اعلام آمادگی شهرداری تهران برای کمک به دولت در تأمین و عرضه ارزان‌تر کالاهای اساسی
سرویس اجتماعی- مهدی برازنده:
در روزهای گذشته شهردار تهران طی چند نوبت از اعلام آمادگی شهرداری برای کمک به دولت در عرضه کالاهای اساسی و کاهش فشار معیشتی وارده به مردم خبر داده است.
به گزارش کیهان، شهرداری تهران یک‌بار دیگر برای کمک به دولت در مسیر خدمت به مردم اعلام آمادگی کرده است. موضوعی که از مصادیق عملی وفاق به معنی صحیح و نه شعاری است. تجربه ورود و اعلام آمادگی شهرداری در اسکان و بازسازی منازل آسیب‌دیدگان در جنگ 12روزه یکی از این مصادیق بود که بار سنگینی را از دوش دولت برداشت. تلاش برای تامین وسایل حمل‌ونقل عمومی با پوشش سهم و نقش‌های کامل محقق نشده دولت یکی دیگر از این موارد است. در روزهای گذشته نیز شهردار تهران طی چند نوبت از اعلام آمادگی شهرداری برای کمک به دولت در عرضه کالاهای اساسی و کاهش فشار معیشتی وارده به مردم و همچنین کمک به مدیریت تامین آب در پایتخت خبر داده است. دیروز هم شهردار تهران و وزیر جهاد کشاورزی در نشستی مشترک بر گسترش همکاری‌ها برای تضمین دسترسی پایدار شهروندان به اقلام اساسی و ارتقای امنیت غذایی تأکید کردند.
موضوع اعلام آمادگی علیرضا زاکانی برای ورود شهرداری تهران به کمک به دولت در تامین و توزیع 30 تا 40درصد ارزان‌تر کالاهای اساسی، بهانه‌ای شد تا در گفتوگوی با «مهدی بختیاری‌زاده»، مدیرعامل سازمان مدیریت میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران به بررسی دقیق‌تر این پیشنهاد و راه‌های تحقق آن بپردازیم.
***
*طبق گفته آقای زاکانی، شهرداری تهران به دولت پیشنهاد داده است که در بحث معیشت مردم، کالاهای اساسی را30 تا 40درصد ارزان‌تر به مردم عرضه کند. نقش سازمان میادین میوه و تره‌بار به عنوان یکی از بازوهای شهرداری در این زمینه را تشریح فرمایید.
در ارتباط با موضوع معیشت مردم، یکی از دغدغه‌های مهمی که از ابتدای این دوره مدیریت شهری، توسط دکتر زاکانی مورد تأکید قرار گرفت و در سازمان ما نیز به‌صورت مستمر پیگیری شد، بحث کاهش هزینه‌های سفره مصرفی خانوارهای تهرانی بود. به اعتقاد آقای زاکانی، شهر تهران باید شهری ارزان برای زندگی مردم باشد؛ برخلاف رویه‌های مدیریت شهری گذشته که عملاً به سمت گران‌سازی شهر حرکت می‌کردند، در این دوره سیاست کلی بر ارزان‌سازی شهر تهران متمرکز شد.
در همین زمینه، تلاش شد تا یکی از مؤلفه‌های اصلی این سیاست، یعنی تأمین معیشت و مواد غذایی مردم، به‌صورت ویژه دنبال شود و کالاها با قیمت مناسب‌تری به شهروندان عرضه شوند. اجرای این مأموریت برعهده سازمان میادین میوه و تره‌بار و شهروند گذاشته شد و در کنار این، ابزارهایی همچون سامانه «شهرزاد» نیز برای تحقق این هدف مورد استفاده قرار گرفت.
در سازمان میادین، اقدامات متعددی در جهت تکمیل زنجیره تأمین و ایجاد زیرساخت‌های پایدار تأمین کالا انجام شد که بحمدالله ثمرات خوبی نیز به همراه داشته است و آثار آن امروز به‌وضوح قابل مشاهده است. یکی از مهم‌ترین نتایج این اقدامات، اختلاف قابل‌توجه قیمت کالاهای عرضه‌شده در میادین نسبت به میانگین قیمت در سطح شهر تهران است. براساس آمار رسمی بانک مرکزی، طبق آخرین گزارش‌ها میوه و تره‌بار عرضه‌شده در سازمان، به طور متوسط ۴۶درصد ارزان‌تر از میانگین قیمت‌های سطح شهر تهران است. در گروه حبوبات، اختلاف قیمت حدود ۳۰درصد است. در گوشت قرمز حدود ۲۵درصد، در گوشت مرغ حدود ۱۶درصد و در تخم‌مرغ حدود ۱۶ تا ۱۷درصد ارزان‌تر از میانگین سطح شهر عرضه می‌شود.
به طور کلی، این اختلاف قیمت‌ها بسته به نوع کالا بین ۱۵ تا ۶۰درصد متغیر است؛ به‌گونه‌ای که در برخی مناطق شمالی شهر، این اختلاف حتی به بیش از ۱۰۰درصد نیز می‌رسد. به بیان دیگر، مجموعه اقدامات انجام‌شده در راستای سیاست ارزان‌سازی شهر تهران، منجر به افزایش قدرت خرید شهروندان و بهبود معیشت خانوارهای تهرانی شده است؛ هدفی که از ابتدای دوره مدیریت جدید، در رأس برنامه‌های شهری قرار داشته است.
*شهردار تهران اعلام کرد راه ارزان‌سازی، حذف واسطه‌ها و خرید قراردادی است؛ درباره این روند توضیح دهید که آیا هم اکنون این راه‌حل، اجرائی شده است یا خیر؟
ما در تلاش هستیم تا قیمت کالاهای عرضه‌شده را بیش از پیش کاهش دهیم و نقش پررنگ‌تر و مؤثرتری در تأمین کالاهای اساسی ایفا کنیم. براساس گزارش‌ها و مطالعات انجام‌شده توسط یکی از دانشگاه‌های برتر استان تهران، در حال حاضر بیش از ۵۳درصد از خانوارهای تهرانی از میادین میوه و تره‌بار خرید می‌کنند؛ به عبارت دیگر، بیش از نیمی از شهروندان تهران تأمین بخشی از نیازهای خود را از طریق میادین انجام می‌دهند. این آمار، بیانگر اعتماد بالای مردم به سازمان میادین و جایگاه ارزشمند آن در میان شهروندان است. از همین‌رو، وظیفه ماست که تلاش خود را مضاعف کنیم تا نقش مؤثرتری در کاهش هزینه‌های خانوارهای تهرانی داشته باشیم.
در همین خصوص، بسته‌ای پیشنهادی تهیه و تدوین شد تا با استفاده از ظرفیت‌های موجود در کشور، به‌ویژه ظرفیت‌های در اختیار دولت و وزارت جهاد کشاورزی، بتوانیم از امکانات ملی بهره گرفته و بستر عرضه کالا را به‌صورت مؤثرتر و کارآمدتر سامان‌دهی کنیم تا در نهایت، قیمت کالاها کاهش یابد. این بسته پیشنهادی خدمت مسئولان ارائه شده و آقای دکتر زاکانی نیز آن را به اطلاع رئیس‌جمهور و معاون اول رئیس‌جمهور رسانده‌اند. همچنین در جلسه‌ای با وزیر محترم جهاد کشاورزی، موضوع به تفصیل مطرح شد تا با همکاری و همراهی دولت محترم بتوانیم موضوع معیشت شهروندان تهرانی را به نحو شایسته‌تری پیش ببریم.
یکی از نمونه‌های موفق در این زمینه، مربوط به تأمین و عرضه گوشت قرمز است. اخیراً، هرچند ارتباط مستقیم ما در این حوزه با دولت یا وزارت جهاد کشاورزی برقرار نبود، اما با استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی و از طریق چند شرکت واردکننده، تفاهم‌هایی حاصل شد که به عرضه گوشت منجمد درجه‌یک وارداتی با قیمتی کمتر از ۶۰۰ هزار تومان منجر شد. این اقدام، نقش قابل‌توجهی در تنظیم بازار گوشت و تثبیت قیمت‌ها ایفا کرد و در نتیجه، سفره مردم در بخش پروتئین نیز رونق بیشتری یافت. این روند همچنان به‌صورت مستمر ادامه دارد.
نمونه دیگری از این اقدامات، همکاری با زنجیره‌های تولید مرغ کشور است. در چند ماه اخیر، با وجود نوسانات شدید قیمت در بازار آزاد، ما توانستیم با برندهای معتبر و برتر کشور تعامل سازنده‌ای برقرار کنیم. نتیجه این همکاری، تثبیت قیمت عادلانه مرغ در میادین و تأمین مرغ باکیفیت و بدون نوسان قیمتِ موجود در سطح شهر بود. در این همکاری‌ها، هم تولیدکننده سود برد، هم مصرف‌کننده؛ زیرا واسطه‌ها حذف شدند و سازمان نقش حلقه اتصال مستقیم بین تولید و مصرف را برعهده گرفت.
در ادامه این مسیر، برنامه‌ریزی‌هایی برای ورود به حوزه تولید قراردادی نیز انجام شده است تا کالاها مستقیماً از تولیدکننده تأمین و عرضه شوند. در بسته پیشنهادی ارائه‌شده، موضوع واردات برخی کالاهای اساسی که تولید آن‌ها در داخل کشور محدود است نیز گنجانده شده تا با استفاده از مجوزها و ظرفیت‌های قانونی، نقش مؤثری در تنظیم بازار و کاهش قیمت‌ها ایفا کنیم.
برای مثال، در حال حاضر واردات برنج از کشور پاکستان با ارز ترجیحی صورت می‌گیرد و قیمت تمام‌شده آن باید کمتر از ۷۰ هزار تومان باشد، اما در بازار آزاد، همین برنج با قیمت‌هایی بالاتر از ۱۵۰ هزار تومان به فروش می‌رسد. اگر سازمان میادین بتواند مستقیماً در این فرآیند وارد شود، خواهد توانست بازار را متعادل و منافع واردات یارانه‌ای را به مردم منتقل کند تا مصرف‌کنندگان نهائی از این واردات منتفع شوند.
بنابراین، مجموعه اقداماتی که تاکنون پیش‌بینی و اجرا شده، با هدف حذف واسطه‌ها، توسعه تولید قراردادی، و عرضه مستقیم توسط تولیدکننده طراحی شده است. در حال حاضر نیز گوشت قرمز در سازمان میادین به‌صورت مستقیم توسط تولیدکنندگان عرضه می‌شود و این امر باعث شده است که قیمت هر کیلوگرم گوشت قرمز (اعم از گوسفندی یا گوساله) حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان ارزان‌تر از بازار آزاد باشد. این کاهش قیمت نه از محل پرداخت یارانه، بلکه صرفاً به‌دلیل ایجاد بستر عرضه مناسب و حذف واسطه‌ها محقق شده است.
همچنین، در زمینه آبزیان، میوه و مرغ نیز اقدامات مشابهی در حال اجرا و پیگیری است. تمامی این فعالیت‌ها در راستای تحقق منویات شهردار محترم تهران مبنی بر ارزان‌سازی و حذف واسطه‌ها در تأمین مایحتاج مردم انجام می‌شود.
*کمی بیشتر درباره عملکرد سازمان میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران از جمله تعداد بازارها، روند تامین کالا، نحوه بارگذاری غرفه‌ها و قرارداد با آن‌ها و مهم‌ترین برنامه و اهداف سازمان توضیح دهید.
در حال حاضر، ما حدود ۳۱۵ بازار و میدان فعال در سطح شهر تهران داریم. این بازارها دارای کاربری‌های متنوعی هستند و در آن‌ها انواع میوه، سبزیجات، تره‌بار، محصولات پروتئینی و کالاهای فرآوری‌شده کشاورزی عرضه می‌شود. می‌توان گفت که پراکندگی مطلوبی از این بازارها در سطح شهر تهران وجود دارد.
براساس آخرین پژوهش‌ها و برآوردهای انجام‌شده، میانگین فاصله بازارها از یکدیگر حدود ۹۳۰ متر است؛ به عبارت دیگر، در فاصله‌ای کمتر از ۵۰۰ متر از هر نقطه شهر تهران، شهروندان می‌توانند به یکی از بازارهای ما دسترسی داشته باشند. این آمار، نشان‌دهنده توزیع مناسب خدمات شهری و تلاش سازمان برای دسترسی آسان شهروندان به کالاهای اساسی است.
یکی از اهداف اصلی سازمان میادین، گسترش چتر خدماتی در تمامی محلات شهر تهران است تا همه مناطق، از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب، از بازارهای عرضه مستقیم کالا برخوردار شوند. همچنین، از دیگر اولویت‌های سازمان، ایجاد زنجیره تأمین کارآمد و حذف واسطه‌های غیرضروری است تا از این طریق، ضمن کاهش قیمت کالاها، امکان عرضه محصولات باکیفیت و با قیمت عادلانه فراهم شود. ما به هیچ عنوان به دنبال قیمت‌های غیرمنصفانه نیستیم؛ بلکه باور داریم که در فرآیند اقتصادی سالم، تولیدکننده باید از سود عادلانه برخوردار باشد و در مقابل، مصرف‌کننده نیز باید بتواند کالا را با قیمت منصفانه خریداری کند. در این میان، حذف واسطه‌های غیرضروری امری اجتناب‌ناپذیر و ضروری است. از همین‌رو، سازمان در مسیر تکمیل زنجیره تأمین، حذف واسطه‌ها و عرضه مستقیم محصولات در تمامی گروه‌های کالایی گام بر می‌دارد.
افزون بر این، در راستای توسعه خدمات مورد نیاز شهروندان، اقداماتی نیز در زمینه‌هایی مانند افزایش تعداد نانوایی‌ها و گسترش خدمات مرتبط با معیشت روزمره مردم در دستورکار قرار دارد. این اقدامات براساس منویات شهردار محترم تهران و معاون محترم خدمات شهری شهرداری تهران در حال اجراست تا ان‌شاءالله بتوانیم سبد خدماتی را متنوع‌تر، کامل‌تر و در دسترس‌تر کنیم.
* براساس مشاهدات عینی، طی دو هفته اخیر قیمت برخی اقلام در میادین میوه و تره‌بار بعضاً تا 20درصد هم افزایش داشته است. در این‌باره نیز به عنوان آخرین سؤال، توضیح دهید.
نهاد متولی تولید باید برنامه‌ریزی درستی برای تولید و تامین کالا داشته باشد. وقتی که بازار به هم می‌ریزد، نباید نهادهای متولی کم‌کاری‌های خود را به دوش دیگر ارگان‌ها بیاندازند، ما به عنوان شبکه توزیع، آنچه که نهاد متولی تولید مثل وزارت جهاد یا وزارت صمت تولید می‌کند را عرضه می‌کنیم.
قبل از مرحله عرضه، موضوع بهای تمام شده محصولات وظیفه ذاتی سازمان میادین نیست، صد البته که در کارها کمک حال عزیزان هستیم و همواره نیز گفته‌ایم که آماده کمک به وزارت جهاد کشاورزی و دولت هستیم، حتی در زمینه تولید.
بنابراین افزایش قیمت ثمره سیاستگذاری یا عدم اقدام نهادهای متولی است. وقتی به مرغدار می‌گوییم تولیدکُن! اما حمایتی از او نمی‌شود و مثلاً برقش قطع می‌شود یا نهاده تامین نمی‌شود، چه توقعی می‌توان از تولیدکننده داشت؟