پشت پرده قطعی اینترنت در افغانستان آیا کودتایی در راه است؟
همزمان با قطعی گسترده و سراسری اینترنت در افغانستان به دستور طالبان، برخی رسانه‌ها گمانه‌زنی‌های مختلفی را از «احتمال کودتا» تا «ساماندهی اپراتورهای خصوصی اینترنت» در این کشور مطرح می‌کنند.
گزارش رسانه‌های افغانستانی مثل «طلوع‌نیوز» حاکی است که از عصر روز دوشنبه (7 مهر) اداره مخابرات افغانستان به دستور رهبری طالبان در قندهار، تمامی شبکه‌های فیبر نوری را مسدود کرده است. تا لحظه تنظیم این گزارش مشخص نیست که آیا این اقدام فقط شامل شبکه فیبر نوری است یا ارتباطات تلفنی، موبایلی و اینترنت همراه را نیز شامل می‌شود. وب‌سایت نت‌بلاکس که اختلال‌های اینترنتی در جهان را رصد می‌کند، اعلام کرده است که سطح دسترسی به اینترنت در افغانستان به پایین‌ترین حد ممکن رسیده است.
خبرگزاری «صدای افغان» نیز با تأیید قطعی اینترنت نوشته است مقام‌های طالبان در این‌باره توضیحی ارائه نکرده‌اند. براساس این گزارش به دنبال این قطعی، تمام پروازهای ورودی و خروجی افغانستان به حالت تعلیق درآمده و مسافران با مشکلات جدی مواجه شده‌اند. قطع اینترنت همچنین بر بخش مالی تأثیر گذاشته و ارتباط میان بانک مرکزی و بانک‌های خصوصی و دفاتر ولایتی بانک‌ها مختل شده است. خدمات دستگاه‌های خودپرداز (ATM) در کابل متوقف شده و ازدحام مردم در برابر برخی بانک‌ها افزایش یافته است.
شبکه‌های تلویزیونی خصوصی افغانستان نیز اعلام کرده‌اند که پخش برنامه‌هایشان به دلیل قطع اینترنت فیبر نوری با اختلال رو‌به‌رو شده است. یک مقام دیپلماتیک در کابل از طریق تلفن ماهواره‌ای به روزنامه واشنگتن‌پست گفته است که طالبان به سفارت‌های خارجی درباره قطع اینترنت اطلاع نداده بود. به گفته او، طالبان اعلام کرده است که قطع اینترنت «تا اطلاع ثانوی» ادامه خواهد داشت.
کودتا!
درباره تصمیم ناگهانی دولت طالبان برای قطع اینترنت گمانه‌زنی‌های مختلفی بین رسانه‌ها در جریان است. دولت طالبان تاکنون هیچ‌گونه توضیح رسمی در این زمینه ارائه نکرده است. برخی رسانه‌ها سیاست سنتی طالبان در جهت محدود کردن آزادی و حق دسترسی مردم افغانستان به اینترنت جهانی را دلیل این موضوع عنوان کرده‌اند برخی گزارش‌ها و گمانه‌زنی‌ها نیز حاکی است دلیل قطع ناگهانی اینترنت مسئله امنیتی بوده است. براساس این گمانه‌زنی‌ها در خود گروه طالبان جریاناتی که از عملکرد «هبت‌الله آخوند‌زاده» رهبر طالبان ناراضی هستند در تلاش برای کودتا و کشتن وی بوده‌اند و دستگاه امنیتی طالبان برای جلوگیری از هماهنگی بین اعضای این گروه کودتاگر دستور قطع اینترنت را تا اطلاع ثانوی صادر کرده است. با این وجود خبرگزاری تسنیم به نقل از منابع خود دلیل دیگری برای قطعی اینترنت ذکر کرده و نوشته است که که افغانستان و به‌ویژه کابل آرام است و هیچ مشکل امنیتی وجود ندارد. این اختلال موقت بوده و به منظور پایش و ساماندهی اپراتورهای خصوصی فعال در این کشور انجام شده است.
چین کنار افغانستان و مقابل آمریکا
قطعی اینترنت در افغانستان همزمان شده است با تلاش‌های آمریکا برای بازپس‌گیری پایگاه بگرام. حتی گفته می‌شود مکان رهبر طالبان نیز به دلیل تهدیدهای ترامپ تغییر کرده است. همزمان یک تحلیلگر آمریکایی مدعی شد که چین و طالبان هرگز اجازه نخواهند داد که آمریکا پایگاه هوائی بگرام در افغانستان را دوباره در اختیار بگیرد. به گزارش ایرنا «بیل راجیو» پژوهشگر ارشد و سردبیر «لانگ‌وار‌ژورنال» وابسته به اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها در گفت‌‌وگو با فاکس‌نیوز گفت که طالبان هرگز بازگشت آمریکا را نمی‌پذیرد و اگر هم به فرض محال آمریکا بتواند طالبان را متقاعد کند، چین به‌شدت واکنش نشان خواهد داد. «راجیو» با بیان اینکه که چین و روسیه منافع راهبردی در جلوگیری از بازگشت آمریکا به افغانستان دارند، مدعی شد: خروج آمریکا، راه را برای نفوذ اقتصادی و سیاسی پکن از طریق «ابتکار کمربند و جاده» باز کرد و چین حالا با قراردادهای معدنی و تجاری جایگاهی کلیدی نزد طالبان دارد.
به ادعای این تحلیلگر آمریکایی، پکن می‌تواند با لغو امتیازهای معدنی، محدود کردن تجارت و قطع روابط دیپلماتیک طالبان را از هرگونه توافق احتمالی با آمریکا بازدارد و این فشارها برای طالبان که به دنبال مشروعیت و رونق اقتصادی است، حیاتی خواهد بود. راجیو مدعی شده است که روابط رو به گسترش طالبان و چین نه‌تنها میلیاردها دلار درآمد معدنی در اختیار طالبان قرار می‌دهد، بلکه می‌تواند به انتقال فناوری و منابع نظامی نیز منجر شود. او همچنین تاکید کرده است که القاعده و دیگر گروه‌های تروریستی در حال حاضر از افغانستان به عنوان پایگاه عملیاتی خود استفاده می‌کنند و شرایط امنیتی این کشور حتی از روز قبل از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ بدتر شده است.
ترامپ مدعی است که توافق دوحه در سال ۲۰۲۰ قرار نبود شامل واگذاری پایگاه بگرام باشد و او قصد داشت آن را حفظ کند. با این حال متن توافق چنین بندی را در بر نداشت. ترامپ همچنین ادعا کرده است که بگرام تنها یک ساعت با جایی که چین سلاح هسته‌ای می‌سازد، فاصله دارد.
ترامپ پیش‌تر گفته بود که آمریکا به دنبال بازپس‌گیری کنترل پایگاه هوائی بگرام از طالبان است و این دارایی راهبردی و مهم را که در جریان خروج جنجالی از افغانستان از دست رفته بود، پس می‌گیرد. او حتی طالبان را تهدید کرده است که در صورت عدم واگذاری این پایگاه اتفاق بدی برای آنها رخ خواهد داد. طالبان افغانستان پیش‌تر به ادعای «دونالد ترامپ» مبنی بر تلاش برای کنترل دوباره بر پایگاه نظامی «بگرام» واکنش نشان داده و احتمال تحقق چنین مسئله‌ای را به‌شدت رد کرده است.