتی از نحوه برخورد با هکرها، گفت که «دیکتاتورهای جهان نباید بتوانند در آمریکا اعمال سانسور کنند.» اوباما با کارکنان سونی به دلیل مشکلات و تهدیدهای موجود ابراز همدردی کرد، اما تاکید کرد که تصمیم سونی با اصل "آزادی بیان" مغایرت دارد.
در پی انتقاد باراک اوباما از تصمیم شرکت سونی مبنی بر عدم نمایش فیلم کمدی «مصاحبه»، این شرکت در نهایت اعلام کرد که این فیلم جنجالی را از طریق دیگری به نمایش خواهد گذاشت.
کره شمالی؟ با کدام زیرساخت؟!
اوباما از ابتدای ماجرای هک سونی پافشاری کرد که کرهشمالی به تنهایی دست به این حملات زده است و به تنهایی نیز باید تاوان این گستاخی را بپردازد. اما نکته اینجاست که هکرها برای حمله به آمریکا نیاز به دسترسی به زیرساختها و شاهراههای اینترنتی داشتهاند که در کره شمالی با اینترنت عصر حجری چنین تجهیزات و امکاناتی فراهم نیست! رئیس جمهور آمریکا برای توجیه "عدم دسترسی کره شمالی به شاهراههای اینترنت جهانی" مدعی شد کشورهای چین، سنگاپور، تایلند و بولیوی مسیر حملات کره شمالی به آمریکا بودهاند. در مقابل کره شمالی قویا ارتباط خود را با هک سرورهای سونی پیکچرز تکذیب کرد و حتی اعلام نمود در جهت تحقیقات در خصوص این مسئله حاضر به همکاری با آمریکاست!
چین و روسیه در موضع گیریهای جداگانه "بی سند و مدرک” بودن ادعاهای آمریکا درخصوص ماجرای هک سایبری سونی را آشکارا اعلام کردند. با این حال اوباما از چین خواست کلید اینترنت کره شمالی را قطع کند!
در مقابل وزارت خارجه روسیه اعلام کرد کره شمالی حق دارد از فیلم شرکت سونی عصبانی باشد و آمریکا هیچ مدرکی ندارد که نشان دهد پیونگ یانگ در هک کردن سونی دخالت داشته است. الکساندر لوکاشویچ سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفت تهدید آمریکا مبنی بر اقدامات تلافی جویانه، خطرناک و غیرسازنده است
با این حال آمریکا هرگز به پیشنهاد کره شمالی مبنی بر تشکیل تیم تحقیقات مشترک درخصوص واقعه هک سونی تن نداد و به صورت یکطرفه علاوه بر وضع تحریمهای جدید بر ضد این کشور، بخشی از اینترنت کرهایها را نیز قطع کرد!
در جست وجوی قاتل سونی!
کارآگاههای جنایی پیش از حل هر معمای قتل به منظور یافتن قاتل، انگیزههای احتمالی طرفین ماجرا را جستجو میکنند. اگر فرض کنیم خشم آمریکا بر ضد کره شمالی به خونخواهی "اسقاط سونی" بوده، آشکار شدن زوایای این موضوع به این علت که چنین سناریویی میتواند در آینده بر ضد سایر قدرتهای سایبری جهانی نیز ساماندهی شود، مهم ارزیابی میشود. و اما ابهامات ماجرا ...
اولین ابهام در ماجرای نسبت دادن هک سونی به کره شمالی عدم دسترسی این کشور به شاهراه اینترنت جهانی است.
دومین موضوع عجیب در تحلیل شدت واکنش کره شمالی به شوخی سیاسی هالیوود با رهبر این کشور آشکار میشود. سال گذشته در فرش قرمز مراسم اسکار، "ساشا بارون کوهن” صهیونیست در قالب بازیگر نقش اول فیلم سیاسی "دیکتاتور”، با در دست داشتن کوزهای با عکس رهبر تازه درگذشته کره شمالی به تحقیر و تمسخر همزمان اعراب و مردم کره پرداخت. در همین مراسم کوهن وانمود کرد خاکستر رهبر کره شمالی را با خود حمل میکند و مقداری از خاکستر موجود را بر روی فرش قرمز به باد داد! با این حال کره شمالی پس از گذشت ماهها از این توهین آشکار نه اقدام به ترور این بازیگر گستاخ کرد و نه حتی انتقامی از شرکت تهیهکننده فیلم دیکتاتور در هالیوود گرفت!
چند روز قبل، لس آنجلس تایمز نوشت: در هفتههای گذشته بسیاری از متخصصان امنیتی نسبت به توانایی و انگیزه کره شمالی برای انجام چنین حمله هکری در مقیاس وسیع اظهار تردید کردهاند. از آن جمله میتوان به گزارش شرکت تامینکننده امنیت سونی، اشاره کرد که ثابت نموده هک سونی از داخل این شرکت انجام شده است. علیرغم همه این اطلاعات، FBI کماکان اصرار دارد اطلاعات معتبری در دست نیست که ثابت کند افراد دیگری مسئول هک کردن سونی هستند. سونی خود در این زمینه اظهار نظر نکرده است(!)
هک سونی نه تنها هیچ آوردهای برای کره شمالی نداشت بلکه تنها به متضرر شدن جدی این کشور در فضای جهانی انجامید.
همه منافع قتل سونی
اکنون باید دست کم گمانهای مناسب در پاسخ به این سوال اساسی مطرح کنیم: "هک سونی برای چه کسانی منفعت داشت؟” برای یافتن پاسخ این سوال نیازمند لیستی از اطلاعات اولیه هستیم:
الف- جنگ سختی میان قدرتهای جهانی بر سر بازستاندن مدیریت مطلق اینترنت از آمریکا و تقسیم آن میان متقاضیان در جریان است.
آوریل 2014؛ نشست برزیل با حضور 180 کشور جهان از جمله ایران، چین، روسیه و آفریقای جنوبی برگزار شد که در آن بحث اینترنت پاک و نگرانی درخصوص امنیت بینالمللی در فضای اینترنت آشکارا مطرح گردید.
سپتامبر 2014؛ "همایش جهانی مدیریت اینترنت" در استانبول برگزار شد که در آن قانون حفاظت از حریم خصوصی با هدف محدودیت استفاده از اینترنت در ترکیه به تصویب رسید.
نوامبر 2014؛ کنفرانس جهانی اینترنت در چین با سهم خواهی رسمی این کشور از اقتصاد و مدیریت اینترنت برگزار شد.
ب- مجموعه قابل توجهی از کشورهای قدرتمند همچون آلمان، روسیه، چین، فرانسه، برزیل، ترکیه و ایران برنامههای سایبری ویژهای در قالب "شبکه ملی اطلاعات" را پیگیری میکنند که به واسطه آن از قدرت آمریکا در فضای مجازی بکاهند و بر ثروت و توانایی مدیریت دولتهای خود بیافزایند. مخاطرات این جریان جدی جهانی برای آمریکا بسیار زیاد است و قطعا در آینده نزدیک به تضعیف قدرت این کشور در فضای جهانی خواهد انجامید. در چنین فضایی تلاش برای ایجاد همگرایی جهانی با اجرای یک نمایش تکاندهنده شوک آور مشابه آنچه در خودزنی تاریخی 11 سپتامبر انجامید، محتمل مینماید.
ج- نیویورک تایمز در اولین واکنش به ماجرای هک سونی و موضع گیری اوباما از قول یک مقام رسمی آمریکایی نوشت: ”حکومت اوباما قصد دارد در خصوص هک، پیامی عمومی به جهانیان دهد. چیزی که ما در پی آنیم راهی برای قطع دسترسیها به اینترنت به منظور توقف حملات سایبری است."
د- می2014 وزارت دادگستری آمریکا، 5 نفر از پرسنل ارتش چین را متهم به سازماندهی هک شرکت هایAlcoa و فولاد آمریکا کرد که در مقابل چین با مضحک خواندن این اتهامات، مذاکرات دوجانبه ”امنیت سایبر" را پایان داده بود. با این حال ماجرای هک سونی موجب شد چین، روسیه و اغلب کشورهای معترض به حاکمیت یگانه آمریکا در فضای اینترنت به جهت حفظ دیسیپلین جهانی مبارزه با "متخلفین” مقابل پروسه "تحریم و قطع اینترنت کره شمالی” مقاومت نکنند. چرا که این احتمال وجود داشت که قربانی بعدی خود آنها باشند!
ه- روزنامه یواسای تودی یک هفته قبل تلاش کرد تا پای ایران را هم به این ماجرا باز کند. وبسایت اینترنتی روزنامه یواسای تودی در ستون خود نوشت: با بالا گرفتن ماجرای هک شدن سونی همه چشمها به سوی تواناییهای اینترنتی و افسارگسیخته کره شمالی دوخته شده است. اما ابزارهای جنگ سایبری به صورتی بالقوه در اختیار یک کشور سرکش دیگر -ایران- نیز وجود که در حال رشد هم هست و به زودی میتواند یک تهدید عمده برای آمریکا و متحدانش باشد.
حریف تمرینی یا کیسه بوکس؟
هک شرکت سونی با سناریوسازی هالیوود و مقایسه این موضوع با حوادث 11 سپتامبر توسط رئیس جمهور این کشور و مجموعهای از بازیگران و رسانههای این کشور، نشان از آن دارد که پروسه مذکور از حد و اندازه کشور عقب ماندهای همچون کره شمالی بسیار بزرگتر است. شاید جالب باشد که بدانید رهبر کره شمالی پس از بیتوجهی اوباما به درخواست رسمی این کشور برای تشکیل تیم تحقیقاتی مشترک برای یافتن مقصر اصلی ماجرا، بدنبال تحریم و قطع سوئیچ اینترنت کره شمالی تنها یک واکنش از خود نشان داد و در اقدامی مضحک رئیس جمهور آمریکا را "میمون" خطاب کرد!
این رفتار غیرمعقول از رهبر کشوری که به صورت مکرر دیگران را به بمباران اتمی تهدید میکند و در نقش "حریف تمرینی آمریکا" متهم به بازی با اعتبار و امنیت ملی آمریکای قدر قدرت شده عجیب نیست؟! با این احتساب مردم جهان باید باور کنند که رهبر کره شمالی از پس یک سناریوسازی "دو مرحله ای" نیز برنمی آید و حتی پس از انتقام گیری از هالیوود به جهت توهین به خود، مردانه حاضر به دفاع از عملکردش نیز نیست! بازنده این ماجرا قطعا کره شمالی است اما تا همین جای کار هم "قتل سونی" منافع زیادی نصیب آمریکا کرده است. حقیقتا بازی آمریکا در نقش "قربانی بزرگ بینالمللی" این کشور را کاندید دریافت تندیس اسکار نموده است!
پروندهسازی جدید آمریکا بر ضد ایران
سیا معتقد است ایران یکی از پنج کشور برتر دنیا به لحاظ قدرت هجوم سایبری است. این اطلاعات در گزارشی به نام «عملیات ساطور» منتشر شده است. دلیل انتخاب این نام نیز استفاده مکرر از واژه «ساطور» در کدنویسیهای نیروهای سایبری ایران عنوان شده است. این گزارش 87 صفحهای نسبت به توان گسترده سایبری ایران ابراز نگرانی کرده و هشدار میدهد که در صورت وقوع یک بحران نیروهای سایبری و هکرهای ایرانی میتوانند پیچیدگیهای گستردهای ایجاد کنند.
هر چند که ایران به طور رسمی شرکت و ساماندهی چنین عملیاتی را تکذیب کرده و سخنگوی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل گفته که این اتهامات نابجا و غلط تنها به منظور خدشهدار کردن و ضربه زدن به چهره ایران مطرح شدهاند و هیچ پایه و اساسی ندارند. نکته اصلی اینجاست که پروندهسازی بر ضد "برنامه سایبری” ایران نیز همچون برنامه هستهای و موشکی کشورمان آغاز شده است. با احتساب همه این موارد به نظر میرسد فرصت برای محکم کردن کمربند سایبری نظام به سرعت در حال سپری شدن است و هیچ بعید نیست باشگاه قدرتهای سایبری جهانی به زودی پروسه عضوگیری را پایان دهد. در آن صورت تلاش برای ورود با این باشگاه همچون دایره قدرتهای هستهای پس از سپری شدن زمان عضوگیری، مستلزم صرف هزینههای سنگینی خواهد بود.
چه باید کرد؟
هر چه میزان وابستگی کشوری به فضای جهانی اینترنت بیشتر باشد در مقابل تهدیدات آمریکا "آسیب پذیر تر" خواهد بود. به همین جهت است که کشورهایی همچون روسیه، چین، آلمان و ترکیه و برزیل اقدام به ساخت نسخههای بومی همه آنچه در فضای جهانی "هم اکنون" به رایگان یافت میشود، نمودهاند. از موتور جست وجوی بومی گرفته تا شبکه ملی اطلاعات و آنتی ویروس و سیستم عامل بومی! چین اخیرا پس از راه اندازی سیستم عامل و آنتی ویروس بومی و نرم افزارها و اپلیکیشنهای ملی مشابه همه محصولات مشهور شرکتهای آمریکایی، "گوگل" را هم فیلتر کرده است. به این ترتیب چین موفق شده مخاطرات جهانی در فضای جنگهای سایبری آینده با آمریکا و سایرین را به حداقل ممکن برساند. هدف بعدی "ابرقدرتهای سایبری" جدید، وابسته کردن سایر کشورها به زیرساختهای بومی آنها به منظور تشکیل "بلوک قدرت" است. فرضا آلمان میکوشد زیرساختهای خود را با مجموعه کشورهای حوزه "دیوتیش" به اشتراک بگذارد تا بلوکی قدرتمند تشکیل دهد. هر چه حیطه سرویس دهی کشورها بزرگتر شود "سهم درخواستی آنها از دایره قدرت اداره فضای جهانی اینترنت" نیز بیشتر خواهد شد. مرور همه این اخبار نشان از آن دارد که زنگ اخطار بسته شدن درب "باشگاه قدرتهای سایبری جهانی" به صدا درآمده است. زمان برای افزایش قدرت و بومیسازی زیرساختها به سرعت در حال طی شدن است و متاسفانه کشور ما به واسطه نفوذ برخی از مدیران "جهانی شده" در حال درجا زدن در چنین موقعیت حساسی است. ایران سایبری اکنون باید زیرساختهای بومی خود را در خاورمیانه گسترش دهد و بلوکی قدرتمند با کشورهای ناراضی و سهم خواهی همچون چین، روسیه، ترکیه و عراق و افغانستان تشکیل دهد. وگرنه باید در انتظار لیست تحریمهای سایبری و تهدید به قطعی کلید اینترنت و بازگشت به عصر پارینه سنگی به جهت نپذیرفتن قوانین آمریکا باشیم. چرا که واضح است این میدانی نیست که آمریکاییها داوطلبانه "مدیریتش" را به دیگران واگذار کنند و با شادی بر صندلی بازنشستگی جهانی تکیه زنند.