«ناوگان سایه» روسیه و دلایل وحشت ناتو از آن
در حالی که ناوگان سایه روسیه پیش از این برای دور زدن تحریمهای نفتی این کشور استفاده میشد گزارش «فارینپالیسی» نشان میدهد که روسیه از این ناوگان برای ارسال پهپاد به کشورهای عضو ناتو نیز استفاده میکند! مسئلهای که به یک نگرانی جدید برای ناتو تبدیل شده است.
با شروع جنگ اوکراین، روسیه به تحریمشدهترین کشور جهان تبدیل شده است. اتحادیه اروپا تاکنون ۱۸ بسته تحریمی رسمی علیه روسیه اتخاذ کرده است. این تحریمها بیش از ۲۵۰۰ فرد و نهاد روسی را شامل میشوند که داراییهایشان مسدود شده، دسترسیشان به بازارهای غربی محدود گشته، یا از خدمات مالی مهم محروم شدهاند. آخرین دور تحریمها هم نفت و گاز روسیه را هدف قرار داده است. آمریکا هم طی 3 سال گذشته بیش از 400/4 فرد و نهاد روسی را تحت تحریم قرار داده است؛ این تحریمها شامل شخصیتهای سیاسی، تجاری، مؤسسات نظامی و صنعتی، بانکها و شرکتهای روسی است. علاوهبر تحریم مستقیم افراد و شرکتها، آمریکا صادرات کالاهای حساس یا فناوری پیشرفته به روسیه را نیز محدود کرده و جلوی واردات انرژی و فلزات خاص از روسیه را گرفته است. آمریکا همچنین ارتباط مالی بین روسیه و بخشهایی از سیستم مالی بینالمللی، بهویژه معاملات دلاری، را فلج کرده است. به موازات این تحریمها، روسیه نیز بیکار نبوده و یک شبکه موازی به نام ناوگان سایه برای دور زدن این تحریمها تشکیل داده است. علیرغم تحریمها، این ناوگان به روسیه کمک کرده است تا بخش بزرگی از صادرات نفتی خود را حفظ کند؛ برخی برآوردها نشان میدهند که بین ۴۰ تا ۶۰درصد
نفت صادراتی روسیه (بسته به بازه زمانی) از طریق این ناوگان سایه جابهجا میشود. براساس گزارش رسانهها و مؤسسات غربی میزان
دقیق کشتیهای این ناوگان سایه دقیقاً مشخص نیست اما تخمین زده
میشود بین600 تا 1000 کشتی در این ناوگان حضور دارند.
این یک تهدید است
تا پیش از این تنها نگرانی اروپا و آمریکا از ناوگان سایه کمک این ناوگان به دور زدن تحریمهای نفتی روسیه بود اما نشریه فارینپالیسی در گزارش تازهای درباره «ناوگان سایه روسیه» نوشته است روسیه از این سازوکار نهتنها برای دور زدن تحریمها بلکه برای تهدید نظامی علیه کشورهای اروپایی استفاده میکند.
فارینپالیسی در گزارش خود میافزاید: در هفتههای اخیر، یک نفتکش به نام «پوشپا» که گفته میشود تحت کنترل روسیه فعالیت میکند، دوباره در دریای بالتیک دردسرساز شده است. مقامات فرانسوی این کشتی را برای بررسی احتمال نقض تحریمها توقیف کردهاند، اما طبق تحقیقات دانمارکی، ماجرا فراتر از نقض تحریمهاست؛ برخی از پهپادهایی که باعث تعطیلی موقت فرودگاه کپنهاگ در اواخر سپتامبر(مهر) شدند، احتمالاً از روی همین کشتی پرتاب شدهاند.
به نوشته فارینپالیسی، ناوگان موسوم به «ناوگان سایه روسیه» که رسماً تحت پرچم کشورهای دیگر ثبت شده اما عملاً به دستور مسکو عمل میکند، این روزها در آبهای بالتیک رفتاری تهاجمیتر از گذشته دارد. خلبانان دریایی دانمارک که از نزدیک رفتار این کشتیها را میبینند، از افزایش نگرانکننده تخلفات دریایی خبر میدهند. در همین حال، رهبران اروپایی همزمان با نشست اخیر خود در کپنهاگ، تدابیر امنیتی کمسابقهای اتخاذ کردهاند. به نوشته این نشریه آمریکایی ماجرا از ۲۳ سپتامبر(1 مهر) آغاز شد؛ روزی که فرودگاههای کاستروپ کپنهاگ و گاردِرمون اسلو به دلیل مشاهده پهپادها در آسمان، برای چند ساعت بسته شدند و دهها پرواز لغو یا منحرف گردید. تحقیقات دانمارک نشان داد سه کشتی ممکن است به عنوان سکوهای پرتاب این پهپادها استفاده شده باشند: یک کشتی با پرچم روسیه، یک کشتی با خدمه روسی، و نفتکش پوشپا.
به گزارش فارس فارینپالسی میافزاید: با این حال، اروپا نمیتواند حضور قانونی کشتیهای روسی در تنگههای دانمارک را ممنوع کند، چون طبق کنوانسیون حقوق دریاها، این آبها بینالمللی محسوب میشوند. همین خلأ حقوقی باعث شده روسیه از فضای خاکستری حقوقی برای پیشبرد اهداف خود استفاده کند. در پایان این گزارش آمده است: ترکیب ناوگان سایه دریایی با پهپادهای رادارگریز یا پنهانکار میتواند به روسیه امکان دهد نظارت، تهدید و حتی دخالت در مناطق حساس دریایی را بدون استفاده علنی از نیروی دریایی بزرگ به انجام برساند. این رویکرد بهویژه در مناطق دوردست، خطوط عرضه دریایی و مناطق درگیر با تحریمها مؤثر است.
مجارستان مقابل اروپا
از سوی دیگر در حالی که اتحادیه اروپا برای قطع کامل وابستگی به انرژی روسیه تلاش میکند و دولت دونالد ترامپ از ناتو خواسته است نفت روسیه را رها کنند، مجارستان در برابر این خواستهها مقاومت میکند و به خرید نفت روسیه ادامه میدهد. خبرگزاری آسوشیتدپرس در اینباره نوشته است: ویکتور اوربان نخستوزیر مجارستان سالهاست که چنین استدلال میکند که واردات انرژی بخش جداییناپذیر اقتصادی این کشور است و تغییر منبع تامین سوخت فسیلی از جای دیگری باعث فروپاشی فوری اقتصادی کشورش خواهد شد. اوربان که روابط دوستانه و نزدیکی نسبت به هر رهبری دیگر اتحادیه اروپا با کرملین دارد بهشدت با تلاشهای اتحادیه اروپا برای تحریم مسکو مخالف است. به گزارش ایرنا به نقل از آسوشیتدپرس در حالی که بقیه کشورهای اتحادیه اروپا درباره روابط انرژی با روسیه هشدار دادهاند، مجارستان روابط انرژی خود با مسکو را حفظ و حتی واردات خود از مسکو را افزایش داده و نسبت به عدم وجود گزینه جایگزین تاکید دارد. مقامات مجارستانی میگویند که بدون منابع و زیرساختهای جایگزین برای انتقال نفت و گاز، اقتصاد این کشور بدون تامین روسیه از کار خواهد افتاد. این گزارش میافزاید: دولت مجارستان تلاشهای اتحادیه اروپا برای توقف واردات انرژی از روسیه را به عنوان تهدیدی علیه برنامه محبوب و مورد حمایت دولت برای کاهش هزینههای آب و برق خانگی قلمداد میکند. در ماه می(اردیبهشت) اوربان در ویدئویی ادعا کرد که در صورت قطع واردات انرژی از روسیه، قبوض برق خانگی دو برابر و قبوض گاز تقریبا سه برابر خواهد شد.