هشدار وزارت بهداشت نسبت به عادی‌سازی مصرف موادمخدر در آثار سینمایی و فضای مجازی
مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت با استناد به مشاهدات، درباره عادی‌سازی مصرف موادمخدر و روانگردان در آثار سینمایی، نمایشی و فضای مجازی هشدار داد.
مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت نسبت به آثار سوء نمایش مصرف موادمخدر و روانگردان در آثار سینمایی روز، سریال‌های شبکه‌های نمایش خانگی و برخی برنامه‌های نمایشی گفت‌وگومحور فضای مجازی، در نکاتی خطاب به سیاست‌گذاران و جامعه عمومی هشدار داده است.
بنابر اعلام روابط عمومی وزارت بهداشت، در سال‌های اخیر، صحنه‌های مصرف موادمخدر در فیلم‌ها و سریال‌ها واضح‌تر و بی‌پرده‌تر شده است. شبکه‌های نمایش خانگی و برخی برنامه‌های گفت‌وگومحور «Talk Show»، به‌گونه‌ای عمل می‌کنند که انگار مصرف موادمخدر امری طبیعی یا پذیرفته‌شده در سطح جامعه است و مصرف این موارد به‌گونه‌ای تصویر می‌شود که نه‌تنها عواقب منفی ندارد بلکه تاثیرات مثبتی هم
دارد.
پیامدهای عادی‌سازی استفاده از موادمخدر
تحقیقات علمی نشان می‌دهند که در حوزه رسانه‌ای سه عامل اصلی در طبیعی‌سازی مصرف موادمخدر و در نتیجه افزایش مصرف این مواد در جوامع نقش دارند؛ از جمله، افزایش نشان دادن مصرف موادمخدر بدون پیام‌های منفی یا عدم تأکید بر پیامدهای خطرناک آن؛ افزایش احساس دسترس‌پذیری و نگرش اجتماعی که وقتی مصرف موادمخدر در جامعه بیشتر تصویر شود، انگار که مصرف آن رایج‌تر است، افراد و به ویژه جوانان احساس گناه یا نگرانی کمتری نسبت به آن خواهند داشت. همچنین تکرار مصرف این مواد در شکل نمایشی موجب کاهش حساسیت مخاطب و احتمال افزایش کنجکاوی برای تجربه موادمخدر می‌شود.
ابعاد «عادی‌سازی» مصرف
ابعاد عادی‌سازی مصرف مواد شامل افزایش نمایش بی‌پرده و واضح مصرف مواد به صورت تصویری و صوتی؛ کم‌رنگ شدن پیام‌های منفی یا محدود شدن آن به پیامدهای نه‌چندان جدی؛ کاهش حساسیت مخاطب نسبت به خطرات مصرف مواد و ایجاد خلل در چارچوب‌های اخلاقی و آموزشی معمول جامعه و از بین رفتن حساسیت عمومی و فضای پرهیز و مقابله و درنهایت کاهش حساسیت عمومی به هشدارها و پیام‌های پیشگیری می‌شود.
نمونه‌های موردی
مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت در ادامه برخی نمونه‌های موردی مصرف موادمخدر در فیلم‌ها و سریال‌ها و برنامه‌های شبکه‌های نمایش خانگی مانند «زخم کاری»، «قورباغه»، «حیثیت گمشده»، «صبحانه با زرافه‌ها»، «پیرپسر»، «قسطنطنیه»، «غربت»، «گردن‌زنی»، «مرد عینکی»، «جنگل آسفالت»، «دایناسور»، «پدر گواردیولا»، «خوب؛ بد، جلف»، «بازنده»، «می‌خواهم زنده بمانم» و... را از جمله آثاری دانسته که این سال‌ها مصرف موادمخدر را به کرات تصویر کرده‌اند و به نوعی به عادی‌سازی آن
پرداخته‌اند.
واکنش‌ها و نگرانی‌ها
روابط عمومی وزارت بهداشت همچنین اعلام کرده که این وزارتخانه و ستاد ملی مبارزه با موادمخدر بارها نسبت به نمایش بی‌ضابطه و بدون چارچوب اخلاقی مصرف مواد در رسانه‌ها هشدار داده‌اند. نگرانی اصلی این است که مخاطبان و به ویژه نوجوانان و جوانان با مصرف موادمخدر به شکل طبیعی آشنا شوند و پیامدهای خطرناک مصرف این مواد، کم‌رنگ جلوه داده شود و برعکس لذت‌های آن برجسته شود.
به اذعان وزارت بهداشت، برخی اهالی هنر معتقدند هنر باید آینه واقعی جامعه باشد و نمایش واقع‌گرایانه تمام موارد اجتماعی؛ به طور مثال مصرف موادمخدر نه‌تنها آسیب‌رسان نیست، بلکه می‌تواند به اطلاع‌رسانی کمک کند، اما این امر نیازمند چارچوب‌های اخلاقی و همراه با پیام‌های پیشگیری است و صرف تصویر کردن مصرف به ویژه در حالت طنز و همراه با شوخی و خنده و انتساب صفات مثبتی به این مصرف بسیار آسیب‌رسان است.
عموم مردم باید نسبت به عادی‌سازی مصرف مواد در رسانه‌ها و فضای مجازی آگاه باشند و آن را به عنوان رفتاری قابل‌پذیرش تلقی نکنند و حتی از این‌گونه موارد استقبال نکنند.