گسترش التهابات ارزی با اشتباهات فنی در فروش نفت
کارشناس اقتصادی درباره دلایل التهابات ارزی اخیر گفت: علت چیزی که با آن مواجه هستیم اشتباهات فنی در فروش نفت است. وقتی فرض بگیرید صادرات نفت خوب است، تخصیص ارز انجام میدهید و مشکل ایجاد میشود.
«مجید شاکری» کارشناس اقتصادی درباره دلایل التهابات ارزی اخیر در برنامه گفتوگوی ویژه خبری گفت: خیلی مستقیم و مشخص علت چیزی که با آن مواجه هستیم اشتباهات فنی در فروش نفت است. کلمه اشتباهات فنی را دقیق استفاده میکنم. به این معنا که دلایل خارجی برای این وجود ندارد. تجربهای شبیه به این در اندازه محدودتر در زمستان سال گذشته هم داشتیم؛ یعنی با اشتباه مواجه هستیم. وی درباره سخنان وزیر نفت مبنی بر اینکه وضعیت صادراتمان خوب است، اظهار داشت: وقتی که شما فرض بگیرید که صادرات شما خوب است، تخصیص ارز انجام میدهید و افراد را در صف تخصیص میبرید و میبینید زمان تخصیص بسیار طولانیتر از گذشته میشود. در این بین وقتی متقاضیان میتوانند همزمان در بازار آزاد ارز هم خرید کرده و کالایشان را وارد کنند و همچنان در صف بمانند، برای شما ایجاد مشکل میکند. شاکری ادامه داد: مسئله دوم که هر موضوع اقتصادی تحتالشعاع آن قرار میگیرد این است که برای مدت طولانی بانک مرکزی بین تالار اول و تالار دوم ارزی مرکز مبادله معلق باقی ماند. یعنی در حالی که بخشی از کالاها به تالار دوم رفت بخش دیگری در تالار اول باقی ماند و تالار اولیها به امید این که به تالار دوم خواهند رفت، عرضه را عقب انداختند. شبیه این وضعیت را ما در زمستان سال گذشته داشتیم، اما نه با این ابعاد و نه با این اندازه.
این کارشناس افزود: زودتر از آن چیزی که بانک مرکزی بازار توافقی را برای آن آماده باشد، بخشهای دیگری از دولت گفتند که ما به سمت تک نرخی
شدن خواهیم رفت. اتفاقات زمستان پارسال هم از همین جنس بود، اما این بار هم طولانیتر و هم با ابعاد بیشتری است. به گفته وی، وقتی منابع ندارید شما باید یک انتخاب کنید، یا باید تصمیم بگیرید که برای من حتی به قیمت کند شدن جریان واردات نرخ بازار آزاد مهم است و من میخواهم این نرخ بالا نرود یا این که انتخاب میکنیم که نه برای من جریان واردات مهم است.
شاکری ادامه داد: برای این که بانک مرکزی بتواند به اندازه ثبت سفارشها تخصیص بدهد موانعی گذاشته شد. موانع درست یا غلط به جای خودش، هدف این است که مانع از رفتن واردکننده به بازار آزاد بشود، اما وقتی شما به او میگویید که اگر تو ثبت سفارش داری و ثبت سفارش بیشتر از تخصیصها هست. اگر تو آمدی در گمرک قرارگرفتی اگر هم من تخصیص ندادم میتوانی بروی با منابع خودت (بازار آزاد) بیاوری یعنی این که طرف یک بار باید ریال داشته باشد از بازار آزاد بخرد. آن را بالا ببرد، در صف بایستد، صف شلوغ باشد یک بار دیگر یک ریال دیگر هم حاضر بکند به بانک مرکزی بدهد تخصیص بگیرد، بگذارد جای قبلی و همه بدیهای ممکن هر دو حالت را با همدیگر جذب میشود، بانک مرکزی یکی را باید انتخاب کند.