استفتاء از رهبر معظم انقلاب اسلامی
مصرف باقی مانده نذرهای اربعین
س) با توجه به خدمت در یکی از مواکب در ایام اربعین؛ آیا نگهداری وجوه مازاد بر مصرف آن سال امکانپذیر است یا باید به هر نحو ممکن مورد استفاده قرار گیرد؟
ج) وجوه پرداختی توسط خیّرین باید در اربعین همان سال مصرف شود (البته به نحوی که اسراف محسوب نشود) و اگر چیزی باقی ماند در اربعین سال بعد هزینه گردد.
سفرهای شغلی رایگان
س) راننده کامیون که در سفرهای شغلی نمازش کامل است، اگر برای موکب اربعین به صورت رایگان به کربلا بار حمل کند، نمازش کامل است یا شکسته؟
ج) نمازش کامل است، البته اگر از کربلا به شهر دیگری مثل نجف برای زیارت برود، در سفر شخصی ـ بدون قصد اقامت ده روز ـ نمازش شکسته است.
اجاره به صورت تمام رهن (بدون اجارهبها)
س) اجاره مغازه به صورت تمام رهن (بدون اجاره بها) از نظر شرعی چه حکمی دارد؟
ج) رهن کامل صحیح نیست؛ ولی اگر خانه یا مغازه به مبلغ متعارفی اجاره داده شود و در ضمن عقد اجاره، شرط شود که مستأجر مبلغی را به صاحبخانه یا مغازه قرض دهد، اشکال ندارد.
تبصره: رهن کامل یعنی مستأجر پولی را به عنوان قرض به موجر بدهد و در مقابل، از منفعت مغازه یا خانه (سکونت) استفاده کند و هیچ اجارهای را به موجر ندهد و خود پول چون قرض است بعد از تمام شدن مدت اجاره به صاحبش برگردانده شود و این همان ربای قرضی است و حرام است. یعنی در مقابل قرض، شرط اضافه شود ولو اینکه آن چیز اضافه، منفعت باشد، (مثل سکونت خانه).
خمس طلای بانوان
س) زنی مقداری طلا دارد، و بیشتر وقتها از آنها استفاده نمیکند، ولی گاهی آنها را به محارم خود میدهد تا در جشن عروسی یا مهمانی استفاده کنند، آیا سر سال، خمس به آنها تعلق میگیرد؟
ج) اگر طلای موجود را با درآمد کسبش خریده است و بیشتر از مقدار متعارف و شأن عرفی او باشد، باید خمس آن را بدهد و طریق مذکور برای فرار از خمس کافی نیست.
جبران تورم قرض
س) اگر ضمن قرض، شرط نشود که قرض گیرنده، تورم را ضامن هست یا نه و قرض گیرنده در موعد مقرر قرض را ادا کند؛ آیا قرض دهنده میتواند تورم ایجاد شده را مطالبه کند؟
ج) به طور کلی طلبکار میتواند مقدار کاهش ارزش پول (تورم) را مطالبه کند مگر در مواردی که شرط شده (هر چند به نحو ارتکازی) همان مبلغ پس داده شود مانند قرضی که مستأجر به صاحبخانه میدهد یا قرضالحسنۀ بانکها.
*شرط ارتکازی به شرطی گویند که هنگام معامله در ذهن عرف به عنوان یک شرط لازمالاجرا، رسوخ و ثبوتیافته اما بدان تصریح نشده است.
اجاره طلا
س) اگر طلا فروش، چند سرویس طلا را مشخص کرده تا آنها را به مشتریان خود به مدت یک یا چند روز اجاره بدهد، آیا این کار و سود حاصله اشکال دارد؟
ج) اجاره مذکور، شرعاً صحیح بوده و سود حاصله حلال است.