اخبار ویژه
جزئیاتی از ترک فعل بانکی
در قانون جهش مسکن
این روزها علاوه‌بر تخلفاتی که از بانک‌ها در خلق پول روزانه 11 هزار میلیارد تومانی تا واگذاری وام‌های بی‌ضابطه به کارکنان و افراد ذی‌نفوذ وجود دارد، برخی ترک فعل‌ها در حوزه تعهدات بانکی به جهش مسکن اتفاق افتاده که در نوع خود بی‌سابقه بوده است.
- بانک‌ها طی 4 سال، فقط 27 درصد تعهدات جهش مسکن را اجرا کرده‌اند و 73 درصد منابع پرداخت نشده است.
- عدم تزریق 1620 همت، موتور ساخت‌وساز در حوزه مسکن را متوقف کرده است و جهش 37 درصدی قیمت مسکن در مهرماه را تشدید کرده است.
- حذف ضمانت ماده 4، عملا سهم مسکن از تسهیلات را به نزدیک صفر رسانده است.
- به‌دنبال این ترک فعل‌ها، دیوان محاسبات وصول 324 همت جریمه و پیگیری قضائی مدیران را آغاز کرده است.
- بحران کنونی محصول خلأ نظارتی و ترجیح منافع بانکی بر تکالیف قانونی است.
پایان «سوئیفت» نزدیک است
تحریم‌های فزاینده آمریکا علیه ایران و متحدانش، در حالی که چین و روسیه شبکه‌های مالی جایگزین سوئیفت را با سرعتی بی‌سابقه گسترش می‌دهند، پرسشی جدی را پیش روی دولتمردان کشورمان گذاشته است: آیا تهران همچنان در انتظار توافق با واشنگتن خواهد ماند، یا با ورود فعال به این سازوکارهای نوین، بخشی از نظم مالی بدون دلار خواهد شد.
در روزهایی که تحریم‌ها هر روز علیه ایران و روسیه جدی‌تر می‌شود و چین نیز به جنگ تعرفه‌ای با آمریکا رفته، سازمان‌های منطقه‌ای مثل«شانگهای» و «بریکس» قوی‌تر از پیش شده‌اند، استفاده آمریکا از ابزارهای تحریمی هر روز بیشتر و بیشتر می‌شود و این امر تبدیل به یک چاقوی دولبه برای این کشور شده است چرا که موجب می‌شود تحریمی‌های جدید در دنیا باشگاهی تشکیل داده و مناسبات تجاری خود را به‌طور کلی از مناسبات تجاری رسمی دنیا که زیر نظر هژمونی آمریکا عمل می‌کنند جدا کنند. امروز آمریکا از ابزارهایی نظیر سوئیفت و نهادهایی مثل FATF برای کنترل تجارت دنیا استفاده که نه سوءاستفاده می‌کند. همین امر کشورهای دیگر را به فکر آن انداخته که برای آن جایگزینی پیدا کنند.
1- سیستم پیام‌رسان مالی روسیه: (SPFS) آلا باکینا، رئیس دپارتمان سیستم پرداخت ملی بانک مرکزی روسیه اعلام کرده که در مجموع ۱۷۷ مؤسسه مالی از ۲۴ کشور در حال حاضر در سیستم پیام‌رسانی مالی روسیه (SPFS) مشارکت دارند که به عنوان جایگزینی برای سیستم پرداخت جهانی(سوئیفت) توسعه یافته است. باکینا که در برابر دوما (مجلس سفلی پارلمان روسیه) سخنرانی می‌کرد، اظهار داشت که کشورهای دوست علی‌رغم شرایط فعلی، تمایل خود را به سیستم SPFS نشان داده‌اند. وی افزود که در سال ۲۰۲۴، ۱۸ مؤسسه خارجی دیگر از چهار کشور به سیستم پیام‌رسانی مالی روسیه پیوسته‌اند که این امر تعداد کل مشارکت‌کنندگان را به ۱۷۷ مؤسسه از ۲۴ کشور رسانده است. باکینا تأکید کرد که SPFS ارتباط بین بانک‌ها را به روشی «محرمانه و امن» تضمین می‌کند. پس از بحران کریمه، چندین بانک روسی از سوئیفت حذف شدند. مسکو در سال ۲۰۱۴ سیستم پرداخت اختصاصی خود به نام SPFS را توسعه داد که قبل از راه‌اندازی رسمی آن در دسامبر ۲۰۱۷، آزمایش و استفاده با کشورهای منتخب را آغاز کرد. تحریم‌های غرب علیه بانک‌های روسیه از طریق سوئیفت به دلیل جنگ جاری در اوکراین، در سال‌های اخیر تشدید شده است.
2- سیستم تسویه مرزی RMB دیجیتال در چین: بانک خلق چین در ۱۷ مارس ۲۰۲۵، به طور ناگهانی اعلام کرد که سیستم تسویه مرزی RMB دیجیتال به طور کامل به ۱۰ کشور آسه‌آن و ۶ کشور خاورمیانه متصل خواهد شد، به این معنی که ۳۸ درصد از حجم تجارت جهان از سیستم سوئیفت تحت سلطه دلار آمریکا عبور خارج خواهد شد و مستقیما وارد «لحظه RMB دیجیتال» خواهد شد. با این اقدام ۳۸ درصد از حجم تجارت جهان از سیستم سوئیفت تحت سلطه دلار آمریکا عبور خواهد کرد و مستقیما وارد «لحظه RMB دیجیتال» خواهد شد. این بازی مالی که The Economist آن را «نبرد برتون وودز سیستم Outpost Battle» نامیده است، در حال بازنویسی کد‌های اساسی اقتصاد جهانی با فناوری« بلاک چین» است. در حالی که سیستم سوئیفت هنوز با تاخیر ۳ تا ۵ روزه در پرداخت‌های فرامرزی دست و پنجه نرم می‌کند، پل ارز دیجیتال توسعه‌یافته توسط چین سرعت تسویه را به
۷ ثانیه کاهش داده است. در اولین آزمایش بین هنگ‌کنگ و ابوظبی، یک شرکت از طریق RMB دیجیتال به یک تامین‌کننده خاورمیانه پول پرداخت کرد. وجوه دیگر از طریق ۶ بانک واسط واریز نمی‌شد، بلکه به صورت بلادرنگ از طریق دفتر کل توزیع شده دریافت می‌شد و کارمزد رسیدگی ۹۸ درصد کاهش یافت. این قابلیت «پرداخت برق‌آسا» باعث می‌شود سیستم تسویه سنتی تحت سلطه دلار آمریکا ناکارآمد به نظر برسد. آنچه غرب را بیش از پیش هراسان می‌کند، خندق فنی ارز دیجیتال چین است. فناوری بلاک چین که توسط RMB دیجیتال استفاده می‌شود، نه تنها تراکنش‌ها را قابل ردیابی می‌کند، بلکه به طور خودکار قوانین ضد پولشویی را نیز اعمال می‌کند. در پروژه «دو کشور، دو پارک» چین و اندونزی، بانک صنعتی از RMB دیجیتال برای تکمیل اولین پرداخت برون مرزی استفاده کرد که از تایید سفارش تا رسیدن وجوه فقط ۸ ثانیه طول کشید که ۱۰۰ برابر کارآمدتر از روش‌های سنتی بود. این مزیت فنی ۲۳ بانک مرکزی در سراسر جهان را قادر می‌سازد تا به طور فعال به آزمایش پل ارز دیجیتال بپیوندند که در میان آنها معامله‌گران انرژی خاورمیانه هزینه‌های تسویه حساب را تا ۷۵ درصد کاهش داده‌اند.
تأثیر عمیق این انقلاب فناوری در بازسازی حاکمیت مالی نهفته است. زمانی که ایالات متحده تلاش کرد ایران را با سوئیفت تحریم کند، چین قبلاً یک حلقه بسته از پرداخت‌های یوان در جنوب شرقی آسیا ایجاد کرده بود.
جدیدترین نظرسنجی
درباره کتابخوانی در کشور
پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات اخیرا یک نظرسنجی میدانی از میزان کتابخوانی در کشور انجام داده است که چنین نتایجی به دست آمده است:
- رمان و داستان محبوب‌ترین ژانر (21.2 درصد) و پس از آن کتاب‌های تاریخی و روانشناسی بیشترین مخاطب را دارند.
- کتاب کاغذی در این نظرسنجی همچنان پیشتاز است (52.4 درصد) و کتاب‌های الکترونیک و صوتی در رتبه بعدی قرار دارند.
- کمبود وقت، اصلی‌ترین مانع مطالعه است (49.7 درصد) و خستگی ذهنی و هزینه بالا در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
کوررنگی غربگرایان
در قبال همکاری پزشکیان و زاکانی
ترامپ و ممدانی باید الگوی پزشکیان و زاکانی باشند یا برعکس؟! برای پاسخ به این پرسش باید دید یک اصلاح‌طلب چگونه فکر می‌کند و واقعیت چگونه است.
«احمد- ز» فعال اصلاح‌طلب از دیدار ترامپ و زهران ممدانی شهردار نیویورک، دچار ذوق‌زدگی مفرط شده و گفته که «معنای خوش و بش ترامپ و ممدانی بعد از آن همه حملات لفظی متقابل، این است که به‌رغم عقاید مختلف، حل مشکلات عینی نیویورک برای دو طرف بسیار مهم‌تر از آن است که قبلاً چه واژه‌هایی علیه یکدیگر به کار گرفته‌اند! درست معکوس رفتار بسیاری از اهل سیاست در ایران که با شنیدن یک کلام گزنده از یک نفر، دیگر تا آخرین لحظه عمرشان چنان کینه و نفرتی از او به دل می‌گیرند که حاضرند شهری را به کثافت و کشوری را به نابودی بکشانند، اما با طرف، سلام و علیک هم نکنند!»
روزنامه جوان در واکنش به این ذوق‌زدگی نوشت: برای آنان که مرغ همسایه برایشان همواره غاز است، خود حقیرپنداری و خود کوچک‌بینی، در قیاس با بیگانه نکته تازه‌ای نیست، اما برخلاف ادعا، گپ و گفت ترامپ و ممدانی چندان هم صمیمی نبود و هردو فقط لبخند‌های مصنوعی خود را به خبرنگاران نشان دادند، حال آنکه در مواضع آنها خط‌کشی‌های سیاسی کاملاً پررنگ بود.
در عین حال خوب است بدانیم که در انتخابات ریاست جمهوری، دکتر پزشکیان و دکتر زاکانی دو رقیب بودند و در مناظره‌های انتخاباتی گاهی حملات لفظی تندی هم به یکدیگر کردند، اما اکنون شهردار عضو ثابت جلسات دولت است و با احترام در این نشست‌ها حضور دارد و رئیس‌جمهور از پرکاری و رفتار مسئولانه او ابراز رضایت هم دارند. این تعامل البته دوسویه است. شهردار تهران هم در اوج هماهنگی و همکاری با دولت به کار خود مشغول است. در همین جنگ ۱۲ روزه بیش از ۹۰درصد اماکن مسکونی آسیب‌دیده خاص تهران بود. اسکان موقت، تهیه مجدد لوازم زندگی آینده، تعمیر منزل آسیب‌دیده، بنای منازل نابود شده و... امکاناتی بود که مردم آسیب دیده نیاز داشتند.
در این میان دولت توانست اقلام اساسی و سوخت مردم را در جنگ تهیه کند، اما محدودیت منابع و نبود مرجعی که در شهر میدان‌داری کند باعث شد شهرداری تهران همه مسئولیت را بدون دریافت هرگونه کمک به دوش بگیرد و با عشق به استقبال این مأموریت مقدس برود. این در حالی بود که هیچ وظیفه سازمانی قانونی برعهده شهرداری نبود، البته روحیه استقبال از حل مشکلات فقط در بازسازی نمی‌گنجد؛ شهردار برای حل معضل آب تهران نیز به کمک دولت آمد و ۴ همت برای این مهم پرداخت کرد. خط‌کش‌های سازمانی به هم ریخت و برای حل مشکلات مردم آغوش داوطلبانه باز شد.
شهردار تهران اخیراً عنوان کرد: دولتی‌ها به من گفتند تو که این‌قدر به ما کمک می‌کنی چرا در انتخابات آن‌طور رفتار کردی! گفتم: من در انتخابات رقیب بودم، اما حالا تمام توانم را برای کمک به این دولت می‌گذارم. مردم خروس جنگی نمی‌خواهند، کسانی را می‌خواهند که باری از دوش مردم بردارند.
اصلاح‌طلبان چرا این تعامل و همکاری بی‌نظیر را نمی‌بینند؟ چون برخلاف ادعا، در رفتار حزبی و گروهی، روی فاشیسم را سفید کرده‌اند. کسانی که با سفیدنمایی از ترامپ، نسخه مدارا می‌پیچند، باید پاسخ بدهند آن همه قشقرقی که برای انتصاب سقاب اصفهانی از سوی رئیس‌جمهور- تنها به این دلیل که او منتسب به دولت رئیسی بوده- به راه انداختند، برای چه بود؟ اصلاح‌طلبان این تناقض در عمل و نظر را چگونه توجیه می‌کنند؟
خبرسازی خبرآنلاین
درباره جایگزینی عارف با قائم‌پناه
یک خبرگزاری حامی دولت می‌گوید ممکن است محمدرضا عارف به خاطر اختلاف با قائم‌پناه از دولت کناره‌گیری کند.
خبرآنلاین ضمن فضاسازی علیه قائم‌پناه نوشت: در روزهای گذشته شایعه‌ای مبنی بر استعفای محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور، مطرح شد. به‌رغم تکذیب‌ها، موج این خبر در فضای سیاسی و رسانه‌ای همچنان ادامه دارد. این در حالی است که به‌محض انتصاب عارف به معاون اولی، موجی از انتقادات شکل گرفت. از جمله علت‌هایی که نارضایتی بخشی از پشتوانه اجتماعی پزشکیان را برانگیخت، برون‌داد اندک دوره نمایندگی او در مجلس یازدهم، سن بالای او و همچنین تکراری بودنش بود.
اما این‌بار به نظر می‌رسد ماجرای رفتن عارف جدی‌تر از گذشته است؛ آن هم نه به خواست رأی‌دهندگان به پزشکیان یا مخالفان دولت او، بلکه از سوی فردی که بیشترین نزدیکی را با پزشکیان دارد: محمدجعفر قائم‌پناه؛ که بارها از او به‌عنوان «پشت‌پرده چیدمان دولت» نام برده شده است. او تا پیش از روی کار آمدن دولت پزشکیان چهره‌ای سرشناس نبود. قائم‌پناه در حلقه اطراف رئیس‌جمهور، او از هر فرد دیگری به پزشکیان نزدیک‌تر است و دوران رفاقت‌شان به زمان دانشجویی‌شان بازمی‌گردد؛ زمانی که هر دو دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی تبریز بودند. با همه این‌ها، حواشی پیرامون او کم نبوده و برخی او را «مرد پشت‌پرده انتصاب‌های دولت» می‌دانند.
هرچند انتصاب نزدیکان در دولت‌های قبلی هم مسبوق بوده، اما رؤسای‌جمهور پیشین معمولاً نزدیکان خود را نه در مقام معاون، بلکه در مسئولیت رئیس دفتر قرار می‌دادند. اما ستاره اقبال قائم‌پناه آن‌قدر بلند بوده که معاون رئیس‌جمهور شود.
پس از پیروزی پزشکیان، قائم‌پناه عضو شورای راهبری شد؛ که مسئولیت انتخاب گزینه‌های تصدی وزارتخانه‌ها را برعهده داشت و ریاست آن با ظریف بود. ظریف معاونت راهبردی رئیس‌جمهور را برعهده گرفت، محمدرضا عارف معاون اول شد و قائم‌پناه معاون اجرائی رئیس‌جمهور. هرکدام از این سه نفر در دولت نماینده یک جریان بودند.
قائم‌پناه رفته‌رفته جایگاه بیشتری پیدا کرد. او همزمان سرپرست نهاد ریاست‌جمهوری نیز بود و پزشکیان مسئولیت اداره گزینش کشور را نیز به او سپرد. نمونه‌ای از تلاش قائم‌پناه برای نزدیک نشان دادن خود به پزشکیان در همان کلیپ چندماه پیش دیده شد؛ زمانی که در سفر استانی زنجان، به تمجید از پزشکیان پرداخت و پزشکیان از او خواست ادامه ندهد. پس از انتشار این کلیپ که به «جعفر ول کن» شهرت پیدا کرد، عده‌ای درباره او گفتند «ول نمی‌کند». ساسان کریمی، مشاور ظریف در زمان معاونت راهبردی، نوشت: «اگر جعفر ول می‌کرد، شاید کشور الان وضعیت دیگری داشت. شاید در همین چندماه، اداره کشور بسیار متفاوت بود... گاهی مهم‌ترین مانع در درونی‌ترین لایه‌ها و حلقه‌هاست.»
قائم‌پناه در گفت‌وگو با انصاف‌نیوز علت حذف ظریف را صرفاً قانون انتصاب اشخاص دانست. او درباره کنار گذاشتن آذری جهرمی نیز گفت: «او به‌عنوان یکی از کاندیداهای وزارت ورزش و جوانان در شورای راهبری مطرح بود. اینکه انتخاب نشد، بحث دیگری است.» درباره طیب‌نیا نیز گفته است: «به آقای طیب‌نیا گفتم که برای وزارت اقتصاد امتیاز بالایی کسب کرده و از او خواهش کردم این مسئولیت را بپذیرد، اما نپذیرفت. بنابراین مانع کارش هم نبودم.»
اما آذری جهرمی در گفت‌وگو با «دانشجو» گفته بود ظریف معاونت اجرائی رئیس‌جمهور را به او پیشنهاد کرده بود. طیب‌نیا نیز نه برای وزارت اقتصاد بلکه برای معاون اولی در نظر گرفته شده بود. اما پزشکیان او را به‌عنوان مشاور عالی اقتصادی منصوب کرد. رفته‌رفته زمزمه‌هایی درباره خروج او از دولت شکل گرفت تا اینکه سرانجام تأیید شد.
حالا نام جعفر قائم‌پناه در مقام کسی مطرح است که می‌خواهد برای دومین‌بار صندلی معاون اولی دولت را این‌بار از عارف بگیرد؛ گفته می‌شود عارف نیز به‌دلیل محدود شدن اختیارات معاون اول و اختلاف با قائم‌پناه استعفا کرده و پزشکیان هنوز نپذیرفته است. او پیش‌تر هم درباره عارف گفته بود: «تا من هستم، عارف هم هست.» اما مشخص نیست حالا که پای قائم‌پناه در میان است، عارف می‌ماند یا نه.