سخنانی که 37 سال سانسور شده بود
دفتر پژوهش‌های مؤسسه کیهان
«... حجاب اسلامی یعنی حجاب وقار، حجاب شخصیت. ساخته من و فقیه و اینها هم نیست. نصّ قرآن است، آن قدری که قرآن بیان کرده که نه می‌توانیم از آن حدود خارج بشویم و نه زن‌هایی که معتقد به این کتاب عظیم آسمانی هستند که رحمت‌للعالمین است.
قُلْ لِلْمُؤْمِنينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ يَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِکَ أَزْکي لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِما يَصْنَعُونَ
(اى پیامبر، به مردان مؤمن بگو چشمان خود را از زنان فرو بندند و دامان خود را نیز از دید دیگران بپوشانند، که اگر فرمانشان‌‌دهی چنین کنند. این شیوه براى آنان پاکیزه‌تر و بالنده‌تر است. قطعاً خدا به آنچه می‌کنند آگاه است.)
اگر بخواهند تزکیه بشوند، مردان مؤمن از چشم چرانی، شهوت‌پرستی باید چشم بپوشند، همین‌طور زن‌های مؤمنه:
وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا يُبْدينَ زينَتَهُنَّ الا لبعولتهنّ
(و به زنان مؤمن نیز بگو چشمان خود را از مردان فرو بندند و دامان خود را نیز از دید دیگران بپوشانند و زیبایى‌هایشان را آشکار نسازند).
من همین آیه را مقداری برای شما تبیین می‌کنم. به زنان مؤمن یعنی زنان متعهد، زنان مسئول، زنانی که با خدا و با ملت، ملت مسلمان تعهد دارند، بگو چشم‌پوشی کنند، عفاف خود را حفظ کنند،
وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا يُبْدينَ زينَتَهُنَّ الا لبعولتهنّ (زینت‌ها و زیبایی‌هایشان را آشکار نکنند)...»
این جملات بخش‌هایی از صحبت‌های مرحوم آیت‌الله طالقانی در تاریخ 20 اسفند 1357 و در مصاحبه‌ای با محمد مهدی جعفری (نویسنده و مترجم و از نزدیکان ایشان) درباره حجاب بود که سال‌های سال سانسور شد و جملات جعلی دیگری به‌جای این بخش‌های سانسور شده، انتشار یافت. این مصاحبه پس از آن بود که در 16 اسفند 1357 یعنی حدود 3 هفته پس از پیروزی انقلاب، حضرت امام خمینی رحمه‌الله‌علیه در یک سخنرانی به حجاب زنان پرداختند.
نقل قول‌های و تیترهای جعلی
تیتری که در آن زمان از قول آیت‌الله طالقانی در مطبوعات چاپ شد به این مضمون بود که «حجاب در اسلام اجباری نیست»! در حالی که مرحوم طالقانی در هیچ کجای مصاحبه‌اش چنین سخنی نگفته بود، همچنین صحبت‌های ایشان در مورد زن‌های اداری و کار مصرفی آنها و اصالتی که حجاب در حفظ خانواده دارد سانسور شد. در واقع از آن مصاحبه مفصل چیزی در حدود یک پاراگراف یا کمی بیشتر در اغلب مطبوعات به چاپ رسید و همان جمله نخست که ایشان می‌فرماید «حجاب حرف من و فقیه نیست و تصریح قرآن است» هم سانسور گردید!
سانسورچیان مدعی آزادی و دموکراسی که در آن زمان اغلب نشریات را در دست داشتند به همین هم بسنده نکرده و هر جمله و عبارت و شعاری را که مورد نظرشان بود به آیت‌الله طالقانی نسبت داده و جملات را به دروغ، به عنوان سخنان آیت‌الله طالقانی در ۲۰ اسفند ۱۳۵۷ منتشر کردند. در حالی که این جملات تحریف شده، هیچ ارتباطی با واقعیت سخنان مرحوم طالقانی نداشت. آنها با تحریف جملات مرحوم طالقانی، به دروغ از قول وی نوشتند:
«... حتی برای زن‌های مسلمان هم در حجاب اجباری نیست چه برسد به اقلیت‌های مذهبی... نه در زمان پیامبر نه ائمه معصومین چیزی به نام حجاب اجباری نبوده، این حکم اجبار یک حکم من‌درآوردی است که نه تنها عفاف و پاکی را در جامعه رواج نخواهد داد بلکه موجب گسترش فساد و فحشاء در کل جامعه خواهد شد، در اصل دین اکراه و اجبار نیست چه برسد به فروع آن...»
گویا پروژه علیه حجاب اسلامی از همان اولین روزهای پیروزی انقلاب، در دستور کار رسانه‌های وابسته به غرب قرار داشت و از همان نخستین گام‌های انقلاب، با سانسور و هوچی‌گری سعی داشتند آن را مورد هجمه قرار دهند.
این درحالی بود که همین مدعیان متشکل از انواع و اقسام گروهک‌های ریز و درشت التقاطی و مارکسیست و ملی‌گرا، آیت‌الله طالقانی را رهبر معنوی و سیاسی خود اعلام نموده و او را با عنوان «پدر طالقانی» خطاب می‌کردند، اما آنچه از حرف‌های ایشان را که به نفع‌شان نبود و بعضاً آنها و گروهک‌هایشان را افشاء می‌کرد، به شدت سانسور نمودند مانند صحبت‌های او درباره امام که گفت هر زمان احساس ضعف و یاس می‌کنم، نزد امام رفته و از قاطعیت، توکل، ایمان و ایشان الهام می‌گیرم یا خطبه‌های نماز عید فطر سال 1358 و خطبه‌های نماز جمعه هفته بعد از آن که همه گروهک‌های چپ و راست و منافق و تجزیه‌طلب در کردستان و دیگر مناطق را با شدیدترین لحن افشاء کرد و بار دیگر از روشن‌بینی و آینده‌نگری حضرت امام گفت و اطاعت مطلق خویش از امام را مورد تأکید قرار داد. ولی همه آن سخنان روشنگرانه زیر تیغ تیز سانسور گروهک‌ها و شبه‌روشنفکران و انواع و اقسام نشریات ریز و درشت آنها قلع و قمع گردید.
جملات تحریف شده مرحوم طالقانی درباره حجاب اسلامی در روزنامه اطلاعات مورخ
۲۰ اسفند ۱۳۵۷ به چاپ رسید و در آن زمان کسی شک نکرد در میان این جملات چه دروغ بزرگی به مرحوم طالقانی نسبت داده شده است! البته در آن روزگار که نشریات و مجلات و روزنامه‌ها مانند احزاب و سازمان‌های شبه سیاسی، همچون قارچ از زمین می‌روییدند و هر روز و هرشب، ده‌ها سازمان و حزب و گروه و... ولو با دو سه نفر عضو، اعلام موجودیت می‌کردند، دیگر کسی چندان به منبع خبرها و صحت و سقم آنها دقت نمی‌کرد. روزگار آزادی پس از
57 سال اختناق پهلوی بود و اغلب مردم با نگاه خوشبینانه تصور می‌کردند، هرآنچه در مطبوعات و نشریات آن دوران درج می‌شود، عین حقیقت است!
آنچه سانسور شده بود
در این‌جا قسمت‌هایی دیگر از آن بخش‌های سانسور شده سخنان آیت‌الله طالقانی را مرور می‌کنیم که هم به مسئله حجاب زن از دیدگاه اسلام پرداخته، هم آن را در سبک زندگی ایرانی/ اسلامی ریشه‌یابی می‌کند و هم مسئله خانواده در اسلام را مورد توجه قرار می‌دهد و حجاب را از اساسی‌ترین ارکان حفظ آن به‌شمار می‌آورد. آیت‌الله طالقانی در همان مصاحبه ادامه داده بود:
«...زنان مسلمان ما، زنان مملکت ما تا چندی قبل (که امیدواریم بعد از این نباشد)،
چی بودند؟ در خانه که می‌باید برای شوهرشان خود را آرایش بکنند، هر جور لباس کهنه و گرد و خاکی می‌پوشیدند و زندگی معمولی داشتند، اما وقتی می‌خواست برود به خیابان سبزی بخرد یا برود به فلان اداره، دو ساعت باید توالت (آرایش) می‌کرد، این خانم!
قرآن می‌گوید این را به عکسش کنید، در خانه خود را هرچه می‌خواهید آرایش کنید ولی در بیرون همدوش مرد باشید. انوثیت (زنانگی) خود را پنهان کنید، شخصیت خود را ظاهر کنید. اگر ما می‌خواهیم سرتا پا مقلد باشیم که خب بشویم، هرچی می‌خواهیم بشویم! اما اگر بخواهیم همان طوری که به خودمان برگشتیم، به خودمان رجوع کردیم، به فرهنگمان می‌خواهیم برگردیم و قدرتمان می‌خواهیم از خودمان باشد، استقلالمان باید از خودمان باشد، سنت‌های خودمان را هم باید زنده بکنیم.
ما، اسلام، قرآن، مراجع دینی می‌خواهند زن‌های ما شخصیت‌شان حفظ بشود، اصل مسئله این است. مگر در دهات ما از صدر اسلام تا حالا زن‌های ما چه جور زندگی می‌کردند؟ این زن‌های زحمتکش، این زن‌های خدمتگزار ما، دهات ما، کردستان ما، مازندران ما، ایلات ما، همه یک روسری می‌بستند و دوش به دوش مردان کار می‌کردند. مگر کار منحصر به رفتن توی ادارات و پشت میز نشستن است؟ این هم کار است دیگر، کار اصیل هم همین (در روستاها) است. آن (کار در ادارات) کار تحمیلی است، کار مصرفی است. این (در روستاها) کار تولیدی است. و اینها (زنان روستایی) الان هم همین کارها را می‌کنند. برنجی که ما می‌خوریم، گندمی که ما می‌خوریم و سایر تولیدات زراعتی ما، یک قسمت برعهده زن‌هاست که متأسفانه به آنها بیشتر ظلم شده تا زنان شهری. اسلام هم به این راضی نیست. چرا ملاحظه حقوق آنها (زنان روستایی) را نمی‌کنید؟ مع‌ذالک عفت خود را هم حفظ می‌کردند، بچه‌هایشان را هم تربیت می‌کردند، کانون خانه را هم گرم نگه می‌داشتند، یک زندگی با صفا، با همّت و با همکاری با مردان و تولیدی.
همش ما خیال می‌کنیم که زن‌ها منحصر هستند به یک سری زن‌هایی که در شهر ریخته‌اند و دائما می‌خواهند مصرف‌کننده باشند و در ادارات و... اینها را پر می‌کنند (تبلیغ می‌کنند).
خب بروید با آنها (زنان روستایی) همکاری کنید. اگر واقعاً راست می‌گوییم.
البته یک عده‌ای از زن‌ها، اینها باقیمانده‌ها و تفاله‌های رژیم منحط پهلوی هستند که دیگر زن‌های مبارز ما را تحریک می‌کنند. می‌گویند (با این حجاب) به ما اهانت می‌شود! چه اهانتی می‌شود؟...»
حضرت امام تأیید کردند
آیت‌الله طالقانی دربخش‌هایی دیگر از این مصاحبه، بیانات امام در مورد حجاب زنان را به خیر و صلاح ملت و بانوان دانست. او گفت:
«... مسلماً نظر امام، هم به مصلحت زنان ما و خواهران و دختران ماست و هم مطابق با موازین و اصول دین مبین اسلام است. هم ایشان و هم ما در این حرکت انقلابی همیشه نسبت به این سهم بزرگی که زنان ما در جریان انقلاب داشته‌اند، قدردانی کرده‌ایم و واقعاً هم سهم بزرگی دارند و در این حرکت تاریخی...».
حضرت امام نیز چندی بعد سخنان مرحوم آیت‌الله طالقانی درباره حجاب را تأیید کرده و آن را عین صحبت‌های خود دانستند.
اما سانسور تاریخی سخنان آیت‌الله طالقانی درباره حجاب حدود 37 سال ادامه داشت تا سال 1395 که اصل فیلم آن مصاحبه پخش شد.
روزنامه‌ها و مطبوعات در آن روزها اغلب همان‌طور که مرحوم آیت‌الله طالقانی اظهار داشت، در دست پس مانده‌ها و تفاله‌های رژیم شاهنشاهی و برخی شبه‌روشنفکران قرار داشت (چنان که امروز نیز بعضاً هست) و طرح و برنامه آنها مقابله با انقلاب و اصول و رهبری آن و همچنین انحرافش از آرمان‌ها و اهداف و اختلاف‌اندازی مابین رهبر انقلاب و شخصیت‌های اصلی آن بود. اسناد لانه جاسوسی و اظهارات برخی از فراریان ضد انقلاب، بعدها این طرح و برنامه را لو داد. از همین روی مطبوعات یاد شده به شدت درصدد سانسور سخنان و بیانات انقلابیون و گزینش صحبت‌های آنها بنا به تمایلات نامشروع خود بودند.