اخبار ویژه
لغو تحریم «الجولانی» و باقی ماندن تحریم مردم سوریه با قانون «قیصر»
دیدار قریب‌الوقوع رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و احمد الشرع (ابومحمد الجولانی) در کاخ سفید، توجه ناظران منطقه‌ای را به خود جلب کرده و پرسش‌های مهمی درباره آینده سوریه مطرح کرده است: آیا این نشست مسیر عادی‌سازی روابط سوریه و اسرائیل را هموار می‌کند؟ چرا تحریم‌ها از مقامات سیاسی برداشته می‌شود اما قانون «قیصر» همچنان بر مردم فشار می‌آورد؟ و سناریوی آینده کشور چگونه رقم خواهد خورد؟
«عبدالباری عطوان» تحلیلگر جهان عرب با طرح این موضوع در تحلیلی در روزنامه رای‌الیوم نوشته است: تحلیل‌ها نشان می‌دهد که دیدار ترامپ و الشرع می‌تواند نقطه عطفی در روند «سوریه جدید» باشد و مقدمات پیوستن این کشور به چارچوب «صلح ابراهیمی» و ایجاد روابط امنیتی و دیپلماتیک با اسرائیل را فراهم کند. از جمله اقدامات احتمالی، امضای توافق‌های امنیتی و تشکیل پایگاه‌های آمریکایی در دمشق، شرق فرات و التنف است که حضور نظامی خارجی در سراسر کشور را تثبیت می‌کند و کنترل بر نقاط حساس را افزایش می‌دهد.
با وجود برداشته شدن تحریم‌ها از احمد الشرع (الجولانی) و وزیر کشور سوریه، تحریم «قیصر» همچنان بر زندگی حدود ۲۶ میلیون نفر فشار وارد می‌کند و معیشت مردم را تهدید می‌کند. کارشناسان معتقدند این اقدام نمادین، بیشتر به منظور پیشبرد مذاکرات دیپلماتیک و اعمال فشار بر مردم است و نشان می‌دهد نفوذ خارجی در سوریه پابرجاست.
«سوریه جدید» که ترامپ مشغول ترسیم مشخصه‌های آن تحت نظارت اسرائیل است، با سرعت گام‌هایی به سوی پیوستن به چارچوب «صلح ابراهیمی» برمی‌دارد و در حال ایجاد روابط نزدیک ائتلافی با رژیم صهیونیستی است؛ از جمله آغاز با توافق امنیتی و برگزاری نشستی با بنیامین نتانیاهو، که ممکن است زمان و مکان آن حین مذاکرات کاخ سفید تعیین شود. تصادفی نیست که مقدمات این اقدامات با حذف نام رئیس‌جمهور «الجولانی» و وزیر کشورش«انس خطاب»، از فهرست تروریسم و نیز تصمیم شورای امنیت برای رفع تحریم‌ها از سوریه فراهم شده است. چنین اقدامات شتابزده‌ای بدون هزینه‌ای اساسی امکان‌پذیر نیست؛ هزینه‌ای که تنها به عادی‌سازی روابط محدود نمی‌شود، بلکه شامل تبدیل سوریه به پایگاه نظامی بزرگی برای آمریکا است، با مقر اصلی در دمشق و شعبه‌هایی در شرق فرات (پایگاه العمر)، شمال کردستان و منطقه التنف در جنوب برای کنترل مثلث مرزی عراق، اردن و سوریه.
شهر دیجیتالی «نئون» بن سلمان؛ واقعیت یا سراب
پروژه نئوم و شهر «لاین» که به عنوان بخش مرکزی برنامه‌های بلندپروازانه محمد بن‌سلمان برای آینده عربستان فراتر از اقتصاد نفتی مطرح شده، اکنون با چالش‌های اساسی مواجه شده است. بر اساس گزارش جدید فایننشال تایمز، مشکلات این پروژه فراتر از موانع مالی و مدیریتی، به موضوعات بنیادی‌تر مثل محدودیت‌های عملیاتی، قوانین فیزیک و غیر قابل‌اجرا بودن برخی مفاهیم در مقیاس جهانی بازمی‌گردد. برخی ایده‌های اولیه نئوم مثل ساخت بندر پنهان، استادیوم معلق در ارتفاع ۳۵۰ متری و ساختمان‌های وارونه، از نظر مهندسان عملاً غیرممکن یا بسیار پرهزینه تشخیص داده شده‌اند و حتی برخی شرکت‌ها از مشارکت در این پروژه عقب‌نشینی کرده یا خواستار بازنگری اساسی شده‌اند.
مشکل اصلی این است که طراحی‌های ارائه‌شده، بیشتر مبتنی بر تخیل بوده تا بر اصول مهندسی عملی و تحقق بعضی پروژه‌ها مانند «شهر خطی»
(The Line) با دیواره‌های شیشه‌ای عظیم حتی در شرایط پیشرفته‌ترین فناوری‌های روز نیز با محدودیت جدی روبه‌رو است.
هزینه سرسام‌آور، کندی پیشرفت، نگرانی شرکت‌های بین‌المللی از مشکلات عملیاتی و فنی و نیاز به بازنگری ریشه‌ای در طراحی‌ها، موجب شده که پروژه «نئوم» از چشم‌انداز اصلی فاصله بگیرد و ادامه مسیر آن مبهم باشد.
متخصصان مهندسی و زیست‌محیطی هشدار داده‌اند بسیاری از ایده‌های مطرح‌شده با واقعیت‌های محیط زیست و قوانین پایه‌ای فیزیک همخوانی ندارد و همین، اجرای آنها را با ریسک بالا و حتی ناممکن مواجه می‌کند.
در مجموع، شواهد جدید حاکی از آن است که رؤیای محمد بن‌سلمان برای ساختن یک شهر آینده‌محور، فوق پیشرفته و فراانسانی، فعلاً با بن‌بست‌های فنی، مالی و علمی مواجه شده و تحقق کامل آن در هاله‌ای از ابهام
قرار دارد.
خانم محترم! فکر کنید از جیب خودتان خرج می‌کنید
درحالی‌که رهبر انقلاب نسبت به سفرهای پرهزینه مسئولان انتقاد کرده و رئیس‌جمهور از کمبود منابع سخن می‌گوید، سندی منتشر شده که نشان می‌دهد رئیس سازمان محیط زیست برای سفر به برزیل، ۵۰ میلیارد تومان از بودجه پیش‌بینی نشده درخواست کرده است.
اولین انتقادها به سفرهای خارجی شینا انصاری؛ معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست از جمله سفر پرخرج او به برزیل هفته گذشته در رسانه‌ها صورت گرفت. همان زمان سازمان حفاظت از محیط زیست طی جوابیه‌ای با مسکوت گذاشتن هزینه بالای سفر ایشان به برزیل و در توجیه سفرهای خارجی خانم معاون؛ رسانه‌ها را به «رعایت انصاف برای منافع ملی» توصیه کرده و نوشته بود: «حضور در مجامع بین‌المللی یکی از ضرورت‌های کشور است و تأکید دولت چهاردهم بر این نکته است که صندلی تخصصی ایران در هیچ اجلاس جهانی خالی نماند... به بیان دیگر، هدف از حضور در این نشست، دفاع از منافع ملی در عرصه تغییر اقلیم است.» در این جوابیه تعداد افراد هیئت اعزامی سازمان حفاظت محیط زیست «چهار نفر» عنوان شده بود.
اما روز گذشته سندی قابل توجه در این زمینه در فضای مجازی منتشر شد و راستی‌آزمایی‌های بعدی اصالت سند را تأیید کرد. این سند نشان می‌داد شینا انصاری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست برای سفر به برزیل و شرکت در اجلاس تغییرات اقلیمی موسوم به کاپ ۳۰، درخواست ۵۰ میلیارد تومان پول از اعتبارات پیش‌بینی نشده سازمان برنامه‌وبودجه با قید «تسریع» کرده بود!
ضمن اینکه ضرورت حضور در چنین اجلاسی با تردیدهای جدی از جانب کارشناسان مواجه است اما نکته قابل توجه مبلغ درخواستی سازمان حفاظت محیط زیست برای انجام این سفر بود. هر طور که حساب کنیم این مبلغ بسیار بیشتر از هزینه متعارف حضور در یک اجلاس دو روزه در برزیل است و معلوم نیست خانم رئیس با چه خدمات و امکاناتی بودجه این سفر را محاسبه کرده‌اند!
در واکنش به انتشار نامه؛ روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست توضیحاتی را منتشر کرد که البته چیزی از ابهامات این سفر نکاست. در توضیح روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست آمده: «بر اساس برآورد اولیه وزارت امور خارجه، راه‌اندازی پاویون ایران و حضور هیئت ۱۰ نفره نیازمند بودجه
۵۰ میلیارد تومانی بود که بر همین اساس مکاتبات آن با سازمان برنامه در مهرماه انجام شد. در همان ابتدای امر، با هدف حذف تشریفات اداری، موضوع راه‌اندازی پاویون از دستور کار خارج شد و سقف هزینه سفر هیئت نیز توسط سازمان برنامه و بودجه ۱۵ میلیارد تومان تعیین شده است. برای کاهش هزینه‌ها، پنج نفر از افرادی که امکان سپردن وظایفشان به دیگران بود از فهرست هیئت کاسته شدند و از میان ۵ نفر دیگر نیز هزینه سفر یک نفر از هیئت توسط طرف خارجی تامین شد.»
اینکه مسئولان سازمان مربوطه چگونه هزینه راه‌اندازی یک پاویون را چیزی حدود ۳۵ میلیارد تومان برآورد کرده‌اند، خود جای بحث دارد اما فعلا به رقم
۱۵ میلیارد تومان برای سفر چهار نفره هیئت اعزامی سازمان حفاظت محیط زیست می‌پردازیم. خانم رئیس و همراهانشان استحضار دارند که در سفرهایی اینچنین هزینه‌هایی مانند هزینه ویزا، اسکان و حمل‌ونقل برعهده کشور میزبان است و بر این اساس عمده مخارج این سفر شامل تهیه بلیط بوده است. بنابراین روابط عمومی سازمان برنامه و بودجه و سازمان حفاظت محیط زیست باید به این سؤال پاسخ گویند که بلیط سفر رفت و برگشت به برزیل برای چهار نفر را چند حساب کرده‌اند که ۱۵ میلیارد تومان بودجه برای این سفر اختصاص داده‌اند؟
خوب است مسئولان سازمان برنامه‌وبودجه و سازمان حفاظت محیط زیست بدانند در حال حاضر شرکت‌های گردشگری لوکس‌ترین تور تفریحی ۱۰ روزه برزیل برای بهمن ۱۴۰۴ را با هزینه‌ای حدود ۵۵۰ میلیون تومان به ازای هر نفر ثبت‌نام می‌کنند. با این حساب و با توجه به اجلاس دو روزه کاپ۳۰ هزینه سفر هیئت اعزامی چهار نفره سازمان حفاظت محیط زیست، حتی با درنظر گرفتن هزینه ویزا، اسکان و حمل‌ونقل باید بسیار کمتر از ۲ میلیارد و پانصد میلیون تومان شود. شاید بهتر باشد در این موارد خانم رئیس فکر کنند از جیب خودشان خرج می‌کنند چون در این صورت برای صرف مخارج بسیار محتاط‌تر خواهند بود.
ما همچنان نمی‌دانیم برآورد ۱۵ میلیاردی برای این سفر با چه منطقی صورت گرفته و امیدواریم صرفا یک اشتباه محاسباتی بوده باشد و مسئولان مربوطه بدون صرف این هزینه، سفر را به اتمام رسانده و در اولین فرصت، اضافه دریافتی را به بیت‌المال بازگردانند.
گفتنی است رهبر انقلاب 16 شهریور 1404 با تذکر به دولت نسبت به اسراف در هزینه‌ها و لزوم صرفه‌جویی و پرهیز از سفرهای غیرضروری فرموده بودند: «سفرهای غیر لازم چه لزومی دارد؟ خیلی از سفرها اصلاً هیچ لازم نیست که انجام بگیرد. بعد، سفر با همراهانِ دو برابر یا سه برابرِ آنچه لازم است! چه لزومی دارد؟ اگر بنا است انسان به یک جایی سفر هم بکند، خب با یک تعداد معدودی [باشد] که مثلاً حضور اینها واجب و لازم است. یا مثلاً فرض کنید اقامت در هتل‌های گران‌قیمت در آن محلّی که به آنجا سفر شده! اینها اسراف است؛ این اسراف‌ها را بایستی انجام نداد. بالاخره وقتی دخل کم است، خرج هم بایستی کم بشود: چو دخلت نیست، خرج آهسته‌تر کن؛ که می‌گویند ملّاحان سرودی / اگر باران به کوهستان نبارد؛ به سالی دجله گردد خشک رودی».
چرا غرب از نمایش قدرت اتمی روسیه نگران است؟
تصور کنید صدها هزار بریتانیایی در حال فرار برای نجات جان خود هستند، در حالی که یک سونامی غول‌پیکر به ارتفاع ۴۸۰ متر سواحل کشور را درهم می‌کوبد. آدم‌ها در لحظه کشته می‌شوند، ساختمان‌ها نابود می‌گردند و زیر آب می‌روند، جاده‌ها، پل‌ها و شبکه‌های برق از بین می‌روند. در داخل کشور، مردم برای رسیدن به ارتفاعات یا بالا رفتن از ساختمان‌ها و تیرهای چراغ برق برای فرار از «موج مرگ» یکدیگر را زیر پا می‌گذارند.
این بخشی از گزارش وحشتناکی است که نشریه «دیلی میل» از وجود یک سلاح جدید بسیار خطرناک که اکنون تنها در اختیار روسیه است، می‌دهد. این نشریه در ادامه گزارش خود آورده است: اما کابوس اصلی تازه آغاز می‌شود، زیرا این‌بار آب همراه با سونامی رادیواکتیو است. این «موج هسته‌ای» شهرهای ساحلی را به بیابان‌های آلوده و غیرقابل سکونت تبدیل می‌کند. کسانی که از غرق شدن جان سالم به در می‌برند، از تابش مرگبار روی پوست خود می‌میرند و آب آلوده سواحل را به بیابانی سمی بدل می‌کند.
«دیلی میل» با هدف نشان دادن چهره‌ای ترسناک از روسیه برای جهان پس از گذشت سه سال از جنگ اوکراین آورده است: این سناریوی وحشتناک اکنون بیش از هر زمان دیگری ممکن است. زیرا ولادیمیر پوتین از زیردریایی هسته‌ای جدید خود به نام «خاباروفسک» رونمایی کرده است. این زیردریایی حامل موشک‌های «پوسایدون» است که هرکدام ۱۰۰ برابر قوی‌تر از بمب اتمی هیروشیما هستند. پوتین اعلام کرده: «در جهان هیچ چیزی از نظر سرعت و عمق حرکت با این وسیله قابل مقایسه نیست و احتمالاً هرگز نخواهد بود.»
زیردریایی خاباروفسک با طول ۱۱۲ متر و وزن ۱۰ هزار تُن، قادر است شش موشک پوسایدون ۲۴ متری را حمل کند. هر موشک می‌تواند سونامی رادیواکتیوی ایجاد کند که بنا به گزارش تلویزیون روسیه، قادر است «بریتانیا را به اعماق دریا فرو ببرد». این موشک‌ها با فناوری رادارگریز و سامانه‌های پیشرفته پیشران پمپ‌جت طراحی شده‌اند تا صدای خود را مانند کشتی‌های غیرنظامی جلوه دهند و قابل شناسایی نباشند.
پوتین مدعی است این سلاح‌ها «هیچ رقیبی در جهان ندارند» و کارشناسان نظامی آن را «سلاح روز قیامت» توصیف کرده‌اند. برخی تحلیلگران نظامی معتقدند پوسایدون بیشتر جنبه تهدید و بازدارندگی دارد و احتمال استفاده واقعی از آن تنها در صورت جنگ هسته‌ای سراسری و حمله تلافی‌جویانه وجود دارد. با این حال، اگر گزارش‌ها درباره تجمع زیردریایی‌های اتمی روسیه در مدار شمالی درست باشد، «خاباروفسک» ممکن است به‌زودی در اقیانوس‌های اطراف غرب در حال گشت‌زنی باشد؛ حامل سلاحی که قادر است کل شهرها را با امواج رادیواکتیوی نابود کند.
پس از انتشار خبر رونمایی از زیردریایی هسته‌ای جدید «خاباروفسک» با موشک‌های «پوسایدون»، آلمانی‌ها اعلام کردند که یک جت جدید برای شکار زیردریایی‌های روسیه از آمریکا دریافت کرده‌اند. در همین رابطه «یورونیوز» نوشت: اولین هواپیمای P-8A پوسایدون آلمان با استقبال «بوریس پیستوریوس»، وزیر دفاع وارد برلین شد. این هواپیما قابلیت‌های نظارت دریایی و رزمی را افزایش خواهد داد.
وزیر دفاع آلمان شخصاً از این جت گشت دریایی که برای شناسایی و مقابله با زیردریایی‌های روسی در اقیانوس اطلس شمالی طراحی شده است، استقبال کرد. جت اول به عنوان اولین فروند از هشت فروندی که قرار است تا سال ۲۰۲۸ با هزینه ۳.۱ میلیارد یورو تحویل داده شوند، از ایالات متحده و از طریق ایسلند وارد شد. این هواپیما می‌تواند بیش از ۷۰۰۰ کیلومتر پرواز کند
و پنج اژدر سبک MK-54 به وزن هر کدام ۳۰۰ کیلوگرم، به علاوه چهار موشک ضد کشتی‌هارپون 84 را حمل کند.
نیروی دریایی آمریکا با نامگذاری «نگهبان پرنده » برای این جت‌ها اعلام کرد: «هواپیمای P-8 به طور پایدار قابلیت‌های ما را برای شناسایی دریایی، نظارت دریایی جهانی و به ویژه برای شناسایی و مبارزه با زیردریایی‌های دشمن تقویت خواهد کرد.»
گفتنی است آلمان قصد دارد این هواپیما را عمدتاً در شکاف بین‌گرینلند، ایسلند و بریتانیا به عنوان شریان اصلی تدارکات ناتو، مستقر کند، جایی که زیردریایی‌های روسی می‌توانند خطوط تدارکاتی را در طول درگیری مختل کنند.
آنچه درباره این دو گزارش می‌توان گفت این است که هر دو طرف جنگ اوکراین به‌دنبال اهداف خود در انتشار چنین گزارش‌هایی هستند. روسیه پس از گذشت سه سال از جنگ در اوکراین و در اختیار گرفتن بیش از 25 درصد خاک این کشور با نمایش قدرت اتمی خود به‌دنبال تثبیت موقعیت در خاک اوکراین و عقب‌نشینی طرف‌های غربی و آتش‌بس با حفظ موقعیتی که کسب کرده، است و آمریکا و برخی متحدین اروپایی او هم به‌دنبال نشان دادن تهدید بزرگ و واقعی روسیه برای دیگر کشورها به ویژه اروپا هستند تا اتحادی که برای مقابله با روسیه در دو سال اول جنگ اوکراین شکل گرفته بود و در ماههای گذشته تا حدودی فروکش کرده را بار دیگر با نگرانی از تهدید اتمی روسیه برجسته‌سازی کنند.