زیاده‌خواهی مفرط آمریکا مانع مصالحه شد
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه به دلیل زیاده‌خواهی مفرط آمریکا و همراهی کشورهای اروپایی نتوانستیم به مصالحه برسیم، گفت: هیچ توافقی که متضمن منافع ایران نباشد از طرف ما قابل پذیرش نیست.
سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دوشنبه‌شب (7 مهر) به وقت محلی پیش از پایان سفر خود به نیویورک در جمع خبرنگاران درباره جمع‌بندی سفر خود اظهار داشت: هفته کاملا فشرده‌ای در نیویورک داشتیم. من با بیش از ۳۱ کشور ملاقات دوجانبه داشتم، با وزرای خارجه آنها. هم بحث‌های هسته‌ای مطرح بود، هم مواضع کشور بیان شد و هم روابط دوجانبه با آن کشورها مرور شد و تصمیماتی درباره همکاری‌های اقتصادی و برگزاری کمیسیون مشترک و هر کشور به تناسب خودش گرفتیم.
عراقچی تصریح کرد: در مجامع مختلف شرکت کردم، بحث توسعه جهانی که به ابتکار چین برگزار شد و اجلاس بسیار مهمی بود. بحث بزرگداشت هزار و پانصدمین سالگرد میلاد پیامبر اعظم (ص) که به ابتکار ما در سازمان همکاری اسلامی مطرح و تصویب و قرار شد در نیویورک برگزار شود که در آن جلسه شرکت کردم.
وی افزود: در یک اجلاس چهارجانبه درباره افغانستان که بین ایران، روسیه، چین و پاکستان برگزار شد، شرکت کردم که اهمیت خود را خارج از چارچوب سازمان ملل داشت. جلسات دیگری که خودم یا همکاران شرکت کردند مثل اجلاس وزرای خارجه کشورهای اسلامی، وزرای خارجه نم (جنبش عدم تعهد)، بریکس و شانگهای که همه از این فرصت استفاده می‌کنند و جلسات جانبی دارند.
با تلاش برای امتیازگیری غیرمعقول
از ایران مواجه شدیم
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران درباره آخرین دیدار خود با دبیرکل سازمان ملل نیز گفت: به نوعی آخرین مواضع در بحث اسنپ‌بک مطرح شد.
عراقچی تصریح کرد: در بحث اسنپ ک آنچه اتفاق افتاد، ما با یک تلاش برای امتیازگیری از جمهوری اسلامی ایران مواجه شدیم؛ امتیازات کاملا غیرمعقول و ناشدنی. در مقابل، ما هم پیشنهادات کاملا معقول خود را که به اعتراف اروپایی‌ها هم کاملا معقول بود، ارائه کردیم.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران افزود: در طول یک هفته، ملاقات‌های متعددی بین ما و سه کشور اروپایی، دبیرکل سازمان ملل و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام شد. تلاش بر این شد یک مصالحه‌ای بین پیشنهادات دو طرف انجام شود که با زیاده‌خواهی مفرطی که آمریکایی‌ها داشتند و همراهی که کشورهای اروپایی انجام دادند، نتوانستیم به یک مصالحه برسیم. چرا؟ چون ما اینجا هستیم که از حقوق و منافع مردم ایران دفاع کنیم و قطعا هیچ توافقی که متضمن منافع ایران نباشد از طرف ما، قابل پذیرش نیست.
عراقچی همچنین اضافه کرد: مجموع فعالیت‌ها نشان داد که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تا آخرین لحظه، هر اقدامی را که لازم باشد برای حفاظت از منافع ایران انجام می‌دهد. ملاقات‌های متعدد، پیشنهادات مختلفی که روی میز گذاشتیم و دیدارهایی که انجام شد و مشاجراتی که داشتیم؛ همه این کارها انجام شد.
با آمریکایی‌ها بی‌واسطه و با واسطه
پیام‌هایی رد و بدل شد
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: با آمریکایی‌ها هم با واسطه هم بی‌واسطه، پیام‌هایی رد و بدل شد. در نهایت ما از این جهت آسوده خاطر هستیم که آنچه که لازم بود انجام دهیم، انجام دادیم و مسلم و مسجل شد، تعبیری که رهبر معظم انقلاب فرمودند، یک بار دیگر که مذاکره با آمریکایی‌ها یک بن‌بست محض است واقعا در این حرکت هم نشان داده شد.
عراقچی خاطرنشان کرد: خیال می‌کردند هیولایی که از اسنپ‌بک ساخته‌اند، آن‌قدر ما را می‌ترساند که حاضر هستیم هر امتیازی را بدهیم. قطعا این‌طور نیست. ما با قطعنامه‌هایی که الان تلاش در احیای آنها دارند، قبلا هم زندگی کرده‌ایم. نمی‌گویم چیز خوبی است و بارها این را گفته‌ام اصلا خوب نیست ولی هیولایی که از آن تصویر کردند که ما را وادار به امتیاز دادن بکنند، نیست.
وی اضافه کرد: مردم خواهند دید که در بحث اقتصادی، تحریم‌های بیشتری از آنچه که قبلا توسط آمریکا وضع شده است، اعمال نخواهد شد. یک‌سری لیست‌ها دوباره اضافه و کم می‌شود که تاثیر فوق‌العاده‌ای ندارد ولی تاثیرات سیاسی و بعضا راهبردی به جای خودش هست که باید با آنها هم مقابله کنیم.
چالش حقوقی ایران
در شورای امنیت و سازمان ملل
عراقچی درباره دیدار با دبیرکل سازمان ملل نیز، گفت: امروز من با دبیرکل سازمان ملل در خصوص اقداماتی که دبیرخانه سازمان ملل باید انجام دهد و بعضی از اینها را شروع کرده است، صحبت کردم. ما از الان به بعد، چالش حقوقی در شورای امنیت و سازمان ملل داریم. روسیه و چین مواضع مشابه ما دارند و اینکه کاری که صورت گرفته غیرقانونی است و مبنای حقوقی و قانونی ندارد و نباید به آن اعتبار داده شود.
ما همواره آماده گفت‌وگو بوده‌ایم
وزیر امور خارجه همچنین در مصاحبه با شبکه خبری «سی.ان.ان» و در پاسخ به این پرسش که «امروز [دوشنبه 7 مهر] ترامپ همچنین به طور مفصل درباره ایران و برنامه هسته‌ای آن صحبت کرد. مطمئنم شما به یاد می‌آورید که وی به طور مشخص به حملات هوائی آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران در تابستان امسال اشاره داشت. مایلم این بخش را برای شما پخش کنم. (صحبت‌های ترامپ: ما ظرفیت غنی‌سازی هسته‌ای ایران را به کلی از بین بردیم و امکان دستیابی به سلاح هسته‌ای را که احتمالاً ظرف دو ماه حاصل می‌شد، منتفی کردیم.) جناب وزیر آیا این ادعا صحیح است؟»، اظهار کرد: واقعیت این است که ما هرگز تمایل به داشتن سلاح هسته‌ای نداشته‌ایم و این موضوع را زمانی ثابت کردیم که در سال ۲۰۱۵ توافق جامع هسته‌ای (برجام) را با کشورهای عضو گروه ۱+۵ از جمله آمریکا، امضا کردیم.
عراقچی بیان داشت: ما این توافق را با حسن نیت به انجام رساندیم و به تمامی تعهدات خود عمل کردیم و هنگامی که آمریکا از توافق خارج شد، هیچ دلیل موجهی برای این اقدام وجود نداشت چرا که گزارش‌های متعدد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأیید می‌کرد ایران کاملاً به تعهدات خود پایبند بوده است.
وی افزود: ما اثبات کرده‌ایم که به دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای نیستیم. در ماه‌های مه و ژوئن ۲۰۲۵ نیز از سوی دولت ترامپ برای از سرگیری مذاکرات هسته‌ای دعوت شدیم و پذیرفتیم. پنج دور مذاکرات برگزار شد و ششمین دور برای ۱۵ ژوئن (۲۵ خرداد) برنامه‌ریزی شده بود که دو روز پیش از آن اسرائیل به ما حمله و آمریکا نیز در این حمله آن را همراهی کرد. عراقچی ادامه داد: ما دو بار تجربه تلخ و ناخوشایندی با آمریکا داشته‌ایم. یک بار توافقی حاصل شد اما آنها از آن خارج شدند و بار دیگر امسال مذاکره کردیم و مورد حمله قرار گرفتیم.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران افزود: هفته گذشته با پیشنهاداتی منصفانه، متعادل و سازنده به نیویورک آمدم تا راه‌حلی دیپلماتیک برای این بحران بیابیم اما این پیشنهادها نیز توسط آمریکا و سه کشور اروپایی رد شد و آنها به بازگشت فوری تحریم‌ها (اسنپ‌بک) روی آوردند که مشکلات را پیچیده‌تر کرد.
فناوری هسته‌ای ایران بومی است
عراقچی تشریح کرد: آمریکا به تأسیسات هسته‌ای و مراکز غنی‌سازی ما حمله کرد و آنها را تخریب و به‌شدت آسیب رساند اما این عملیات نظامی نتوانست مسئله را حل کند، زیرا فناوری در دسترس و بومی ماست. فناوری هسته‌ای را از خارج وارد نکرده‌ایم بلکه خودمان آن را توسعه داده‌ایم بنابراین فناوری موجود است و اگر نگرانی درباره برنامه هسته‌ای ایران وجود دارد، راه‌حل آن باید دیپلماتیک باشد و ما همواره آماده گفت وگو و راه‌حل دیپلماتیک بوده‌ایم.
وی افزود: آنها گزینه نظامی را امتحان کردند، اما این گزینه مسئله را حل نکرد. اکنون دوباره از طریق اسنپ‌بک اقدام می‌کنند که این نیز مشکل را حل نخواهد کرد بلکه پیچیدگی‌ها و دشواری‌ها را افزایش می‌دهد و راه‌حل دیپلماتیک را سخت‌تر می‌سازد.
عراقچی همچنین در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه «برای بینندگان، اسنپ‌بک به معنای بازگشت تحریم‌های سخت‌گیرانه‌ای است که پیش از توافق هسته‌ای بر ایران تحمیل شده بود. نکته‌ای که همواره برای من جای سؤال داشته این است که اگر ایران می‌خواهد اعتماد جهانیان را در موضوع سلاح هسته‌ای جلب کند، ساده‌ترین راه این است که غنی‌سازی اورانیوم را فقط تا حد لازم برای تولید انرژی هسته‌ای محدود کند، که ایران تاکنون از انجام این کار خودداری کرده است. آیا آمادگی دارید این تعهد را به عنوان بخشی از توافق اعلام کنید؟»، گفت: ابتدا اشاره کنم که شما اسنپ‌بک را در شورای امنیت مطرح کردید. بسیار تأسف‌آور است که اسرائیل در غزه به نسل‌کشی دست زده و ۶۵ هزار نفر را کشته است، اما شورای امنیت به جای محکومیت این اقدامات، ایران را هدف مجازات قرار می‌دهد.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران افزود: این یک طنز تلخ است که شورای امنیت حملات و کشتارها را محکوم نمی‌کند، اما وقتی پای ایران وسط است، تحریم‌ها را افزایش می‌دهد و مجازات می‌کند.
عراقچی ادامه داد: درباره غنی‌سازی، به توافق جامع اقدام مشترک (برجام) در سال ۲۰۱۵ اشاره می‌کنم. در آن زمان ما موافقت کردیم که سطح غنی‌سازی را در ایران تنها تا ۳.۶۷ درصد و برای یک راکتور تحقیقاتی در تهران تا حدود ۲۰ درصد محدود
کنیم.
وی افزود: راکتور تحقیقاتی تهران (TRR) که قبل از انقلاب توسط آمریکایی‌ها ساخته شده بود، پیش‌تر با اورانیوم غنی‌شده ۹۰ درصد سوخت‌گیری می‌شد. پس از انقلاب آن را باز تنظیم کردیم و سطح غنی‌سازی را به ۲۰ درصد کاهش دادیم. این راکتور ایزوتوپ‌های رادیواکتیو و داروهای مورد نیاز بیش از یک میلیون ایرانی را تولید می‌کند بنابراین ما به غنی‌سازی نیازمندیم، به‌ویژه غنی‌سازی تا سطح ۲۰ درصد برای آن راکتور ضروری است.
به گزارش ایرنا، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین اذعان داشت: همچنین حق ما است که به غنی‌سازی اورانیوم بپردازیم. ما هرگز معاهده عدم اشاعه (NPT) را نقض نکرده‌ایم و همیشه در چارچوب قوانین بین‌المللی عمل کرده‌ایم و تنها خواهان اعمال حق قانونی خود هستیم.