استاد جن‌گیر با هنــرهای رزمی!
فاطمه قاسم آبادی
بیش از یک دهه است که ژانر وحشت، دوباره توانسته مانند دهه 70 و 80 میلادی، نظر مخاطبین را به خود جلب کند. تا به حال سازندگان بسیاری در سراسر دنیا سعی کرده‌اند با تقلید از آثار موفق هالیوودی در ژانر وحشت، به موفقیت‌های تجاری خاص و فروش‌های بالا برسند.
در این میان، تعداد معدودی از این سازندگان، توانسته‌اند آثارشان را با کیفیت و متناسب با خرافات و فولکورهای وطنی خود، بسازند. این سازندگان معمولا فروش‌های خوب را تجربه کرده‌اند و توانسته‌اند مخاطبین را پای روایات ترسناک خود بنشانند.
فیلم «قدرت2» ساخته «چارلز گوزالی» در ژانر ترسناک و مذهبی، محصول سال 2025 اندونزی است.
این فیلم با بیش از 1.7 میلیون بیننده، به یکی از پرفروش‌‌ترین فیلم‌های سال اندونزی تبدیل شد.
داستان استاد قدرتِ جن‌گیر!
داستان هر دو فیلم قدرت 1 و قدرت 2 از یک صحنه شروع می‌شود و آن صحنه زمانی را نشان می‌دهد که تنها پسر استاد قدرت به نام «الیف»، توسط نیروهای شیطانی کشته می‌شود و استاد قدرت هم نمی‌تواند نجاتش بدهد.
در داستان اول شیطانی به نام «اسوِلا» وارد داستان می‌شود و استاد قدرت پس از آزادی از زندان، به روستای زادگاهش و مدرسه دینی «کهورپان» بر می‌گردد. مردم این روستا یک در میان، توسط شیاطین مسخ می‌شوند و در این میان یک استاد روحانی هم آن‌ها را در ازای گرفتن زمین و پول، نجات می‌دهد ولی در نهایت معلوم می‌شود که آن استاد‌پرستنده و همدست اسولا است!
استاد قدرت بعد از مبارزات طولانی موفق می‌شود مردم روستا و مخصوصا پسرکی بیمار و خانواده‌اش را از چنگ اسولا نجات بدهد.
در فیلم قدرت 2، استاد قدرت بعد از نجات روستای زادگاهش، به دنبال پیدا کردن همسرش «عزیزه» به سمت کارخانه‌ای کشیده می‌شود که همسرش در آن کار می‌کند.
وقتی به کارخانه می‌رسد، متوجه می‌شود صاحب کارخانه و زیردستانش، شیطانی به نام «زادوگ» را می‌پرستند و استاد قدرت هم برای نجات کارگران، از چنگ شیاطین، وارد میدان می‌شود....
مخلوط غربی و شرقی
فیلم قدرت1 و2، با وجود درون مایه‌های شرقی و مذهبی‌شان، مخاطبین را به یاد ساخته‌های هالیوودی می‌اندازند.
در این دو فیلم، هنرهای رزمی شرق آسیا نقش پررنگی دارد و صحنه‌های درگیری استاد قدرت با پیروان شیاطین و زد و خورد‌های بین آن‌ها جزو جذابیت‌های کار است. از طرف دیگر استاد قدرت به سبک قهرمانان در هم شکسته غربی، تک سوارِ دل شکسته‌ای است که خانواده‌اش را به شکلی دلخراش از دست داده و برای انتقام از شیاطین راهی میدان شده است.
در فیلم قدرت1 و 2، مخاطبین می‌بینند که چطور افکار اعتقادی اسلامی در بخش شرقی آسیا نفوذ کرده است و این نفوذ حتی در اسامی هم مشخص است.
واقعیت این است که کشور اندونزی با توجه به مسلمان بودن اکثریت مردمش، به نوعی مرجعیت دینی دارد برای زرد پوستان شرق آسیا، به همین دلیل است که بیشتر مسلمانان چین، تایلند و... دوست دارند فرزندان‌شان در مدارس اسلامی اندونزی که هم نزدیک به کشورشان است و هم در مسائل اسلامی قوی است، درس بخوانند. به خاطر همین هم فیلم قدرت که با استناد به نمادهای اسلامی و هنرهای رزمی شرقی ساخته شده است، به شدت توانست نظر مخاطبین را به خود جلب کند و از طرف دیگر به خاطر شباهت به آثار هالیوودی موفق، توانست به ترساندن‌های کلاسیک سینمایی نزدیک شود و مخاطبینش را یاد آن فیلم‌ها بیاندازد.
کلید دست انسان است
در فیلم قدرت1 و 2، مخاطبین می‌بینند که در راستای همان تقلید کورکورانه از آثار غربی، تسخیرهای بی‌دلیل مدام بین مردم عادی اتفاق می‌افتد!
با توجه به اعتقادات اسلامی، چیزی با عنوان تسخیر بی‌دلیل وجود ندارد و اصلا اجنه و شیاطین، حق ورود به دنیای ما را ندارند. این مسیر تنها در یک صورت باز می‌شود و آن هم از طریق انسان‌هایی است که به دنبال باز کردن راه ورود شیاطین به زندگی‌شان هستند و با رمال‌ها و... ارتباط بر قرار می‌کنند....
در واقع کلید این درِ سه قفله، در دست انسان‌ها است و این مسیر، تنها از طریق حماقت آن‌ها می‌تواند باز شود ولی در فیلم قدرت 1 و2 مخاطبین می‌بینند که انسان‌هایی که گرفتار اذیت و آزار شیاطین شده‌اند، هیچ کدام ربطی به دنیای شیاطین نداشته‌اند و اهل رفتن سراغ رمال‌ها و... نبوده‌اند و خیلی بی‌دلیل، یک روز از خواب بلند می‌شوند و شیاطین تسخیرشان می‌کنند! این مدل تسخیرهای بی‌سر و ته که به تقلید از آثار هالیوودی است، برای فیلمی که ادعا دارد با توجه به یک سری اعتقادات اسلامی ساخته شده، قابل توجه است و نشان از ضعف و تحقیقات ناقص سازنده دارد که ترجیح داده به تقلید از ساخته‌های موفق و پر فروش غربی، تنها فیلمی بسازد که مثلا مخاطبینش را بیشتر بترساند، حتی اگر این ترس یک ترس سطحی و بر پایه اطلاعات غلط باشد.
سازنده اگر کمی خلاقیت به خرج می‌داد، می‌توانست این تسخیر‌ها را درقالب انسان‌هایی نشان بدهد که به خاطر طمع و دنیاگرایی، پیش افراد ملعون و رمال‌ها می‌روند و به خاطر این حماقت، دچار مشکلات بزرگ می‌شوند.
این اتفاقی است که معمولا در دنیای واقعی برای چنین افرادی می‌افتد و هزار بار ترسناک‌تر از سناریوهای آبکی و تقلیدی می‌تواند مایه ترس باشد، چراکه تحریک حس عذاب وجدان و پشیمانی، می‌تواند حس همذات‌پنداری قوی‌تری در مخاطبین ایجاد کند و از طرف دیگر جزای نزدیک شدن به دنیایی را که خداوند انسان را از نزدیکی به آن بر حذر داشته، یادآوری کند.
انسان‌های مفلوک و شیاطین پیروز!
در فیلم قدرت2 مخاطبین می‌بینند که شیاطین در اوج قدرت ظاهر می‌شوند ولی آدم خوب داستان، کاملا دستش خالی است و گاهی شانسی می‌تواند جنی را بگیرد!
از طرف دیگر بر اساس اعتقادات اسلامی، شخصیتی مانند استاد قدرت اصلا معلوم نیست که کیست و کارش چیست؟ مهم‌ترین سؤال برای مخاطب آگاه با مسائل اسلامی و ماورائی این است که این وسط «استاد» یعنی چه؟
طبق اعتقادات اسلامی، «علوم خفیه» مخصوص عالمان خاصی است که جنبه هضم و درک آن را دارند و در این میان تنها به شاگردان خاص و کمی آن را آموزش می‌دهند و آن شاگردان هم در مواقع خاص، اجازه استفاده از آن را دارند.
چنین عالمانی برای بیرون راندن شیاطین از زندگی مردم عادی، مثل استاد قدرت، فقط چند سوره قرآن را نصفه نیمه حفظ نکرده‌اند یا مانند نسخه‌های هالیوودی چند آیه انجیل و آب مقدس و...وسایل مورد نیازشان نیست!
طبق اعتقادات اسلامی، کسی که توانایی غلبه بر شیاطین را دارد، از قدرت روحی بالایی برخوردار است که معمولا با تقوا و توحید و در نسخه‌های پایین تر، با ریاضت‌های سخت به دست می‌آید و طبق این تعریف، استاد قدرت فیلم مورد نظر، جزو هیچ کدام از این دو دسته نیست!
در فیلم قدرت 2، مانور شخصیت قدرت به عنوان یک انسان معنوی بسیار کم است و عملا هیچ راه‌گریزی نیست حتی ورد‌ها و آیه قرآن و... هم خیلی تاثیر ندارد و تنها شاید به صورت موقت، جان استاد قدرت و شخص جن زده را حفظ کند، البته تا اطلاع ثانوی! چون امکان دارد چند ساعت بعد، جن دیگری از گوری برخیزد و طرف را دوباره تسخیر کند!
در این مورد باید گفت صد رحمت به سازنده‌های هالیوودی، حداقل در فیلم‌های غربی، بعد از جن‌گیری طرف آزاد می‌شود ولی در نسخه شرقی، حکایت همچنان باقی است...
در انتهای فیلم قدرت 2 باز از قسمت اول و پسر بچه‌ای که آزاد شده بود، صحنه‌هایی را نشان می‌دهند و معلوم است که در ادامه ساخت این سری فیلم‌ها، مجدد قرار است افراد قدیمی وارد داستان شده و پشت سر هم تسخیر شوند!
گرایش به مذهب و مسائل آخرالزمانی
فیلم قدرت 2 مانند نسخه اولش با آیه 42 سوره نور شروع می‌شود و در طول داستان هم مدام از آیات قرآن استفاده می‌شود و هر چند شیاطین در داستان به قدری چِغِر هستند که با شنیدن آیات قرآن نمی‌روند ولی استفاده از المان‌های اسلامی در طول داستان، بسیار زیاد است.
فیلم قدرت 1 به خاطر استقبال بسیار زیاد مخاطبین، فروش بسیار بالایی داشت و قدرت 2 هم به خاطر موفقیت قسمت اول ساخته شد. این فیلم هم مانند فیلم اول، فروش بالایی داشت و چنین استقبالی، نشان از این قضیه دارد که گرایش به مسائل آخر الزمانی و میل به پیروزی مذهب بر شیاطین در جامعه اندونزی، بسیار بالا است.
البته در سال‌های اخیر، مخصوصا در ژانر وحشت، فیلم‌های زیادی در اندونزی ساخته شده‌اند ولی بیشتر این فیلم‌ها با دید منفی افراد مذهبی را به تصویر کشیده‌اند ولی در فیلم قدرت1 و 2، استاد قدرت انسان خوبی است که طرفدار قشر ضعیف است و بدون چشمداشت مادی به کمک آن‌ها می‌رود و در نهایت هم شیاطین را هر چند موقت اما از زندگی انسان‌های بینوا بیرون می‌اندازد....
در فیلم قدرت صحبت در مورد مسائل مذهبی در همه جای داستان به چشم می‌خورد و به نوعی می‌توان گفت، اعتماد به خداوند و تحمل مشکلات تا باز شدن درهای رحمت الهی، جزو نکات مهم داستان است.
فیلم قدرت1 و 2، با وجود نکات منفی بسیاری که دارند، به خاطر درون مایه‌های مذهبی و شرقی‌شان برای مخاطبین شرقی و مسلمان، جذابیت‌های خاصی را دارند و توانسته‌اند نمرات قابل قبولی را در سایت‌های مخصوص فیلم به خودشان اختصاص بدهند.