برجام برای توقف پیشرفت ایران طراحی شده بود
سناتور آمریکایی در سخنرانی خود در نشست سالانه انجمن کنترل تسلیحات از سیاست‌های بی‌ثمر تسلیحاتی و تهدیدآمیز ترامپ انتقاد کرده و تأکید کرد که برجام مانعی بزرگ بر سر راه ایران بود.
سناتور کریس ون‌هالن (Chris Van Hollen) از ایالت مریلند، یکی از چهره‌های برجسته حزب دموکرات در حوزه سیاست خارجی و کنترل تسلیحات است.
او از اعضای ارشد کمیته روابط خارجی سنا و از معدود قانون‌گذارانی است که به مسائل کنترل تسلیحات و دیپلماسی هسته‌ای در خاورمیانه تسلط دارد. ون‌هالن پیش از ورود به سنا، در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ به‌عنوان مشاور و کارشناس سیاست خارجی در کمیته روابط خارجی سنا فعالیت داشت و از همان دوران روی سیاست بازدارندگی و مذاکرات هسته‌ای متمرکز بود. ون‌هالن در واقع یکی از اثرگذارترین قانونگذاران آمریکایی در فرآیند طراحی و تدوین برجام است و پیچیدگی‌های قانونی و روندهای درهم تنیده مذکور در برجام، ریشه در تجربیات این سناتور آمریکایی دارد.
به گزارش فارس، ون‌هالن از جمله منتقدان جدی خروج دولت ترامپ از برجام و از حامیان اصلی بازگشت به مسیر دیپلماسی با تهران است. او در مواضع متعدد، تأکید کرده که برجام نه تنها ابزاری مؤثر برای مهار برنامه هسته‌ای ایران بود، بلکه سازوکاری را برای کاهش خطر درگیری نظامی در منطقه نیز فراهم می‌کرد. این سناتور آمریکایی همچنان معتقد است که می‌توان با احیای برجام، به شکل مؤثرتری ایران را مهار کرد.
او همواره نسبت به سیاست‌های پرهزینه متکی بر ظرفیت‌های نظامی، به ویژه در دولت ترامپ انتقاد کرده و از جمله به شدت با طرح دفاع موشکی موسوم به «گنبد طلایی آمریکا» هشدار داده است و معتقد است که اتکا بر سیاست‌های کنترل تسلیحات و بهره‌گیری از ظرفیت‌های پیش‌ساخته بین‌المللی، به شکل مؤثرتری می‌تواند برای آمریکا بازدارندگی ایجاد کند. او در نشست سالانه انجمن کنترل تسلیحات در ۲۵ سپتامبر ۲۰۲۵، آشکارا هشدار داد که رفتار آمریکا در همراهی با حمله اسرائیل به ایران، به مثابه برداشتن گام‌هایی شتاب‌زده است که می‌توانند جهان را در آستانه فاجعه هسته‌ای قرار دهد.
سیاست‌های منسوخ
در خدمت بلند‌پروازی‌های ترامپ
ون‌هالن در این سخنرانی توضیح داد که سیاست‌های بلندپروازانه ترامپ در بخش نظامی و طرح برنامه‌هایی همچون «گنبد طلایی برای آمریکا»، نمی‌تواند نقش مؤثری در بازدارندگی آمریکا ایفا کند چرا که پیش از این چنین اقداماتی تجربه شده است. او با مرور تجربیات خود در حوزه سیاست خارجی و کنترل تسلیحات در دهه ۱۹۸۰، هشدار داد که رویکردهای سیاسی مبتنی بر فشار نظامی، سانسور اطلاعات و سرمایه‌گذاری‌های سنگین در پروژه‌های ناکارآمد نظامی، نه‌تنها امنیت را افزایش نمی‌دهند بلکه خطر اشتباهات و محاسبات نادرست را بیشتر می‌کنند که به فجایع هولناک منتهی می‌شوند.
برجام، مانعی اساسی در برابر قدرت و توسعه توانمندی‌های ایران بود
ون‌هالن در این سخنرانی تأکید کرد که برجام هرچند کامل نبود، اما «مانعی اساسی» در برابر توسعه و پیشرفت ایران به ویژه در بخش هسته‌ای ایجاد کرد. لذا خروج ترامپ از برجام در سال ۲۰۱۸ را «بی‌مبالاتی سیاسی» توصیف کرد که به کاهش نظارت بین‌المللی و افزایش تنش منجر شد. سناتور دموکرات توضیح داد که این افزایش تنش نهایتاً حملات هوائی آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران را به دنبال داشت که سبب شد دسترسی بازرسان آژانس به ایران قطع شده و تهران همکاری‌های خود را متوقف کند. او همچنین تمامی دعاوی ترامپ در مورد نابودی برنامه هسته‌ای ایران، رد کرد و تأکید کرد که این اقدام نظامی در بهترین حالت فقط «چند ماه» برنامه هسته‌ای ایران را عقب انداخته است. ون‌هالن هشدار داد که اصرار ترامپ برای منطبق ساختن گزارش‌های فنی نهادهای اطلاعاتی با «روایت سیاسی رئیس‌جمهور»، به شدت امنیت ملی آمریکا را تهدید می‌کند. چه آنکه چنین خط‌مشی‌ای نمی‌تواند به شکل صحیح تهدیدات پیشروی آمریکا را درک کند. او در رابطه با بهترین راهکار برای مهار ایران اصرار کرد که بهره‌گیری از هر ظرفیت ممکن برای بازگشت به روندهای دیپلماتیک، همچنان می‌تواند مثمر ثمر باشد و در این مسیر اروپا می‌تواند نقش مؤثری ایفا کند.
سیاست‌های «جنگ ستارگان»
و قرار گرفتن آمریکا در مسیر افول
این سناتور دموکرات از جمله مخالفان جدی افزایش بودجه نظامی آمریکا است؛ به صورت خاص او از افزایش بودجه در بخش تسلیحات هسته‌ای و برخی طرح‌های جدید نگران است و معتقد است که این هزینه‌کردها نه تنها اسباب تقویت بنیه دفاعی و تهاجمی قوای مسلح آمریکا نخواهد شد، بلکه در میان مدت می‌تواند به شکل جبران‌ناپذیری بازدارندگی آمریکا را در معرض آسیب قرار دهد. ازجمله او به این موارد اشاره کرد:
ادامه برنامه موشک‌های قاره‌پیمای سنتینال با افزایش 81 درصدی هزینه مواجه شده و اکنون برای تکمیل این پروژه، ۱۴۰ میلیارد دلار از منابع مالی فدرال باید هزینه شود؛
موشک کروز دریاپایه (SLCM)؛ برنامه‌ای که ون‌هالن آن را بسیار گران‌قیمت و بی‌فایده توصیف کرد؛
طرح «گنبد طلایی آمریکا» که ترامپ آن را نسخه مدرن «جنگ ستارگان» ریگان می‌نامد؛ ون‌هالن تأکید کرد که این اقدام در واقع شبیه به «چاهی بی‌پایان است که منابع فدرال را به یغما خواهد برد و در نهایت کارایی عملی نیز نخواهد داشت».
ون‌هالن با اشاره به گزارش دفتر بودجه کنگره گفت هزینه نوسازی و نگهداری تسلیحات هسته‌ای در دوره ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۴ حدود ۹۴۶ میلیارد دلار برآورد می‌شود؛ این رقم به مثابه تحمیل «بار سنگینی بر دوش مالیات‌دهندگان آمریکایی» است و قطعاً وضعیت رفاهی در آمریکا را تحت فشار قرار خواهد داد و به بیکاری، تورم و بزهکاری در آمریکا دامن می‌زند. ون‌هالن در نهایت با اشاره به تجربه جنگ ستارگان یادآوری کرد که هزینه سیاست‌های تسلیحات-محور و قدرت‌نمایی، بسیار سنگین و نتایج حاصل از آن غیرعملیاتی و کوتاه مدت است.