رشد تقلب در بازار سکه و طلای آب‌شده با گسترش پلتفرم‌های آنلاین فروش طلا
با جهش دوباره قیمت‌ها، سناریوی تازه‌ای از جعل و تقلب در بازار سکه و طلا کلید خورده است. رئیس اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا هم تاکید کرده برخی پلتفرم‌های فروش آنلاین طلا هنگام افزایش قیمت طلا بالاتر از عرف طلا را می‌فروختند و هنگام خرید نیز پایین‌تر می‌خریدند.
به گزارش خبرگزاری فارس؛ «نادر بذرافشان» رئیس اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا و جواهر تهران، درخصوص آمار فروشندگان دارای مجوز فعالیت در حوزه طلا اظهار داشت: در سطح تهران حدود ۶۰۰۰ نفر دارای جواز کسب هستند اما برای فعالیت در فضای مجازی و انجام معاملات آنلاین، لازم است از اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی نیز مجوز دریافت کنند.
وی افزود: این افراد پس از دریافت مجوز از اتحادیه تهران، به وزارت صمت مراجعه و نماد اعتماد دریافت می‌کنند و سپس از اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی، جواز فعالیت آنلاین می‌گیرند. نظارت و کنترل عملکرد آن‌ها نیز بر عهده همان اتحادیه است که تخصص کافی در این زمینه ندارد.
به گفته بذرافشان اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی به‌طور همزمان برای تمام صنوف و صنایع، جواز فروش آنلاین صادر می‌کند. در حالی که صنعت طلا یک صنعت تخصصی و فنی است و نظارت بر فعالیت‌های آن صرفاً باید توسط اتحادیه طلا انجام شود، اما متأسفانه این اتفاق نمی‌افتد.
رئیس اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا و جواهر تهران با بیان اینکه ما آمار دقیقی از تعداد پلتفرم‌ها نداریم، گفت: در جلسات در وزارت صمت و اتاق اصناف به ما گفته شده که بیش از ۴۰۰ پلتفرم فعال هستند.
وی با اشاره به نگرانی مردم در خرید آنلاین طلا گفت: فلزات گرانبها مانند طلا و سکه باید به صورت فیزیکی تحویل گرفته شوند تا خریداران از خرید خود اطمینان حاصل کنند. ما با فروش آنلاین سکه و طلای آب‌شده به صورت آنلاین به‌شدت مخالفیم زیرا مردم اغلب سرمایه‌گذاری می‌کنند اما کالای فیزیکی دریافت نمی‌کنند، با این حال از تولید و خرید مصنوعات استقبال می‌کنیم.
بذرافشان گفت: یک مشکل دیگر این است که در هفته‌های گذشته، زمانی که قیمت طلا افزایش پیدا می‌کرد، برخی پلتفرم‌ها طلا را بالاتر از عرف بازار می‌فروختند و این تفاوت بین ۱۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان بود. در زمان کاهش قیمت طلا، این پلتفرم‌ها قیمت خرید را پایین‌تر از بازار تعیین می‌کردند. با توجه به اینکه مردم کالای فیزیکی دریافت نمی‌کنند، مجبور به انجام معاملات در همان پلتفرم‌ها هستند. تجربه نشان داده که این مسئله باعث ضرر و زیان هم برای کسانی که تحویل فیزیکی می‌گیرند و هم برای کسانی که نمی‌گیرند می‌شود.
رئیس اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا ادامه داد: علاوه‌بر این، هنگام تحویل فیزیکی طلا، کارمزد جداگانه‌ای نیز از خریداران دریافت می‌شود که در هنگام خرید اعلام نمی‌شود. به عنوان مثال، برای دریافت فیزیکی ممکن است نیم درصد کارمزد اضافی از مشتری گرفته شود که غیرمنصفانه و ناعادلانه است.
دردسرهای خرید سکه از طلافروشی
از سوی دیگر در ماه‌های اخیر، رشد شدید قیمت‌ها در بازار سکه و طلا باعث شده شاهد افزایش چشمگیر تقلب و جعل در سکه و طلای آب‌شده باشیم. موضوعی که نه‌تنها سرمایه‌های خرد مردم را تهدید می‌کند، بلکه اعتماد عمومی به این بازار سنتی را نیز زیر سؤال برده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، با بالا گرفتن دوباره قیمت طلا و افزایش هجوم خریداران خرد به بازار، گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد نوع جدیدی از تقلب در بسته‌بندی وکیوم سکه در بازار تهران و برخی شهرهای بزرگ رواج یافته است. تقلب‌هایی که ظاهری فریبنده دارند اما در واقع «ضرب دستی» و کاملاً غیرقانونی‌اند.
بررسی‌های میدانی از چند طلافروشی در محدودهی فردوسی، بازار زرگرها و جمهوری نشان می‌دهد تعداد زیادی از سکه‌های عرضه‌شده در وکیوم‌های دارای هولوگرام جعلی در بازار جریان یافته‌اند.
به گفته برخی فعالان بازار، ضرب اولیه این سکه‌ها خارج از ضرابخانه مجاز و با قالب‌های غیراستاندارد انجام می‌شود و سپس با پوشش‌های وکیوم حاوی هولوگرام یا برچسب‌های ظاهراً معتبر بسته‌بندی می‌گردند تا شباهت کامل به سکه‌های بانکی پیدا کنند.
یکی از طلافروشان قدیمی بازار در این زمینه گفت: سکه‌هایی که این روزها به‌صورت وکیوم‌شده در بازار می‌چرخند، خیلی‌هایشان ضرب دستی هستند. نکته اصلی این است که داخل وکیوم، ورق نازکی از سرب می‌گذارند تا وزن کل دقیقاً مثل سکه اصلی دربیاید، اما وقتی طلا را جدا می‌کنی می‌بینی عیار واقعی نصف استاندارد بانکی است. این سکه‌ها تقلب خالص‌اند و متأسفانه خریدار عادی متوجه تفاوت نمی‌شود.
به گفته فعالان بازار، برخی از این بسته‌بندی‌ها به‌قدری حرفه‌ای طراحی شده‌اند که هنگام جدا کردن، رد بازشدگی از خود به جا نمی‌گذارند و همین باعث می‌شود حتی بعضی واحدهای صنفی نیز فریب بخورند و این سکه‌ها را به نام «بانکی» و «اطمینان‌دار» بفروشند.
اما دامنه تقلب تنها به بازار سکه محدود نیست. در سال‌های اخیر و به‌ویژه پس از افزایش قیمت‌ها، بازار طلای آب‌شده نیز به یکی از مقاصد اصلی سرمایه‌گذاران خرد تبدیل شده است. گزارش میدانی از بازارهای آب‌شده در تهران و مشهد نشان می‌دهد که در برخی موارد، به‌جای طلا، آلیاژهای کم‌عیار یا حتی برنج آب‌شده به خریداران عرضه می‌شود.
یکی از کارشناسان اتحادیه طلا در این باره گفت: در معاملات طلای آب‌شده، چون طلا به‌صورت ذوب‌شده و بدون بسته‌بندی رسمی معامله می‌شود، امکان تقلب در عیار و ترکیب فلز بسیار بالاست. بعضی فروشندگان غیرمجاز با افزودن فلزاتی مثل برنج یا مس به ذوب، وزن را بالا می‌برند اما خریدار ناآگاه متوجه نمی‌شود.
این کارشناس تأکید کرد: مردم باید هوشیار باشند. خرید طلای آب‌شده بدون فاکتور رسمی، خطر بزرگی دارد. تنها راه اطمینان، مراجعه به طلافروشان دارای کد واحد صنفی و انجام ذوب و تست عیار در حضور خریدار است.
به نظر می‌رسد با توجه به رشد بی‌سابقه قیمت طلا، نبود نظارت کافی و گسترش فعالیت دلالان در فضای مجازی، ورود جدی نهادهای نظارتی و پلیسی برای برخورد با این جریان سوداگرانه ضروری است.
در غیر این صورت، بازار سکه و طلا که سال‌ها محل امنی برای حفظ ارزش دارایی مردم بوده، ممکن است به بستری برای فریب و زیان خریداران تبدیل شود.
رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران در همین ارتباط گفت: در سال‌ها و ماه‌های گذشته با افزایش شدید قیمت‌ها، فروش سکه‌های غیربانکی و طلای فاقد کد استاندارد به‌ویژه در فضای مجازی افزایش قابل توجهی داشته است. بر اساس آمار اتحادیه، حدود 80 درصد از شکایاتی که به ما می‌رسد مربوط به افرادی است که از واحدهای بدون مجوز و فاقد پروانه کسب خرید کرده‌اند.
او توصیه کرد مردم پیش از هر خریدی از اصالت واحد صنفی اطمینان حاصل کنند و افزود: واحد فروشنده طلا یا سکه حتماً باید جواز کسب معتبر از اتحادیه طلا داشته باشد. خریداران فقط از واحدهای دارای مجوز رسمی و معتبر طلا و سکه خرید کنند. در مورد مصنوعات طلا نیز فاکتور رسمی باید دارای نشانی و نام همان واحد صنفی باشد.
بذرافشان با اشاره به لزوم دقت در جزئیات فاکتورهای طلا ادامه داد: در فاکتور باید نوع مصنوع، رنگ، عیار، وزن و کد استاندارد به‌روشنی قید شود. همچنین قیمت طلای خام بدون اجرت، میزان اجرت ساخت و مقدار سود مغازه‌دار باید به‌صورت جداگانه درج شود. الان دیگر از اصل طلا مالیات گرفته نمی‌شود و مالیات بر ارزش افزوده تنها بر سود و اجرت مغازه‌دار اعمال می‌گردد.
او تأکید کرد در مواردی که محصول دارای سنگ، مینا یا رنگ خاص است، وزن سنگ یا بخش غیرطلایی باید از وزن نهائی کسر و به‌صورت مستقل در فاکتور ثبت شود.
رئیس اتحادیه طلا درباره خرید سکه نیز هشدار داد: مردم باید حتماً سکه را از سکه‌فروشی معتبر و دارای جواز کسب خرید کنند، نه از طلافروشی عمومی. کارت وکیوم سکه باید به نام همان واحد صنفی و دارای هولوگرام رسمی اتحادیه باشد. در زمان پرداخت، تراکنش کارتخوان نیز باید به نام همان واحد ثبت شود؛ انتقال وجه به حساب اشخاص دیگر علاوه‌بر خطر مالی، مصداق پولشویی است. حتماً خریداران مستندات پرداخت و فاکتور را نگه دارند.
او درباره معاملات طلای آب‌شده نیز گفت: طلای آب‌شده را فقط باید از آب‌شده‌فروشی‌های مجاز تهیه کنند. کدهای استاندارد روی قطعه و نام درج‌شده در فاکتور باید با هم مطابقت داشته باشد. خرید از صفحات و فروشندگان فضای مجازی بسیار پرخطر است و مردم باید از آن خودداری کنند.